Page 1012
ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੈ ਜਿਸ ਨੋ ਹੁਕਮੁ ਮਨਾਏ ॥੭॥
गुरुची सेवा करण्यात नेहमीच आनंद असतो, पण तोच त्याची सेवा करतो जो त्याला त्याच्या आज्ञा पाळायला लावतो. ॥ ७॥
ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਸਭ ਧਾਤੁ ਹੈ ਮਾਟੀ ਰਲਿ ਜਾਈ ॥
सोने आणि चांदीसारखे सर्व धातू शेवटी मातीत विलीन होतात
ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲਈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਬੂਝ ਬੁਝਾਈ ॥
भगवंताच्या नावाशिवाय आपल्यासोबत काहीही जात नाही हे सत्गुरूंनी हे रहस्य उलगडले आहे.
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੇ ਨਿਰਮਲੇ ਸਾਚੈ ਰਹੇ ਸਮਾਈ ॥੮॥੫॥
हे नानक! फक्त तोच शुद्ध आहे जो नामस्मरणात मग्न असतो आणि सत्यात मग्न राहतो. ॥८॥५॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारु महाला १ ॥
ਹੁਕਮੁ ਭਇਆ ਰਹਣਾ ਨਹੀ ਧੁਰਿ ਫਾਟੇ ਚੀਰੈ ॥
जर मृत्युचा आवाज स्वेच्छेने आला तर, तुम्हाला आता जगात राहण्याची गरज नाही हे सत्य स्वीकारा
ਏਹੁ ਮਨੁ ਅਵਗਣਿ ਬਾਧਿਆ ਸਹੁ ਦੇਹ ਸਰੀਰੈ ॥
हे मन पापांनी बांधलेले आहे, म्हणून माणसाला दुःख सहन करावे लागते
ਪੂਰੈ ਗੁਰਿ ਬਖਸਾਈਅਹਿ ਸਭਿ ਗੁਨਹ ਫਕੀਰੈ ॥੧॥
जर परिपूर्ण गुरुकडून क्षमा मिळाली तर सर्व पापांची क्षमा होते.॥१॥
ਕਿਉ ਰਹੀਐ ਉਠਿ ਚਲਣਾ ਬੁਝੁ ਸਬਦ ਬੀਚਾਰਾ ॥
जेव्हा मृत्यू अटळ असतो, एक ना एक दिवस सर्वांना हे जग सोडून जावेच लागते, तेव्हा माणूस कायमचे कसे जगू शकेल, गुरुच्या शब्दांवर चिंतन करून त्याचे रहस्य समजून घ्या
ਜਿਸੁ ਤੂ ਮੇਲਹਿ ਸੋ ਮਿਲੈ ਧੁਰਿ ਹੁਕਮੁ ਅਪਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
देवा! तू ज्याला एकत्र करतोस त्याला ते मिळते, तुझा आदेश अचल आहे. ॥१॥रहाउ॥
ਜਿਉ ਤੂ ਰਾਖਹਿ ਤਿਉ ਰਹਾ ਜੋ ਦੇਹਿ ਸੁ ਖਾਉ ॥
ज्याप्रमाणे तू मला सुखात आणि दुःखात ठेवतोस, तसेच मी जगतो; तू जे देतोस तेच मी खातो
ਜਿਉ ਤੂ ਚਲਾਵਹਿ ਤਿਉ ਚਲਾ ਮੁਖਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਉ ॥
तू मला जसजसे पुढे नेतोस तसतसे मीही चालतो, मी माझ्या मुखाने तुझे नाव जपत राहतो
ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਹਥਿ ਵਡਿਆਈਆ ਮੇਲਹਿ ਮਨਿ ਚਾਉ ॥੨॥
माझ्या ठाकुराच्या हातात सर्व महानता आहे, यात मला सामील करा, ही माझी इच्छा आहे ॥२॥
ਕੀਤਾ ਕਿਆ ਸਾਲਾਹੀਐ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਸੋਈ ॥
देवाने निर्माण केलेल्या जगाची आपण स्तुती का करावी, जेव्हा प्रत्यक्षात तोच सर्वांची काळजी घेतो
ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਸੋ ਮਨਿ ਵਸੈ ਮੈ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥
ज्याने ते निर्माण केले त्याच्याशिवाय दुसरा कोणीही महान नाही जो मनात राहतो
ਸੋ ਸਾਚਾ ਸਾਲਾਹੀਐ ਸਾਚੀ ਪਤਿ ਹੋਈ ॥੩॥
त्या परम सत्याची, देवाची स्तुती करावी, तरच खरा आदर मिळतो. ॥३॥
ਪੰਡਿਤੁ ਪੜਿ ਨ ਪਹੁਚਈ ਬਹੁ ਆਲ ਜੰਜਾਲਾ ॥
अनेक शास्त्रांचा अभ्यास करूनही, पंडित सत्याच्या ध्येयापर्यंत पोहोचत नाही, तर जगाच्या गुंतागुंतीत अडकून राहतो
ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਦੁਇ ਸੰਗਮੇ ਖੁਧਿਆ ਜਮਕਾਲਾ ॥
पाप आणि पुण्य यांच्यात अडकलेला, यम आणि मायेची भूक त्याला सतत दुःखी करत राहते
ਵਿਛੋੜਾ ਭਉ ਵੀਸਰੈ ਪੂਰਾ ਰਖਵਾਲਾ ॥੪॥
ज्याला पूर्ण परमेश्वर वाचवणार आहे, तो वेगळेपणा आणि भीती विसरतो. ॥४॥
ਜਿਨ ਕੀ ਲੇਖੈ ਪਤਿ ਪਵੈ ਸੇ ਪੂਰੇ ਭਾਈ ॥
ज्यांची सेवा आणि भक्ती यशस्वी होते तेच पूर्ण संत असतात
ਪੂਰੇ ਪੂਰੀ ਮਤਿ ਹੈ ਸਚੀ ਵਡਿਆਈ ॥
पूर्ण संताचे मनही पूर्ण असते; फक्त त्यालाच खरी महानता प्राप्त होते
ਦੇਦੇ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵਈ ਲੈ ਲੈ ਥਕਿ ਪਾਈ ॥੫॥
देव नेहमीच देत राहतो आणि त्याला कोणतीही कमतरता नसते, परंतु प्राणी घेण्यास कंटाळतात. ॥५॥
ਖਾਰ ਸਮੁਦ੍ਰੁ ਢੰਢੋਲੀਐ ਇਕੁ ਮਣੀਆ ਪਾਵੈ ॥
जर तुम्ही खाऱ्या समुद्रात शोध घेतला आणि एकही मोती सापडला
ਦੁਇ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ਸੁਹਾਵਣਾ ਮਾਟੀ ਤਿਸੁ ਖਾਵੈ ॥
दोन चार दिवस तो सुंदर दिसतो, शेवटी माती त्याला गिळंकृत करते
ਗੁਰੁ ਸਾਗਰੁ ਸਤਿ ਸੇਵੀਐ ਦੇ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵੈ ॥੬॥
जर तुम्ही सत्याच्या सागर असलेल्या गुरुची सेवा केली तर कोणतेही नुकसान नाही. जर तुम्ही सत्याच्या सागर असलेल्या गुरुची सेवा केली तर कोणतेही नुकसान नाही. ॥६॥
ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵਨਿ ਸੇ ਊਜਲੇ ਸਭ ਮੈਲੁ ਭਰੀਜੈ ॥
जे माझ्या प्रभूला प्रिय आहेत ते तेजस्वी आहेत तर इतर सर्व पापांच्या घाणीने भरलेले आहेत
ਮੈਲਾ ਊਜਲੁ ਤਾ ਥੀਐ ਪਾਰਸ ਸੰਗਿ ਭੀਜੈ ॥
पापांनी दूषित झालेला आत्मा तेव्हाच तेजस्वी होतो जेव्हा तो गुरुच्या रूपात तत्वज्ञानाच्या दगडाला भेटतो आणि नामाच्या अमृतात भिजतो
ਵੰਨੀ ਸਾਚੇ ਲਾਲ ਕੀ ਕਿਨਿ ਕੀਮਤਿ ਕੀਜੈ ॥੭॥
खऱ्या लाल रंगाचे नाव आणि रंग त्याच्याशी इतके जोडलेले आहेत की त्याचे मूल्यमापन करता येत नाही. ॥७॥
ਭੇਖੀ ਹਾਥ ਨ ਲਭਈ ਤੀਰਥਿ ਨਹੀ ਦਾਨੇ ॥
वेश परिधान करून, पवित्र ठिकाणी स्नान करून आणि दान देऊनही सत्य प्राप्त होऊ शकत नाही
ਪੂਛਉ ਬੇਦ ਪੜੰਤਿਆ ਮੂਠੀ ਵਿਣੁ ਮਾਨੇ ॥
वेद पठण करणाऱ्या विद्वानांना विचारा की, जे जग हे सत्य स्वीकारत नाही ते लुटले जात आहे का?
ਨਾਨਕ ਕੀਮਤਿ ਸੋ ਕਰੇ ਪੂਰਾ ਗੁਰੁ ਗਿਆਨੇ ॥੮॥੬॥
हे नानक, ज्याला परिपूर्ण गुरु ज्ञान देतात तोच खऱ्या अर्थाने नाम आणि रत्नाचे मूल्यमापन करू शकतो. ॥८॥ ६॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारु महाला १ ॥
ਮਨਮੁਖੁ ਲਹਰਿ ਘਰੁ ਤਜਿ ਵਿਗੂਚੈ ਅਵਰਾ ਕੇ ਘਰ ਹੇਰੈ ॥
स्वार्थी आत्मा, त्याच्या आवेशात, आपले घर सोडून इकडे तिकडे भटकतो आणि इतरांच्या घरांकडे पाहतो
ਗ੍ਰਿਹ ਧਰਮੁ ਗਵਾਏ ਸਤਿਗੁਰੁ ਨ ਭੇਟੈ ਦੁਰਮਤਿ ਘੂਮਨ ਘੇਰੈ ॥
तो गृहस्थ धर्म पाळत नाही आणि खऱ्या गुरुंना भेटत नाही. त्यामुळे तो वाईट विचारांच्या जाळ्यात अडकलेला राहतो
ਦਿਸੰਤਰੁ ਭਵੈ ਪਾਠ ਪੜਿ ਥਾਕਾ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਹੋਇ ਵਧੇਰੈ ॥
तो देशोदेशी भटकतो आणि धर्मग्रंथ वाचतो आणि निराश होतो, ज्यामुळे त्याची तहान आणखी वाढते
ਕਾਚੀ ਪਿੰਡੀ ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨੈ ਉਦਰੁ ਭਰੈ ਜੈਸੇ ਢੋਰੈ ॥੧॥
तो नश्वर शरीर शब्दांमधील फरक जाणत नाही आणि प्राण्यासारखे पोट भरत राहतो. ॥१॥
ਬਾਬਾ ਐਸੀ ਰਵਤ ਰਵੈ ਸੰਨਿਆਸੀ ॥
बाबा, संताचे जीवनचक्र असे असावे की
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਏਕ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ਤੇਰੈ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਤ੍ਰਿਪਤਾਸੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरुंच्या शब्दांद्वारे त्याची देवाप्रती असलेली भक्ती अबाधित राहते आणि तो हरीच्या नामात तल्लीन राहून तृप्त होतो. ॥१॥रहाउ॥
ਘੋਲੀ ਗੇਰੂ ਰੰਗੁ ਚੜਾਇਆ ਵਸਤ੍ਰ ਭੇਖ ਭੇਖਾਰੀ ॥
तो गेरू रंग मिसळतो, भगवे कपडे घालतो आणि भिकाऱ्याचा वेष धारण करतो
ਕਾਪੜ ਫਾਰਿ ਬਨਾਈ ਖਿੰਥਾ ਝੋਲੀ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ॥
तो रजाई बनवण्यासाठी कापडाचा तुकडा फाडतो आणि पैसे मिळविण्यासाठी तो गळ्यात घालतो
ਘਰਿ ਘਰਿ ਮਾਗੈ ਜਗੁ ਪਰਬੋਧੈ ਮਨਿ ਅੰਧੈ ਪਤਿ ਹਾਰੀ ॥
तो स्वतः घरोघरी जाऊन भिक्षा मागतो पण जगातील लोकांना धर्माचा उपदेश करतो. मनाने आंधळा झालेला त्याचा स्वाभिमान गमावून बसला आहे
ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣਾ ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨੈ ਜੂਐ ਬਾਜੀ ਹਾਰੀ ॥੨॥
भ्रमात हरवलेला, त्याला ब्रह्म या शब्दातील फरक कळत नाही आणि म्हणून त्याने जुगारात आपले जीवन गमावले आहे. ॥२॥