Page 838
ਕਰਿ ਦਇਆ ਲੇਹੁ ਲੜਿ ਲਾਇ ॥
હે પ્રભુ! નાનક વિનંતી કરે છે કે દયા કરીને મને પોતાની સાથે મળાવી લે,
ਨਾਨਕਾ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ॥੧॥
હું તો નામનું જ ધ્યાન કરતો રહું છું ॥૧॥
ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਦਇਆਲ ਮੇਰੇ ਸੁਆਮੀ ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਦਇਆਲ ॥
હે સ્વામી! તું દીનાનાથ તેમજ ખુબ દયાળુ છે અને
ਜਾਚਉ ਸੰਤ ਰਵਾਲ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હું સંતોની ચરણ-ધૂળની જ કામના કરું છું ॥૧॥વિરામ॥
ਸੰਸਾਰੁ ਬਿਖਿਆ ਕੂਪ ॥
આ સંસાર માયારૂપી ઝેરનો કૂવો છે,
ਤਮ ਅਗਿਆਨ ਮੋਹਤ ਘੂਪ ॥
જેમાં અજ્ઞાન તેમજ મોહનો ગાઢ અંધકાર છે.
ਗਹਿ ਭੁਜਾ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਲੇਹੁ ॥
હે પ્રભુ! મારો હાથ પકડીને મને બચાવી લે અને
ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਅਪੁਨਾ ਦੇਹੁ ॥
હે પ્રભુ! પોતાનું નામ આપી દે.
ਪ੍ਰਭ ਤੁਝ ਬਿਨਾ ਨਹੀ ਠਾਉ ॥
તારા સિવાય મારું કોઈ ઠેકાણું નથી.
ਨਾਨਕਾ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਉ ॥੨॥
નાનક તારા પર વારંવાર બલિહાર જાય છે ॥૨॥
ਲੋਭਿ ਮੋਹਿ ਬਾਧੀ ਦੇਹ ॥
લોભ મોહે મારા શરીરને બાંધી લીધું છે અને
ਬਿਨੁ ਭਜਨ ਹੋਵਤ ਖੇਹ ॥
પ્રભુ-ભજન વગર આ માટી થઈ જાય છે.
ਜਮਦੂਤ ਮਹਾ ਭਇਆਨ ॥
યમદૂત ખુબ ભયાનક છે અને
ਚਿਤ ਗੁਪਤ ਕਰਮਹਿ ਜਾਨ ॥
ચિત્રગુપ્ત મારા કરેલ કર્મોને જાણે છે અને
ਦਿਨੁ ਰੈਨਿ ਸਾਖਿ ਸੁਨਾਇ ॥
તે સાક્ષી બનીને દિવસ-રાત મારા કરેલ કર્મોને યમરાજની કચેરીમાં સંભળાવે છે.
ਨਾਨਕਾ ਹਰਿ ਸਰਨਾਇ ॥੩॥
હે નાનક! હું હરિની શરણમાં આવી ગયો છું ॥૩॥
ਭੈ ਭੰਜਨਾ ਮੁਰਾਰਿ ॥
હે ભયભંજન મોરારી!
ਕਰਿ ਦਇਆ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਿ ॥
દયા કરીને મને પાપીને ઉદ્ધાર કરી દે.
ਮੇਰੇ ਦੋਖ ਗਨੇ ਨ ਜਾਹਿ ॥
મારા દોષ ગણી શકાતા નથી,
ਹਰਿ ਬਿਨਾ ਕਤਹਿ ਸਮਾਹਿ ॥
હે પ્રભુ! તારા વગર આ પાપ બીજે ક્યાં સમાઈ શકે છે.
ਗਹਿ ਓਟ ਚਿਤਵੀ ਨਾਥ ॥
હે નાથ! નાનકની પ્રાર્થના છે કે મેં તારો સહારો લેવા વિશે વિચાર્યું છે,
ਨਾਨਕਾ ਦੇ ਰਖੁ ਹਾਥ ॥੪॥
હે પ્રભુ! તેથી પોતાનો હાથ આપીને મારી રક્ષા કર ॥૪॥
ਹਰਿ ਗੁਣ ਨਿਧੇ ਗੋਪਾਲ ॥
હે ગુણનિધિ પ્રભુ!
ਸਰਬ ਘਟ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ॥
તું આખા જગતનો પ્રતિપાલક છે.
ਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਦਰਸਨ ਪਿਆਸ ॥
મારા મનમાં તારો જ પ્રેમ બનેલ છે અને તારા દર્શનની તીવ્ર લાલચ છે.
ਗੋਬਿੰਦ ਪੂਰਨ ਆਸ ॥
હે ગોવિંદ! મારી ઈચ્છા પૂર્ણ કર,
ਇਕ ਨਿਮਖ ਰਹਨੁ ਨ ਜਾਇ ॥
તારા વગર મારાથી એક ક્ષણ માત્ર પણ રહેવાતું નથી.
ਵਡ ਭਾਗਿ ਨਾਨਕ ਪਾਇ ॥੫॥
હે નાનક! ભાગ્યશાળીને જ તેની પ્રાપ્તિ થાય છે ॥૫॥
ਪ੍ਰਭ ਤੁਝ ਬਿਨਾ ਨਹੀ ਹੋਰ ॥
હે પ્રભુ! તારા વગર મારું બીજું કોઈ નથી,
ਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਚੰਦ ਚਕੋਰ ॥
મારા મનમાં તારા માટે એવો પ્રેમ બનેલ છે, જેમ ચંદ્રની સાથે ચકોરનો છે,
ਜਿਉ ਮੀਨ ਜਲ ਸਿਉ ਹੇਤੁ ॥
જેમ માછલીને પાણીથી છે,
ਅਲਿ ਕਮਲ ਭਿੰਨੁ ਨ ਭੇਤੁ ॥
જેમ ભંવરાનું કમળની સાથે કોઈ અંતર નથી અને
ਜਿਉ ਚਕਵੀ ਸੂਰਜ ਆਸ ॥
જેમ બતકને સૂર્યોદયની ઉમ્મીદ લાગેલી રહે છે
ਨਾਨਕ ਚਰਨ ਪਿਆਸ ॥੬॥
તેમ જ નાનકને તારા ચરણોની તરસ લાગેલી રહે છે ॥૬॥
ਜਿਉ ਤਰੁਨਿ ਭਰਤ ਪਰਾਨ ॥
જેમ યુવાન છોકરીનો પતિ તેનો પ્રાણ છે,
ਜਿਉ ਲੋਭੀਐ ਧਨੁ ਦਾਨੁ ॥
જેમ લાલચી મનુષ્યને ધન લઈને ખુબ ખુશી થાય છે,
ਜਿਉ ਦੂਧ ਜਲਹਿ ਸੰਜੋਗੁ ॥
જેમ દૂધનો જળથી સંયોગ હોય છે,
ਜਿਉ ਮਹਾ ਖੁਧਿਆਰਥ ਭੋਗੁ ॥
જેમ ભૂખ્યા મનુષ્યને ભોજન પ્રિય હોય છે,
ਜਿਉ ਮਾਤ ਪੂਤਹਿ ਹੇਤੁ ॥
જેમ માતાનો પોતાના પુત્રથી સ્નેહ હોય છે,
ਹਰਿ ਸਿਮਰਿ ਨਾਨਕ ਨੇਤ ॥੭॥
હે નાનક! તેમ જ રોજ પરમાત્માનું સ્મરણ કરવું જોઈએ ॥૭॥
ਜਿਉ ਦੀਪ ਪਤਨ ਪਤੰਗ ॥
જેમ પતંગિયું દીવા પર પડે છે,
ਜਿਉ ਚੋਰੁ ਹਿਰਤ ਨਿਸੰਗ ॥
જેમ ચોર નિઃસંકોચ થઇને ચોરી કરે છે,
ਮੈਗਲਹਿ ਕਾਮੈ ਬੰਧੁ ॥
જેમ હાથીનો કામવાસનાથી સંબંધ છે,
ਜਿਉ ਗ੍ਰਸਤ ਬਿਖਈ ਧੰਧੁ ॥
જેમ વિકારોનો ધંધો વિકારી મનુષ્યને વશમાં કરી રાખે છે,
ਜਿਉ ਜੂਆਰ ਬਿਸਨੁ ਨ ਜਾਇ ॥
જેમ જુગારીયાની જુગાર રમવાની ખરાબ ટેવ જતી નથી
ਹਰਿ ਨਾਨਕ ਇਹੁ ਮਨੁ ਲਾਇ ॥੮॥
તેમ જ તું પોતાનું મન પરમાત્માની સાથે લગાવીને રાખો ॥૮॥
ਕੁਰੰਕ ਨਾਦੈ ਨੇਹੁ ॥
જેમ હરણનો નાદથી પ્રેમ હોય છે,
ਚਾਤ੍ਰਿਕੁ ਚਾਹਤ ਮੇਹੁ ॥
જેમ બપૈયો વરસાદની ઈચ્છા કરે છે,
ਜਨ ਜੀਵਨਾ ਸਤਸੰਗਿ ॥
તેમ જ ભક્તજનોનું જીવન સત્સંગથી બનેલું છે અને
ਗੋਬਿਦੁ ਭਜਨਾ ਰੰਗਿ ॥
તે પ્રેમપૂર્વક ગોવિંદનું ભજન કરતો રહે છે.
ਰਸਨਾ ਬਖਾਨੈ ਨਾਮੁ ॥ ਨਾਨਕ ਦਰਸਨ ਦਾਨੁ ॥੯॥
હે નાનક! તે પોતાની જીભથી પ્રભુ નામનું જ વખાણ કરે છે. તે તો પરમાત્માના દર્શનોનું જ દાન માંગે છે ॥૯॥
ਗੁਨ ਗਾਇ ਸੁਨਿ ਲਿਖਿ ਦੇਇ ॥
જે મનુષ્ય પરમાત્માનું ગુણગાન કરે, સાંભળે, લખે તેમજ બીજાને પણ આ ગુણ દે છે,
ਸੋ ਸਰਬ ਫਲ ਹਰਿ ਲੇਇ ॥
તેને બધા ફળ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે.
ਕੁਲ ਸਮੂਹ ਕਰਤ ਉਧਾਰੁ ॥ ਸੰਸਾਰੁ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰਿ ॥
તે પોતાના આખા વંશનો ઉદ્ધાર કરી દે છે અને પોતે પણ સંસાર- સમુદ્રથી પાર થઈ જાય છે.
ਹਰਿ ਚਰਨ ਬੋਹਿਥ ਤਾਹਿ ॥ ਮਿਲਿ ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਸੁ ਗਾਹਿ ॥
હરિના ચરણ તેનું જહાજ છે અને સંતોની સાથે મળીને પરમેશ્વરનું યશ ગાતો રહે છે.
ਹਰਿ ਪੈਜ ਰਖੈ ਮੁਰਾਰਿ ॥ ਹਰਿ ਨਾਨਕ ਸਰਨਿ ਦੁਆਰਿ ॥੧੦॥੨॥
હે નાનક! પ્રભુ તેની લાજ રાખે છે, આથી નાનક પણ હરિના દરવાજા પર તેની શરણમાં આવી ગયો છે ॥૧૦॥૨॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੧ ਥਿਤੀ ਘਰੁ ੧੦ ਜਤਿ
બિલાવલ મહેલ ૧ થિતી ઘર ૧૦ જતિ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਏਕਮ ਏਕੰਕਾਰੁ ਨਿਰਾਲਾ ॥
પ્રતિપદા તિથિ દ્વારા બતાવ્યું છે કે પ્રભુ એક જ છે, તે બધાથી અલગ છે,
ਅਮਰੁ ਅਜੋਨੀ ਜਾਤਿ ਨ ਜਾਲਾ ॥
તે અમર, અયોની તેમજ જાતી બંધનથી રહિત છે.
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਰੂਪੁ ਨ ਰੇਖਿਆ ॥
તે મનવાણીથી ઉપર, ઈન્દ્રિયાતીત છે અને તેનું કોઈ રૂપ તેમજ ચિન્હ નથી.
ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਘਟਿ ਘਟਿ ਦੇਖਿਆ ॥
શોધતા-શોધતા મેં તેને દરેક શરીરમાં જોયો છે.