Page 803
ਨਾਨਕ ਸੇ ਦਰਿ ਸੋਭਾਵੰਤੇ ਜੋ ਪ੍ਰਭਿ ਅਪੁਨੈ ਕੀਓ ॥੧॥
હે નાનક! પ્રભુના દરવાજા પર તે જ શોભાનું પાત્ર બને છે, જેને તેને પોતાનો બનાવી લીધો છે ॥૧॥
ਹਰਿਚੰਦਉਰੀ ਚਿਤ ਭ੍ਰਮੁ ਸਖੀਏ ਮ੍ਰਿਗ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਦ੍ਰੁਮ ਛਾਇਆ ॥
હે બહેનપણી! આ માયા રાજા હરિચંદ્રના નગર સમાન છે, મૃગતૃષ્ણા છે, વૃક્ષનો છાંયો છે અને આ મનુષ્યના મનનો ભ્રમ છે.
ਚੰਚਲਿ ਸੰਗਿ ਨ ਚਾਲਤੀ ਸਖੀਏ ਅੰਤਿ ਤਜਿ ਜਾਵਤ ਮਾਇਆ ॥
આ ચંચળ માયા મૃત્યુના સમયે મનુષ્ય સાથે જતી નથી તથા અંતિમ ક્ષણોમાં સાથ છોડી જાય છે.
ਰਸਿ ਭੋਗਣ ਅਤਿ ਰੂਪ ਰਸ ਮਾਤੇ ਇਨ ਸੰਗਿ ਸੂਖੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥
રસોના ભોગ તેમજ રસ-રૂપમાં ખુબ મસ્ત થવાથી ક્યારેય સુખ પ્રાપ્ત થતું નથી.
ਧੰਨਿ ਧੰਨਿ ਹਰਿ ਸਾਧ ਜਨ ਸਖੀਏ ਨਾਨਕ ਜਿਨੀ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ॥੨॥
હે બહેનપણી! સાધુજન ધન્ય-ધન્ય છે, જેને પરમાત્મા નામનું ધ્યાન કર્યું છે ॥૨॥
ਜਾਇ ਬਸਹੁ ਵਡਭਾਗਣੀ ਸਖੀਏ ਸੰਤਾ ਸੰਗਿ ਸਮਾਈਐ ॥
હે ખુશનસીબ બહેનપણી! સંતોની સાથે લીન રેહવું જોઈએ, જઈને તેની સંગતિમાં વસી જા.
ਤਹ ਦੂਖ ਨ ਭੂਖ ਨ ਰੋਗੁ ਬਿਆਪੈ ਚਰਨ ਕਮਲ ਲਿਵ ਲਾਈਐ ॥
ત્યાં પ્રભુના ચરણ કમળમાં વૃત્તિ લગાવાય છે તથા ત્યાં કોઈ દુઃખ, ભૂખ અને કોઈ રોગ લાગતો નથી.
ਤਹ ਜਨਮ ਨ ਮਰਣੁ ਨ ਆਵਣ ਜਾਣਾ ਨਿਹਚਲੁ ਸਰਣੀ ਪਾਈਐ ॥
ત્યાં જન્મ-મરણ તેમજ આવક-જાવક છૂટી જાય છે અને નિશ્ચલ શરણ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે.
ਪ੍ਰੇਮ ਬਿਛੋਹੁ ਨ ਮੋਹੁ ਬਿਆਪੈ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਏਕੁ ਧਿਆਈਐ ॥੩॥
હે નાનક! એક પ્રભુનું ધ્યાન કરવાથી પ્રેમ વિયોગ તેમજ મોહ વગેરે પ્રભાવિત કરતા નથી ॥૩॥
ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਧਾਰਿ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਪਿਆਰੇ ਰਤੜੇ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਏ ॥
પ્રિય-પ્રભુએ કરુણા-દ્રષ્ટિ કરીને મનને વીંધી દીધું છે અને સરળ સ્વભાવ જ તેમાં લીન રહે છે.
ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੀ ਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਅਨਦ ਮੰਗਲ ਗੁਣ ਗਾਏ ॥
પ્રભુથી મળીને તેની હૃદયરૂપી પથારી સુંદર થઈ ગઈ છે અને તે તેનું ગુણગાન કરીને સુખ અને સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
ਸਖੀ ਸਹੇਲੀ ਰਾਮ ਰੰਗਿ ਰਾਤੀ ਮਨ ਤਨ ਇਛ ਪੁਜਾਏ ॥
બધી બહેનપણીઓ રામના રંગમાં મગ્ન રહે છે અને તેને તેના મન તેમજ શરીરની બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરી દીધી છે.
ਨਾਨਕ ਅਚਰਜੁ ਅਚਰਜ ਸਿਉ ਮਿਲਿਆ ਕਹਣਾ ਕਛੂ ਨ ਜਾਏ ॥੪॥੨॥੫॥
હે નાનક! જીવનો અદભુત આત્મપ્રકાશ પરમાત્માના અદભુત પ્રકાશમાં જોડાઈ ગયો છે અને આ વિશે બીજું કંઈ કહી શકાતું નથી ॥૪॥૨॥૫॥
ਰਾਗੁ ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੪
રાગ બિલાવલ મહેલ ૫ ઘર ૪
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਏਕ ਰੂਪ ਸਗਲੋ ਪਾਸਾਰਾ ॥
આ આખો જગત-ફેલાવો એક પ્રભુનું જ રૂપ છે.
ਆਪੇ ਬਨਜੁ ਆਪਿ ਬਿਉਹਾਰਾ ॥੧॥
તે પોતે જ વાણિજ્ય છે અને પોતે જ વ્યવહાર છે ॥૧॥
ਐਸੋ ਗਿਆਨੁ ਬਿਰਲੋ ਈ ਪਾਏ ॥
આવું જ્ઞાન કોઈ દુર્લભ જ પ્રાપ્ત કરે છે.
ਜਤ ਜਤ ਜਾਈਐ ਤਤ ਦ੍ਰਿਸਟਾਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જ્યાં-જ્યાં પણ જાય છે, ત્યાં જ તે નજર આવે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਨਿਕ ਰੰਗ ਨਿਰਗੁਨ ਇਕ ਰੰਗਾ ॥
નિર્ગુણ પ્રભુનો એક રંગ છે પરંતુ આ અનેક રંગોવાળો બની ગયો છે.
ਆਪੇ ਜਲੁ ਆਪ ਹੀ ਤਰੰਗਾ ॥੨॥
તે પોતે જ જળ છે અને પોતે જ તરંગ છે ॥૨॥
ਆਪ ਹੀ ਮੰਦਰੁ ਆਪਹਿ ਸੇਵਾ ॥
તે પોતે જ મંદિર છે અને પોતે જ પૂજા-અર્ચના તેમજ સ્તુતિ છે.
ਆਪ ਹੀ ਪੂਜਾਰੀ ਆਪ ਹੀ ਦੇਵਾ ॥੩॥
તે પોતે જ પૂજારી છે અને પોતે જ દેવ છે ॥૩॥
ਆਪਹਿ ਜੋਗ ਆਪ ਹੀ ਜੁਗਤਾ ॥
તે પોતે જ યોગ-વિદ્યા છે અને પોતે જ વિધિ છે.
ਨਾਨਕ ਕੇ ਪ੍ਰਭ ਸਦ ਹੀ ਮੁਕਤਾ ॥੪॥੧॥੬॥
નાનકનો પ્રભુ હંમેશા બધા બંધનોથી મુક્ત છે ॥૪॥૧॥૬॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રાગ બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਆਪਿ ਉਪਾਵਨ ਆਪਿ ਸਧਰਨਾ ॥
પ્રભુ પોતે જ ઉત્પન્ન કરનાર છે અને પોતે જ સહારો આપનાર છે.
ਆਪਿ ਕਰਾਵਨ ਦੋਸੁ ਨ ਲੈਨਾ ॥੧॥
તે પોતે જ જીવોથી કર્મ કરાવે છે પરંતુ આ કર્મોનો દોષ પોતાના પર લેતો નથી ॥૧॥
ਆਪਨ ਬਚਨੁ ਆਪ ਹੀ ਕਰਨਾ ॥
તે પોતે જ વચન દે છે અને પોતે જ વચન પૂર્ણ કરે છે.
ਆਪਨ ਬਿਭਉ ਆਪ ਹੀ ਜਰਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પોતે જ વિભૂતિ છે અને પોતે જ આને સહન કરે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਆਪ ਹੀ ਮਸਟਿ ਆਪ ਹੀ ਬੁਲਨਾ ॥
તે પોતે જ મૌનધારી છે અને પોતે જ બોલે છે.
ਆਪ ਹੀ ਅਛਲੁ ਨ ਜਾਈ ਛਲਨਾ ॥੨॥
તે છળ-રહિત છે અને કોઈ પણ તેનાથી છળ કરી શકતું નથી ॥૨॥
ਆਪ ਹੀ ਗੁਪਤ ਆਪਿ ਪਰਗਟਨਾ ॥
તે પોતે જ ગુપ્ત છે અને પોતે જ પ્રગટ છે.
ਆਪ ਹੀ ਘਟਿ ਘਟਿ ਆਪਿ ਅਲਿਪਨਾ ॥੩॥
તે દરેક જીવમાં વસેલ છે પરંતુ તો પણ બધાથી નિર્લિપ્ત છે ॥૩॥
ਆਪੇ ਅਵਿਗਤੁ ਆਪ ਸੰਗਿ ਰਚਨਾ ॥
પરમાત્મા અવિગત છે પરંતુ તે પોતે જ પોતાની રચનાની સાથે મળેલ છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਸਭਿ ਜਚਨਾ ॥੪॥੨॥੭॥
હે નાનક! પ્રભુની બધી લીલાઓ સારી છે ॥૪॥૨॥૭॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਭੂਲੇ ਮਾਰਗੁ ਜਿਨਹਿ ਬਤਾਇਆ ॥
જેને મને ભુલેલાને રસ્તો બતાવ્યો છે,
ਐਸਾ ਗੁਰੁ ਵਡਭਾਗੀ ਪਾਇਆ ॥੧॥
આવો ગુરુ મને ખુબ નસીબથી મળ્યો છે ॥૧॥
ਸਿਮਰਿ ਮਨਾ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਚਿਤਾਰੇ ॥
હે મન! રામ નામ યાદ કરીને તેનું સ્મરણ કર્યા કર.
ਬਸਿ ਰਹੇ ਹਿਰਦੈ ਗੁਰ ਚਰਨ ਪਿਆਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પ્રેમાળ ગુરુના ચરણ હૃદયમાં વસી રહ્યો છે ॥૧॥વિરામ॥