Page 761
ਆਵਣੁ ਜਾਣਾ ਰਹਿ ਗਏ ਮਨਿ ਵੁਠਾ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਜੀਉ ॥
નિરંકાર પ્રભુ મારા મનમાં આવીને વસી ગયો છે અને હવે મારો જન્મ-મરણ મટી ગયો છે.
ਤਾ ਕਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਈਐ ਊਚਾ ਅਗਮ ਅਪਾਰੁ ਜੀਉ ॥
તે સર્વશ્રેષ્ઠ, અગમ્ય તેમજ અપરંપાર પ્રભુનો અંત મેળવી શકાતો નથી.
ਜਿਸੁ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਣਾ ਵਿਸਰੈ ਸੋ ਮਰਿ ਜੰਮੈ ਲਖ ਵਾਰ ਜੀਉ ॥੬॥
જે મનુષ્યને પોતાનો પ્રભુ જ ભૂલી જાય છે, તે લાખો વાર જન્મે તેમજ મરે છે ॥૬॥
ਸਾਚੁ ਨੇਹੁ ਤਿਨ ਪ੍ਰੀਤਮਾ ਜਿਨ ਮਨਿ ਵੁਠਾ ਆਪਿ ਜੀਉ ॥
જેના મનમાં તે પોતે આવીને વસી જાય છે, તેનો પોતાના પ્રિયતમ પ્રભુથી સાચો પ્રેમ બની જાય છે.
ਗੁਣ ਸਾਝੀ ਤਿਨ ਸੰਗਿ ਬਸੇ ਆਠ ਪਹਰ ਪ੍ਰਭ ਜਾਪਿ ਜੀਉ ॥
જે મનુષ્ય તેની સંગતમાં રહે છે, તે તેની સાથે ગુણોની ભાગીદારી કરી લે છે અને આઠ પ્રહર પ્રભુને જ જપતો રહે છે.
ਰੰਗਿ ਰਤੇ ਪਰਮੇਸਰੈ ਬਿਨਸੇ ਸਗਲ ਸੰਤਾਪ ਜੀਉ ॥੭॥
પરમેશ્વરના રંગમાં રંગાઈને તેના બધા દુઃખ-સંતાપ નાશ થઈ જાય છે ॥૭॥
ਤੂੰ ਕਰਤਾ ਤੂੰ ਕਰਣਹਾਰੁ ਤੂਹੈ ਏਕੁ ਅਨੇਕ ਜੀਉ ॥
હે પ્રભુ! તું જગતનો રચયિતા છે અને બધું જ કરવામાં પરિપૂર્ણ છે. તું જ એક છે અને તારા રુપ અનેક છે.
ਤੂ ਸਮਰਥੁ ਤੂ ਸਰਬ ਮੈ ਤੂਹੈ ਬੁਧਿ ਬਿਬੇਕ ਜੀਉ ॥
તું સર્વકળા સમર્થ છે અને તું બધામાં વસેલ છે. તું જ જીવોને બુદ્ધિ તેમજ જ્ઞાન આપનાર છે.
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਦਾ ਜਪੀ ਭਗਤ ਜਨਾ ਕੀ ਟੇਕ ਜੀਉ ॥੮॥੧॥੩॥
હે નાનક! પ્રભુ જ ભક્તજનોની નિર્ભરતા છે અને તે હંમેશા જ તેનું નામ જપતો રહે છે ॥૮॥૧॥૩॥
ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ਅਸਟਪਦੀਆ ਘਰੁ ੧੦ ਕਾਫੀ
રાગ સુહી મહેલ ૫ અષ્ટપદ ઘર ૧૦ કાફી
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਜੇ ਭੁਲੀ ਜੇ ਚੁਕੀ ਸਾਈ ਭੀ ਤਹਿੰਜੀ ਕਾਢੀਆ ॥
હે પ્રભુ! જો મારાથી કોઈ ભૂલચૂક પણ થઈ ગઈ છે તો પણ હું તારી જ કહેવાવ છું.
ਜਿਨ੍ਹ੍ਹਾ ਨੇਹੁ ਦੂਜਾਣੇ ਲਗਾ ਝੂਰਿ ਮਰਹੁ ਸੇ ਵਾਢੀਆ ॥੧॥
જે જીવ-સ્ત્રીઓનો પ્રેમ કોઈ બીજાથી લાગેલ છે તો તે ત્યાગેલ ખુબ દુઃખી થઈને મરે છે ॥૧॥
ਹਉ ਨਾ ਛੋਡਉ ਕੰਤ ਪਾਸਰਾ ॥
હે બહેનપણી! હું પોતાના પતિ-પ્રભુનો સાથ ક્યારેય પણ છોડીશ નહીં.
ਸਦਾ ਰੰਗੀਲਾ ਲਾਲੁ ਪਿਆਰਾ ਏਹੁ ਮਹਿੰਜਾ ਆਸਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે મારો પ્રેમાળ લાલ હંમેશા જ રંગીલો છે અને મને તેનો જ સહારો છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਜਣੁ ਤੂਹੈ ਸੈਣੁ ਤੂ ਮੈ ਤੁਝ ਉਪਰਿ ਬਹੁ ਮਾਣੀਆ ॥
હે પ્રભુ! એક તું જ મારો સજ્જન છે અને તું જ મારો સંબંધી છે. મને તારા પર ખુબ ગર્વ છે.
ਜਾ ਤੂ ਅੰਦਰਿ ਤਾ ਸੁਖੇ ਤੂੰ ਨਿਮਾਣੀ ਮਾਣੀਆ ॥੨॥
તું જ મારા જેવી માનહીનનું સન્માન છે. જયારે તું મારા હૃદય-ઘરમાં આવી વસે છે તો મને ખુબ સુખ પ્રાપ્ત થાય છે ॥૨॥
ਜੇ ਤੂ ਤੁਠਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਾਨ ਨਾ ਦੂਜਾ ਵੇਖਾਲਿ ॥
હે કૃપાનિધાન! જો તું મારા પર ખુશ થઈ ગયો છે તો તું મને કોઈ બીજો દેખાડ નહીં.
ਏਹਾ ਪਾਈ ਮੂ ਦਾਤੜੀ ਨਿਤ ਹਿਰਦੈ ਰਖਾ ਸਮਾਲਿ ॥੩॥
મેં તારાથી આ જ દાન પ્રાપ્ત કર્યું છે અને હું તને દરરોજ સંભાળીને રાખું છું ॥૩॥
ਪਾਵ ਜੁਲਾਈ ਪੰਧ ਤਉ ਨੈਣੀ ਦਰਸੁ ਦਿਖਾਲਿ ॥
તું મારી આંખોને પોતાના દર્શન દેખાડ, હું પોતાના પગોને તારા રસ્તા પર ચલાવું.
ਸ੍ਰਵਣੀ ਸੁਣੀ ਕਹਾਣੀਆ ਜੇ ਗੁਰੁ ਥੀਵੈ ਕਿਰਪਾਲਿ ॥੪॥
જો ગુરુ મને કૃપાળુ થઈ જાય તો હું તેનાથી પોતાના કાનોથી મારી વાર્તાઓ સાંભળું ॥૪॥
ਕਿਤੀ ਲਖ ਕਰੋੜਿ ਪਿਰੀਏ ਰੋਮ ਨ ਪੁਜਨਿ ਤੇਰਿਆ ॥
હે પ્રિય! દુનિયામાં લાખો-કરોડો કેટલાય મોટા-મોટા મહાપુરુષ છે પરંતુ તે બધા જ તારા એક વાળ બરાબર પણ પહોંચતો નથી.
ਤੂ ਸਾਹੀ ਹੂ ਸਾਹੁ ਹਉ ਕਹਿ ਨ ਸਕਾ ਗੁਣ ਤੇਰਿਆ ॥੫॥
તું બાદશાહોનો બાદશાહ છે, હું તારા ગુણ વ્યક્ત કરી શકતી નથી ॥૫॥
ਸਹੀਆ ਤਊ ਅਸੰਖ ਮੰਞਹੁ ਹਭਿ ਵਧਾਣੀਆ ॥
હે પ્રભુ! અસંખ્ય બહેનપણીઓ તારી દાસી છે, તે બધી મારાથી એકથી વધુ એક ખુબ સુંદર છે.
ਹਿਕ ਭੋਰੀ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿ ਦੇਹਿ ਦਰਸੁ ਰੰਗੁ ਮਾਣੀਆ ॥੬॥
પોતાની કૃપા-દ્રષ્ટિ કરીને થોડું-એવું મારા તરફ જો અને મને પોતાના દર્શન કરાવી દે તેથી હું પણ આનંદ પ્રાપ્ત કરી શકું ॥૬॥
ਜੈ ਡਿਠੇ ਮਨੁ ਧੀਰੀਐ ਕਿਲਵਿਖ ਵੰਞਨ੍ਹ੍ਹਿ ਦੂਰੇ ॥
જે પ્રભુને જોવાથી મનને ધીરજ થાય છે અને મારા પાપ દૂર થઈ જાય છે,
ਸੋ ਕਿਉ ਵਿਸਰੈ ਮਾਉ ਮੈ ਜੋ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰੇ ॥੭॥
હે મા! તે મને શા માટે ભૂલે, જે આખા જગતમાં વસેલો છે ॥૭॥
ਹੋਇ ਨਿਮਾਣੀ ਢਹਿ ਪਈ ਮਿਲਿਆ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
જ્યારે હું વિનમ્ર થઈને તેના દરવાજા પર નતમસ્તક થઈ ગઈ તો તે મને સરળ સ્વભાવ જ મળી ગયો.
ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਪਾਇਆ ਨਾਨਕ ਸੰਤ ਸਹਾਇ ॥੮॥੧॥੪॥
હે નાનક! સંતોની મદદ કરવાથી મેં તેને મેળવી લીધો છે જેમ પૂર્વ જ મારા ભાગ્યમાં આવું લખેલું હતું ॥૮॥૧॥૪॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਬੇਦ ਪੁਰਾਣ ਪੁਕਾਰਨਿ ਪੋਥੀਆ ॥
સ્મૃતિઓ, વેદ, પુરાણ વગેરે બધા ધાર્મિક ગ્રંથ રાડો પાડી પાડીને કહી રહ્યો છે કે
ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਸਭਿ ਕੂੜੁ ਗਾਲ੍ਹ੍ਹੀ ਹੋਛੀਆ ॥੧॥
નામ વગર બીજું બધું જ અસત્ય તેમજ નકામી વાતો છે ॥૧॥
ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਅਪਾਰੁ ਭਗਤਾ ਮਨਿ ਵਸੈ ॥
નામરૂપી અપાર ખજાનો તો ભક્તોના મનમાં વસે છે.
ਜਨਮ ਮਰਣ ਮੋਹੁ ਦੁਖੁ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਨਸੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સાધુઓની સંગત કરવાથી જન્મ-મરણ, મોહ તેમજ દુઃખ વગેરે બધું દૂર થઈ જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮੋਹਿ ਬਾਦਿ ਅਹੰਕਾਰਿ ਸਰਪਰ ਰੁੰਨਿਆ ॥
મોહ, વાદ-વિવાદ તેમજ અહંકારમાં ફસાઈને મનુષ્ય જરૂર જ દુઃખી થઈને રોવે છે.
ਸੁਖੁ ਨ ਪਾਇਨ੍ਹ੍ਹਿ ਮੂਲਿ ਨਾਮ ਵਿਛੁੰਨਿਆ ॥੨॥
પરમાત્માના નામથી અલગ થયેલ તે જરા પણ સુખ પ્રાપ્ત કરતો નથી ॥૨॥
ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਧਾਰਿ ਬੰਧਨਿ ਬੰਧਿਆ ॥
મારી-મારીની ભાવના ધારણ કરીને જીવ માયાના બંધનોમાં બંધાઈ જાય છે અને
ਨਰਕਿ ਸੁਰਗਿ ਅਵਤਾਰ ਮਾਇਆ ਧੰਧਿਆ ॥੩॥
માયાના ધંધામાં ફસાઈને નરક-સ્વર્ગમાં જન્મ લેતો રહે છે ॥૩॥
ਸੋਧਤ ਸੋਧਤ ਸੋਧਿ ਤਤੁ ਬੀਚਾਰਿਆ ॥
સારી રીતે વિચારી-વિચારીને મેં આ પરિણામ કાઢ્યું છે કે
ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਸੁਖੁ ਨਾਹਿ ਸਰਪਰ ਹਾਰਿਆ ॥੪॥
પરમાત્માના નામ વગર મનુષ્યને સુખ મળતું નથી અને તે જરૂર જ પોતાની જીવન-રમત હારી જાય છે ॥૪॥