Page 757
ਹਉ ਤਿਨ ਕੈ ਬਲਿਹਾਰਣੈ ਮਨਿ ਹਰਿ ਗੁਣ ਸਦਾ ਰਵੰਨਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હું તેના પર બલિહાર જાવ છું, જે હંમેશા પોતાના મનમાં પ્રભુનું ગુણગાન કરતો રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਗੁਰੁ ਸਰਵਰੁ ਮਾਨ ਸਰੋਵਰੁ ਹੈ ਵਡਭਾਗੀ ਪੁਰਖ ਲਹੰਨ੍ਹ੍ਹਿ ॥
ગુરુ માનસરોવરરુપી પવિત્ર સરોવર છે અને ખુશનસીબ પુરુષ તેને પ્રાપ્ત કરી લે છે.
ਸੇਵਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਖੋਜਿਆ ਸੇ ਹੰਸੁਲੇ ਨਾਮੁ ਲਹੰਨਿ ॥੨॥
જે સેવકોએ ગુરુમુખ બનીને નામને શોધ્યો છે, તે પરમહંસ સંતોએ નામ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે ॥૨॥
ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਨ੍ਹ੍ਹਿ ਰੰਗ ਸਿਉ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮਿ ਲਗੰਨ੍ਹ੍ਹਿ ॥
ગુરુમુખ પરમાત્માના નામ-ધ્યાનમાં જ લીન રહે છે અને પ્રેમથી નામ-સ્મરણ કરતો રહે છે.
ਧੁਰਿ ਪੂਰਬਿ ਹੋਵੈ ਲਿਖਿਆ ਗੁਰ ਭਾਣਾ ਮੰਨਿ ਲਏਨ੍ਹ੍ਹਿ ॥੩॥
જો આરંભથી જ આવું નસીબ લખેલું હોય તો ગુરુની રજાને માની લે છે ॥૩॥
ਵਡਭਾਗੀ ਘਰੁ ਖੋਜਿਆ ਪਾਇਆ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ॥
તે ભાગ્યવાન પુરુષોએ પોતાનું હૃદય-ઘર શોધ્યું છે અને નામરૂપી ખજાનો જ મેળવ્યો છે.
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਵੇਖਾਲਿਆ ਪ੍ਰਭੁ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਪਛਾਨੁ ॥੪॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ તેને પરમાત્મા દેખાડી દીધો છે અને તેને આત્મામાં પ્રભુને ઓળખી લીધો છે ॥૪॥
ਸਭਨਾ ਕਾ ਪ੍ਰਭੁ ਏਕੁ ਹੈ ਦੂਜਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
બધા જીવોનો પ્રભુ એક જ છે અને બીજું અન્ય કોઈ નથી.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਮਨਿ ਵਸੈ ਤਿਤੁ ਘਟਿ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥੫॥
તે પેલા મનુષ્યના હૃદયમાં પ્રગટ થાય છે, જેના મનમાં ગુરુની કૃપા દ્વારા આવી વસે છે ॥૫॥
ਸਭੁ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਬ੍ਰਹਮੁ ਹੈ ਬ੍ਰਹਮੁ ਵਸੈ ਸਭ ਥਾਇ ॥
આખું વિશ્વ અંતર્યામી બ્રહ્મનું રૂપ છે અને દરેક જગ્યાએ બ્રહ્મનો નિવાસ છે.
ਮੰਦਾ ਕਿਸ ਨੋ ਆਖੀਐ ਸਬਦਿ ਵੇਖਹੁ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੬॥
ખરાબ કોને કહેવાય? શબ્દમાં ધ્યાન લગાવીને જોઈ લે ॥૬॥
ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਤਿਚਰੁ ਆਖਦਾ ਜਿਚਰੁ ਹੈ ਦੁਹੁ ਮਾਹਿ ॥
જ્યાં સુધી મનુષ્ય 'તારા-મારા'ની મુશ્કેલીમાં પડી રહે છે, તે ત્યાં સુધી જ કોઈને ખરાબ અને કોઈને સારો કહેતો રહે છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਏਕੋ ਬੁਝਿਆ ਏਕਸੁ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇ ॥੭॥
ગુરુમુખોએ એક પરમાત્માને જ સમજ્યો છે અને તે પેલા એક પ્રભુમાં જ લીન રહે છે ॥૭॥
ਸੇਵਾ ਸਾ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵਸੀ ਜੋ ਪ੍ਰਭੁ ਪਾਏ ਥਾਇ ॥
તે જ સેવા કરવી જોઈએ જે પ્રભુને યોગ્ય લાગે છે અને જેને સ્વીકાર કરી લે છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਆਰਾਧਿਆ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥੮॥੨॥੪॥੯॥
હે નાનક! ગુરૂના ચરણમાં ચિત્ત લગાવીને તેને પ્રભુની જ પ્રાર્થના કરી છે ॥૮॥૨॥૪॥૯॥
ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਅਸਟਪਦੀਆ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੨
રાગ સુહી અષ્ટપદ મહેલ ૪ ઘર ૨
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે॥
ਕੋਈ ਆਣਿ ਮਿਲਾਵੈ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਪਿਆਰਾ ਹਉ ਤਿਸੁ ਪਹਿ ਆਪੁ ਵੇਚਾਈ ॥੧॥
જો કોઈ મને પ્રિયતમ પ્રેમાળથી મળાવી દે તો હું તેની પાસે પોતાને વેચાવી દઉં ॥૧॥
ਦਰਸਨੁ ਹਰਿ ਦੇਖਣ ਕੈ ਤਾਈ ॥
હું હરિના દર્શન કરવા માટે આ રીતે જ કરીશ.
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਹਿ ਤਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੇਲਹਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પરમેશ્વર! જો તું કૃપા કરી દે તો સદ્દગુરુથી મેળાપ થઈ જાય અને પછી તારા નામનું ધ્યાન કરતો રહું ॥૧॥વિરામ॥
ਜੇ ਸੁਖੁ ਦੇਹਿ ਤ ਤੁਝਹਿ ਅਰਾਧੀ ਦੁਖਿ ਭੀ ਤੁਝੈ ਧਿਆਈ ॥੨॥
હે પ્રભુ! જો તું મને સુખ દે છે તો હું તારી જ પ્રાર્થના કરું છું અને દુઃખ સમસ્યામાં પણ તારું જ ચિંતન કરું છું ॥૨॥
ਜੇ ਭੁਖ ਦੇਹਿ ਤ ਇਤ ਹੀ ਰਾਜਾ ਦੁਖ ਵਿਚਿ ਸੂਖ ਮਨਾਈ ॥੩॥
તું મને ભુખ્યો રાખે છે તો હું આનાથી પણ તૃપ્ત થઈ જાવ છું અને દુઃખમાં પણ સુખને અનુભવું છું ॥૩॥
ਤਨੁ ਮਨੁ ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਸਭੁ ਅਰਪੀ ਵਿਚਿ ਅਗਨੀ ਆਪੁ ਜਲਾਈ ॥੪॥
હું પોતાનું શરીર-મન કાપી-કાપીને બધું જ તને અર્પણ કરી દઈશ અને આગમાં પોતાને સળગાવી દઈશ ॥૪॥
ਪਖਾ ਫੇਰੀ ਪਾਣੀ ਢੋਵਾ ਜੋ ਦੇਵਹਿ ਸੋ ਖਾਈ ॥੫॥
હું સંતજનોને પંખો કરું છું, તેના માટે પાણી આપું છું અને તે જ ખાવ છું જે મને આપે છે ॥૫॥
ਨਾਨਕੁ ਗਰੀਬੁ ਢਹਿ ਪਇਆ ਦੁਆਰੈ ਹਰਿ ਮੇਲਿ ਲੈਹੁ ਵਡਿਆਈ ॥੬॥
હે હરિ! ગરીબ નાનક તારા દરવાજા પર નતમસ્તક થઈ ગયો છે, મને પોતાની સાથે મળાવી લે, મને આ મોટાઈ દે ॥૬॥
ਅਖੀ ਕਾਢਿ ਧਰੀ ਚਰਣਾ ਤਲਿ ਸਭ ਧਰਤੀ ਫਿਰਿ ਮਤ ਪਾਈ ॥੭॥
હું આખી ધરતી ઘૂમીને જોઇશ, કદાચ મારો ગુરુ મને મળી જાય. હું પોતાની આંખો કાઢીને તેના ચરણોમાં રાખી દઈશ ॥૭॥
ਜੇ ਪਾਸਿ ਬਹਾਲਹਿ ਤਾ ਤੁਝਹਿ ਅਰਾਧੀ ਜੇ ਮਾਰਿ ਕਢਹਿ ਭੀ ਧਿਆਈ ॥੮॥
જો ગુરુ માને પોતાની પાસે બેસાવી લે તો તારી જ પ્રાર્થના કરીશ. જો તે મને ધક્કો મારી-મારીને કાઢી પણ દેશે તો તારું જ ધ્યાન કરીશ ॥૮॥
ਜੇ ਲੋਕੁ ਸਲਾਹੇ ਤਾ ਤੇਰੀ ਉਪਮਾ ਜੇ ਨਿੰਦੈ ਤ ਛੋਡਿ ਨ ਜਾਈ ॥੯॥
જો લોકો મારી પ્રશંસા કરશે તો તે તારી જ ઉપમા છે. જો નિંદા-ટીકા કરશે તો પણ હું તને છોડીને જઈશ નહિ ॥૯॥
ਜੇ ਤੁਧੁ ਵਲਿ ਰਹੈ ਤਾ ਕੋਈ ਕਿਹੁ ਆਖਉ ਤੁਧੁ ਵਿਸਰਿਐ ਮਰਿ ਜਾਈ ॥੧੦॥
જો તું મારી સાથે રહે તો મને શું કહી શકે છે? તને ભુલાવવાથી તો હું મરી જ જાવ છું ॥૧૦॥
ਵਾਰਿ ਵਾਰਿ ਜਾਈ ਗੁਰ ਊਪਰਿ ਪੈ ਪੈਰੀ ਸੰਤ ਮਨਾਈ ॥੧੧॥
હું પોતાના ગુરુ પર શત બલિહાર જાવ છું અને પગ પર પડીને સંતોને ખુશ કરું છું ॥૧૧॥
ਨਾਨਕੁ ਵਿਚਾਰਾ ਭਇਆ ਦਿਵਾਨਾ ਹਰਿ ਤਉ ਦਰਸਨ ਕੈ ਤਾਈ ॥੧੨॥
હે હરિ! તારા દર્શન કરવા માટે બિચારો નાનક તો પાગલ થઈ ગયો છે ॥૧૨॥
ਝਖੜੁ ਝਾਗੀ ਮੀਹੁ ਵਰਸੈ ਭੀ ਗੁਰੁ ਦੇਖਣ ਜਾਈ ॥੧੩॥
ભલે જોરદાર તોફાન આવી જાય, ભલે મુશળધાર વરસાદ આવી જાય તો પણ ગુરુના દર્શન કરવા માટે જાવ છું ॥૧૩॥
ਸਮੁੰਦੁ ਸਾਗਰੁ ਹੋਵੈ ਬਹੁ ਖਾਰਾ ਗੁਰਸਿਖੁ ਲੰਘਿ ਗੁਰ ਪਹਿ ਜਾਈ ॥੧੪॥
જો ખૂબ ખારા સમુદ્ર-સાગર હોય તો પણ ગુરુનો શિષ્ય તેને પાર કરીને પોતાના ગુરુની પાસે જાય છે ॥૧૪॥
ਜਿਉ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜਲ ਬਿਨੁ ਹੈ ਮਰਤਾ ਤਿਉ ਸਿਖੁ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਮਰਿ ਜਾਈ ॥੧੫॥
જેમ પ્રાણી જળ વગર મરી જાય છે, તેમ જ ગુરુ વગર શિષ્ય મૃત્યુને પ્રાપ્ત થઈ જાય છે ॥૧૫॥