Page 720
ਹਰਿ ਆਪੇ ਪੰਚ ਤਤੁ ਬਿਸਥਾਰਾ ਵਿਚਿ ਧਾਤੂ ਪੰਚ ਆਪਿ ਪਾਵੈ ॥
તે પરમાત્માએ પોતે આકાશ, વાયુ આગ, જળ તેમજ પૃથ્વી આ પાંચ તત્વોનો જગત ફેલાવ કર્યો છે અને તે પોતે જ આમાં કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ તેમજ અહંકારરૂપી પાંચ વિકાર નાખે છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੇਲੇ ਆਪੇ ਹਰਿ ਆਪੇ ਝਗਰੁ ਚੁਕਾਵੈ ॥੨॥੩॥
હે નાનક! પરમાત્મા પોતે જ પોતાના ભક્તોને સદ્દગુરુથી મળાવે છે અને તે પોતે જ વિષય-વિકારોનો ઝઘડો મટાડી દે છે ॥૨॥૩॥
ਬੈਰਾੜੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
બૈરાડી મહેલ ૪॥
ਜਪਿ ਮਨ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਨਿਸਤਾਰਾ ॥
હે મન! રામનું નામ જપ, ત્યારથી આનાથી જ મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
ਕੋਟ ਕੋਟੰਤਰ ਕੇ ਪਾਪ ਸਭਿ ਖੋਵੈ ਹਰਿ ਭਵਜਲੁ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
રામનું નામ કરોડો જ જન્મોના બધા પાપ નાશ કરી દે છે અને મનુષ્યને સંસાર સમુદ્રથી પાર કરી દે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਕਾਇਆ ਨਗਰਿ ਬਸਤ ਹਰਿ ਸੁਆਮੀ ਹਰਿ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਨਿਰੰਕਾਰਾ ॥
જગતનો સ્વામી પ્રભુ મનુષ્યના શરીરરૂપી નગરમાં જ રહે છે અને તે નિર્ભય, નિર્વેર તેમજ નિરાકાર છે.
ਹਰਿ ਨਿਕਟਿ ਬਸਤ ਕਛੁ ਨਦਰਿ ਨ ਆਵੈ ਹਰਿ ਲਾਧਾ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਾ ॥੧॥
પરમાત્મા આપણી નજીક જ રહે છે, પરંતુ આપણને કંઈ પણ દેખાતું નથી. ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા જ પરમાત્મા પ્રાપ્ત થાય છે ॥૧॥
ਹਰਿ ਆਪੇ ਸਾਹੁ ਸਰਾਫੁ ਰਤਨੁ ਹੀਰਾ ਹਰਿ ਆਪਿ ਕੀਆ ਪਾਸਾਰਾ ॥
પરમાત્મા પોતે જ શાહુકાર, પોતે જ શાહુકાર, પોતે જ રત્ન તેમજ પોતે જ અણમોલ હીરો છે અને તેને પોતે જ સૃષ્ટિનો ફેલાવ કરેલ છે.
ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਸੁ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਵਿਹਾਝੇ ਸੋ ਸਾਹੁ ਸਚਾ ਵਣਜਾਰਾ ॥੨॥੪॥
હે નાનક! જેના પર તે પોતાની કૃપા કરે છે, તે જ હરિ-નામને ખરીદે છે અને તે જ સાચો શાહુકાર તેમજ સાચો વ્યાપારી છે ॥૨॥૪॥
ਬੈਰਾੜੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
બૈરાડી મહેલ ૪॥
ਜਪਿ ਮਨ ਹਰਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਨਿਰੰਕਾਰਾ ॥
હે મન! નિરંજન તેમજ નિરાકાર પરમાત્માનું જાપ કર.
ਸਦਾ ਸਦਾ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ਸੁਖਦਾਤਾ ਜਾ ਕਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હંમેશા સુખ દેનાર પરમેશ્વરનું જ ધ્યાન-મનન કરવું જોઈએ, જેનો કોઈ અંત તેમજ આરપાર નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਅਗਨਿ ਕੁੰਟ ਮਹਿ ਉਰਧ ਲਿਵ ਲਾਗਾ ਹਰਿ ਰਾਖੈ ਉਦਰ ਮੰਝਾਰਾ ॥
માના પેટમાં પ્રભુ જ જીવની રક્ષા કરે છે, જ્યાં તે જઠરાગ્નિ કુંડમાં ઉલટા મુખ પડેલ તેમાં પોતાના સુર લગાવી રાખે છે.
ਸੋ ਐਸਾ ਹਰਿ ਸੇਵਹੁ ਮੇਰੇ ਮਨ ਹਰਿ ਅੰਤਿ ਛਡਾਵਣਹਾਰਾ ॥੧॥
હે મન! તેથી એવા પ્રભુની ઉપાસના કર, કારણ કે જીવનના અંતિમ ક્ષણોમાં એક તે જ જીવને યમથી સ્વતંત્ર કરાવનાર છે ॥૧॥
ਜਾ ਕੈ ਹਿਰਦੈ ਬਸਿਆ ਮੇਰਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਤਿਸੁ ਜਨ ਕਉ ਕਰਹੁ ਨਮਸਕਾਰਾ ॥
જે મહાપુરુષના હૃદયમાં મારો પરમેશ્વર નિવાસ કરી ગયો છે, તેને હંમેશા જ નમન કર.
ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਪਾਈਐ ਹਰਿ ਜਪੁ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰਾ ॥੨॥੫॥
હે નાનક! પરમાત્માનું નામ જ અમારા જીવનનો આધાર છે પરંતુ પરમાત્માનું સ્મરણ તેની કૃપાથી જ પ્રાપ્ત થાય ॥૨॥૫॥
ਬੈਰਾੜੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
બૈરાડી મહેલ ૪॥
ਜਪਿ ਮਨ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਤ ਧਿਆਇ ॥
હે મન! પ્રભુનું જાપ કર અને દરરોજ તેના નામનું ધ્યાન કરતો રહે.
ਜੋ ਇਛਹਿ ਸੋਈ ਫਲੁ ਪਾਵਹਿ ਫਿਰਿ ਦੂਖੁ ਨ ਲਾਗੈ ਆਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેનું ધ્યાન કરવાથી જે પણ કામના હોય છે, તે જ ફળ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે અને ફરીથી કોઈ પણ દુઃખ આવીને લાગતું નથી
ਸੋ ਜਪੁ ਸੋ ਤਪੁ ਸਾ ਬ੍ਰਤ ਪੂਜਾ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਲਗਾਇ ॥
જેનાથી પ્રભુનો પ્રેમ લાગી જાય છે, તે જ જપ, તપ, તપસ્યા, વ્રત તેમજ પૂજા છે.
ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੋਰ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਭ ਝੂਠੀ ਇਕ ਖਿਨ ਮਹਿ ਬਿਸਰਿ ਸਭ ਜਾਇ ॥੧॥
પ્રભુથી પ્રેમ સિવાય શેષ બધો પ્રેમ અસત્ય છે જે એક ક્ષણમાં જ બધો ભુલાય જાય છે ॥૧॥
ਤੂ ਬੇਅੰਤੁ ਸਰਬ ਕਲ ਪੂਰਾ ਕਿਛੁ ਕੀਮਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ॥
હે પ્રભુ! તું અનંત તેમજ સર્વકળા સંપૂર્ણ છે અને તારું મૂલ્યાંકન કરી શકાતું નથી.
ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰੀ ਹਰਿ ਜੀਉ ਭਾਵੈ ਤਿਵੈ ਛਡਾਇ ॥੨॥੬॥
હે પરમેશ્વર! નાનક વંદના કરે છે કે હું તારી શરણમાં આવ્યો છું, જેમ તને યોગ્ય લાગે છે, તેમ જ મને બંધનોથી છોડાવી લે ॥૨॥૬॥
ਰਾਗੁ ਬੈਰਾੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੧
રાગ બૈરાડી મહેલ ૫ ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਸੰਤ ਜਨਾ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਜਸੁ ਗਾਇਓ ॥
સંતજનોની સંગે મળીને મેં પરમાત્માનું જ યશગાન કર્યું છે અને
ਕੋਟਿ ਜਨਮ ਕੇ ਦੂਖ ਗਵਾਇਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પોતાના કરોડો જન્મોનાં દુઃખ દૂર કરી લીધા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜੋ ਚਾਹਤ ਸੋਈ ਮਨਿ ਪਾਇਓ ॥
મનમાં જે પણ ઈચ્છા હતી, તે જ કંઈ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦਿਵਾਇਓ ॥੧॥
પરમાત્માએ કૃપા કરીને સંતોથી મને પોતાનું નામ અપાવી દીધું છે ॥૧॥
ਸਰਬ ਸੂਖ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਵਡਾਈ ॥
હરિ-નામની મોટાઈ કરવાથી લોક તેમજ પરલોકમાં ખુબ શોભા તેમજ બધા સુખ પ્રાપ્ત થાય છે.
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਨਾਨਕ ਮਤਿ ਪਾਈ ॥੨॥੧॥੭॥
હે નાનક! ગુરુની કૃપાથી જ મને સુમતિ પ્રાપ્ત થઈ છે ॥૨॥૧॥૭॥