Page 702
ਅਭੈ ਪਦੁ ਦਾਨੁ ਸਿਮਰਨੁ ਸੁਆਮੀ ਕੋ ਪ੍ਰਭ ਨਾਨਕ ਬੰਧਨ ਛੋਰਿ ॥੨॥੫॥੯॥
હે સ્વામી! મને અભય પદ તેમજ સ્મરણનું દાન આપ. હે નાનક! તે પ્રભુ જીવોના બંધન કાપનાર છે ॥૨॥૫॥૯॥
ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
જૈતસરી મહેલ ૫॥
ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਚਿਤਵਤ ਬਰਸਤ ਮੇਂਹ ॥
જેમ બપૈયાને દરેક સમય વરસાદની ઇચ્છા રહે છે,
ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਿੰਧੁ ਕਰੁਣਾ ਪ੍ਰਭ ਧਾਰਹੁ ਹਰਿ ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਕੋ ਨੇਂਹ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેમ જ કૃપાના સમુદ્ર પ્રભુ! મારા પર કરુણા કર કેમ કે તારી-પ્રેમ-ભક્તિથી મારો પ્રેમ બની રહે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਨਿਕ ਸੂਖ ਚਕਵੀ ਨਹੀ ਚਾਹਤ ਅਨਦ ਪੂਰਨ ਪੇਖਿ ਦੇਂਹ ॥
બતકને અનેક સુખોની લાલચ નથી, પરંતુ સૂર્યને જોઈને તે આનંદથી ભરાઈ જાય છે.
ਆਨ ਉਪਾਵ ਨ ਜੀਵਤ ਮੀਨਾ ਬਿਨੁ ਜਲ ਮਰਨਾ ਤੇਂਹ ॥੧॥
માછલી જળ સિવાય કોઈ બીજા ઉપાય દ્વારા જીવંત રહી શકતી નથી અને જળ વગર તે પોતાના પ્રાણ ત્યાગી દે છે ॥૧॥
ਹਮ ਅਨਾਥ ਨਾਥ ਹਰਿ ਸਰਣੀ ਅਪੁਨੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇਂਹ ॥
હે માલિક! તારા વગર અમે અનાથ છીએ, હે પ્રભુ! કૃપા કરીને પોતાની શરણમાં રાખ.
ਚਰਣ ਕਮਲ ਨਾਨਕੁ ਆਰਾਧੈ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਆਨ ਨ ਕੇਂਹ ॥੨॥੬॥੧੦॥
નાનક તો પ્રભુના ચરણ-કમળોની જ પ્રાર્થના કરે છે અને તેના વગર કંઈપણ યોગ્ય નથી ॥૨॥૬॥૧૦॥
ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
જૈતસરી મહેલ ૫॥
ਮਨਿ ਤਨਿ ਬਸਿ ਰਹੇ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਾਨ ॥
મારા પ્રાણોનો આધાર પરમાત્મા મારા મન તેમજ શરીરમાં વસી રહ્યો છે.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਭੇਟੇ ਪੂਰਨ ਪੁਰਖ ਸੁਜਾਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
કારણ કે તે ચતુર પરમપુરુષ સર્વવ્યાપી છે અને પોતાની કૃપા કરીને સાધુની સંગતિ દ્વારા મને મળ્યો છે ॥૧॥વિરામ॥
ਪ੍ਰੇਮ ਠਗਉਰੀ ਜਿਨ ਕਉ ਪਾਈ ਤਿਨ ਰਸੁ ਪੀਅਉ ਭਾਰੀ ॥
તેને જે મનુષ્યોના મુખમાં પ્રેમની ઠગ-બુટ્ટી નાખી દીધી છે, તેને ઉત્તમ હરિ-નામરૂપી રસ પી લીધો છે.
ਤਾ ਕੀ ਕੀਮਤਿ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ਕੁਦਰਤਿ ਕਵਨ ਹਮ੍ਹ੍ਹਾਰੀ ॥੧॥
હું તેનું મૂલ્યાંકન કહી શકતો નથી, કારણ કે આવું કરવાની મારામાં શું ક્ષમતા છે? ॥૧॥
ਲਾਇ ਲਏ ਲੜਿ ਦਾਸ ਜਨ ਅਪੁਨੇ ਉਧਰੇ ਉਧਰਨਹਾਰੇ ॥
પ્રભુએ પોતાના ભક્તોને પોતાના આંચળની સાથે લગાવી લીધા છે અને તે પાર થનાર સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ ગયા છે.
ਪ੍ਰਭੁ ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਓ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਦੁਆਰੇ ॥੨॥੭॥੧੧॥
હે પ્રભુ! નાનક પ્રાર્થના કરે છે કે તારું વારંવાર સ્મરણ કરવાથી જ સુખ પ્રાપ્ત થયું છે અને હું તારા દરવાજા પર તારી શરણમાં આવ્યો છું ॥૨॥૭॥૧૧॥
ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
જૈતસરી મહેલ ૫॥
ਆਏ ਅਨਿਕ ਜਨਮ ਭ੍ਰਮਿ ਸਰਣੀ ॥
હે પ્રભુ! અનેક જન્મ ભટકવા પછી અમે તારી શરણમાં આવ્યા છીએ.
ਉਧਰੁ ਦੇਹ ਅੰਧ ਕੂਪ ਤੇ ਲਾਵਹੁ ਅਪੁਨੀ ਚਰਣੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અમારા શરીરને અજ્ઞાનતાના કુવામાંથી બહાર કાઢી દે અને પોતાના ચરણોમાં લગાવી લે ॥૧॥વિરામ॥
ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਕਿਛੁ ਕਰਮੁ ਨ ਜਾਨਾ ਨਾਹਿਨ ਨਿਰਮਲ ਕਰਣੀ ॥
હું જ્ઞાન, ધ્યાન તેમજ શુભ કર્મ કંઈ પણ જાણતો નથી અને ન તો મારુ જીવન-આચરણ શુદ્ધ છે.
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕੈ ਅੰਚਲਿ ਲਾਵਹੁ ਬਿਖਮ ਨਦੀ ਜਾਇ ਤਰਣੀ ॥੧॥
હે પ્રભુ! મને સંતોની શરણમાં લગાવી દે કેમ કે તેની સંગતિમાં રહીને વિષમ સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ જાવ ॥૧॥
ਸੁਖ ਸੰਪਤਿ ਮਾਇਆ ਰਸ ਮੀਠੇ ਇਹ ਨਹੀ ਮਨ ਮਹਿ ਧਰਣੀ ॥
સંસારની સુખ-સંપત્તિ તેમજ માયાના મીઠા રસોને પોતાના મનમાં ધારણ કરવાં જોઈએ નહીં.
ਹਰਿ ਦਰਸਨ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਪਾਵਤ ਹਰਿ ਨਾਮ ਰੰਗ ਆਭਰਣੀ ॥੨॥੮॥੧੨॥
હે નાનક! પરમાત્માના દર્શનોથી તૃપ્ત થઈ ગયો છું અને પરમાત્માના નામનો પ્રેમ જ મારુ ઘરેણું છે ॥૨॥૮॥૧૨॥
ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
જૈતસરી મહેલ ૫॥
ਹਰਿ ਜਨ ਸਿਮਰਹੁ ਹਿਰਦੈ ਰਾਮ ॥
હે ભક્તજનો! પોતાના હૃદયમાં રામનું નામ-સ્મરણ કરતો રહે.
ਹਰਿ ਜਨ ਕਉ ਅਪਦਾ ਨਿਕਟਿ ਨ ਆਵੈ ਪੂਰਨ ਦਾਸ ਕੇ ਕਾਮ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ભક્તજનની નજીક કોઈ પણ મુશ્કેલી આવતી નથી અને દાસોની બધી ઈચ્છાઓ પૂર્ણ થઈ જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਕੋਟਿ ਬਿਘਨ ਬਿਨਸਹਿ ਹਰਿ ਸੇਵਾ ਨਿਹਚਲੁ ਗੋਵਿਦ ਧਾਮ ॥
પરમાત્માની ઉપાસના કરવાથી કરોડો જ વિઘ્ન નાશ થઈ જાય છે અને ગોવિંદનું સ્થિર ધામ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે.
ਭਗਵੰਤ ਭਗਤ ਕਉ ਭਉ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ਆਦਰੁ ਦੇਵਤ ਜਾਮ ॥੧॥
પરમાત્માના ભક્તને કોઈ પણ પ્રકારનો ડર પ્રભાવિત કરતો નથી અને મૃત્યુના દેવતા યમરાજ પણ તેનો સંપૂર્ણ આદર કરે છે ॥૧॥
ਤਜਿ ਗੋਪਾਲ ਆਨ ਜੋ ਕਰਣੀ ਸੋਈ ਸੋਈ ਬਿਨਸਤ ਖਾਮ ॥
પ્રભુને ત્યાગીને બીજા કરેલ બધા કર્મ ક્ષણભંગુર તેમજ અસત્ય છે.
ਚਰਨ ਕਮਲ ਹਿਰਦੈ ਗਹੁ ਨਾਨਕ ਸੁਖ ਸਮੂਹ ਬਿਸਰਾਮ ॥੨॥੯॥੧੩॥
હે નાનક! પોતાના હૃદયમાં ચરણ કમળ ધારણ કરી લે, કારણ કે તેના ચરણ બધા સુખોનો પરમ નિવાસ છે ॥૨॥૬॥૧૩॥
ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੯॥
જૈતસરી મહેલ ૯
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਭੂਲਿਓ ਮਨੁ ਮਾਇਆ ਉਰਝਾਇਓ ॥
મારુ ભુલાયેલ મન માયાના મોહમાં જ જટિલ છે.
ਜੋ ਜੋ ਕਰਮ ਕੀਓ ਲਾਲਚ ਲਗਿ ਤਿਹ ਤਿਹ ਆਪੁ ਬੰਧਾਇਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
લાલચમાં આવીને આને જે પણ કર્મ કર્યા છે, તે બધાની સાથે પોતાને જ બંધનોમાં ફસાવી રહ્યો છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਮਝ ਨ ਪਰੀ ਬਿਖੈ ਰਸ ਰਚਿਓ ਜਸੁ ਹਰਿ ਕੋ ਬਿਸਰਾਇਓ ॥
આને સત્યના રસ્તાની કંઈ સમજ પડી નથી અને આ વિષય-વિકારોના સ્વાદોમાં જ લીન રહ્યો અને આને હરિ-યશને ભુલાવી દીધું.
ਸੰਗਿ ਸੁਆਮੀ ਸੋ ਜਾਨਿਓ ਨਾਹਿਨ ਬਨੁ ਖੋਜਨ ਕਉ ਧਾਇਓ ॥੧॥
સ્વામી પ્રભુ તો હૃદયમાં સાથે જ છે પરંતુ તેને જાણતો જ નથી અને વ્યર્થ જ પરમાત્માની શોધ માટે જંગલોમાં દોડતો રહ્યો ॥૧॥