Page 617
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨ ਦੁਪਦੇ
સોરઠી મહેલ ૫ ઘર ૨ બે પદ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે॥
ਸਗਲ ਬਨਸਪਤਿ ਮਹਿ ਬੈਸੰਤਰੁ ਸਗਲ ਦੂਧ ਮਹਿ ਘੀਆ ॥
જેમ બધી વનસ્પતિમાં આગ હાજર છે અને આખા દૂધમાં ઘી હોય છે
ਊਚ ਨੀਚ ਮਹਿ ਜੋਤਿ ਸਮਾਣੀ ਘਟਿ ਘਟਿ ਮਾਧਉ ਜੀਆ ॥੧॥
તેમ જ ઉચ્ચ તેમજ નિમ્ન સારા-ખરાબ બધા જીવોમાં પરમાત્માનો પ્રકાશ સમાયેલ છે ॥૧॥
ਸੰਤਹੁ ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਹਿਓ ॥
હે સંતો! દરેક હૃદયમાં પરમાત્મા બધામાં સમાઈ રહ્યો છે.
ਪੂਰਨ ਪੂਰਿ ਰਹਿਓ ਸਰਬ ਮਹਿ ਜਲਿ ਥਲਿ ਰਮਈਆ ਆਹਿਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે જળ તેમજ ધરતીમાં સર્વવ્યાપી છે ॥૧॥વિરામ॥
ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਨਾਨਕੁ ਜਸੁ ਗਾਵੈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਇਓ ॥
નાનક તો ગુણોના ભંડાર પરમાત્માનું જ યશગાન કરે છે, સદ્દગુરૂએ તેનો ભ્રમ નાબૂદ કરી દીધો છે.
ਸਰਬ ਨਿਵਾਸੀ ਸਦਾ ਅਲੇਪਾ ਸਭ ਮਹਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇਓ ॥੨॥੧॥੨੯॥
સર્વવ્યાપક પ્રભુ બધામાં સમાયેલ છે પરંતુ તે બધા પ્રાણીઓથી હંમેશા નિર્લિપ્ત રહે છે ॥૨॥૧॥૨૯॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਜਾ ਕੈ ਸਿਮਰਣਿ ਹੋਇ ਅਨੰਦਾ ਬਿਨਸੈ ਜਨਮ ਮਰਣ ਭੈ ਦੁਖੀ ॥
જે પરમાત્માનું સ્મરણ કરવાથી આનંદ પ્રાપ્ત થાય છે અને જન્મ-મરણના ભયનું દુઃખ નાશ થઈ જાય છે.
ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਨਵ ਨਿਧਿ ਪਾਵਹਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਭੁਖੀ ॥੧॥
ચાર ઉત્તમ પદાર્થ - ધર્મ, અર્થ, કામ તેમજ મોક્ષ તેમજ નવનિધિઓની ઉપલબ્ધતા હોય છે અને પછી બીજી વાર તને તૃષ્ણાની ભૂખ લાગતી નથી ॥૧॥
ਜਾ ਕੋ ਨਾਮੁ ਲੈਤ ਤੂ ਸੁਖੀ ॥
જેનું નામ જપવાથી તું સુખી રહે છે.
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਧਿਆਵਹੁ ਠਾਕੁਰ ਕਉ ਮਨ ਤਨ ਜੀਅਰੇ ਮੁਖੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે જીવ! પોતાના મન, શરીર તેમજ મુખથી, પોતાના શ્વાસ-શ્વાસથી, ઠાકોરનું જ ધ્યાન-મનન કરતો રહે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਂਤਿ ਪਾਵਹਿ ਹੋਵਹਿ ਮਨ ਸੀਤਲ ਅਗਨਿ ਨ ਅੰਤਰਿ ਧੁਖੀ ॥
ધ્યાન-મનનથી તને શાંતિ પ્રાપ્ત થશે, તારું મન શીતળ થઈ જશે અને તારા અંતરમનમાં તૃષ્ણાની આગ સળગશે નહીં.
ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਕਉ ਪ੍ਰਭੂ ਦਿਖਾਇਆ ਜਲਿ ਥਲਿ ਤ੍ਰਿਭਵਣਿ ਰੁਖੀ ॥੨॥੨॥੩੦॥
ગુરુએ નાનકને પ્રભુના દર્શન સમુદ્ર, ધરતી, વૃક્ષો તેમજ ત્રણેય લોકોમાં કરાવી દીધા ॥૨॥૨॥૩૦॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਝੂਠ ਨਿੰਦਾ ਇਨ ਤੇ ਆਪਿ ਛਡਾਵਹੁ ॥
હે પ્રભુ! કામ, ક્રોધ, લોભ, અસત્ય તેમજ નિંદા વગેરેથી પોતે જ મારી મુક્તિ કરાવી દે.
ਇਹ ਭੀਤਰ ਤੇ ਇਨ ਕਉ ਡਾਰਹੁ ਆਪਨ ਨਿਕਟਿ ਬੁਲਾਵਹੁ ॥੧॥
આ મનની અંદરથી આ ખરાબાઈને કાઢીને મને પોતાની નજીક આમંત્રિત કરી લે ॥૧॥
ਅਪੁਨੀ ਬਿਧਿ ਆਪਿ ਜਨਾਵਹੁ ॥
પોતાની વિધિ તું પોતે જ મને બોધ કરાવી દે.
ਹਰਿ ਜਨ ਮੰਗਲ ਗਾਵਹੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે ભક્તજનો! હરિના મંગળ ગીત ગાયા કર ॥૧॥વિરામ॥
ਬਿਸਰੁ ਨਾਹੀ ਕਬਹੂ ਹੀਏ ਤੇ ਇਹ ਬਿਧਿ ਮਨ ਮਹਿ ਪਾਵਹੁ ॥
હે પ્રભુ! મારા મનમાં આ વિધિ નાખી દે કે હું પોતાના મનથી તને ક્યારેય ના ભૂલું.
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਭੇਟਿਓ ਵਡਭਾਗੀ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕਤਹਿ ਨ ਧਾਵਹੁ ॥੨॥੩॥੩੧॥
હે નાનક! ખુબ ભાગ્યથી સંપૂર્ણ ગુરૂથી મેળાપ થઈ ગયો છે, આથી હવે હું અહીં-તહીં દોડતો નથી ॥૨॥૩॥૩૧॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਜਾ ਕੈ ਸਿਮਰਣਿ ਸਭੁ ਕਛੁ ਪਾਈਐ ਬਿਰਥੀ ਘਾਲ ਨ ਜਾਈ ॥
જેનું સ્મરણ કરવાથી બધું જ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે અને મનુષ્યની સાધના વ્યર્થ જતી નથી
ਤਿਸੁ ਪ੍ਰਭ ਤਿਆਗਿ ਅਵਰ ਕਤ ਰਾਚਹੁ ਜੋ ਸਭ ਮਹਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਈ ॥੧॥
જે બધામાં સમાઈ રહ્યો છે, તે પ્રભુને છોડીને કોઈ બીજામાં શા માટે મગ્ન થઈ રહ્યો છે? ॥૧॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਸਿਮਰਹੁ ਸੰਤ ਗੋਪਾਲਾ ॥
હે ગોપાલના સંતો! હરિની પ્રાર્થના કર
ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵਹੁ ਪੂਰਨ ਹੋਵੈ ਘਾਲਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સત્સંગતિમાં મળીને હરિ-નામનું ભજન કર, તારી સાધના સાકાર થઈ જશે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਰਿ ਸਮਾਲੈ ਨਿਤਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲੈ ਪ੍ਰੇਮ ਸਹਿਤ ਗਲਿ ਲਾਵੈ ॥
તે પરમેશ્વર પોતાના સેવકોની રોજ સંભાળ તેમજ પાલન-પોષણ કરે છે અને પ્રેમપૂર્વક પોતાના ગળાથી લગાવી લે છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭ ਤੁਮਰੇ ਬਿਸਰਤ ਜਗਤ ਜੀਵਨੁ ਕੈਸੇ ਪਾਵੈ ॥੨॥੪॥੩੨॥
હે પ્રભુ! નાનકનું કહેવું છે કે તને ભૂલીને આ જગત કેવી રીતે જીવન પ્રાપ્ત કરી શકે છે ॥૨॥૪॥૩૨॥
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સોરઠી મહેલ ૫॥
ਅਬਿਨਾਸੀ ਜੀਅਨ ਕੋ ਦਾਤਾ ਸਿਮਰਤ ਸਭ ਮਲੁ ਖੋਈ ॥
અવિનાશી પરમાત્મા બધા જીવોનો દાતા છે, તેનું સ્મરણ કરવાથી વિકારોની બધી ગંદકી દૂર થઈ ગઈ છે.
ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਭਗਤਨ ਕਉ ਬਰਤਨਿ ਬਿਰਲਾ ਪਾਵੈ ਕੋਈ ॥੧॥
તે ગુણોનો ભંડાર પોતાના ભક્તોની પૂંજી છે પરંતુ કોઈ દુર્લભ જ તેને પ્રાપ્ત કરે છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਜਪਿ ਗੁਰ ਗੋਪਾਲ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਈ ॥
હે મન! તે ગોપાલ-ગુરુ પ્રભુનું જાપ કર
ਜਾ ਕੀ ਸਰਣਿ ਪਇਆਂ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ਬਾਹੁੜਿ ਦੂਖੁ ਨ ਹੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેની શરણ લેવાથી સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે અને બીજી વાર જરા પણ કોઈ દુઃખ હોતું નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਵਡਭਾਗੀ ਸਾਧਸੰਗੁ ਪਰਾਪਤਿ ਤਿਨ ਭੇਟਤ ਦੁਰਮਤਿ ਖੋਈ ॥
ખુબ નસીબથી સંતોની સંગતિ પ્રાપ્ત થાય છે, તેની સાથે મેળાપ કરવાથી દુર્બુદ્ધિ નષ્ટ થઈ જાય છે.