Page 453
ਬਿਖਮੋ ਬਿਖਮੁ ਅਖਾੜਾ ਮੈ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਜੀਤਾ ਰਾਮ ॥
હે ભાઈ! ગુરુને મળીને મેં આ ઘણો મુશ્કેલ સંસાર અખાડો જીતી લીધો છે
ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਜੀਤਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਕੀਤਾ ਤੂਟੀ ਭੀਤਾ ਭਰਮ ਗੜਾ ॥
હે ભાઈ! ગુરુના શરણ પડીને મેં સંસાર અખાડો જીતી લીધો છે ગુરુની કૃપાથી હું હંમેશા પરમાત્માનું સ્મરણ કરું છું હું પહેલા માયાની ભટકણના કિલ્લામાં કેદ હતો હવે તે ભટકણના કિલ્લા ની દીવાલ પડી ગઈ છે.
ਪਾਇਆ ਖਜਾਨਾ ਬਹੁਤੁ ਨਿਧਾਨਾ ਸਾਣਥ ਮੇਰੀ ਆਪਿ ਖੜਾ ॥
મેં હરિ નામનો ખજાનો મેળવી લીધો છે, એક મોટો ખજાનો મળી ગયો છે મારી સહાયતા માટે પ્રભુ પોતે મારા માથા પર આવી ઉભા છે .
ਸੋਈ ਸੁਗਿਆਨਾ ਸੋ ਪਰਧਾਨਾ ਜੋ ਪ੍ਰਭਿ ਅਪਨਾ ਕੀਤਾ ॥
હે ભાઈ! તે જ મનુષ્ય ઠીક સમજ વાળો છે તે જ મનુષ્ય બધી જગ્યાએ જાણીતો છે જેણે પ્રભુએ પોતાનો સેવક બનાવી લીધો છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜਾਂ ਵਲਿ ਸੁਆਮੀ ਤਾ ਸਰਸੇ ਭਾਈ ਮੀਤਾ ॥੪॥੧॥
હે નાનક! જયારે પ્રભુ પતિ જ પોતાની તરફ હોય તો બધા મિત્ર ભાઈ પણ ખુશ થઈ જાય છે ॥૪૧॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫ ॥
ਅਕਥਾ ਹਰਿ ਅਕਥ ਕਥਾ ਕਿਛੁ ਜਾਇ ਨ ਜਾਣੀ ਰਾਮ ॥
હે ભાઈ! પરમાત્માની મહિમા પોતાના અહંકાર-ચતુરાઈના આધાર પર કરી શકાતી નથી, સમજદારી-ચતુરાઈ ના આશરે પરમાત્માની મહિમાથી ઓળખાણ નાખી શકતી નથી
ਸੁਰਿ ਨਰ ਸੁਰਿ ਨਰ ਮੁਨਿ ਜਨ ਸਹਜਿ ਵਖਾਣੀ ਰਾਮ ॥
દેવી સ્વભાવ વાળા શાંત-મન રહેવાવાળા મનુષ્ય આધ્યાત્મિક સ્થિરતામાં ટકીને જ મહિમા કરે છે
ਸਹਜੇ ਵਖਾਣੀ ਅਮਿਉ ਬਾਣੀ ਚਰਣ ਕਮਲ ਰੰਗੁ ਲਾਇਆ ॥
હે ભાઈ! જે લોકોએ આધ્યાત્મિક જીવન દેવાવાળી ગુરુવાણીની કૃપાથી આધ્યાત્મિક સ્થિરતામાં ટકીને પરમાત્માની મહિમા કરી તેમણે પરમાત્માના સુંદર કોમળ ચરણોથી પ્રેમ બનાવી લીધો
ਜਪਿ ਏਕੁ ਅਲਖੁ ਪ੍ਰਭੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਮਨ ਚਿੰਦਿਆ ਫਲੁ ਪਾਇਆ ॥
તે એક અદ્રશ્ય અને નિર્લિપ પ્રભુને સ્મરણ કરીને તેમણે ઈચ્છિત ફળ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે
ਤਜਿ ਮਾਨੁ ਮੋਹੁ ਵਿਕਾਰੁ ਦੂਜਾ ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਸਮਾਣੀ ॥
હે ભાઈ! જે લોકોએ પોતાની અંદર થી અહંકાર, મોહ, વિકાર, માયાનો પ્રેમ પોતાનું ધ્યાન આધ્યાત્મિક પ્રકાશમાં જોડી લીધું છે
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦੀ ਸਦਾ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਮਾਣੀ ॥੧॥
નાનક વિનંતી કરે છે, કે ગુરુની કૃપાથી હંમેશા પ્રભુ મેળાપનો આનંદ લે છે ॥૧॥
ਹਰਿ ਸੰਤਾ ਹਰਿ ਸੰਤ ਸਜਨ ਮੇਰੇ ਮੀਤ ਸਹਾਈ ਰਾਮ ॥
હે ભાઈ! પરમાત્માના સંતજન મારા મિત્ર છે, મારા સજ્જન છે, મારા સાથી છે.
ਵਡਭਾਗੀ ਵਡਭਾਗੀ ਸਤਸੰਗਤਿ ਪਾਈ ਰਾਮ ॥
તેમની સંગત મેં સારા ભાગ્યોથી અને ખૂબ ઊંચી કિસ્મતથી મેળવી છે
ਵਡਭਾਗੀ ਪਾਏ ਨਾਮੁ ਧਿਆਏ ਲਾਥੇ ਦੂਖ ਸੰਤਾਪੈ ॥
જે મનુષ્ય સંત જનોની સંગતિ ખુશ-કિસ્મતથી પ્રાપ્ત કરે છે તે હંમેશા પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરે છે તેના બધા દુઃખ બધા કષ્ટ સમાપ્ત થઈ જાય છે
ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਲਾਗੇ ਭ੍ਰਮ ਭਉ ਭਾਗੇ ਆਪੁ ਮਿਟਾਇਆ ਆਪੈ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્ય ગુરુના ચરણોમાં લાગે છે તેની ભટકણ દૂર થઈ જાય છે તેના દરેક ડર-સહમ સમાપ્ત થઈ જાય છે તે પોતાની અંદર થી અહંકાર દૂર કરી લે છે
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਮੇਲੇ ਪ੍ਰਭਿ ਅਪੁਨੈ ਵਿਛੁੜਿ ਕਤਹਿ ਨ ਜਾਈ ॥
મનુષ્યને વ્હાલા પ્રભુએ કૃપા કરીને પોતાના ચરણોમાં જોડી લીધો છે તે પ્રભુથી અલગ થઈને બીજે ક્યાંય જતો નથી
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਤੇਰਾ ਸਦਾ ਹਰਿ ਸਰਣਾਈ ॥੨॥
નાનક વિનંતી કરે છે, હે હરિ! હું ટેરો દાસ છું મને પણ તારી ચરણોમાં રાખ ॥૨॥
ਹਰਿ ਦਰੇ ਹਰਿ ਦਰਿ ਸੋਹਨਿ ਤੇਰੇ ਭਗਤ ਪਿਆਰੇ ਰਾਮ ॥
હે હરિ! તારા ઓટલા પર, તારા દરવાજા પર ઉભેલા તારા ભક્ત સુંદર લાગી રહ્યા છે
ਵਾਰੀ ਤਿਨ ਵਾਰੀ ਜਾਵਾ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੇ ਰਾਮ ॥
હું તે ભક્તોથી બલિહાર જાઉં છું
ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੇ ਕਰਿ ਨਮਸਕਾਰੇ ਜਿਨ ਭੇਟਤ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਤਾ ॥
હે ભાઈ! હું તે ભક્તોની આગળ માથું નમાવીને હંમેશા તેનાથી બલિહાર જાઉં છું જેને મળીને પરમાત્માથી ગાઢ સંધિ બની જાય છે
ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਸਭ ਥਾਈ ਪੂਰਨ ਪੁਰਖੁ ਬਿਧਾਤਾ ॥
ને એ સમજ આવી જાય છે કે સર્વ-વ્યાપક વિધાતા દરેક શરીરમાં દરેક જગ્યાએ હાજર છે
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਇਆ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ਜੂਐ ਜਨਮੁ ਨ ਹਾਰੇ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્યને સંપૂર્ણ ગુરુ મળી જાય છે તે પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરે છે તે જુગારીની જેમ જુગારમાં મનુષ્ય જન્મની રમત હારી જાય છે
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਤੇਰੀ ਰਾਖੁ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੇ ॥੩॥
નાનક વિનંતી કરે છે, હું તારી શરણમાં આવ્યો છું કૃપા કરીને મારી રક્ષા કરો ॥૩॥
ਬੇਅੰਤਾ ਬੇਅੰਤ ਗੁਣ ਤੇਰੇ ਕੇਤਕ ਗਾਵਾ ਰਾਮ ॥
હે પ્રભુ! તારા અનંત ગુણ છે, તારા ગુણોનો અંત મેળવી શકાતો નથી હું તારા કેટલા ગુણ ગાય શકું છું?
ਤੇਰੇ ਚਰਣਾ ਤੇਰੇ ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਵਡਭਾਗੀ ਪਾਵਾ ਰਾਮ ॥
હે પ્રભુ! જો મારા સારા નસીબ હોય તો જ તારા ચરણોની તારા સોહામણા ચરણોની ધૂળ મને મળી શકે છે
ਹਰਿ ਧੂੜੀ ਨ੍ਹ੍ਹਾਈਐ ਮੈਲੁ ਗਵਾਈਐ ਜਨਮ ਮਰਣ ਦੁਖ ਲਾਥੇ ॥
હે ભાઈ! પ્રભુના ચરણોની ધૂળમાં સ્નાન કરવું જોઈએ આ રીતે મનમાંથી વિકારોની ગંદકી દૂર થઈ જાય છે અને જન્મ મરણનું આખી ઉંમરનું દુઃખ ઉતરી જાય છે
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਸਦਾ ਹਦੂਰੇ ਪਰਮੇਸਰੁ ਪ੍ਰਭੁ ਸਾਥੇ ॥
આ વિશ્વાસ પણ આવી જાય છે કે પરમેશ્વર પ્રભુ અમારી અંદર અને બહાર આખા સંસારમાં હંમેશા અમારી આજુબાજુ છે અમારી સાથે વસે છે
ਮਿਟੇ ਦੂਖ ਕਲਿਆਣ ਕੀਰਤਨ ਬਹੁੜਿ ਜੋਨਿ ਨ ਪਾਵਾ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્ય પરમાત્માની મહિમા કરે છે તેની અંદર સુખ સાધન બની જાય છે તેના દુઃખ દૂર થઈ છે તે બીજી વાર યોનિઓ માં પડતો નથી
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਸਰਣਿ ਤਰੀਐ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵਾ ॥੪॥੨॥
નાનક વિનંતી કરે છે, ગુરુના શરણ પડવાથી સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ જાય છે જો મને પણ ગુરુ મળી જાય તો હું પણ પોતાના પ્રભુને વ્હાલો લાગવા લાગુ ॥૪॥
ਆਸਾ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੪॥
આશા છંદ મહેલ ૫ ઘર ૪
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે॥
ਹਰਿ ਚਰਨ ਕਮਲ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਕਿਛੁ ਆਨ ਨ ਮੀਠਾ ਰਾਮ ਰਾਜੇ ॥
હે ભાઈ જે મનુષ્યનું મન પરમાત્મના સોહામણા કોમળ ચરણોમાં પરોવાય જાય છે તેને પરમાત્માની યાદ વગર કોઈ બીજી વસ્તુ મીઠી લગતી નથી
ਮਿਲਿ ਸੰਤਸੰਗਤਿ ਆਰਾਧਿਆ ਹਰਿ ਘਟਿ ਘਟੇ ਡੀਠਾ ਰਾਮ ਰਾਜੇ ॥
સાધુ-સંગતમાં મળીને તે મનુષ્ય પ્રભુનું નામ સ્મરણ કરે છે તે પરમાત્મા દરેક શરીરમાં વસતો દેખાય છે
ਹਰਿ ਘਟਿ ਘਟੇ ਡੀਠਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੋੁ ਵੂਠਾ ਜਨਮ ਮਰਨ ਦੁਖ ਨਾਠੇ ॥
તે મનુષ્યના હૃદયમાં આધ્યાત્મિક જીવન દેવાવાળું નામ-જળ આવી વસે છે જેની કૃપાથી તેનું જન્મ-મરણનું દુઃખ જિંદગીના બધા દુઃખ દૂર થઈ જાય છે
ਗੁਣ ਨਿਧਿ ਗਾਇਆ ਸਭ ਦੂਖ ਮਿਟਾਇਆ ਹਉਮੈ ਬਿਨਸੀ ਗਾਠੇ ॥
તે મનુષ્ય ગુણોના ખજાના પ્રભુની મહિમા કરે છે પોતાના બધા દુઃખ દૂર કરી લે છે તેની અંદરથી અહંકારની બાંધેલી ગાંઠ ખુલી જાય છે