ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵਹਿ ਤਾ ਕਰਹਿ ਬਿਭੂਤਾ ਸਿੰਙੀ ਨਾਦੁ ਵਜਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaaveh taa karahi bibhootaa sinyee naad vajaavah.
When it pleases You, some people smear their bodies with ashes, and blow the horn and the conch shell.
કેટલાય શરીર પર રાખ ઘસે છે અને કેટલાય શંખનો નાદ વગાળે છે.
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਪੜਹਿ ਕਤੇਬਾ ਮੁਲਾ ਸੇਖ ਕਹਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai taa parheh kataybaa mulaa saykh kahaaveh.
When You so desire, some people read the Islamic Scriptures, and proclaim themselves as Mullahs and Sheikhs.
કેટલાય જીવ કુરાન વગેરે ધાર્મિક પુસ્તકો વાંચે છે અને પોતાની જાતને મુલ્લા તેમજ શેખ કહેવડાવે છે.
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਹੋਵਹਿ ਰਾਜੇ ਰਸ ਕਸ ਬਹੁਤੁ ਕਮਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai taa hoveh raajay ras kas bahut kamaaveh.
When it pleases You, some become kings, and indulge in all sorts of tastes and pleasures.
કોઈ રાજા બની જાય છે તો કોઈ સ્વાદિષ્ટ ભોજન બાંટે છે.
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤੇਗ ਵਗਾਵਹਿ ਸਿਰ ਮੁੰਡੀ ਕਟਿ ਜਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai tayg vagaaveh sir mundee kat jaaveh.
When it pleases You, some become warriors and wield the sword, and many heads are chopped off.
કોઈ તલવાર ચલાવે છે અને ગર્દનથી માથું અલગ થઇ જાય છે.
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਜਾਹਿ ਦਿਸੰਤਰਿ ਸੁਣਿ ਗਲਾ ਘਰਿ ਆਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai jaahi disantar sun galaa ghar aavahi.
When it pleases You, some go to foreign lands and return home after hearing and learning different things of those lands.
કોઈ પરદેશ જાય છે ત્યાંની વાતો સાંભળીને ફરી પોતાના ઘરે આવે છે.
ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਨਾਇ ਰਚਾਵਹਿ ਤੁਧੁ ਭਾਣੇ ਤੂੰ ਭਾਵਹਿ ॥
jaa tuDh bhaavai naa-ay rachaaveh tuDh bhaanay tooN bhaaveh.
O’ God, when You so desire, some get attuned to Your Name. Those who live according to Your Will become pleasing to You.
હે પ્રભુ! આ પણ તારી રજા જ છે કે કોઈ જીવ તારા નામમાં જોડાય છે. જે તારી રજામાં ચાલે છે તે તને પ્રેમાળ લાગે છે.
ਨਾਨਕੁ ਏਕ ਕਹੈ ਬੇਨੰਤੀ ਹੋਰਿ ਸਗਲੇ ਕੂੜੁ ਕਮਾਵਹਿ ॥੧॥
naanak ayk kahai baynantee hor saglay koorh kamaaveh. ||1||
Nanak utters this one prayer (that except living by His command), everything else is the practice of falsehood (which is of no avail in God’s court).
નાનક એક વિનંતી કરે છે કે રજામાં ચાલ્યા વિના અને બધા જેનો ઉપર ઉલ્લેખ કર્યો છે અસત્ય કમાય રહ્યા છે ।।૧।।
ਮਃ ੧ ॥
mehlaa 1.
Shalok, by the First Guru:
મહેલ૧।।
ਜਾ ਤੂੰ ਵਡਾ ਸਭਿ ਵਡਿਆਂਈਆ ਚੰਗੈ ਚੰਗਾ ਹੋਈ ॥
jaa tooN vadaa sabh vadi-aaN-ee-aa changai changa ho-ee.
You are so Great, all Greatness flows from You. You are so Good, Goodness radiates from You.
જ્યારે આ વાત યોગ્ય છે કે તું મોટો પ્રભુ જગતનો કર્તાર છે, તો જગતમાં જે કંઈ થઈ રહ્યું છે બધું તારું જ મહાનતા છે. કારણ કે સારાથી સારું જ ઉત્પન્ન થાય છે.
ਜਾ ਤੂੰ ਸਚਾ ਤਾ ਸਭੁ ਕੋ ਸਚਾ ਕੂੜਾ ਕੋਇ ਨ ਕੋਈ ॥
jaa tooN sachaa taa sabh ko sachaa koorhaa ko-ay na ko-ee.
When (this becomes our firm belief that) You are true, then everyone created by You also appears true because You dwell in all; therefore no one could be false.
જ્યારે આ યકીન બની જાય કે તું જ સાચો પ્રભુ વિધાતા છે તો દરેક જીવ સાચો દેખાય છે કારણ કે દરેક જીવમાં તું સ્વયં હાજર છે તો પછી આ જગતમાં કોઈ અસત્ય હોઈ શકતું નથી.
ਆਖਣੁ ਵੇਖਣੁ ਬੋਲਣੁ ਚਲਣੁ ਜੀਵਣੁ ਮਰਣਾ ਧਾਤੁ ॥
aakhan vaykhan bolan chalan jeevan marnaa Dhaat.
Talking, seeing, speaking, walking, living and dying-all these are illusory.
જે કંઈ બહાર દેખાવા માત્ર દેખાઈ રહ્યું છે આ કહેવું દેખવું આ બોલ-ચાલ, આ જીવવું તેમજ મરવું આ બધું માયા રૂપ છે.
ਹੁਕਮੁ ਸਾਜਿ ਹੁਕਮੈ ਵਿਚਿ ਰਖੈ ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਆਪਿ ॥੨॥
hukam saaj hukmai vich rakhai naanak sachaa aap. ||2||
O’ Nanak, God Himself creates and keeps all the creatures under His command.
વાસ્તવિકતા નથી, વાસ્તવિક તો પ્રભુ સ્વયં જ છે. હે નાનક! તે હંમેશા કાયમ રહેનાર પ્રભુ પોતાની હુકમરૂપી સત્તા રચીને બધા જીવોને તે હુકમમાં ચલાવી રહ્યો છે. ।।૨।।
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
પગથિયું।।
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਨਿਸੰਗੁ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਈਐ ॥
satgur sayv nisang bharam chukhaa-ee-ai.
By following the Guru’s teachings without any hesitation, all doubts are removed.
જો સાચા દિલથી ગુરુનો હુકમ માને તો ભટકવું દૂર થઇ જાય છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਆਖੈ ਕਾਰ ਸੁ ਕਾਰ ਕਮਾਈਐ ॥
satgur aakhai kaar so kaar kamaa-ee-ai.
Whatever the true Guru asks us to do we should do that.
તે જ કામ કરવું જોઈએ જે ગુરુ કરવા માટે કહે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ॥
satgur ho-ay da-i-aal ta naam Dhi-aa-ee-ai.
When the True Guru becomes merciful, only then we meditate on God’s Name.
જો સતગુરુ કૃપા કરે તો પ્રભુનું નામ સ્મરણ કરી શકાય છે.
ਲਾਹਾ ਭਗਤਿ ਸੁ ਸਾਰੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ॥
laahaa bhagat so saar gurmukh paa-ee-ai.
Through the Guru’s teachings, we reap the excellent reward of devotion to God.
ગુરુની સન્મુખ હોવાથી પ્રભુનું બંદગીરુપ સૌથી સરસ લાભ મળે છે.
ਮਨਮੁਖਿ ਕੂੜੁ ਗੁਬਾਰੁ ਕੂੜੁ ਕਮਾਈਐ ॥
manmukh koorh bubaar koorh kamaa-ee-ai.
The self-willed person is trapped in the darkness of falsehood; he earns nothing but falsehood.
પરંતુ મનની પાછળ ચાલવાવાળો મનુષ્ય માત્ર અસત્ય માત્ર અંધકાર જ કમાય છે.
ਸਚੇ ਦੈ ਦਰਿ ਜਾਇ ਸਚੁ ਚਵਾਂਈਐ ॥
sachay dai dar jaa-ay sach chavaaN-ee-ai.
If we humbly meditate on God’s Name,
જો સાચા પ્રભુના ચરણોમાં જોડાઈને સાચાનું નામ જપે
ਸਚੈ ਅੰਦਰਿ ਮਹਲਿ ਸਚਿ ਬੁਲਾਈਐ ॥
sachai andar mahal sach bulaa-ee-ai.
only then, we are accepted in God’s court.
તો આ સાચા નામ દ્વારા સાચા પ્રભુની હાજરીમાં જગ્યા મળે છે.
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਸਦਾ ਸਚਿਆਰੁ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ॥੧੫॥
naanak sach sadaa sachiaar sach samaa-ee-ai. ||15||
O’ Nanak, the truthful person, is forever true and remains absorbed in God.
હે નાનક! જેના પાલવે હંમેશા સત્ય છે તે સાચનો વ્યાપારી છે તે સાચમાં લીન રહે છે ।।૧૫।।
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
salok mehlaa 1.
Shalok, by the First Guru:
શ્લોક મહેલ૧।।
ਕਲਿ ਕਾਤੀ ਰਾਜੇ ਕਾਸਾਈ ਧਰਮੁ ਪੰਖ ਕਰਿ ਉਡਰਿਆ ॥
kal kaatee raajay kaasaa-ee Dharam pankh kar udri-aa.
This Dark Age of Kalyug is like knife, and the kings are butchers; righteousness has flown away like a bird.
આ ઘોર વિવાદ વાળો સ્વભાવ જાણે છરી છે જેના કારણે રાજા જાલીમ થઈ રહ્યા છે આ માટે ધર્મ પાંખ લગાવીને ઉડી ગયો છે.
ਕੂੜੁ ਅਮਾਵਸ ਸਚੁ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੀਸੈ ਨਾਹੀ ਕਹ ਚੜਿਆ ॥
koorh amaavas sach chandarmaa deesai naahee kah charhi-aa.
In this dark night of falsehood, the moon of Truth is not visible anywhere.
અસત્ય જાણે અમાસની રાત છે, આમાં સત્યરૂપી ચંદ્રમા ક્યાંય પણ ચડેલો દેખાતો નથી.
ਹਉ ਭਾਲਿ ਵਿਕੁੰਨੀ ਹੋਈ ॥
ha-o bhaal vikunnee ho-ee.
I have grown frustrated in the search for the moon of truth,
હું આ ચંદ્રમાને શોધી શોધીને વ્યાકુળ થઇ ગઈ છું.
ਆਧੇਰੈ ਰਾਹੁ ਨ ਕੋਈ ॥
aaDhaarai raahu na ko-ee.
in this darkness, I cannot find the path.
અંધારામાં કોઈ રસ્તો દેખાતો નથી.
ਵਿਚਿ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਦੁਖੁ ਰੋਈ ॥
vich ha-umai kar dukh ro-ee.
In the darkness of ego, the entire world is crying out in pain.
આ અંધારામાં સૃષ્ટિ અહંકારને કારણે દુઃખી થઇ રહી છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਕਿਨਿ ਬਿਧਿ ਗਤਿ ਹੋਈ ॥੧॥
kaho naanak kin biDh gat ho-ee. ||1||
O’ Nanak, how one could be saved from suffering in such circumstances?
હે નાનક! કેમ આનાથી મુક્તિ થાય? ।।૧।।
ਮਃ ੩ ॥
mehlaa 3.
Shalok, by the Third Guru:
મહેલ ૩।।
ਕਲਿ ਕੀਰਤਿ ਪਰਗਟੁ ਚਾਨਣੁ ਸੰਸਾਰਿ ॥
kal keerat pargat chaanan sansaar.
In KalYug, singing God’s praises has appeared as Divine light in the world.
આ કળયુગી સ્વભાવરૂપી અંધકારને દૂર કરવા માટે પ્રભુની મહિમા સમર્થ છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕੋਈ ਉਤਰੈ ਪਾਰਿ ॥
gurmukh ko-ee utrai paar.
But only a rare Guru’s follower crosses over the worldly ocean of vices by making use of this Divine light (knowledge).
આ મહિમા જગતમાં પ્રચંડ પ્રકાશ છે, પરંતુ કોઈ દુર્લભ જે ગુરુની સન્મુખ હોય છે આ પ્રકાશનો આશરો લઈને આ અંધારા પર પડી જાય છે.
ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਤਿਸੁ ਦੇਵੈ ॥
jis no nadar karay tis dayvai.
Only the one on whom God showers His grace receives this divine light.
પ્રભુ જેના પર કૃપાની નજર કરે છે, તેને આ કીર્તીરૂપી પ્રકાશ દે છે.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਤਨੁ ਸੋ ਲੇਵੈ ॥੨॥
naanak gurmukh ratan so layvai. ||2||
O’ Nanak, only such a Guru’s follower receives the jewel like precious Naam.
હે નાનક! તે મનુષ્ય ગુરુની સન્મુખ થઈને નામ-રુપ રત્ન શોધી લે છે ।।૨।।
ਪਉੜੀ ॥
pa-orhee.
Pauree:
પગથિયું।।
ਭਗਤਾ ਤੈ ਸੈਸਾਰੀਆ ਜੋੜੁ ਕਦੇ ਨ ਆਇਆ ॥
bhagtaa tai saisaaree-aa jorh kaday na aa-i-aa.
There has never been a meeting of minds between the worldly wise people and the true devotees of God.
જગતમાં આ રોજ જોઈ રહ્યા છીએ કે ભગતો અને દુનિયાદારોનો જોડ બનતો નથી. પરંતુ જગત રચનામાં પ્રભુ તરફથી આ કોઈ ખામી નથી.
ਕਰਤਾ ਆਪਿ ਅਭੁਲੁ ਹੈ ਨ ਭੁਲੈ ਕਿਸੈ ਦਾ ਭੁਲਾਇਆ ॥
kartaa aap abhul hai na bhulai kisai daa bhulaa-i-aa.
The Creator Himself is never in error, and nobody could mislead Him.
કર્તાર પોતે તો કમી છોડનાર નથી અને કોઈના ભુલેખા પર પણ ભુલેખા ખાતો નથી. આ તેની રજા છે કે તેણે પોતે જ ભક્તોને પોતાના ચરણોથી જોડી લીધા છે.
ਭਗਤ ਆਪੇ ਮੇਲਿਅਨੁ ਜਿਨੀ ਸਚੋ ਸਚੁ ਕਮਾਇਆ ॥
bhagat aapay mayli-an jinee sacho sach kamaa-i-aa.
He unites those devotees with Himself; who practice Truth, and only Truth (devotional worship).
તે પુર્ણતઃ બંદગીરૂપી કાર-વ્યવહાર કરે છે.
ਸੈਸਾਰੀ ਆਪਿ ਖੁਆਇਅਨੁ ਜਿਨੀ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਬਿਖੁ ਖਾਇਆ ॥
saisaaree aap khu-aa-i-an jinee koorh bol bol bikh khaa-i-aa.
He Himself leads the worldly people astray; they tell lies, and their telling lies is like eating the poison which is the main cause of the spiritual death.
દુનિયાદારોને પણ તેણે પોતે જ તોડેલા છે. તે ઝૂઠ બોલી બોલીને આદ્યાત્મિક મૌતનો મૂળ વિષ ખાઈ રહ્યા છે.
ਚਲਣ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਨੀ ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਵਿਸੁ ਵਧਾਇਆ ॥
chalan saar na jaannee kaam karoDh vis vaDhaa-i-aa.
They do not recognize the ultimate reality, that we all have to leave this world;they keep on multiplying the poisons of lust and anger.
તેને આ સમજ જ નહિ આવી કે અહીંથી ચાલ્યું પણ જવાનું છે. તો, તે કામ-ક્રોધરૂપી ઝેર જગતમાં વધારી રહ્યા છે.
ਭਗਤ ਕਰਨਿ ਹਰਿ ਚਾਕਰੀ ਜਿਨੀ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ॥
bhagat karan har chaakree jinee an-din naam Dhi-aa-i-aa.
The devotees perform true service of God by always meditating on His Name.
તેની પોતાની રજામાં ભક્ત તે પ્રભુની બંદગી કરી રહ્યો છે, તે દરેક સમય નામ સ્મરણ કરી રહ્યો છે.
ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ਹੋਇ ਕੈ ਜਿਨੀ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ॥
daasan daas ho-ay kai jinee vichahu aap gavaa-i-aa.
They who eradicate self-conceit from within by becoming true servants of God,
જે મનુષ્યોએ પ્રભુના સેવકોના સેવક બનીને પોતાની અંદરથી અહંકારને દૂર કરી લીધો છે,
ਓਨਾ ਖਸਮੈ ਕੈ ਦਰਿ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਇਆ ॥੧੬॥
onaa khasmai kai dar mukh ujlay sachai sabad suhaa-i-aa. ||16||
are embellished with the Divine Word, and they obtain honor in God’s court.
પ્રભુના ઓટલે તેના મુખ ઉજળા હોય છે. સાચા શબ્દને કારણે તે પ્રભુ ઓટલે શોભા મેળવે છે ।।૧૬।।
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
salok mehlaa 1.
Shalok, by the First Guru:
શ્લોક મહેલ૧।।
ਸਬਾਹੀ ਸਾਲਾਹ ਜਿਨੀ ਧਿਆਇਆ ਇਕ ਮਨਿ ॥
sabaahee saalaah jinee Dhi-aa-i-aa ik man.
Those who sing praises of God in the early hours of the morning and meditate on Him single-mindedly,
જે મનુષ્ય સવારે જ પ્રભુની મહિમા કરે છે. એક મન થઈને પ્રભુને સ્મરણ કરે છે.
ਸੇਈ ਪੂਰੇ ਸਾਹ ਵਖਤੈ ਉਪਰਿ ਲੜਿ ਮੁਏ ॥
say-ee pooray saah vakh-tai upar larh mu-ay.
are the truly rich, because they fight with their mind at the right time (amrit vela) to resist laziness and vices.
સમયસર મનથી યુદ્ધ કરે છે, તે જ પુરા શાહ છે.
ਦੂਜੈ ਬਹੁਤੇ ਰਾਹ ਮਨ ਕੀਆ ਮਤੀ ਖਿੰਡੀਆ ॥
doojai bahutay raah man kee-aa matee khindee-aa.
In the second watch (late morning), the focus of the mind is scattered in all directions.
દિવસ થતા મનની વાસનાઓ વિખરાઈ જાય છે. મન કેટલાય રસ્તાથી દોડે છે.
ਬਹੁਤੁ ਪਏ ਅਸਗਾਹ ਗੋਤੇ ਖਾਹਿ ਨ ਨਿਕਲਹਿ ॥
bahut pa-ay asgaah gotay khaahi na niklahi.
So many fall deep into the ocean of worldly affairs; they struggle, but they are unable to come out.
મનુષ્ય દુનિયાના ધંધાના ઊંડા સમુદ્રમાં પડી જાય છે. અહીં જ એટલા ગોથાં ખાય છે કે નીકળી શકતો નથી.