Page 1403
ਬੇਵਜੀਰ ਬਡੇ ਧੀਰ ਧਰਮ ਅੰਗ ਅਲਖ ਅਗਮ ਖੇਲੁ ਕੀਆ ਆਪਣੈ ਉਛਾਹਿ ਜੀਉ ॥
તમે બેદરકાર છો, ખૂબ જ ધીરજવાન છો, સચ્ચાઈનું પોટલું, અણગમતું, અગમ્ય છે, તમે તમારી પોતાની મરજીથી આ વિશ્વ-તમાશા બનાવ્યું છે.
ਅਕਥ ਕਥਾ ਕਥੀ ਨ ਜਾਇ ਤੀਨਿ ਲੋਕ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ਸੁਤਹ ਸਿਧ ਰੂਪੁ ਧਰਿਓ ਸਾਹਨ ਕੈ ਸਾਹਿ ਜੀਉ ॥
તમારો મહિમા અવર્ણનીય છે, અમે તેનું વર્ણન કરી શકતા નથી, તમે ત્રણે લોકમાં વિરાજમાન છો, તમે સ્વાભાવિક રીતે જ રૂપ ધારણ કર્યું છે, તમે રાજાઓના રાજા પણ છો.
ਸਤਿ ਸਾਚੁ ਸ੍ਰੀ ਨਿਵਾਸੁ ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਸਦਾ ਤੁਹੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿ ਜੀਉ ॥੩॥੮॥
હે સદ્દગુરુ રામદાસ ! તમે સત્ય છો, શાશ્વત રૂપ છો, કર્તા પુરુષ છો, દેવી લક્ષ્મી તમારી સેવામાં તલ્લીન છે, તમે શાશ્વત છો. વાહ ગુરુ! વાહ વાહ ! વાહિગુરુ તમે મહાન, હું તમારા પર કુરબાન છું || ૩ || ૮ ||
ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਤਿਗੁਰੁ ਗੁਬਿੰਦ ਜੀਉ ॥
હે સદ્દગુરુ રામદાસ ! તમે સર્વશક્તિમાન ઈશ્વર છો.
ਬਲਿਹਿ ਛਲਨ ਸਬਲ ਮਲਨ ਭਗ੍ਤਿ ਫਲਨ ਕਾਨੑ ਕੁਅਰ ਨਿਹਕਲੰਕ ਬਜੀ ਡੰਕ ਚੜ੍ਹੂ ਦਲ ਰਵਿੰਦ ਜੀਉ ॥
રાજા બલિનો છેતરનાર તું જ છે, પાપીઓ અને અહંકારી પુરુષોનો નાશ કરનાર છે, ભક્તિ ફળ આપનાર તું છે, તું કૃષ્ણ કનૈયા છે, પાપ અને દુર્ગુણોથી મુક્ત છે, સર્વત્ર તારો મહિમા ગૂંજી રહ્યો છે, સૂર્ય અને ચંદ્ર તારી કીર્તિ માટે ઉડ્યા થાય છે
ਰਾਮ ਰਵਣ ਦੁਰਤ ਦਵਣ ਸਕਲ ਭਵਣ ਕੁਸਲ ਕਰਣ ਸਰਬ ਭੂਤ ਆਪਿ ਹੀ ਦੇਵਾਧਿ ਦੇਵ ਸਹਸ ਮੁਖ ਫਨਿੰਦ ਜੀਉ ॥
ઓ રામ! તમે સર્વવ્યાપી છો. તમે જ પાપોને બાળી નાખનાર, સર્વ લોકમાં કલ્યાણ કરનાર, આખા જગતમાં વિરાજમાન છો, તું દેવોનોદેવ છે, હજારો મુખવાળા શેષનાગ પણ તમે છો.
ਜਰਮ ਕਰਮ ਮਛ ਕਛ ਹੁਅ ਬਰਾਹ ਜਮੁਨਾ ਕੈ ਕੂਲਿ ਖੇਲੁ ਖੇਲਿਓ ਜਿਨਿ ਗਿੰਦ ਜੀਉ ॥
મત્સ્યાવતાર, કચ્છાવતાર, વરાહવતારમાં તમે જ કાર્યો કર્યા અને તમે યમુના કિનારે દડાથી રમીને કાલિયા નાગનો વધ કર્યો.
ਨਾਮੁ ਸਾਰੁ ਹੀਏ ਧਾਰੁ ਤਜੁ ਬਿਕਾਰੁ ਮਨ ਗਯੰਦ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਤਿਗੁਰ ਗੁਬਿੰਦ ਜੀਉ ॥੪॥੯॥
ભાટ ગયંદનું મનથી કથન છે કે અવગુણો છોડીને નામ હ્રદયમાં રાખો, સદ્દગુરુ રામદાસ કારણ છે, સૃષ્ટિના સર્જનહાર અને સર્જક છે || ૪ || ૯ ||
ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਸਤਿ ਜੀਉ ॥
મહામહિમ આદરણીય ગુરુ (રામદાસ) શાશ્વત સ્વરૂપ છે.
ਗੁਰ ਕਹਿਆ ਮਾਨੁ ਨਿਜ ਨਿਧਾਨੁ ਸਚੁ ਜਾਨੁ ਮੰਤ੍ਰੁ ਇਹੈ ਨਿਸਿ ਬਾਸੁਰ ਹੋਇ ਕਲੵਾਨੁ ਲਹਹਿ ਪਰਮ ਗਤਿ ਜੀਉ ॥
ગુરુએ આપેલી સૂચનાને આનંદથી અનુસરો, કારણ કે આ સુખનો ખજાનો હંમેશા તમારી સાથે રહેવાનો છે. આ સાચા ઉપદેશને સારી રીતે જાણો, રાત-દિવસ તમારું કલ્યાણ થશે અને તમે પરમ ગતિને પામશો.
ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਲੋਭੁ ਮੋਹੁ ਜਣ ਜਣ ਸਿਉ ਛਾਡੁ ਧੋਹੁ ਹਉਮੈ ਕਾ ਫੰਧੁ ਕਾਟੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਰਤਿ ਜੀਉ ॥
વાસના, ક્રોધ, લોભ, મોહ અને લોકોને છેતરવાનું છોડી દો, અભિમાનનો ફંદો કાપીને ઋષિઓના સંગમાં લીન થાઓ.
ਦੇਹ ਗੇਹੁ ਤ੍ਰਿਅ ਸਨੇਹੁ ਚਿਤ ਬਿਲਾਸੁ ਜਗਤ ਏਹੁ ਚਰਨ ਕਮਲ ਸਦਾ ਸੇਉ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਕਰੁ ਮਤਿ ਜੀਉ ॥
આ શરીર, ઘર, સ્ત્રી પ્રત્યેનો પ્રેમ, આ સંસાર એ બધા હૃદયની યુક્તિઓ છે, તેથી તમારા મનમાં ગુરુના ચરણ કમળને કાયમ માટે સ્થિર કરો.
ਨਾਮੁ ਸਾਰੁ ਹੀਏ ਧਾਰੁ ਤਜੁ ਬਿਕਾਰੁ ਮਨ ਗਯੰਦ ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਸਤਿ ਜੀਉ ॥੫॥੧੦॥
ભાટ ગયંદ મનને વિનંતી કરે છે કે હરિનામનો સાર હ્રદયમાં ગ્રહણ કરો, અવગુણો છોડી દો. શ્રી ગુરુ રામદાસ સાચા સ્વરૂપ અને શાશ્વત છે || ૫ || ૧૦ ||
ਸੇਵਕ ਕੈ ਭਰਪੂਰ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਵਾਹਗੁਰੂ ਤੇਰਾ ਸਭੁ ਸਦਕਾ ॥
હે ગુરુ (રામદાસ) વાહ વાહ! તમે યુગોથી ભક્તોના હૃદયમાં વસી રહ્યા છો, તમારી બધી કૃપા છે.
ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਪ੍ਰਭੁ ਸਦਾ ਸਲਾਮਤਿ ਕਹਿ ਨ ਸਕੈ ਕੋਊ ਤੂ ਕਦ ਕਾ ॥
તમે નિરાકાર પ્રભુ છો, તમે શાશ્વત છો, અપરિવર્તનશીલ છો, કોઈ કહી શકે નહીં કે તમે અસ્તિત્વ ક્યારથી છે એટલે કે તમે શાશ્વત અમર છો.
ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਸਿਰੇ ਤੈ ਅਗਨਤ ਤਿਨ ਕਉ ਮੋਹੁ ਭਯਾ ਮਨ ਮਦ ਕਾ ॥
તમે અસંખ્ય બ્રહ્માઓ, વિષ્ણુ વગેરેનું સર્જન કર્યું છે તેઓ માત્ર મનના અહંકારથી જ આકર્ષાય છે.
ਚਵਰਾਸੀਹ ਲਖ ਜੋਨਿ ਉਪਾਈ ਰਿਜਕੁ ਦੀਆ ਸਭ ਹੂ ਕਉ ਤਦ ਕਾ ॥
તમે ચોર્યાસી લાખ યોનિઓ બનાવી છે અને બધાને આજીવિકા આપીને જાળવો છો.
ਸੇਵਕ ਕੈ ਭਰਪੂਰ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਵਾਹਗੁਰੂ ਤੇਰਾ ਸਭੁ ਸਦਕਾ ॥੧॥੧੧॥
હે વાહિગુરુ (રામદાસ)! તમે યુગોથી ભક્તોના હૃદયમાં છો, બધી તમારી કૃપા છે ||૧||૧૧||
ਵਾਹੁ ਵਾਹੁ ਕਾ ਬਡਾ ਤਮਾਸਾ ॥
આ સમગ્ર સર્જનના રૂપમાં એક મોટી રમત છે, એક તમાશા ગુરુ તેને બનાવી રહ્યા છે અને ચલાવી રહ્યા છે.
ਆਪੇ ਹਸੈ ਆਪਿ ਹੀ ਚਿਤਵੈ ਆਪੇ ਚੰਦੁ ਸੂਰੁ ਪਰਗਾਸਾ ॥
પોતે હસે છે, પોતે જ વિચારે છે અને પોતે જ ચંદ્ર અને સૂર્યને પ્રકાશ આપે છે.
ਆਪੇ ਜਲੁ ਆਪੇ ਥਲੁ ਥੰਮ੍ਹ੍ਹਨੁ ਆਪੇ ਕੀਆ ਘਟਿ ਘਟਿ ਬਾਸਾ ॥
જળ અને જમીન પોતે ગુરુ છે, દરેકનો આધાર છે, તે દરેક ક્ષણમાં વસે છે.
ਆਪੇ ਨਰੁ ਆਪੇ ਫੁਨਿ ਨਾਰੀ ਆਪੇ ਸਾਰਿ ਆਪ ਹੀ ਪਾਸਾ ॥
તે પોતે પુરુષ છે અને પછી સ્ત્રી પણ પોતે છે. તે પોતે જ જગત-રૂપ છે અને આત્મા સમાન ટુકડા છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸੰਗਤਿ ਸਭੈ ਬਿਚਾਰਹੁ ਵਾਹੁ ਵਾਹੁ ਕਾ ਬਡਾ ਤਮਾਸਾ ॥੨॥੧੨॥
ગુરુના સાનિધ્યમાં, દરેક વ્યક્તિ એ હકીકતનું ચિંતન કરે છે કે સમગ્ર સૃષ્ટિનો એક મોટો ખેલ ગુરુ પોતે રચી રહ્યા છે || ૨ || ૧૨ ||
ਕੀਆ ਖੇਲੁ ਬਡ ਮੇਲੁ ਤਮਾਸਾ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਤੇਰੀ ਸਭ ਰਚਨਾ ॥
હે વાહિગુરુ (રામદાસ)! તમે પ્રશંસનીય છો, આ જગત જેવો તમાશો એ તમારી બધી રચના છે, તમે પાંચ તત્વોને ભેળવીને એક રમત બનાવી છે.
ਤੂ ਜਲਿ ਥਲਿ ਗਗਨਿ ਪਯਾਲਿ ਪੂਰਿ ਰਹ੍ਯ੍ਯਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਤੇ ਮੀਠੇ ਜਾ ਕੇ ਬਚਨਾ ॥
તમે જળ, ભૂમિ, ગગન અને આકાશમાં વ્યાપેલા છો, તમારા શબ્દો અમૃત જેવા મધુર છે.
ਮਾਨਹਿ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕ ਰੁਦ੍ਰਾਦਿਕ ਕਾਲ ਕਾ ਕਾਲੁ ਨਿਰੰਜਨ ਜਚਨਾ ॥
બ્રહ્મા, શિવ વગેરે દેવતાઓ બધા તમારું ચિંતન કરે છે, તમે કાળના પણ કાળ છો, તમે માયાના અંધકારથી રહિત છો, આખું જગત તમારી પાસેથી માંગે છે.