Page 1362
ਆਸਾ ਇਤੀ ਆਸ ਕਿ ਆਸ ਪੁਰਾਈਐ ॥
હે પ્રભુ ! મળવાની આશા એટલી વધારે છે કે તે મારી આશા પૂરી કરે છે.
ਸਤਿਗੁਰ ਭਏ ਦਇਆਲ ਤ ਪੂਰਾ ਪਾਈਐ ॥
જ્યારે સદ્દગુરુ દયા કરે છે, ત્યારે આશા પૂર્ણ થાય છે.
ਮੈ ਤਨਿ ਅਵਗਣ ਬਹੁਤੁ ਕਿ ਅਵਗਣ ਛਾਇਆ ॥
મારું શરીર અવગુણોથી ભરેલું છે.
ਹਰਿਹਾਂ ਸਤਿਗੁਰ ਭਏ ਦਇਆਲ ਤ ਮਨੁ ਠਹਰਾਇਆ ॥੫॥
હરિહાં, જ્યારે સદ્દગુરુની દયા થઈ, ત્યારે મારું મન સ્થિર થઈ ગયું. || ૫ ||
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਬੇਅੰਤੁ ਬੇਅੰਤੁ ਧਿਆਇਆ ॥
ગુરુ નાનક કહે છે કે જેણે અનંત શક્તિ, પરબ્રહ્મનું ધ્યાન કર્યું છે,
ਦੁਤਰੁ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ਸਤਿਗੁਰੂ ਤਰਾਇਆ ॥
સદ્દગુરુએ તેમને આ દુષ્ટ સંસાર-સાગરમાંથી પાર કરાવ્યા છે.
ਮਿਟਿਆ ਆਵਾ ਗਉਣੁ ਜਾਂ ਪੂਰਾ ਪਾਇਆ ॥
જ્યારે પરમ પ્રભુ પ્રાપ્ત થાય છે, ત્યારે જીવન મરણના ફેરા અદૃશ્ય થઈ જાય છે.
ਹਰਿਹਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਪਾਇਆ ॥੬॥
હરિહાં, હરિનું નામ અમૃતમય છે, જે સદ્દગુરુ પાસેથી મળે છે. || ૬ ||
ਮੇਰੈ ਹਾਥਿ ਪਦਮੁ ਆਗਨਿ ਸੁਖ ਬਾਸਨਾ ॥
મારા હાથમાં પગની છાપ છે, ઘરના આંગણામાં જ સુખ બન્યું છે.
ਸਖੀ ਮੋਰੈ ਕੰਠਿ ਰਤੰਨੁ ਪੇਖਿ ਦੁਖੁ ਨਾਸਨਾ ॥
હે સખી, મારા ગળામાં હરિનામ સ્વરૂપે રત્ન છે, જેને જોઈને દુ:ખ ભાગી ગયું.
ਬਾਸਉ ਸੰਗਿ ਗੁਪਾਲ ਸਗਲ ਸੁਖ ਰਾਸਿ ਹਰਿ ॥
હું એ હરિ સાથે રહું છું જે સર્વ સુખનું ઘર છે.
ਹਰਿਹਾਂ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਨਵ ਨਿਧਿ ਬਸਹਿ ਜਿਸੁ ਸਦਾ ਕਰਿ ॥੭॥
હરિહા, બધી રિદ્ધિ-સિદ્ધિ અને નવ નિધિ હંમેશા પ્રભુના હાથમાં છે. || ૭ ||
ਪਰ ਤ੍ਰਿਅ ਰਾਵਣਿ ਜਾਹਿ ਸੇਈ ਤਾ ਲਾਜੀਅਹਿ ॥
જેઓ પારકી મહિલા સાથે રંગરેલિયા ઉજવે છે, આવા લોકોને શરમ જ આવે છે.
ਨਿਤਪ੍ਰਤਿ ਹਿਰਹਿ ਪਰ ਦਰਬੁ ਛਿਦ੍ਰ ਕਤ ਢਾਕੀਅਹਿ ॥
જેઓ રોજેરોજ પારકા નાણાની ચોરીમાં વ્યસ્ત હોય છે, તેમના દુરુપયોગને કેવી રીતે આવરી શકાય?
ਹਰਿ ਗੁਣ ਰਮਤ ਪਵਿਤ੍ਰ ਸਗਲ ਕੁਲ ਤਾਰਈ ॥
ઈશ્વરની સ્તુતિ કરવાથી મન શુદ્ધ થાય છે અને સમગ્ર પરિવાર મુક્ત થાય છે.
ਹਰਿਹਾਂ ਸੁਨਤੇ ਭਏ ਪੁਨੀਤ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਬੀਚਾਰਈ ॥੮॥
હરિહા, જેઓ પરમ બ્રહ્મનું ચિંતન કરે છે, તેમની સ્તુતિ સાંભળે છે, તેઓ શુદ્ધ બને છે || ૮ ||
ਊਪਰਿ ਬਨੈ ਅਕਾਸੁ ਤਲੈ ਧਰ ਸੋਹਤੀ ॥
ઉપર આકાશ છે અને નીચે સુંદર લીલી ધરતી છે.
ਦਹ ਦਿਸ ਚਮਕੈ ਬੀਜੁਲਿ ਮੁਖ ਕਉ ਜੋਹਤੀ ॥
દસ દિશામાં ચમકતી વીજળી તેનો ચહેરો જુએ છે.
ਖੋਜਤ ਫਿਰਉ ਬਿਦੇਸਿ ਪੀਉ ਕਤ ਪਾਈਐ ॥
હું દેશભરમાં શોધું છું, પ્રભુ કેવી રીતે મળે.
ਹਰਿਹਾਂ ਜੇ ਮਸਤਕਿ ਹੋਵੈ ਭਾਗੁ ਤ ਦਰਸਿ ਸਮਾਈਐ ॥੯॥
હરિહા, કપાળ પર ભાગ્ય હોય તો દર્શન મળે છે. || ૯ ||
ਡਿਠੇ ਸਭੇ ਥਾਵ ਨਹੀ ਤੁਧੁ ਜੇਹਿਆ ॥
"{અહીં ગુરુજીએ ગુરુ રામદાસની નગરી અમૃતસરની પ્રશંસા કરી છે} હે ગુરુની નગરી! મેં બધી જગ્યાઓ જોઈ છે, પણ તમારા જેવું કોઈ શહેર નથી.
ਬਧੋਹੁ ਪੁਰਖਿ ਬਿਧਾਤੈ ਤਾਂ ਤੂ ਸੋਹਿਆ ॥
વાસ્તવમાં, જો કર્તા, સર્જકે તમને પોતે બનાવ્યા હોય તો જ તમે સુંદરતા અનુભવો છો.
ਵਸਦੀ ਸਘਨ ਅਪਾਰ ਅਨੂਪ ਰਾਮਦਾਸ ਪੁਰ ॥
અનુપમ રામદાસપુર (અમૃતસર)માં ઘણા લોકો રહે છે.
ਹਰਿਹਾਂ ਨਾਨਕ ਕਸਮਲ ਜਾਹਿ ਨਾਇਐ ਰਾਮਦਾਸ ਸਰ ॥੧੦॥
નાનક કહે છે કે અહીં રામદાસ સરોવરમાં સ્નાન કરવાથી તમામ પાપ અને દોષ દૂર થાય છે. || ૧૦ ||
ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਚਿਤ ਸੁਚਿਤ ਸੁ ਸਾਜਨੁ ਚਾਹੀਐ ॥
ચાતકની જેમ એકાગ્ર થઈને સજ્જન પ્રભુને પ્રેમ કરવો જોઈએ.
ਜਿਸੁ ਸੰਗਿ ਲਾਗੇ ਪ੍ਰਾਣ ਤਿਸੈ ਕਉ ਆਹੀਐ ॥
જેનાથી જીવ કરતાં પર વધારે પ્રેમ થઈ જાય, તેને જ પ્રેમ કરવો જોઈએ.
ਬਨੁ ਬਨੁ ਫਿਰਤ ਉਦਾਸ ਬੂੰਦ ਜਲ ਕਾਰਣੇ ॥
જેમ બપૈયો સ્વાતિ ટીપા માટે નિરાશામાં વન-વનમાં ભટકે છે, તેવી જ રીતે હરિના ભક્તો હરિનામ માટે પ્રાર્થના કરે છે.
ਹਰਿਹਾਂ ਤਿਉ ਹਰਿ ਜਨੁ ਮਾਂਗੈ ਨਾਮੁ ਨਾਨਕ ਬਲਿਹਾਰਣੇ ॥੧੧॥
નાનક કહે છે - અમે તે જિજ્ઞાસુ લોકો પર કુરબાન થઇ છીએ || ૧૧ ||
ਮਿਤ ਕਾ ਚਿਤੁ ਅਨੂਪੁ ਮਰੰਮੁ ਨ ਜਾਨੀਐ ॥
મિત્ર (પ્રભુ)નું હૃદય અનન્ય છે, તેનું રહસ્ય કોઈ જાણતું નથી.
ਗਾਹਕ ਗੁਨੀ ਅਪਾਰ ਸੁ ਤਤੁ ਪਛਾਨੀਐ ॥
ગુણવત્તા ગ્રાહકો એ હકીકતને ઓળખે છે કે
ਚਿਤਹਿ ਚਿਤੁ ਸਮਾਇ ਤ ਹੋਵੈ ਰੰਗੁ ਘਨਾ ॥
જો હૃદય પ્રભુમાં લીન થઈ જાય તો ઘણો આનંદ થાય છે.
ਹਰਿਹਾਂ ਚੰਚਲ ਚੋਰਹਿ ਮਾਰਿ ਤ ਪਾਵਹਿ ਸਚੁ ਧਨਾ ॥੧੨॥
હરિહા, જો વાસનારૂપી ચંચળ ચોરોને મારી નાખવામાં આવે તો સાચી સંપત્તિ (પ્રભુ)ની પ્રાપ્તિ થાય છે. || ૧૨ ||
ਸੁਪਨੈ ਊਭੀ ਭਈ ਗਹਿਓ ਕੀ ਨ ਅੰਚਲਾ ॥
પ્રભુને સ્વપ્નમાં જોઈને હું ઉભી થઈને બેસી ગઈ પણ મેં તેમનો પાલવ કેમ ન પકડ્યો.
ਸੁੰਦਰ ਪੁਰਖ ਬਿਰਾਜਿਤ ਪੇਖਿ ਮਨੁ ਬੰਚਲਾ ॥
તમે કારણ આપો છો કે પ્રિય પ્રભુના સુંદર સ્વરૂપથી મન મોહ પામ્યું હતું, તેથી ધ્યાન ન આપ્યું.
ਖੋਜਉ ਤਾ ਕੇ ਚਰਣ ਕਹਹੁ ਕਤ ਪਾਈਐ ॥
હું તેના ચરણ શોધી રહી છું, મને કહો કે તે કેવી રીતે પ્રાપ્ત થાય?
ਹਰਿਹਾਂ ਸੋਈ ਜਤੰਨੁ ਬਤਾਇ ਸਖੀ ਪ੍ਰਿਉ ਪਾਈਐ ॥੧੩॥
હે સખી ! એ ઉપાય બતાઓ, જેનાથી પ્રિય - પ્રભુને મેળવી શકાય || ૧૩ ||
ਨੈਣ ਨ ਦੇਖਹਿ ਸਾਧ ਸਿ ਨੈਣ ਬਿਹਾਲਿਆ ॥
જે આંખો સાધુઓને જોતી નથી, તેઓ લાચાર થઈ જાય છે.
ਕਰਨ ਨ ਸੁਨਹੀ ਨਾਦੁ ਕਰਨ ਮੁੰਦਿ ਘਾਲਿਆ ॥
જે કાન પરમાત્માનું ભજન સાંભળતા નથી, તે કાન બંધ કરી દેવા જોઈએ.
ਰਸਨਾ ਜਪੈ ਨ ਨਾਮੁ ਤਿਲੁ ਤਿਲੁ ਕਰਿ ਕਟੀਐ ॥
જે જીભ હરિનામનો જાપ ન કરે તેના ટુકડા કરવા જોઈએ.
ਹਰਿਹਾਂ ਜਬ ਬਿਸਰੈ ਗੋਬਿਦ ਰਾਇ ਦਿਨੋ ਦਿਨੁ ਘਟੀਐ ॥੧੪॥
હરિહા, જ્યારે પરમાત્મા ભૂલી જાય છે, ત્યારે રોજિંદા જીવનનો અંત આવે છે. || ૧૪ ||
ਪੰਕਜ ਫਾਥੇ ਪੰਕ ਮਹਾ ਮਦ ਗੁੰਫਿਆ ॥
ભમરાની પાંખ કમળ-પુષ્પની સુવાસમાં મગ્ન થઈને એમાં જ ફસાઈ જાય છે
ਅੰਗ ਸੰਗ ਉਰਝਾਇ ਬਿਸਰਤੇ ਸੁੰਫਿਆ ॥
પછી તે પાંખડીઓમાં ફસાઈને ઉડવાનું ભૂલી જાય છે.