Page 1306
ਤਟਨ ਖਟਨ ਜਟਨ ਹੋਮਨ ਨਾਹੀ ਡੰਡਧਾਰ ਸੁਆਉ ॥੧॥
દાન કે તીર્થયાત્રા સ્નાન, અભ્યાસ, અધ્યાપન, આ છ કર્મો, લાંબા વાળ ધારણ કરવા, હોમ-યજ્ઞ કરવા અને યોગીઓની જેમ શિક્ષા સાથે ચાલવું, તે કંઈ કામના નથી.||૧||
ਜਤਨ ਭਾਂਤਨ ਤਪਨ ਭ੍ਰਮਨ ਅਨਿਕ ਕਥਨ ਕਥਤੇ ਨਹੀ ਥਾਹ ਪਾਈ ਠਾਉ ॥
અનેક પ્રકારના પ્રયત્નો, તપશ્ચર્યા, દેશ-વિદેશ, અનેક કાર્ય કરવાથી કોઈ ફાયદો કે સ્થિરતા નથી.
ਸੋਧਿ ਸਗਰ ਸੋਧਨਾ ਸੁਖੁ ਨਾਨਕਾ ਭਜੁ ਨਾਉ ॥੨॥੨॥੩੯॥
હે નાનક! સંપૂર્ણ વિશ્લેષણ કર્યા પછી, એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાનની ભક્તિ કરવાથી જ સાચું સુખ પ્રાપ્ત થાય છે.॥૨॥૨॥૩૬॥
ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੯
કાનડા મહેલ ૫ ઘર ૯
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છેજે સદગુરૂની કૃપાથી મળે છે
ਪਤਿਤ ਪਾਵਨੁ ਭਗਤਿ ਬਛਲੁ ਭੈ ਹਰਨ ਤਾਰਨ ਤਰਨ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે જિજ્ઞાસુઓ! પ્રભુ અશુદ્ધ અને પાપીઓના પવિત્રકર્તા, ભક્ત, સર્વ ભય દૂર કરનાર અને મુક્તિદાતા છે.||૧||
ਨੈਨ ਤਿਪਤੇ ਦਰਸੁ ਪੇਖਿ ਜਸੁ ਤੋਖਿ ਸੁਨਤ ਕਰਨ ॥੧॥
તેના દર્શનથી આંખો તૃપ્ત થાય છે અને કીર્તિ સાંભળીને કાન પ્રસન્ન થાય છે.||૧||
ਪ੍ਰਾਨ ਨਾਥ ਅਨਾਥ ਦਾਤੇ ਦੀਨ ਗੋਬਿਦ ਸਰਨ ॥
તે આપણા જીવનનો વાસ છે, ગરીબો અને પીડિતોને આપનાર, અનાથ, આશ્રય આપનાર છે.
ਆਸ ਪੂਰਨ ਦੁਖ ਬਿਨਾਸਨ ਗਹੀ ਓਟ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਚਰਨ ॥੨॥੧॥੪੦॥
ગુરુ નાનકે કહ્યું છે કે પ્રભુ સર્વ આશા પૂર્ણ કરનાર, દુ:ખ અને દુઃખનો નાશ કરનાર છે. તેથી મેં તેમના ચરણોમાં આશ્રય લીધો છે.॥૨॥૧॥૪૦॥
ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
કાનડા મહેલ ૫
ਚਰਨ ਸਰਨ ਦਇਆਲ ਠਾਕੁਰ ਆਨ ਨਾਹੀ ਜਾਇ ॥
હું દયાળુ પ્રભુના ચરણોમાં શરણ લઉં છું, તેથી બીજું કોઈ જતું નથી.
ਪਤਿਤ ਪਾਵਨ ਬਿਰਦੁ ਸੁਆਮੀ ਉਧਰਤੇ ਹਰਿ ਧਿਆਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અશુદ્ધને પાવન કરવાનો સદગુરૂનો સ્વભાવ છે, જેઓ પરમાત્માના ધ્યાનમાં લીન રહે છે, તેઓ મુક્ત થાય છે.||૧||
ਸੈਸਾਰ ਗਾਰ ਬਿਕਾਰ ਸਾਗਰ ਪਤਿਤ ਮੋਹ ਮਾਨ ਅੰਧ ॥
આ સંસાર-સાગર દુર્ગુણોની મલિનતાથી ભરેલો છે, મારા જેવો અશુદ્ધ મોહ અને અભિમાનથી આંધળો થઈને માયાના વ્યાપારમાં મગ્ન છે.
ਬਿਕਲ ਮਾਇਆ ਸੰਗਿ ਧੰਧ ॥
પ્રભુ પોતે હાથ પકડીને બહાર કાઢનાર છે, હે ગોવિંદ! મને બચાવો.||૧||
ਕਰੁ ਗਹੇ ਪ੍ਰਭ ਆਪਿ ਕਾਢਹੁ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਇ ॥੧॥
અનાથોના સ્વામી, ભક્તોના ભગવાન કરોડોના પાપોને દૂર કરનાર છે.
ਅਨਾਥ ਨਾਥ ਸਨਾਥ ਸੰਤਨ ਕੋਟਿ ਪਾਪ ਬਿਨਾਸ ॥
મનમાં તેમના દર્શનની તરસ છે.
ਮਨਿ ਦਰਸਨੈ ਕੀ ਪਿਆਸ ॥
પ્રભુ ગુણોનો સંપૂર્ણ ભંડાર છે.
ਪ੍ਰਭ ਪੂਰਨ ਗੁਨਤਾਸ ॥
તે કૃપાનિધિ હંમેશા દયાળુ છે, વિશ્વના રખેવાળ છે.
ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਦਇਆਲ ਗੁਪਾਲ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਰਸਨਾ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥੨॥੨॥੪੧॥
તેથી નાનક હંમેશા પોતાની જીભ વડે પ્રભુના ગુણગાન ગાય છે.||૨||૨||૪૧||
ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
કાનડા મહેલ ૫
ਵਾਰਿ ਵਾਰਉ ਅਨਿਕ ਡਾਰਉ ॥ ਸੁਖੁ ਪ੍ਰਿਅ ਸੁਹਾਗ ਪਲਕ ਰਾਤ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હું અનેક સુખોનો ભોગ આપીશ મારા પતિ-પ્રભુની રાત્રિના નાનકડા આનંદ પર||૧||
ਕਨਿਕ ਮੰਦਰ ਪਾਟ ਸੇਜ ਸਖੀ ਮੋਹਿ ਨਾਹਿ ਇਨ ਸਿਉ ਤਾਤ ॥੧॥
હે સત્સંગી સખી! મને સોનું, સુંદર ઘર, રેશમી વસ્ત્રો, સુખદાયક સેજ વગેરેમાં રસ નથી.||૧||
ਮੁਕਤ ਲਾਲ ਅਨਿਕ ਭੋਗ ਬਿਨੁ ਨਾਮ ਨਾਨਕ ਹਾਤ ॥
નાનકે કહ્યું છે કે પરમાત્માના નામ વિના અનેક સુખ-વિલાસ અને હીરા-મોતી બધા નાશવંત છે.
ਰੂਖੋ ਭੋਜਨੁ ਭੂਮਿ ਸੈਨ ਸਖੀ ਪ੍ਰਿਅ ਸੰਗਿ ਸੂਖਿ ਬਿਹਾਤ ॥੨॥੩॥੪੨॥
હે સખી! સૂકું અન્ન ખાવુ અને પતિ-પ્રભુ સાથે જમીન પર સૂવું વગેરે જ સુખ છે. ॥૨॥૩॥૪૨॥
ਕਾਨੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
કાનડા મહેલ ૫
ਅਹੰ ਤੋਰੋ ਮੁਖੁ ਜੋਰੋ ॥
અભિમાન છોડીને ભગવાનની ભક્તિમાં મન લગાવો.
ਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਕਰਤ ਮਨੁ ਲੋਰੋ ॥
ગુરુ-ગુરુનો જાપ કરવાની મનની ઈચ્છા કરો.
ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪਿਆਰੋ ਮੋਰੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પ્રિય પ્રભુ થી પ્રેમ પ્રિતી લગાવી રાખો.॥૧॥વિરામ॥
ਗ੍ਰਿਹਿ ਸੇਜ ਸੁਹਾਵੀ ਆਗਨਿ ਚੈਨਾ ਤੋਰੋ ਰੀ ਤੋਰੋ ਪੰਚ ਦੂਤਨ ਸਿਉ ਸੰਗੁ ਤੋਰੋ ॥੧॥
પાંચ દુષ્ટ કામાદિક સાથેના સંબંધો તોડી નાખો, આનાથી હૃદય-ઘર એક સુંદર બગીચો બની જશે અને મનના આંગણામાં શાંતિ અને પ્રસન્નતા રહેશે.||૧||
ਆਇ ਨ ਜਾਇ ਬਸੇ ਨਿਜ ਆਸਨਿ ਊਂਧ ਕਮਲ ਬਿਗਸੋਰੋ ॥
ટ્રાફિક અદૃશ્ય થઈ જશે, તે તેના મૂળ ઘરમાં રહેઠાણ બની જશે અને હૃદય જેવું અડધું કમળ ઊગશે.
ਛੁਟਕੀ ਹਉਮੈ ਸੋਰੋ ॥
તમારા અહંકારનો ઘોંઘાટ ખતમ થઈ જશે.
ਗਾਇਓ ਰੀ ਗਾਇਓ ਪ੍ਰਭ ਨਾਨਕ ਗੁਨੀ ਗਹੇਰੋ ॥੨॥੪॥੪੩॥
નાનકે કહ્યું છે કે હે સત્સંગી સખી! ગુણોના અગાધ સાગર પ્રભુની અમે સ્તુતિ કરી છે ॥૨॥૪॥૪૩॥
ਕਾਨੜਾ ਮਃ ੫ ਘਰੁ ੯ ॥
કાનડા મહેલ ૫ ઘર ૯
ਤਾਂ ਤੇ ਜਾਪਿ ਮਨਾ ਹਰਿ ਜਾਪਿ ॥
હે મન! પરમાત્માનો જાપ કરો,
ਜੋ ਸੰਤ ਬੇਦ ਕਹਤ ਪੰਥੁ ਗਾਖਰੋ ਮੋਹ ਮਗਨ ਅਹੰ ਤਾਪ ॥ ਰਹਾਉ ॥
સંતો-મહાત્માઓ અને વેદોએ કહ્યું છે કે જીવનનો માર્ગ ખૂબ કઠિન છે, આત્મા આસક્તિ અને અભિમાનના તાપમાં તલ્લીન રહે છે, તેથી જ જાપ કરવાનું કહ્યું છે.
ਜੋ ਰਾਤੇ ਮਾਤੇ ਸੰਗਿ ਬਪੁਰੀ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਸੰਤਾਪ ॥੧॥
જેઓ માયાના મોહમાં મગ્ન છે તેઓ દુઃખી રહે છે.||૧||
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਸੋਊ ਜਨੁ ਉਧਰੈ ਜਿਸਹਿ ਉਧਾਰਹੁ ਆਪ ॥
પરમાત્માના નામનો જાપ કરવાથી તે જ વ્યક્તિનો ઉદ્ધાર થાય છે, જેનો તે પોતે ઉદ્ધાર કરે છે.
ਬਿਨਸਿ ਜਾਇ ਮੋਹ ਭੈ ਭਰਮਾ ਨਾਨਕ ਸੰਤ ਪ੍ਰਤਾਪ ॥੨॥੫॥੪੪॥
હે નાનક! સંતપુરુષોના મહિમાથી સર્વ આસક્તિ, ભય અને માયા નાશ પામે છે. ॥૨॥૫॥૪૪॥