Page 1013
ਅੰਤਰਿ ਅਗਨਿ ਨ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਬੂਝੈ ਬਾਹਰਿ ਪੂਅਰ ਤਾਪੈ ॥
गुरुशिवाय, त्याच्या आतली इच्छाशक्तीची आग विझवता येत नाही, पण तो बाहेरच्या आगीसारखा जळत राहतो.
ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਬਿਨੁ ਭਗਤਿ ਨ ਹੋਵੀ ਕਿਉ ਕਰਿ ਚੀਨਸਿ ਆਪੈ ॥
गुरुच्या सेवेशिवाय भक्ती नाही, मग तो विवेक कसा ओळखू शकेल?
ਨਿੰਦਾ ਕਰਿ ਕਰਿ ਨਰਕ ਨਿਵਾਸੀ ਅੰਤਰਿ ਆਤਮ ਜਾਪੈ ॥
इतरांची निंदा केल्याने आत्म्याला असे वाटते की तो नरकात पडला आहे.
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਭਰਮਿ ਵਿਗੂਚਹਿ ਕਿਉ ਮਲੁ ਧੋਪੈ ਪਾਪੈ ॥੩॥
अठ्ठासष्ट तीर्थस्थळांवर गोंधळात भटकत असताना, त्याच्या पापांची घाण कशी धुऊन जाईल?॥३॥
ਛਾਣੀ ਖਾਕੁ ਬਿਭੂਤ ਚੜਾਈ ਮਾਇਆ ਕਾ ਮਗੁ ਜੋਹੈ ॥
तो भस्म गाळून अंगावर विभूती लावतो पण मायेचा मार्ग बघत राहतो.
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਏਕੁ ਨ ਜਾਣੈ ਸਾਚੁ ਕਹੇ ਤੇ ਛੋਹੈ ॥
तो देवाला आतून आणि बाहेरून ओळखत नाही पण सत्य सांगितले की त्याला राग येतो
ਪਾਠੁ ਪੜੈ ਮੁਖਿ ਝੂਠੋ ਬੋਲੈ ਨਿਗੁਰੇ ਕੀ ਮਤਿ ਓਹੈ ॥
त्या अज्ञानी माणसाचे मन असे असते की तो मजकूर वाचतो पण तोंडाने खोटे बोलत राहतो.
ਨਾਮੁ ਨ ਜਪਈ ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਕਿਉ ਸੋਹੈ ॥੪॥
जर तो परमेश्वराचे नाव जपत नसेल तर त्याला आनंद कसा मिळेल? नावाशिवाय एखादी वस्तू सुंदर कशी दिसेल? ॥४॥
ਮੂੰਡੁ ਮੁਡਾਇ ਜਟਾ ਸਿਖ ਬਾਧੀ ਮੋਨਿ ਰਹੈ ਅਭਿਮਾਨਾ ॥
काहींनी आपले डोके मुंडले आहे, काहींनी आपले केस डोक्यावर बांधले आहेत, काही जण शांतपणे जगतात, पण त्यांच्या हृदयात अभिमान कायम आहे
ਮਨੂਆ ਡੋਲੈ ਦਹ ਦਿਸ ਧਾਵੈ ਬਿਨੁ ਰਤ ਆਤਮ ਗਿਆਨਾ ॥
आत्मज्ञानात मग्न न होता, मन विचलित होते आणि सर्व दिशांना भटकते
ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਛੋਡਿ ਮਹਾ ਬਿਖੁ ਪੀਵੈ ਮਾਇਆ ਕਾ ਦੇਵਾਨਾ ॥
नामाचे अमृत सोडून, मायेचा भक्त प्राणघातक मायेचे विष पित राहतो
ਕਿਰਤੁ ਨ ਮਿਟਈ ਹੁਕਮੁ ਨ ਬੂਝੈ ਪਸੂਆ ਮਾਹਿ ਸਮਾਨਾ ॥੫॥
त्याचे कर्म पुसले जात नाहीत, आणि त्याला देवाची इच्छा समजत नाही, आणि त्याला प्राण्यासारखे मानले जाते. ॥५॥
ਹਾਥ ਕਮੰਡਲੁ ਕਾਪੜੀਆ ਮਨਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਉਪਜੀ ਭਾਰੀ ॥
काही कापडिया संत झाले आहेत, त्यांनी हातात कमंडलू धरला आहे, पण त्यांच्या मनात एक मोठी इच्छा निर्माण झाली आहे
ਇਸਤ੍ਰੀ ਤਜਿ ਕਰਿ ਕਾਮਿ ਵਿਆਪਿਆ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ਪਰ ਨਾਰੀ ॥
पत्नीला सोडून तो वासनेत अडकला आणि दुसऱ्या स्त्रीमध्ये रस घेऊ लागला
ਸਿਖ ਕਰੇ ਕਰਿ ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨੈ ਲੰਪਟੁ ਹੈ ਬਾਜਾਰੀ ॥
तो लोकांना शिकवतो पण ब्रह्म हा शब्द स्वतः ओळखत नाही आणि अशा प्रकारे तो एक अश्लील व्यापारी बनतो
ਅੰਤਰਿ ਬਿਖੁ ਬਾਹਰਿ ਨਿਭਰਾਤੀ ਤਾ ਜਮੁ ਕਰੇ ਖੁਆਰੀ ॥੬॥
मनात इच्छांचे विष आहे, पण बाहेरून माणूस शांत असल्याचे भासवत आहे; म्हणून, यम त्याला मारतो. ॥६॥
ਸੋ ਸੰਨਿਆਸੀ ਜੋ ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵੈ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ॥
प्रत्यक्षात, तो संन्यासी आहे जो सत्गुरूंची सेवा करतो आणि आपल्या मनातील अभिमान दूर करतो
ਛਾਦਨ ਭੋਜਨ ਕੀ ਆਸ ਨ ਕਰਈ ਅਚਿੰਤੁ ਮਿਲੈ ਸੋ ਪਾਏ ॥
तो अन्न आणि कपड्यांची अपेक्षा करत नाही तर त्याच्याकडे येणारी प्रत्येक गोष्ट विचार न करता स्वीकारतो
ਬਕੈ ਨ ਬੋਲੈ ਖਿਮਾ ਧਨੁ ਸੰਗ੍ਰਹੈ ਤਾਮਸੁ ਨਾਮਿ ਜਲਾਏ ॥
तो निरर्थक गोष्टी बोलत नाही, तो क्षमेची संपत्ती जमा करतो आणि नावाने आपला क्रोध जाळतो
ਧਨੁ ਗਿਰਹੀ ਸੰਨਿਆਸੀ ਜੋਗੀ ਜਿ ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਏ ॥੭॥
जो आपले मन भगवंताच्या चरणांवर केंद्रित करतो तो स्तुतीस पात्र आहे. ॥७॥
ਆਸ ਨਿਰਾਸ ਰਹੈ ਸੰਨਿਆਸੀ ਏਕਸੁ ਸਿਉ ਲਿਵ ਲਾਏ ॥
संत म्हणजे जो सर्व आशा सोडून देतो आणि सर्व आशांपासून अलिप्त राहून एकाच देवाचे ध्यान करतो
ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਵੈ ਤਾ ਸਾਤਿ ਆਵੈ ਨਿਜ ਘਰਿ ਤਾੜੀ ਲਾਏ ॥
जेव्हा तो हरीचे अमृत पितो तेव्हा त्याला शांती मिळते आणि तो त्याच्या खऱ्या घरी ध्यान करतो
ਮਨੂਆ ਨ ਡੋਲੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਧਾਵਤੁ ਵਰਜਿ ਰਹਾਏ ॥
गुरुमुख बनून, तो सत्य समजतो, ज्यामुळे त्याचे मन डळमळीत होत नाही आणि तो त्याच्या चंचल मनावर नियंत्रण ठेवतो
ਗ੍ਰਿਹੁ ਸਰੀਰੁ ਗੁਰਮਤੀ ਖੋਜੇ ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਏ ॥੮॥
तो गुरुंच्या निर्देशानुसार आपल्या शरीराचे घर शोधतो आणि नामरूपी पदार्थ प्राप्त करतो. ॥८॥
ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਸਰੇਸਟ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਵੀਚਾਰੀ ॥
ब्रह्मा, विष्णू आणि शिवशंकर यांसारखे महान देव भगवान शिवाच्या नावाचे ध्यान करण्यात मग्न राहतात
ਖਾਣੀ ਬਾਣੀ ਗਗਨ ਪਤਾਲੀ ਜੰਤਾ ਜੋਤਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥
हे अखिलेशेश्वर! तुझा प्रकाश चारही स्रोतांमध्ये, चार वाणींमध्ये, आकाशात, पाताळात आहे.
ਸਭਿ ਸੁਖ ਮੁਕਤਿ ਨਾਮ ਧੁਨਿ ਬਾਣੀ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਉਰ ਧਾਰੀ ॥
सर्व सुख आणि मुक्ती हरिनाम जपण्यात आहे, म्हणून खरे नाव हृदयात स्थिरावते.
ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਨਹੀ ਛੂਟਸਿ ਨਾਨਕ ਸਾਚੀ ਤਰੁ ਤੂ ਤਾਰੀ ॥੯॥੭॥
हे नानक! नामाशिवाय मोक्ष नाही, देवाच्या नावाशिवाय कोणाचेही तारण नाही. केवळ खऱ्या नावानेच हा जगाचा महासागर पार करता येतो. ॥९॥ ७॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारु महाला १ ॥
ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੰਜੋਗਿ ਉਪਾਏ ਰਕਤੁ ਬਿੰਦੁ ਮਿਲਿ ਪਿੰਡੁ ਕਰੇ ॥
आई-वडिलांच्या मिलनातून रक्त आणि वीर्य यांच्या मिलनातून शरीराची निर्मिती झाली
ਅੰਤਰਿ ਗਰਭ ਉਰਧਿ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸਾਰੇ ਦਾਤਿ ਕਰੇ ॥੧॥
आईच्या गर्भात उलटा पडलेला आत्मा सत्यासाठी समर्पित होता, त्याची काळजी घेणारा आणि त्याचे पालनपोषण करणारा देव आहे. ॥१॥
ਸੰਸਾਰੁ ਭਵਜਲੁ ਕਿਉ ਤਰੈ ॥
या जगाच्या महासागराला कसे पार करता येईल?
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਪਾਈਐ ਅਫਰਿਓ ਭਾਰੁ ਅਫਾਰੁ ਟਰੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जर एखाद्याला गुरुंच्या सान्निध्यात पवित्र नाम मिळाले तर अहंकारी आत्म्याच्या पापांचे ओझे दूर होते. ॥१॥रहाउ॥
ਤੇ ਗੁਣ ਵਿਸਰਿ ਗਏ ਅਪਰਾਧੀ ਮੈ ਬਉਰਾ ਕਿਆ ਕਰਉ ਹਰੇ ॥
हे देवा! मी काय करू शकतो? गुन्हेगारावर तुझी सर्व दया मी विसरलो आहे.
ਤੂ ਦਾਤਾ ਦਇਆਲੁ ਸਭੈ ਸਿਰਿ ਅਹਿਨਿਸਿ ਦਾਤਿ ਸਮਾਰਿ ਕਰੇ ॥੨॥
तूच दयाळू दाता आहेस आणि रात्रंदिवस मला देऊन माझी काळजी घेतोस.॥२॥
ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਲੈ ਜਗਿ ਜਨਮਿਆ ਸਿਵ ਸਕਤੀ ਘਰਿ ਵਾਸੁ ਧਰੇ ॥
मानव धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष या इच्छा घेऊन जन्माला आला, परंतु जीवाच्या रूपात शिवाने मायेच्या रूपात शक्तीच्या घरात निवास केला