Page 942
ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਸਭਿ ਦੂਜੈ ਲਾਗੇ ਦੇਖਹੁ ਰਿਦੈ ਬੀਚਾਰਿ ॥
अंतःकरणात नीट विचार करून पहा की ब्रह्म शब्दाशिवाय लोक द्वैतवादात गुंतलेले आहेत.
ਨਾਨਕ ਵਡੇ ਸੇ ਵਡਭਾਗੀਜਿਨੀ ਸਚੁ ਰਖਿਆ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥੩੪॥
हे नानक! केवळ तेच लोक महान आणि भाग्यवान आहेत ज्यांनी सत्य आपल्या हृदयात ठेवले आहे. ॥३४॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਤਨੁ ਲਹੈ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
गुरुमुखाची भक्ती नाम रत्नामध्ये राहते आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਖੈ ਰਤਨੁ ਸੁਭਾਇ ॥
रत्नाच्या नावाची चाचणी घेणारा हा नैसर्गिक स्वभाव आहे.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੀ ਕਾਰ ਕਮਾਇ ॥
नाम सिमरनचे खरे कार्य ते करतच आहेत आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੇ ਮਨੁ ਪਤੀਆਇ ॥
त्याचे मन सत्यावरच विश्वासू बनते.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਲਖੁ ਲਖਾਏ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ॥
गुरुमुख इतरांना अलख प्रभूचे दर्शन घडवतो आणि त्याला हे आवडते.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਚੋਟ ਨ ਖਾਵੈ ॥੩੫॥
हे नानक! गुरुमुखाला यमाने दुखावले नाही. ॥३५॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ॥
गुरुमुख नामाचा जप करतो, शरीराच्या शुद्धीसाठी स्नान करतो आणि गरिबांना दान करतो.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਾਗੈ ਸਹਜਿ ਧਿਆਨੁ ॥
तो स्वाभाविकपणे देवावर लक्ष केंद्रित करतो आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਵੈ ਦਰਗਹ ਮਾਨੁ ॥
सत्याच्या दरबारात त्याला मान मिळतो.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਉ ਭੰਜਨੁ ਪਰਧਾਨੁ ॥
हे नानक! गुरुमुख भय नष्ट करणाऱ्याचा विचार करून नेता होतो.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਣੀ ਕਾਰ ਕਰਾਏ ॥
तो इतरांनाही नामदानाचे शुभ कार्य करायला लावतो.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥੩੬॥
नानक म्हणतात की गुरुमुख त्याच्या साथीदारांनाही भगवंताशी जोडतो. ॥३६॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਬੇਦ ॥
गुरुमुख हा धर्मग्रंथ, स्मृती आणि वेद यांचे ज्ञानी असतो आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਵੈ ਘਟਿ ਘਟਿ ਭੇਦ ॥
त्याला प्रत्येक क्षणी भगवंताचे रहस्य कळते.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਗਵਾਵੈ ॥
तो वैराची भावना मनातून काढून टाकतो आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਗਲੀ ਗਣਤ ਮਿਟਾਵੈ ॥
सर्व खाती साफ करते.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਾਮ ਨਾਮ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥
तो फक्त राम नामाच्या रंगातच लीन राहतो.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਖਸਮੁ ਪਛਾਤਾ ॥੩੭॥
हे नानक गुरुमुखाने परमेश्वराला ओळखले आहे. ॥३७॥
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਭਰਮੈ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
गुरूशिवाय जीव भ्रमात पडतो आणि जन्म-मृत्यूमध्ये अडकतो आणि.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਘਾਲ ਨ ਪਵਈ ਥਾਇ ॥
गुरूशिवाय कोणतेही कार्य यशस्वी होत नाही.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮਨੂਆ ਅਤਿ ਡੋਲਾਇ ॥
गुरूशिवाय माणसाचे मन डळमळीत राहते आणि.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨਹੀ ਬਿਖੁ ਖਾਇ ॥
गुरूशिवाय मन तृप्त होत नाही आणि ते मायेच्या रूपाने विष प्राशन करत राहते.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਬਿਸੀਅਰੁ ਡਸੈ ਮਰਿ ਵਾਟ ॥
गुरूशिवाय मायेचा साप आत्म्याला दंश करतो आणि तो जीवनमार्गातच आपला प्राण सोडतो.
ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਘਾਟੇ ਘਾਟ ॥੩੮॥
हे नानक! गुरूशिवाय मनुष्याला आपल्या जीवनात केवळ नुकसानच होते.॥38॥
ਜਿਸੁ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤਿਸੁ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੈ ॥
ज्याला गुरु सापडतो तो त्याला संसारसागर पार करून जातो.
ਅਵਗਣ ਮੇਟੈ ਗੁਣਿ ਨਿਸਤਾਰੈ ॥
तो त्याचे अवगुण दूर करून त्याला पुण्य देतो.
ਮੁਕਤਿ ਮਹਾ ਸੁਖ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰਿ ॥
गुरु या शब्दाचे चिंतन केल्याने मुक्ती आणि परम सुख प्राप्त होते.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਦੇ ਨ ਆਵੈ ਹਾਰਿ ॥
गुरुमुखी प्राणी जीवनात कधीही पराभूत होत नाही.
ਤਨੁ ਹਟੜੀ ਇਹੁ ਮਨੁ ਵਣਜਾਰਾ ॥
हे मानवी शरीर एक दुकान आहे आणि त्यात व्यावसायिकाचे मन आहे.
ਨਾਨਕ ਸਹਜੇ ਸਚੁ ਵਾਪਾਰਾ ॥੩੯॥
नानक म्हणतात की हे मन स्वाभाविकपणे सत्याचा व्यापार करत राहते. ॥३९॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਬਾਂਧਿਓ ਸੇਤੁ ਬਿਧਾਤੈ ॥
गुरुमुखांसाठी निर्मात्याने समुद्रावर पूल बांधला होता.
ਲੰਕਾ ਲੂਟੀ ਦੈਤ ਸੰਤਾਪੈ ॥
अशा प्रकारे रावणाची लंका लुटून राक्षसांचा नाश झाला.
ਰਾਮਚੰਦਿ ਮਾਰਿਓ ਅਹਿ ਰਾਵਣੁ ॥
त्यानंतर रामचंद्रांनी लंकापती रावणाचा वध केला.
ਭੇਦੁ ਬਭੀਖਣ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਚਾਇਣੁ ॥
जेव्हा विभीषणाने रावणाचे रहस्य सांगितले.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਇਰਿ ਪਾਹਣ ਤਾਰੇ ॥
गुरूंनी समुद्रालाही दगड बांधले आहेत आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕੋਟਿ ਤੇਤੀਸ ਉਧਾਰੇ ॥੪੦॥
त्यांनी तेहतीस कोटी देवांचे रक्षणही केले आहे. ॥४०॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਚੂਕੈ ਆਵਣ ਜਾਣੁ ॥
गुरुमुखाचे जन्म-मृत्यूचे चक्र संपते आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਰਗਹ ਪਾਵੈ ਮਾਣੁ ॥
देवाच्या दरबारात त्याला गौरव प्राप्त होतो.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਖੋਟੇ ਖਰੇ ਪਛਾਣੁ ॥
तो चांगले आणि वाईट फरक करू शकतो आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਾਗੈ ਸਹਜਿ ਧਿਆਨੁ ॥
साहजिकच तो अंतिम सत्यावर केंद्रित राहतो.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਦਰਗਹ ਸਿਫਤਿ ਸਮਾਇ ॥
तो सत्याच्या दरबारात जातो आणि भगवंताच्या स्तुतीमध्ये तल्लीन राहतो.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੰਧੁ ਨ ਪਾਇ ॥੪੧॥
नानक म्हणतात की गुरुमुखाला बंधन नाही. ॥४१॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਨਿਰੰਜਨ ਪਾਏ ॥
गुरुमुखाला निरंजन हे नाव मिळते आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਉਮੈ ਸਬਦਿ ਜਲਾਏ ॥
तो शब्दांतून अहंकार जाळून टाकतो.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੇ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਏ ॥
तो फक्त खऱ्या देवाची स्तुती करतो आणि.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੈ ਰਹੈ ਸਮਾਏ ॥
फक्त सत्यात लीन राहते.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚਿ ਨਾਮਿ ਪਤਿ ਊਤਮ ਹੋਇ ॥
तो भगवंताचे नामस्मरण करत राहतो आणि त्याची कीर्ती उत्कृष्ट होते.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਗਲ ਭਵਣ ਕੀ ਸੋਝੀ ਹੋਇ ॥੪੨॥
नानक म्हणती गुरुमुख सर्व जग जाणतो ॥४२॥
ਕਵਣ ਮੂਲੁ ਕਵਣ ਮਤਿ ਵੇਲਾ ॥
सिद्धांनी पुन्हा एकदा गुरु नानक देवजींना विचारले, विश्वाची उत्पत्ती काय आहे, या मानवी जीवनाला कोणता सल्ला घ्यायचा आहे?
ਤੇਰਾ ਕਵਣੁ ਗੁਰੂ ਜਿਸ ਕਾ ਤੂ ਚੇਲਾ ॥
तुमचा गुरु कोण आहे ज्याचा तुम्ही शिष्य आहात?
ਕਵਣ ਕਥਾ ਲੇ ਰਹਹੁ ਨਿਰਾਲੇ ॥
कोणत्या कथेशी तू जगापासून अलिप्त राहतोस?
ਬੋਲੈ ਨਾਨਕੁ ਸੁਣਹੁ ਤੁਮ ਬਾਲੇ ॥
हे बालक नानक! आम्ही काय म्हणतो ते लक्षपूर्वक ऐक.
ਏਸੁ ਕਥਾ ਕਾ ਦੇਇ ਬੀਚਾਰੁ ॥
या कथेबद्दल तुमचे मतही कळवा.
ਭਵਜਲੁ ਸਬਦਿ ਲੰਘਾਵਣਹਾਰੁ ॥੪੩॥
शब्द तुम्हाला जगाच्या महासागरात घेऊन जाऊ शकतो. ॥४३॥