Page 903
ਆਖੁ ਗੁਣਾ ਕਲਿ ਆਈਐ ॥
कलियुग आले आहे, म्हणून देवाचे गुणगान गा.
ਤਿਹੁ ਜੁਗ ਕੇਰਾ ਰਹਿਆ ਤਪਾਵਸੁ ਜੇ ਗੁਣ ਦੇਹਿ ਤ ਪਾਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
सत्य त्रेता आणि द्वापार या तीन युगांचा न्याय आता संपला आहे. या युगात भगवंताची स्तुती करणे हे मोक्षप्राप्तीचे सर्वात मोठे साधन आहे. ॥१॥रहाउ॥
ਕਲਿ ਕਲਵਾਲੀ ਸਰਾ ਨਿਬੇੜੀ ਕਾਜੀ ਕ੍ਰਿਸਨਾ ਹੋਆ ॥
कलह आणि कलहांनी भरलेल्या या कलियुगात फक्त इस्लामी शारा कायदा निर्णय घेतो आणि काझी निळे कपडे घातलेला कृष्ण बनला आहे.
ਬਾਣੀ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬੇਦੁ ਅਥਰਬਣੁ ਕਰਣੀ ਕੀਰਤਿ ਲਹਿਆ ॥੫॥
या कलियुगात ब्रह्मदेवाने रचलेला अथर्ववेद प्रबळ आहे आणि केलेल्या कर्माने कीर्ती किंवा बदनामी मिळते. ॥५॥
ਪਤਿ ਵਿਣੁ ਪੂਜਾ ਸਤ ਵਿਣੁ ਸੰਜਮੁ ਜਤ ਵਿਣੁ ਕਾਹੇ ਜਨੇਊ ॥
देवाशिवाय इतर देवांची पूजा करून, सत्याशिवाय पवित्र धागा धारण करून, आत्मसंयम आणि चिकाटीशिवाय काय उपयोग?
ਨਾਵਹੁ ਧੋਵਹੁ ਤਿਲਕੁ ਚੜਾਵਹੁ ਸੁਚ ਵਿਣੁ ਸੋਚ ਨ ਹੋਈ ॥੬॥
तुम्ही तीर्थक्षेत्रात स्नान करता, शरीर विष्ठेने धुता आणि कपाळाला तिलक लावता, पण मन शुद्ध झाल्याशिवाय शरीर शुद्ध होत नाही. ॥6॥
ਕਲਿ ਪਰਵਾਣੁ ਕਤੇਬ ਕੁਰਾਣੁ ॥
आता कलियुगात फक्त कतेब आणि कुराण वैध ठरले आहेत.
ਪੋਥੀ ਪੰਡਿਤ ਰਹੇ ਪੁਰਾਣ ॥
पंडितांचे धार्मिक ग्रंथ आणि पुराणे आता महत्त्वाचे राहिले नाहीत.
ਨਾਨਕ ਨਾਉ ਭਇਆ ਰਹਮਾਣੁ ॥
हे नानक! त्या देवाचे नाव रहमान झाले आहे.
ਕਰਿ ਕਰਤਾ ਤੂ ਏਕੋ ਜਾਣੁ ॥੭॥
पण त्या निर्मात्याला एकच समजा. ॥७॥
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ਏਦੂ ਉਪਰਿ ਕਰਮੁ ਨਹੀ ॥
हे नानक! भगवंताचे नामस्मरण करणाऱ्यालाच कीर्ती मिळते, यापेक्षा दुसरे कोणतेही काम नाही.
ਜੇ ਘਰਿ ਹੋਦੈ ਮੰਗਣਿ ਜਾਈਐ ਫਿਰਿ ਓਲਾਮਾ ਮਿਲੈ ਤਹੀ ॥੮॥੧॥
एखाद्या व्यक्तीच्या हृदयात नावासारखी गोष्ट असेल आणि तो ती दुसऱ्याकडे मागायला गेला तर त्याला फक्त तक्रारी येतात. ॥8॥ १॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
रामकली महाला १॥
ਜਗੁ ਪਰਬੋਧਹਿ ਮੜੀ ਬਧਾਵਹਿ ॥
हे योगी! तू जगाला उपदेश करतोस पण पोटाची पूजा करून देहाच्या रूपाने आपला मठ वाढवत आहेस.
ਆਸਣੁ ਤਿਆਗਿ ਕਾਹੇ ਸਚੁ ਪਾਵਹਿ ॥
तुम्ही तुमचे आसन सोडून सत्य कसे मिळवाल?
ਮਮਤਾ ਮੋਹੁ ਕਾਮਣਿ ਹਿਤਕਾਰੀ ॥
तू एक स्त्री प्रियकर आहेस आणि प्रेमात अडकला आहेस.
ਨਾ ਅਉਧੂਤੀ ਨਾ ਸੰਸਾਰੀ ॥੧॥
तुम्ही ना अवधूत आहात ना गृहस्थ. ॥१॥
ਜੋਗੀ ਬੈਸਿ ਰਹਹੁ ਦੁਬਿਧਾ ਦੁਖੁ ਭਾਗੈ ॥
हे योगी! तुमच्या आसनानुसार बसून राहा म्हणजे तुमची द्विधा मन:स्थिती दूर होईल.
ਘਰਿ ਘਰਿ ਮਾਗਤ ਲਾਜ ਨ ਲਾਗੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
घरोघरी भीक मागायला तुला लाज वाटत नाही. ॥१॥रहाउ॥
ਗਾਵਹਿ ਗੀਤ ਨ ਚੀਨਹਿ ਆਪੁ ॥
तुम्ही शोसाठी गाणी गात राहता पण तुमची खरी ओळख पटत नाही.
ਕਿਉ ਲਾਗੀ ਨਿਵਰੈ ਪਰਤਾਪੁ ॥
तुझ्या मनातील तहानभूक कशी विझणार?
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਰਚੈ ਮਨ ਭਾਇ ॥
जर तुमच्या हृदयात गुरूंच्या वचनाबद्दल प्रेम निर्माण झाले तर.
ਭਿਖਿਆ ਸਹਜ ਵੀਚਾਰੀ ਖਾਇ ॥੨॥
सिमरनातून तुम्हाला परमानंदाच्या भिक्षेचे अन्न मिळेल. ॥2॥
ਭਸਮ ਚੜਾਇ ਕਰਹਿ ਪਾਖੰਡੁ ॥
तुमच्या अंगावर राख टाकून तुम्ही दांभिकता करता आणि.
ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਸਹਹਿ ਜਮ ਡੰਡੁ ॥
माणूस भ्रमात अडकतो आणि यमाची शिक्षा भोगतो.
ਫੂਟੈ ਖਾਪਰੁ ਭੀਖ ਨ ਭਾਇ ॥
तुझ्या तुटलेल्या हृदयाच्या रूपातील खडा देवाच्या नावाने भिक्षा घेत नाही.
ਬੰਧਨਿ ਬਾਧਿਆ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥੩॥
त्यामुळे माणूस जन्माला येतो आणि बंधनात जखडून मरतो. ॥३॥
ਬਿੰਦੁ ਨ ਰਾਖਹਿ ਜਤੀ ਕਹਾਵਹਿ ॥
तू तुझ्या वीर्यावर नियंत्रण ठेवत नाहीस आणि स्वत:ला यती म्हणवतोस.
ਮਾਈ ਮਾਗਤ ਤ੍ਰੈ ਲੋਭਾਵਹਿ ॥
मायेच्या तीन गुणांनी मोहित होऊन तो मायेची मागणी करत राहतो.
ਨਿਰਦਇਆ ਨਹੀ ਜੋਤਿ ਉਜਾਲਾ ॥
तुमचे हृदय क्रूर आहे म्हणूनच देवाचा प्रकाश पडला नाही आणि.
ਬੂਡਤ ਬੂਡੇ ਸਰਬ ਜੰਜਾਲਾ ॥੪॥
तो जगाच्या सर्व गुंत्यात बुडत आहे. ॥४॥
ਭੇਖ ਕਰਹਿ ਖਿੰਥਾ ਬਹੁ ਥਟੂਆ ॥
तुमची कफनी परिधान करून तुम्ही अतिशय भडकपणे वेश धारण करता.
ਝੂਠੋ ਖੇਲੁ ਖੇਲੈ ਬਹੁ ਨਟੂਆ ॥
अगदी नटल्यासारखे खोटे खेळ खेळत राहता.
ਅੰਤਰਿ ਅਗਨਿ ਚਿੰਤਾ ਬਹੁ ਜਾਰੇ ॥
चिंतेची आग तुमच्या अंतर्यामी जाळत आहे.
ਵਿਣੁ ਕਰਮਾ ਕੈਸੇ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰੇ ॥੫॥
सत्कर्माशिवाय अस्तित्त्वाचा सागर कसा ओलांडता येईल?॥ ५॥
ਮੁੰਦ੍ਰਾ ਫਟਕ ਬਨਾਈ ਕਾਨਿ ॥
तुम्ही काचेची नाणी बनवली आहेत आणि ती तुमच्या कानात घातली आहेत.
ਮੁਕਤਿ ਨਹੀ ਬਿਦਿਆ ਬਿਗਿਆਨਿ ॥
सत्याच्या ज्ञानापासून अनभिज्ञ राहून मोक्ष मिळू शकत नाही.
ਜਿਹਵਾ ਇੰਦ੍ਰੀ ਸਾਦਿ ਲੋੁਭਾਨਾ ॥
तुम्ही जिभेच्या आणि इंद्रियांच्या अभिरुचीत गुंतलेले आहात.
ਪਸੂ ਭਏ ਨਹੀ ਮਿਟੈ ਨੀਸਾਨਾ ॥੬॥
म्हणूनच तू प्राणी झाला आहेस आणि तुझी ही खूण मिटत नाही. ॥6॥
ਤ੍ਰਿਬਿਧਿ ਲੋਗਾ ਤ੍ਰਿਬਿਧਿ ਜੋਗਾ ॥
ज्याप्रमाणे जगातील लोक मायेच्या तीन गुणांमध्ये अडकतात, त्याचप्रमाणे योगी तीन गुणांमध्ये अडकतात.
ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੈ ਚੂਕਸਿ ਸੋਗਾ ॥
जो मनुष्य शब्दाचे चिंतन करतो, त्याची चिंता नाहीशी होते.
ਊਜਲੁ ਸਾਚੁ ਸੁ ਸਬਦੁ ਹੋਇ ॥
खऱ्या शब्दांनी मन उजळते.
ਜੋਗੀ ਜੁਗਤਿ ਵੀਚਾਰੇ ਸੋਇ ॥੭॥
अशा युक्तीचा विचार फक्त योगीच करतात. ॥७॥
ਤੁਝ ਪਹਿ ਨਉ ਨਿਧਿ ਤੂ ਕਰਣੈ ਜੋਗੁ ॥
हे परमेश्वरा! तू सर्वकाही करण्यास सक्षम आहेस आणि तुझ्याकडेच नवीन संसाधने आहेत.
ਥਾਪਿ ਉਥਾਪੇ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਗੁ ॥
जीवांना निर्माण करणारे आणि त्यांचा नाश करणारे तूच आहेस.
ਜਤੁ ਸਤੁ ਸੰਜਮੁ ਸਚੁ ਸੁਚੀਤੁ ॥
नैतिकता आणि आत्मसंयम राखणाऱ्या व्यक्तीच्या हृदयात सत्य वास्तव्य करते.
ਨਾਨਕ ਜੋਗੀ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਮੀਤੁ ॥੮॥੨॥
हे नानक! असा योगी तिन्ही जगाचा मित्र बनतो.॥8॥2॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
रामकली महाला १ ॥
ਖਟੁ ਮਟੁ ਦੇਹੀ ਮਨੁ ਬੈਰਾਗੀ ॥
सहा चक्रांनी युक्त शरीर हा मठ आहे आणि त्यामध्ये वैराग्य मन वसलेले आहे.
ਸੁਰਤਿ ਸਬਦੁ ਧੁਨਿ ਅੰਤਰਿ ਜਾਗੀ ॥
अनाहद हा शब्द ऐकून निद्रिस्त चैतन्य आतून जागे झाले.
ਵਾਜੈ ਅਨਹਦੁ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਲੀਣਾ ॥
अनहद हा शब्द वाजत आहे आणि माझे मन त्यात लीन झाले आहे.
ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਸਚਿ ਨਾਮਿ ਪਤੀਣਾ ॥੧॥
सत्याच्या नावाने गुरूंच्या वचनाने मन तृप्त झाले आहे. ॥१॥
ਪ੍ਰਾਣੀ ਰਾਮ ਭਗਤਿ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ॥
हे जीव! रामाच्या भक्तीनेच सुख प्राप्त होते.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਮੀਠਾ ਲਾਗੈ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरुमुख झाल्यावरच हरीचे नाम गोड वाटते आणि मन हरिच्या नामात विलीन होते. ॥१॥रहाउ॥