Page 858
ਦੁਖ ਬਿਸਾਰਿ ਸੁਖ ਅੰਤਰਿ ਲੀਨਾ ॥੧॥
आता मी माझे दु:ख विसरून आनंदात लीन राहतो. ॥१॥
ਗਿਆਨ ਅੰਜਨੁ ਮੋ ਕਉ ਗੁਰਿ ਦੀਨਾ ॥
गुरूंनी मला माझ्या डोळ्यांत ज्ञानाचे आंधळे घालण्याचे औषध दिले आहे.
ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਜੀਵਨੁ ਮਨ ਹੀਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
रामाच्या नावाशिवाय माझे जीवन व्यर्थ होते. ॥१॥रहाउ॥
ਨਾਮਦੇਇ ਸਿਮਰਨੁ ਕਰਿ ਜਾਨਾਂ ॥
नामदेवांनी नामजप करून शिकले आहे.
ਜਗਜੀਵਨ ਸਿਉ ਜੀਉ ਸਮਾਨਾਂ ॥੨॥੧॥
त्याचा आत्मा भगवंतात विलीन झाला आहे.॥२॥ १॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਬਾਣੀ ਰਵਿਦਾਸ ਭਗਤ ਕੀ
बिलावलु बनी रविदास भगत.
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
परमेश्वर एकच आहे आणि त्याला सद्गुरूंच्या कृपेने प्राप्त केले जाऊ शकते.
ਦਾਰਿਦੁ ਦੇਖਿ ਸਭ ਕੋ ਹਸੈ ਐਸੀ ਦਸਾ ਹਮਾਰੀ ॥
अरे देवा आमची अवस्था अशी झाली की आम्हाला गरीब पाहून सगळे हसले.
ਅਸਟ ਦਸਾ ਸਿਧਿ ਕਰ ਤਲੈ ਸਭ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੁਮਾਰੀ ॥੧॥
आता अठरा सिद्धी माझ्या तळहातावर आहेत, हे सर्व तुझ्या कृपेने आहे. ॥१॥
ਤੂ ਜਾਨਤ ਮੈ ਕਿਛੁ ਨਹੀ ਭਵ ਖੰਡਨ ਰਾਮ ॥
हे तारणहार! तुला माहित आहे की मी काहीही नाही.
ਸਗਲ ਜੀਅ ਸਰਨਾਗਤੀ ਪ੍ਰਭ ਪੂਰਨ ਕਾਮ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे परमेश्वरा! सर्वांच्या मनोकामना पूर्ण करणारा तूच आहेस, म्हणून सर्व जीव तुझा आश्रय घेतात.॥१॥रहाउ॥
ਜੋ ਤੇਰੀ ਸਰਨਾਗਤਾ ਤਿਨ ਨਾਹੀ ਭਾਰੁ ॥
जे तुझा आश्रय घेतात ते त्यांच्या पापांच्या ओझ्यातून मुक्त होतात.
ਊਚ ਨੀਚ ਤੁਮ ਤੇ ਤਰੇ ਆਲਜੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥੨॥
तुझ्या कृपेने, उच्च आणि नीच सर्व प्राणिमात्रांनी हे संकट पार केले आहे. ॥२॥
ਕਹਿ ਰਵਿਦਾਸ ਅਕਥ ਕਥਾ ਬਹੁ ਕਾਇ ਕਰੀਜੈ ॥
रविदासजी म्हणतात की भगवंताची कथा अव्यक्त आहे आणि त्याबद्दल आणखी काही विधान का करावे.
ਜੈਸਾ ਤੂ ਤੈਸਾ ਤੁਹੀ ਕਿਆ ਉਪਮਾ ਦੀਜੈ ॥੩॥੧॥
तू आहेस तसा तू फक्त तूच आहेस, मग तुझी काय तुलना करता येईल? ॥३॥१॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ॥
बिलावलु ॥
ਜਿਹ ਕੁਲ ਸਾਧੁ ਬੈਸਨੌ ਹੋਇ ॥
ज्या कुटुंबात वैष्णव साधू जन्माला येतो.
ਬਰਨ ਅਬਰਨ ਰੰਕੁ ਨਹੀ ਈਸੁਰੁ ਬਿਮਲ ਬਾਸੁ ਜਾਨੀਐ ਜਗਿ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
मग तो उच्च जातीचा असो वा नीच जातीचा, श्रीमंत असो वा गरीब, त्याचा सुगंध आणि सौंदर्य जगभर पसरते.॥१॥रहाउ॥
ਬ੍ਰਹਮਨ ਬੈਸ ਸੂਦ ਅਰੁ ਖ੍ਯ੍ਯਤ੍ਰੀ ਡੋਮ ਚੰਡਾਰ ਮਲੇਛ ਮਨ ਸੋਇ ॥
ब्राह्मण, वैश्य, शूद्र, क्षत्रिय, डोम चांडाळ किंवा अपवित्र मन असलेला मलेच्छा असो, तो भगवंताच्या स्तुतीने पवित्र होतो.
ਹੋਇ ਪੁਨੀਤ ਭਗਵੰਤ ਭਜਨ ਤੇ ਆਪੁ ਤਾਰਿ ਤਾਰੇ ਕੁਲ ਦੋਇ ॥੧॥
स्वतःला ओलांडून, तो पितृ आणि मातृवंश दोन्ही पार करतो. ॥१॥
ਧੰਨਿ ਸੁ ਗਾਉ ਧੰਨਿ ਸੋ ਠਾਉ ਧੰਨਿ ਪੁਨੀਤ ਕੁਟੰਬ ਸਭ ਲੋਇ ॥
धन्य तो ज्या गावात जन्मला आणि धन्य तो राहतो तो गाव. धन्य त्याचे पवित्र कुटुंब ज्यामध्ये तो राहतो आणि जे लोक त्याच्याशी संगत करतात ते सर्व धन्य आहेत.
ਜਿਨਿ ਪੀਆ ਸਾਰ ਰਸੁ ਤਜੇ ਆਨ ਰਸ ਹੋਇ ਰਸ ਮਗਨ ਡਾਰੇ ਬਿਖੁ ਖੋਇ ॥੨॥
ज्याने हरी नामरूपातील उत्तम रसाचे सेवन केले आणि इतर रसांचा त्याग केला, त्याने हरीच्या रसात लीन होऊन विषारी रसांचा नाश केला. ॥२॥
ਪੰਡਿਤ ਸੂਰ ਛਤ੍ਰਪਤਿ ਰਾਜਾ ਭਗਤ ਬਰਾਬਰਿ ਅਉਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
पंडित, शूर छत्रपती, राजा वगैरे इतर भक्तांच्या बरोबरीचे नाहीत.
ਜੈਸੇ ਪੁਰੈਨ ਪਾਤ ਰਹੈ ਜਲ ਸਮੀਪ ਭਨਿ ਰਵਿਦਾਸ ਜਨਮੇ ਜਗਿ ਓਇ ॥੩॥੨॥
ज्याप्रमाणे पुरणाची पाने पाण्याजवळ राहून हिरवीगार राहतात, त्याचप्रमाणे हरिच्या आधाराने हरी भक्त फुलून राहतात, असे रविदासजी सांगतात.
ਬਾਣੀ ਸਧਨੇ ਕੀ ਰਾਗੁ ਬਿਲਾਵਲੁ
बाणी साधने की रगु बिलावलु.
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
परमेश्वर एकच आहे आणि त्याला सद्गुरूंच्या कृपेने प्राप्त केले जाऊ शकते.
ਨ੍ਰਿਪ ਕੰਨਿਆ ਕੇ ਕਾਰਨੈ ਇਕੁ ਭਇਆ ਭੇਖਧਾਰੀ ॥
राजाच्या मुलीचे लग्न लावण्यासाठी एका भोंदूने विष्णूचे रूप धारण केले होते.
ਕਾਮਾਰਥੀ ਸੁਆਰਥੀ ਵਾ ਕੀ ਪੈਜ ਸਵਾਰੀ ॥੧॥
हे हरी! तो कामुक आणि स्वार्थी होता, पण त्याची प्रतिष्ठाही तू जपली होतीस. ॥१॥
ਤਵ ਗੁਨ ਕਹਾ ਜਗਤ ਗੁਰਾ ਜਉ ਕਰਮੁ ਨ ਨਾਸੈ ॥
हे जगत्गुरु! माझ्या कर्माचा नाश झाला नाही तर तुमच्या महिमाला काय अर्थ आहे.
ਸਿੰਘ ਸਰਨ ਕਤ ਜਾਈਐ ਜਉ ਜੰਬੁਕੁ ਗ੍ਰਾਸੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
सिंहाचा आसरा का घ्यावा जर कोल्हाळ खाईल? ॥१॥रहाउ॥
ਏਕ ਬੂੰਦ ਜਲ ਕਾਰਨੇ ਚਾਤ੍ਰਿਕੁ ਦੁਖੁ ਪਾਵੈ ॥
पापीहला स्वातीच्या पाण्याच्या थेंबासाठी त्रास होतो.
ਪ੍ਰਾਨ ਗਏ ਸਾਗਰੁ ਮਿਲੈ ਫੁਨਿ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵੈ ॥੨॥
या तळमळीत प्राण गमावूनही त्याला सागर सापडला तरी त्याचा काही उपयोग नाही.॥२॥
ਪ੍ਰਾਨ ਜੁ ਥਾਕੇ ਥਿਰੁ ਨਹੀ ਕੈਸੇ ਬਿਰਮਾਵਉ ॥
माझा थकलेला आत्मा आता स्थिर नाही, मग मी कसे सहन करू?
ਬੂਡਿ ਮੂਏ ਨਉਕਾ ਮਿਲੈ ਕਹੁ ਕਾਹਿ ਚਢਾਵਉ ॥੩॥
मी बुडून मरण पावल्यावर जर तुम्हाला बोट सापडली तर मला बोट का बसवायचे ते सांग. ॥३॥
ਮੈ ਨਾਹੀ ਕਛੁ ਹਉ ਨਹੀ ਕਿਛੁ ਆਹਿ ਨ ਮੋਰਾ ॥
मी काही नव्हतो, आता काही नाही आणि माझ्याकडे काही नाही.
ਅਉਸਰ ਲਜਾ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਸਧਨਾ ਜਨੁ ਤੋਰਾ ॥੪॥੧॥
हे परमेश्वरा! साधना ही तुझी दास आहे, आता माझी इज्जत राखण्याची वेळ आली आहे, माझा सन्मान राखा. ॥४॥ १॥