Page 840
ਆਈ ਪੂਤਾ ਇਹੁ ਜਗੁ ਸਾਰਾ ॥
हे संपूर्ण जग देवीच्या पुत्रासारखे आहे.
ਪ੍ਰਭ ਆਦੇਸੁ ਆਦਿ ਰਖਵਾਰਾ ॥
सुरुवातीपासून सर्वांचे रक्षण करणाऱ्या त्या देवाला मी मनापासून मान देतो.
ਆਦਿ ਜੁਗਾਦੀ ਹੈ ਭੀ ਹੋਗੁ ॥
तो युगानुयुगे अस्तित्वात आहे, वर्तमानातही आहे आणि भविष्यातही राहील.
ਓਹੁ ਅਪਰੰਪਰੁ ਕਰਣੈ ਜੋਗੁ ॥੧੧॥
तो असीम आणि सर्व काही करण्यास सक्षम आहे. ॥११॥
ਦਸਮੀ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ॥
शरीराच्या शुद्धीसाठी दशमी नामाचा जप करा, दान करा आणि स्नान करा.
ਅਨਦਿਨੁ ਮਜਨੁ ਸਚਾ ਗੁਣ ਗਿਆਨੁ ॥
सत्याच्या गुणांचे ज्ञान घेणे म्हणजे रोज स्नान करणे होय.
ਸਚਿ ਮੈਲੁ ਨ ਲਾਗੈ ਭ੍ਰਮੁ ਭਉ ਭਾਗੈ ॥ ਬਿਲਮੁ ਨ ਤੂਟਸਿ ਕਾਚੈ ਤਾਗੈ ॥
सत्य नामाचा जप केल्याने मन अशुद्धतेपासून मुक्त होते आणि संभ्रम आणि भीती दूर होते. कच्चा धागा फुटायला वेळ लागत नाही.
ਜਿਉ ਤਾਗਾ ਜਗੁ ਏਵੈ ਜਾਣਹੁ ॥
कच्चा धागा आहे म्हणून जग जाणून घ्या.
ਅਸਥਿਰੁ ਚੀਤੁ ਸਾਚਿ ਰੰਗੁ ਮਾਣਹੁ ॥੧੨॥
आपले मन स्थिर करण्यासाठी, रंगांमध्ये गढून जा. ॥१२ ॥
ਏਕਾਦਸੀ ਇਕੁ ਰਿਦੈ ਵਸਾਵੈ ॥
एकादशी : जी व्यक्ती देवाला आपल्या हृदयात ठेवते.
ਹਿੰਸਾ ਮਮਤਾ ਮੋਹੁ ਚੁਕਾਵੈ ॥
हिंसा तुमच्या मनातून स्नेह आणि आसक्ती काढून टाकते.
ਫਲੁ ਪਾਵੈ ਬ੍ਰਤੁ ਆਤਮ ਚੀਨੈ ॥
या व्रताचा त्याला मिळणारा परिणाम म्हणजे तो त्याच्या अंतर्मनाला ओळखतो.
ਪਾਖੰਡਿ ਰਾਚਿ ਤਤੁ ਨਹੀ ਬੀਨੈ ॥
दांभिकतेत मग्न राहून मनुष्य परमात्म्याला पाहू शकत नाही.
ਨਿਰਮਲੁ ਨਿਰਾਹਾਰੁ ਨਿਹਕੇਵਲੁ ॥
तो तोच शुद्ध, व्रत आणि वासनामुक्त आणि.
ਸੂਚੈ ਸਾਚੇ ਨਾ ਲਾਗੈ ਮਲੁ ॥੧੩॥
त्या शुद्ध आणि सत्य स्वरूपाला दुर्गुणांचा कलंक जाणवत नाही.॥१३॥
ਜਹ ਦੇਖਉ ਤਹ ਏਕੋ ਏਕਾ ॥
मी जिकडे पाहतो तिथे एकच देव असतो.
ਹੋਰਿ ਜੀਅ ਉਪਾਏ ਵੇਕੋ ਵੇਕਾ ॥
त्याने अनेक प्रकारचे सजीव निर्माण केले आहेत.
ਫਲੋਹਾਰ ਕੀਏ ਫਲੁ ਜਾਇ ॥
फळे खाल्ल्याने मनुष्याला कोणतेही फळ मिळत नाही.
ਰਸ ਕਸ ਖਾਏ ਸਾਦੁ ਗਵਾਇ ॥
तो त्याच्या उपवासाची चव खराब करणाऱ्या अनेक चवींचे सेवन करतो.
ਕੂੜੈ ਲਾਲਚਿ ਲਪਟੈ ਲਪਟਾਇ ॥
तो खोट्या लोभात अडकून राहतो.
ਛੂਟੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚੁ ਕਮਾਇ ॥੧੪॥
पण तो गुरुद्वारे सत्य आचरणात आणल्यावरच मुक्त होतो.॥14॥
ਦੁਆਦਸਿ ਮੁਦ੍ਰਾ ਮਨੁ ਅਉਧੂਤਾ ॥
द्वादशी अवधूत म्हणजे ज्याचे मन बारा निरुपयोगी मुद्रांपासून वेगळे झाले आहे.
ਅਹਿਨਿਸਿ ਜਾਗਹਿ ਕਬਹਿ ਨ ਸੂਤਾ ॥
तो रात्रंदिवस जागृत राहतो आणि भ्रमाच्या निद्रेत झोपत नाही आणि.
ਜਾਗਤੁ ਜਾਗਿ ਰਹੈ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥ ਗੁਰ ਪਰਚੈ ਤਿਸੁ ਕਾਲੁ ਨ ਖਾਇ ॥
तो फक्त देवावर लक्ष केंद्रित करतो. ज्याची आपल्या गुरूवर श्रद्धा असते, त्याचा मृत्यूसुद्धा नाश करत नाही.
ਅਤੀਤ ਭਏ ਮਾਰੇ ਬੈਰਾਈ ॥
ज्याने इंद्रिय दुर्गुण नाहीसे केले तो संन्यासी आहे.
ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕ ਤਹ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥੧੫॥
नानक विनंती करतो की त्यानेच स्वतःला देवाला समर्पित केले आहे. ॥१५॥
ਦੁਆਦਸੀ ਦਇਆ ਦਾਨੁ ਕਰਿ ਜਾਣੈ ॥
द्वादशीला प्राणिमात्रांवर दया व दान करावे.
ਬਾਹਰਿ ਜਾਤੋ ਭੀਤਰਿ ਆਣੈ ॥
भटक्या मनावर नियंत्रण ठेवले पाहिजे.
ਬਰਤੀ ਬਰਤ ਰਹੈ ਨਿਹਕਾਮ ॥
खरा उपवास तोच असतो जो निःस्वार्थी उपवास करतो.
ਅਜਪਾ ਜਾਪੁ ਜਪੈ ਮੁਖਿ ਨਾਮ ॥
मुखाने अजपा नामाचा जप करत राहावे.
ਤੀਨਿ ਭਵਣ ਮਹਿ ਏਕੋ ਜਾਣੈ ॥
तिन्ही लोकांमध्ये एकच देव जाण.
ਸਭਿ ਸੁਚਿ ਸੰਜਮ ਸਾਚੁ ਪਛਾਣੈ ॥੧੬॥
जो सत्य ओळखतो तोच शुद्धी आणि संयम यासाठी सर्व प्रयत्न करतो. ॥१६ ॥
ਤੇਰਸਿ ਤਰਵਰ ਸਮੁਦ ਕਨਾਰੈ ॥
त्रयोदशी : मानवी जीवन हे समुद्रकिनारी उभ्या असलेल्या झाडासारखे आहे. ज्याप्रमाणे समुद्राच्या लाटा त्याला कधीही उखडून टाकू शकतात, त्याचप्रमाणे मृत्यू कधीही त्याचा नाश करू शकतो.
ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਮੂਲੁ ਸਿਖਰਿ ਲਿਵ ਤਾਰੈ ॥
शरीराची मूळ भावना म्हणजे निर्जीव मन आणि त्याचे शिखर म्हणजे दहावे द्वार. भगवंताचे नाव अमृत आहे. देहाचे मूळ मन जीवाला अमृताच्या नावाने पारंगत करते.
ਡਰ ਡਰਿ ਮਰੈ ਨ ਬੂਡੈ ਕੋਇ ॥
देवाच्या भीतीने माणूस मेला तर तो जीवनसागरात बुडत नाही.
ਨਿਡਰੁ ਬੂਡਿ ਮਰੈ ਪਤਿ ਖੋਇ ॥
जो देवाला घाबरत नाही तो जीवनसागरात बुडतो आणि आपली प्रतिष्ठा गमावतो.
ਡਰ ਮਹਿ ਘਰੁ ਘਰ ਮਹਿ ਡਰੁ ਜਾਣੈ ॥
जो भगवंताच्या भीतीने जगणे आपले घर मानतो, त्याच्या मनात भगवंताचे भय असते.
ਤਖਤਿ ਨਿਵਾਸੁ ਸਚੁ ਮਨਿ ਭਾਣੈ ॥੧੭॥
त्याला भगवंताच्या चरणी निवास मिळतो आणि त्याला केवळ सत्यच आवडते ॥१७॥
ਚਉਦਸਿ ਚਉਥੇ ਥਾਵਹਿ ਲਹਿ ਪਾਵੈ ॥
चतुर्दशी: जेव्हा एखादी व्यक्ती तुरीय अवस्था प्राप्त करते, तेव्हा.
ਰਾਜਸ ਤਾਮਸ ਸਤ ਕਾਲ ਸਮਾਵੈ ॥
रजो, तमो आणि सतगुण हे कालमध्येच समाविष्ट आहेत आणि.
ਸਸੀਅਰ ਕੈ ਘਰਿ ਸੂਰੁ ਸਮਾਵੈ ॥
सूर्य चंद्राच्या घरात प्रवेश करतो.
ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਕੀ ਕੀਮਤਿ ਪਾਵੈ ॥
तो मनुष्य योग आणि भक्तीचा भाव प्राप्त करतो.
ਚਉਦਸਿ ਭਵਨ ਪਾਤਾਲ ਸਮਾਏ ॥ ਖੰਡ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਰਹਿਆ ਲਿਵ ਲਾਏ ॥੧੮॥
जो भगवंत चौदा लोकांत, पाताळांत व ब्रह्मांडांत विराजमान आहे, असा मनुष्य त्या भगवंताचा भक्त राहतो ॥18॥
ਅਮਾਵਸਿਆ ਚੰਦੁ ਗੁਪਤੁ ਗੈਣਾਰਿ ॥
अमावस्या : अमावस्या रात्री आकाशात चंद्र नाहीसा होतो.
ਬੂਝਹੁ ਗਿਆਨੀ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰਿ ॥
हे ज्ञानी! शब्दाचा विचार करून ही वस्तुस्थिती समजून घ्या.
ਸਸੀਅਰੁ ਗਗਨਿ ਜੋਤਿ ਤਿਹੁ ਲੋਈ ॥
जसे चंद्र आकाशात आहे पण त्याचा प्रकाश तिन्ही लोकांमध्ये आहे.
ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਕਰਤਾ ਸੋਈ ॥
त्याचप्रमाणे ईश्वराचा प्रकाश प्रत्येक गोष्टीत असतो, निर्माता विश्वाची निर्मिती करतो आणि त्याची काळजी घेत असतो.
ਗੁਰ ਤੇ ਦੀਸੈ ਸੋ ਤਿਸ ਹੀ ਮਾਹਿ ॥
ज्याला गुरूद्वारे हे समजते! तो त्यात विलीन होतो.
ਮਨਮੁਖਿ ਭੂਲੇ ਆਵਹਿ ਜਾਹਿ ॥੧੯॥
पण स्वार्थी जीव भ्रमात अडकून जन्म घेतात आणि मरतात. ॥१९ ॥
ਘਰੁ ਦਰੁ ਥਾਪਿ ਥਿਰੁ ਥਾਨਿ ਸੁਹਾਵੈ ॥
जो मनुष्य भगवंताच्या चरणी कायमचा वास करतो.
ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਜਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਵੈ ॥
त्याला त्याचे खरे स्वरूप कळते आणि सत्गुरूची प्राप्ती होते.
ਜਹ ਆਸਾ ਤਹ ਬਿਨਸਿ ਬਿਨਾਸਾ ॥
ज्याच्या सर्व इच्छा नष्ट होतात.
ਫੂਟੈ ਖਪਰੁ ਦੁਬਿਧਾ ਮਨਸਾ ॥
त्याच्या मनाची कोंडी आणि तळमळ असलेले हृदयासारखे पात्रही फुटते.
ਮਮਤਾ ਜਾਲ ਤੇ ਰਹੈ ਉਦਾਸਾ ॥
त्याचे मन आसक्तीच्या पाशापासून दूर राहते.
ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕ ਹਮ ਤਾ ਕੇ ਦਾਸਾ ॥੨੦॥੧॥
नानक प्रार्थना करतात की आपण त्या जीवाचे दास आहोत.॥ २० ॥ १॥