Page 261
ਓਰੈ ਕਛੂ ਨ ਕਿਨਹੂ ਕੀਆ ॥
इथे या जगात कोणीही स्वतःहून काहीही साध्य केलेले नाही.
ਨਾਨਕ ਸਭੁ ਕਛੁ ਪ੍ਰਭ ਤੇ ਹੂਆ ॥੫੧॥
हे नानक प्रभू! त्यांनीच हे विश्व निर्माण केले आहे. ॥५१॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਲੇਖੈ ਕਤਹਿ ਨ ਛੂਟੀਐ ਖਿਨੁ ਖਿਨੁ ਭੂਲਨਹਾਰ ॥
हे नानक! जर आपल्या प्राणिमात्रांच्या कर्मांची गणना केली तर आपल्याला मोक्ष मिळू शकत नाही कारण आपण सतत चुका करत असतो.
ਬਖਸਨਹਾਰ ਬਖਸਿ ਲੈ ਨਾਨਕ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰ ॥੧॥
हे क्षमाशील परमेश्वरा! कृपया आमच्या चुका माफ करा आणि आम्हाला अस्तित्वाच्या महासागरातून पार करा. ॥१॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਲੂਣ ਹਰਾਮੀ ਗੁਨਹਗਾਰ ਬੇਗਾਨਾ ਅਲਪ ਮਤਿ ॥
मूर्ख आणि कमी बुद्धीचा प्राणी अपवित्र आणि दोषी असतो.
ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਜਿਨਿ ਸੁਖ ਦੀਏ ਤਾਹਿ ਨ ਜਾਨਤ ਤਤ ॥
ज्या परमेश्वराने त्याला हा आत्मा, शरीर आणि सुख दिले आहे, त्याच्याशी तो अपरिचित राहतो आणि त्याला ओळखतही नाही.
ਲਾਹਾ ਮਾਇਆ ਕਾਰਨੇ ਦਹ ਦਿਸਿ ਢੂਢਨ ਜਾਇ ॥
मायेसाठी तो दहा दिशांना शोधत फिरतो.
ਦੇਵਨਹਾਰ ਦਾਤਾਰ ਪ੍ਰਭ ਨਿਮਖ ਨ ਮਨਹਿ ਬਸਾਇ ॥
पण सर्व काही देणाऱ्या परमेश्वराला तो क्षणभरही आपल्या हृदयात ठेवत नाही.
ਲਾਲਚ ਝੂਠ ਬਿਕਾਰ ਮੋਹ ਇਆ ਸੰਪੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
तो आपल्या हृदयात लोभ, खोटेपणा, दुर्गुण आणि सांसारिक आसक्ती गोळा करतो.
ਲੰਪਟ ਚੋਰ ਨਿੰਦਕ ਮਹਾ ਤਿਨਹੂ ਸੰਗਿ ਬਿਹਾਇ ॥
जे मोठ्या विषयाचे तस्कर आणि निंदक आहेत त्यांच्याबरोबर तो आपले जीवन व्यतीत करतो.
ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਬਖਸਿ ਲੈਹਿ ਖੋਟੇ ਸੰਗਿ ਖਰੇ ॥
हे परमेश्वरा! तुला पटले तर तूच वाईट माणसांना चांगल्या लोकांच्या संगतीत ठेवून क्षमा कर
ਨਾਨਕ ਭਾਵੈ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਾਹਨ ਨੀਰਿ ਤਰੇ ॥੫੨॥
हे नानक! परब्रह्म प्रभूंना योग्य वाटले तर दगडही पाण्यात तरंगू लागतो. ॥५२॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਖਾਤ ਪੀਤ ਖੇਲਤ ਹਸਤ ਭਰਮੇ ਜਨਮ ਅਨੇਕ ॥
नानक म्हणतात की, हे परमेश्वरा! आपण जीव अनेक रूपात भटकत असतो, मायेशी निगडीत खात पितो आणि मायेच्या विलासात हसत असतो.
ਭਵਜਲ ਤੇ ਕਾਢਹੁ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਟੇਕ ॥੧॥
हे परमेश्वरा! आम्हा सजीवांना अस्तित्वाच्या महासागरातून बाहेर काढा कारण आम्हाला फक्त तुझाच आधार आहे. ॥१॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਖੇਲਤ ਖੇਲਤ ਆਇਓ ਅਨਿਕ ਜੋਨਿ ਦੁਖ ਪਾਇ ॥
जीव मायेच्या विलासात रमून अगणित जन्म भोगून दुःख सहन करतो.
ਖੇਦ ਮਿਟੇ ਸਾਧੂ ਮਿਲਤ ਸਤਿਗੁਰ ਬਚਨ ਸਮਾਇ ॥
संतांच्या भेटीने आणि सद्गुरूंच्या उपदेशात लीन झाल्यामुळे सर्व दुःख, संकटे नष्ट होतात.
ਖਿਮਾ ਗਹੀ ਸਚੁ ਸੰਚਿਓ ਖਾਇਓ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਮ ॥
सहिष्णुता अंगीकारून आणि सत्याचा संचय करून मनुष्य नामाचे अमृत सेवन करतो.
ਖਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਠਾਕੁਰ ਭਈ ਅਨਦ ਸੂਖ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ॥
जेव्हा परमेश्वर आपला आशीर्वाद देतो तेव्हा आपल्याला आनंदात सुखाचे निवासस्थान मिळते.
ਖੇਪ ਨਿਬਾਹੀ ਬਹੁਤੁ ਲਾਭ ਘਰਿ ਆਏ ਪਤਿਵੰਤ ॥
ज्या माणसाने गुरूंकडून पद्धत शिकून त्यांच्या गुणांची स्तुती करण्याचा व्यवसाय आयुष्यभर आचरणात आणला, त्याला लाभ झाला आणि तो कोंडीतून वाचला व मानसन्मान प्राप्त झाला.
ਖਰਾ ਦਿਲਾਸਾ ਗੁਰਿ ਦੀਆ ਆਇ ਮਿਲੇ ਭਗਵੰਤ ॥
गुरूंनी त्याला अपार धीर दिला आहे आणि तो परमेश्वराला त्याच्या चरणी भेटला आहे.
ਆਪਨ ਕੀਆ ਕਰਹਿ ਆਪਿ ਆਗੈ ਪਾਛੈ ਆਪਿ ॥
हे परमेश्वरा! ही सर्व लीला तूच निर्माण केली आहेस, आताही तूच सर्व काही करत आहेस. तू स्वतःच या जगातील आणि परलोकातील जीवांचे रक्षणकर्ता आहेस.
ਨਾਨਕ ਸੋਊ ਸਰਾਹੀਐ ਜਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਹਿਆ ਬਿਆਪਿ ॥੫੩॥
हे नानक! प्रत्येक हृदयात विराजमान असलेल्या परमेश्वराची स्तुती करत राहा. ॥५३॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਆਏ ਪ੍ਰਭ ਸਰਨਾਗਤੀ ਕਿਰਪਾ ਨਿਧਿ ਦਇਆਲ ॥
हे कृपेचे भांडार! हे दयेचे घर! हे परमेश्वरा! आम्ही सर्व प्राणी तुझ्या आश्रयाला आलो आहोत.
ਏਕ ਅਖਰੁ ਹਰਿ ਮਨਿ ਬਸਤ ਨਾਨਕ ਹੋਤ ਨਿਹਾਲ ॥੧॥
हे नानक! ज्याच्या हृदयात अमर परमेश्वर असतो तोच यशस्वी होतो. ॥१॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਅਖਰ ਮਹਿ ਤ੍ਰਿਭਵਨ ਪ੍ਰਭਿ ਧਾਰੇ ॥
हे तिन्ही जग परमेश्वराने आपल्या आदेशानुसार निर्माण केले आहे,
ਅਖਰ ਕਰਿ ਕਰਿ ਬੇਦ ਬੀਚਾਰੇ ॥
परमेश्वराच्या आज्ञेनुसार वेदांची रचना आणि अभ्यास केला गेला.
ਅਖਰ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਪੁਰਾਨਾ ॥
सर्व धर्मग्रंथ, स्मृती आणि पुराणे हे परमेश्वराच्या आदेशाचे प्रकट रूप आहेत.
ਅਖਰ ਨਾਦ ਕਥਨ ਵਖ੍ਯ੍ਯਾਨਾ ॥
या पुराण, शास्त्रे आणि स्मृती यांची स्तोत्रे, कथन आणि विवेचन हे देखील परमेश्वराच्या आदेशाचा प्रकाश आहे.
ਅਖਰ ਮੁਕਤਿ ਜੁਗਤਿ ਭੈ ਭਰਮਾ ॥
जगाच्या भीतीपासून आणि कोंडीपासून मुक्ती मिळणे हा देखील परमेश्वराच्या आदेशाचा प्रकाश आहे.
ਅਖਰ ਕਰਮ ਕਿਰਤਿ ਸੁਚ ਧਰਮਾ ॥
धार्मिक विधी, सांसारिक कर्म, पवित्रता आणि धर्म यांचे वर्णन देखील परमेश्वराचे आदेश आहेत.
ਦ੍ਰਿਸਟਿਮਾਨ ਅਖਰ ਹੈ ਜੇਤਾ ॥
हे नानक! हे दृश्य जग जितके आहे
ਨਾਨਕ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਨਿਰਲੇਪਾ ॥੫੪॥
यामध्ये अविनाशी परमेश्वराचा क्रम क्रियाशील असला तरी परब्रह्म परमात्मा निराळा आहे. ॥५४॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਹਥਿ ਕਲੰਮ ਅਗੰਮ ਮਸਤਕਿ ਲਿਖਾਵਤੀ ॥
त्या अगम्य परमेश्वराच्या हातात आदेशाच्या रूपात कलम आहे. तो सर्व प्राणिमात्रांचे भाग्य त्यांच्या कर्मानुसार लिहित आहे.
ਉਰਝਿ ਰਹਿਓ ਸਭ ਸੰਗਿ ਅਨੂਪ ਰੂਪਾਵਤੀ ॥
अद्वितीय सौंदर्याचा स्वामी सर्व प्राणिमात्रांशी एकरूप आहे.
ਉਸਤਤਿ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਇ ਮੁਖਹੁ ਤੁਹਾਰੀਆ ॥
नानक म्हणतात की, हे परमेश्वरा! मी माझ्या मुखाने तुझा महिमा व्यक्त करू शकत नाही.
ਮੋਹੀ ਦੇਖਿ ਦਰਸੁ ਨਾਨਕ ਬਲਿਹਾਰੀਆ ॥੧॥
तुला पाहिल्यानंतर मी मंत्रमुग्ध झालो आहे आणि तुला शरण जात आहे. ॥१॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਹੇ ਅਚੁਤ ਹੇ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਅਬਿਨਾਸੀ ਅਘਨਾਸ ॥
नानक म्हणतात की, तो अविचारी आहे, तो सर्वोच्च आहे, तो अमर आहे, तो पापांचा नाश करणारा आहे.
ਹੇ ਪੂਰਨ ਹੇ ਸਰਬ ਮੈ ਦੁਖ ਭੰਜਨ ਗੁਣਤਾਸ ॥
हे सर्वव्यापी! हे दुःखांचा नाश करणारे हे गुणांचे भांडार!
ਹੇ ਸੰਗੀ ਹੇ ਨਿਰੰਕਾਰ ਹੇ ਨਿਰਗੁਣ ਸਭ ਟੇਕ ॥
हे निरंकार प्रभू ! हे निर्गुण! सर्व प्राणिमात्रांच्या आधार!
ਹੇ ਗੋਬਿਦ ਹੇ ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਜਾ ਕੈ ਸਦਾ ਬਿਬੇਕ ॥
हे गोविंद! तू गुणांचा खजिना आहेस, तुझ्याकडे सदैव बुद्धी आहे
ਹੇ ਅਪਰੰਪਰ ਹਰਿ ਹਰੇ ਹਹਿ ਭੀ ਹੋਵਨਹਾਰ ॥
हे अनंत परमेश्वरा! तू अजूनही उपस्थित आहेस, तू सदैव सत्याचे अवतार आहेस
ਹੇ ਸੰਤਹ ਕੈ ਸਦਾ ਸੰਗਿ ਨਿਧਾਰਾ ਆਧਾਰ ॥
हे संतांचे नित्य सहाय्यक! तू निराधारांचा आश्रय आहेस.
ਹੇ ਠਾਕੁਰ ਹਉ ਦਾਸਰੋ ਮੈ ਨਿਰਗੁਨ ਗੁਨੁ ਨਹੀ ਕੋਇ ॥
हे ठाकूर! मी तुझा छोटा विनम्र सेवक आहे. मी कोणत्याही गुणांशिवाय आहे, माझ्यामध्ये कोणतेही गुण नाहीत.