Page 260
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਹਉ ਹਉ ਕਰਤ ਬਿਹਾਨੀਆ ਸਾਕਤ ਮੁਗਧ ਅਜਾਨ ॥
दुर्बल, मूर्ख आणि अज्ञानी माणूस आपले आयुष्य गर्विष्ठ होऊन व्यतीत करतो.
ੜੜਕਿ ਮੁਏ ਜਿਉ ਤ੍ਰਿਖਾਵੰਤ ਨਾਨਕ ਕਿਰਤਿ ਕਮਾਨ ॥੧॥
हे नानक! दुःखात तो तहानलेल्या माणसासारखा मरतो आणि त्याच्या कृत्याचे परिणाम भोगतो. ॥१॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ੜਾੜਾ ੜਾੜਿ ਮਿਟੈ ਸੰਗਿ ਸਾਧੂ ॥
संतांच्या सहवासाने माणसाचे सर्व प्रकारचे संघर्ष संपतात.
ਕਰਮ ਧਰਮ ਤਤੁ ਨਾਮ ਅਰਾਧੂ ॥
परमेश्वराच्या नामाची उपासना हे कर्म आणि धर्माचे मूळ आहे.
ਰੂੜੋ ਜਿਹ ਬਸਿਓ ਰਿਦ ਮਾਹੀ ॥
ज्याच्या हृदयात सुंदर परमेश्वर वास करतो,
ਉਆ ਕੀ ੜਾੜਿ ਮਿਟਤ ਬਿਨਸਾਹੀ ॥
त्याचा सांसारिक मोह नष्ट होतो.
ੜਾੜਿ ਕਰਤ ਸਾਕਤ ਗਾਵਾਰਾ ॥
परमेश्वरापासून तुटलेल्या मूर्ख माणसाच्या हृदयात अहंकाराचे पाप वसते
ਜੇਹ ਹੀਐ ਅਹੰਬੁਧਿ ਬਿਕਾਰਾ ॥
आणि त्यातून त्याच्या जीवनात वाद निर्माण होतो.
ੜਾੜਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ੜਾੜਿ ਮਿਟਾਈ ॥
हे नानक! गुरुमुखाचे भांडण क्षणात मिटते
ਨਿਮਖ ਮਾਹਿ ਨਾਨਕ ਸਮਝਾਈ ॥੪੭॥
आणि तो सुख पावतो. ॥४७॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਸਾਧੂ ਕੀ ਮਨ ਓਟ ਗਹੁ ਉਕਤਿ ਸਿਆਨਪ ਤਿਆਗੁ ॥
हे माझ्या मना! तुझी युक्ती आणि चतुराई सोडून दे आणि संतांचा आश्रय घे.
ਗੁਰ ਦੀਖਿਆ ਜਿਹ ਮਨਿ ਬਸੈ ਨਾਨਕ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗੁ ॥੧॥
हे नानक! ज्याच्या हृदयात गुरूची शिकवण वास करते, त्याचे भाग्य उजळते.
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸਸਾ ਸਰਨਿ ਪਰੇ ਅਬ ਹਾਰੇ ॥
हे परमेश्वरा! आता पराभूत होऊन मी तुझ्या आश्रयाला आलो आहे.
ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਬੇਦ ਪੂਕਾਰੇ ॥
शिकलेले लोक मोठ्याने शास्त्राचा अभ्यास करतात.
ਸੋਧਤ ਸੋਧਤ ਸੋਧਿ ਬੀਚਾਰਾ ॥
तपास आणि निर्णयाद्वारे आम्हाला ते लक्षात आले आहे.
ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਭਜਨ ਨਹੀ ਛੁਟਕਾਰਾ ॥
परमेश्वराची उपासना केल्याशिवाय मनुष्य मोक्ष प्राप्त करू शकत नाही.
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਹਮ ਭੂਲਨਹਾਰੇ ॥
प्रत्येक श्वासाने आपण चुका करत राहतो.
ਤੁਮ ਸਮਰਥ ਅਗਨਤ ਅਪਾਰੇ ॥
हे परमेश्वरा! तू सर्वशक्तिमान, अगणित आणि अनंत आहेस.
ਸਰਨਿ ਪਰੇ ਕੀ ਰਾਖੁ ਦਇਆਲਾ ॥
ज्यांनी दयेच्या घरात आश्रय घेतला आहे त्यांचे रक्षण कर.
ਨਾਨਕ ਤੁਮਰੇ ਬਾਲ ਗੁਪਾਲਾ ॥੪੮॥
नानक म्हणतात की हे गोपाळ! आम्ही तुझीच मुले आहोत. ॥४८॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक
ਖੁਦੀ ਮਿਟੀ ਤਬ ਸੁਖ ਭਏ ਮਨ ਤਨ ਭਏ ਅਰੋਗ ॥
अहंकार नाहीसा झाला की सुख-शांती निर्माण होते आणि मन व शरीर निरोगी होते.
ਨਾਨਕ ਦ੍ਰਿਸਟੀ ਆਇਆ ਉਸਤਤਿ ਕਰਨੈ ਜੋਗੁ ॥੧॥
हे नानक! अहंकाराच्या नाशामुळेच सजीवाला परमेश्वराचे दर्शन घडते, जो एकमात्र सत्य आहे जो स्तुती व गौरवास पात्र आहे. ॥१॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਖਖਾ ਖਰਾ ਸਰਾਹਉ ਤਾਹੂ ॥
एकाग्रतेने त्या परमेश्वराची स्तुती करत राहा.
ਜੋ ਖਿਨ ਮਹਿ ਊਨੇ ਸੁਭਰ ਭਰਾਹੂ ॥
जे एका क्षणात त्या हृदयांना चांगल्या गुणांनी भरून टाकते जे पूर्वी गुणांनी शून्य होते.
ਖਰਾ ਨਿਮਾਨਾ ਹੋਤ ਪਰਾਨੀ ॥
जेव्हा प्राणी चांगल्या प्रकारे नियंत्रित केला जातो,
ਅਨਦਿਨੁ ਜਾਪੈ ਪ੍ਰਭ ਨਿਰਬਾਨੀ ॥
तेव्हा तो रात्रंदिवस निर्मल प्रभूंचे गुणगान गात राहतो.
ਭਾਵੈ ਖਸਮ ਤ ਉਆ ਸੁਖੁ ਦੇਤਾ ॥
परमेश्वराला आवडले तर तो आनंद देतो.
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਐਸੋ ਆਗਨਤਾ ॥
परब्रह्म प्रभू चिरंतर, अनंत आहेत.
ਅਸੰਖ ਖਤੇ ਖਿਨ ਬਖਸਨਹਾਰਾ ॥
तो एका क्षणात असंख्य पापांची क्षमा करतो.
ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਸਦਾ ਦਇਆਰਾ ॥੪੯॥
हे नानक! तू सदैव दयाळू आहेस.
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਸਤਿ ਕਹਉ ਸੁਨਿ ਮਨ ਮੇਰੇ ਸਰਨਿ ਪਰਹੁ ਹਰਿ ਰਾਇ ॥
हे माझ्या हृदया! मी तुला खरे सांगतो आहे, लक्षपूर्वक ऐक. भगवान हरीच्या शरणात या.
ਉਕਤਿ ਸਿਆਨਪ ਸਗਲ ਤਿਆਗਿ ਨਾਨਕ ਲਏ ਸਮਾਇ ॥੧॥
हे नानक! तुझी सर्व युक्ती आणि हुशारी सोडून दे आणि मग परमेश्वर तुला स्वतःमध्ये सामावून घेईल.
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸਸਾ ਸਿਆਨਪ ਛਾਡੁ ਇਆਨਾ ॥
हे मूर्ख प्राणी! तुझी चतुराई सोडून दे.
ਹਿਕਮਤਿ ਹੁਕਮਿ ਨ ਪ੍ਰਭੁ ਪਤੀਆਨਾ ॥
हुशारी आणि उपदेशाच्या आदेशांवर परमेश्वर प्रसन्न होत नाही.
ਸਹਸ ਭਾਤਿ ਕਰਹਿ ਚਤੁਰਾਈ ॥
हजारो चतुर गोष्टी केल्या तरी
ਸੰਗਿ ਤੁਹਾਰੈ ਏਕ ਨ ਜਾਈ ॥
थोडीशी हुशारीही तुम्हाला मदत करणार नाही.
ਸੋਊ ਸੋਊ ਜਪਿ ਦਿਨ ਰਾਤੀ ॥
हे मना! रात्रंदिवस त्या परमेश्वराचे स्मरण कर.
ਰੇ ਜੀਅ ਚਲੈ ਤੁਹਾਰੈ ਸਾਥੀ ॥
फक्त परमेश्वराचे स्मरण तुझ्याबरोबर जाणार आहे.
ਸਾਧ ਸੇਵਾ ਲਾਵੈ ਜਿਹ ਆਪੈ ॥
हे नानक! ज्याला परमेश्वर स्वतः संतांच्या सेवेत ठेवतो,
ਨਾਨਕ ਤਾ ਕਉ ਦੂਖੁ ਨ ਬਿਆਪੈ ॥੫੦॥
त्याला कोणताही त्रास होत नाही. ॥५०॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਮੁਖ ਤੇ ਬੋਲਨਾ ਮਨਿ ਵੂਠੈ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
भगवान हरीचे नाम उच्चारून ते हृदयात ठेवल्याने मनुष्य सुखाची प्राप्ती करतो.
ਨਾਨਕ ਸਭ ਮਹਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਥਾਨ ਥਨੰਤਰਿ ਸੋਇ ॥੧॥
हे भगवान नानक! तो सर्वत्र सर्वव्यापी आणि सर्वत्र विराजमान आहे. ॥१॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਹੇਰਉ ਘਟਿ ਘਟਿ ਸਗਲ ਕੈ ਪੂਰਿ ਰਹੇ ਭਗਵਾਨ ॥
पाहा! परमेश्वर सर्वांच्या हृदयात विराजमान होत आहे.
ਹੋਵਤ ਆਏ ਸਦ ਸਦੀਵ ਦੁਖ ਭੰਜਨ ਗੁਰ ਗਿਆਨ ॥
परमेश्वर हा सदैव उपस्थित आणि फिरत असतो, तोच जीवांच्या दुःखाचा नाश करतो आणि ही समज गुरूंचे ज्ञान प्रदान करते.
ਹਉ ਛੁਟਕੈ ਹੋਇ ਅਨੰਦੁ ਤਿਹ ਹਉ ਨਾਹੀ ਤਹ ਆਪਿ ॥
अहंकाराचा नाश करून मनुष्य सुखाची प्राप्ती करतो जेथे अहंकार नसतो तेथे परमेश्वर असतो.
ਹਤੇ ਦੂਖ ਜਨਮਹ ਮਰਨ ਸੰਤਸੰਗ ਪਰਤਾਪ ॥
संतांच्या संगतीने जन्ममृत्यूचे दुःख दूर होते.
ਹਿਤ ਕਰਿ ਨਾਮ ਦ੍ਰਿੜੈ ਦਇਆਲਾ ॥
दयेचे घर परमेश्वर ज्यांना दयाळू बनतो,
ਸੰਤਹ ਸੰਗਿ ਹੋਤ ਕਿਰਪਾਲਾ ॥
संतांच्या संगतीत राहून आपण परमेश्वराचे नाम प्रेमाने हृदयात ठेवतो.