Page 166
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਮੈ ਮੂਰਖ ਹਰਿ ਰਾਖੁ ਮੇਰੇ ਗੁਸਈਆ ॥
हे माझ्या राम! हे माझ्या परमेश्वरा ! मी मूर्ख आहे, माझे रक्षण कर.
ਜਨ ਕੀ ਉਪਮਾ ਤੁਝਹਿ ਵਡਈਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे परमेश्वरा! तुझ्या सेवकाची उपमा ही तुझीच महिमा आहे. १॥ राहा
ਮੰਦਰਿ ਘਰਿ ਆਨੰਦੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਸੁ ਮਨਿ ਭਾਵੈ ॥
ज्याचे हृदय भगवान हरींच्या कीर्तीने आकर्षित होते, त्याच्या हृदयरूपी मंदिर आणि निवासस्थानाचा आनंद घेतो.
ਸਭ ਰਸ ਮੀਠੇ ਮੁਖਿ ਲਗਹਿ ਜਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ॥
जेव्हा तो परमेश्वराचे गुणगान गातो तेव्हा त्याचे मुख सर्व गोड रस (इच्छा) चाखतो.
ਹਰਿ ਜਨੁ ਪਰਵਾਰੁ ਸਧਾਰੁ ਹੈ ਇਕੀਹ ਕੁਲੀ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਛਡਾਵੈ ॥੨॥
परमेश्वराचा सेवक आपल्या कुटुंबाचे कल्याण करणार आहे. तो आपल्या एकवीस वंशज म्हणजेच सात पिता, सात माता, सात सासरे या सर्व प्राणिमात्रांचे रक्षण करतो. ॥२॥
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕੀਆ ਸੋ ਹਰਿ ਕੀਆ ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ॥
जे काही केले आहे ते परमेश्वराने केले आहे आणि हे परमेश्वराचे यश आहे.
ਹਰਿ ਜੀਅ ਤੇਰੇ ਤੂੰ ਵਰਤਦਾ ਹਰਿ ਪੂਜ ਕਰਾਈ ॥
हे परमेश्वरा! सर्व जीव तुझेच आहेत. तुम्ही त्यांच्यामध्ये पसरत आहात आणि त्यांना तुमची पूजा करायला लावत आहात.
ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਭੰਡਾਰ ਲਹਾਇਦਾ ਆਪੇ ਵਰਤਾਈ ॥੩॥
परमेश्वर स्वतः आपल्या सेवेचा आणि भक्तीचा खजिना प्राणिमात्रांना देतात आणि स्वतः त्याचे वाटप करतात. ॥३॥
ਲਾਲਾ ਹਾਟਿ ਵਿਹਾਝਿਆ ਕਿਆ ਤਿਸੁ ਚਤੁਰਾਈ ॥
दुकानातून विकत घेतलेला मी तुझा गुलाम आहे, मी काय हुशारी करू?
ਜੇ ਰਾਜਿ ਬਹਾਲੇ ਤਾ ਹਰਿ ਗੁਲਾਮੁ ਘਾਸੀ ਕਉ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਕਢਾਈ ॥
हे परमेश्वरा! तू मला सिंहासनावर बसवले तरी मी तुझा दास असेन आणि अजगराच्या अवस्थेतही तू मला फक्त तुझेच नामस्मरण करायला लावतोस.
ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਹਰਿ ਕਾ ਦਾਸੁ ਹੈ ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ॥੪॥੨॥੮॥੪੬॥
नानक हे परमेश्वराचे सेवक आहेत आणि परमेश्वराची स्तुती करीत आहेत. ॥४॥२॥ ८॥ ४६॥
ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
गउडी गुआरेरी महला ४ ॥
ਕਿਰਸਾਣੀ ਕਿਰਸਾਣੁ ਕਰੇ ਲੋਚੈ ਜੀਉ ਲਾਇ ॥
शेतकरी मोठ्या जिद्दीने आणि मनाने शेती करतो.
ਹਲੁ ਜੋਤੈ ਉਦਮੁ ਕਰੇ ਮੇਰਾ ਪੁਤੁ ਧੀ ਖਾਇ ॥
तो नांगरतो आणि कष्ट करतो आणि त्याची एकच इच्छा असते की आपल्या मुला-मुलींना समाधानाने जेवायला हवे.
ਤਿਉ ਹਰਿ ਜਨੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪੁ ਕਰੇ ਹਰਿ ਅੰਤਿ ਛਡਾਇ ॥੧॥
तसेच परमेश्वराचा सेवक परमेश्वराचे नामस्मरण करत राहतो, परिणामी परमेश्वर त्याला शेवटच्या क्षणी भ्रमाच्या तावडीतून मुक्त करतात. ॥१॥
ਮੈ ਮੂਰਖ ਕੀ ਗਤਿ ਕੀਜੈ ਮੇਰੇ ਰਾਮ ॥
हे माझ्या परमेश्वरा! या मूर्ख, मला मुक्त करा.
ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਾ ਹਰਿ ਲਾਇ ਹਮ ਕਾਮ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
परमेश्वराने मला सद्गुरूच्या सेवेच्या कार्यात गुंतवून ठेवले आहे. ॥१॥ रहाउ ॥
ਲੈ ਤੁਰੇ ਸਉਦਾਗਰੀ ਸਉਦਾਗਰੁ ਧਾਵੈ ॥
व्यापारी त्यांच्या व्यवसायासाठी कुशल घोडे घेऊन प्रवास करतात.
ਧਨੁ ਖਟੈ ਆਸਾ ਕਰੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਵਧਾਵੈ ॥
तो पैसे कमावतो आणि अधिक पैशाची अपेक्षा करतो. मग त्याने आसक्ती आणि भ्रमाने आपली इच्छा वाढवली आहे.
ਤਿਉ ਹਰਿ ਜਨੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਬੋਲਤਾ ਹਰਿ ਬੋਲਿ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ॥੨॥
तसेच हरीचा सेवक भगवंत हरीचे नामस्मरण करतो आणि हरी बोलून आनंद प्राप्त होतो. ॥२॥
ਬਿਖੁ ਸੰਚੈ ਹਟਵਾਣੀਆ ਬਹਿ ਹਾਟਿ ਕਮਾਇ ॥
दुकानदार दुकानात बसून दुकानदारी करतो आणि भ्रमनिरास करून पैसे गोळा करतो. जे त्याच्या आध्यात्मिक जीवनात विषाचे काम करते.
ਮੋਹ ਝੂਠੁ ਪਸਾਰਾ ਝੂਠ ਕਾ ਝੂਠੇ ਲਪਟਾਇ ॥
मायेने जीवांना अडकवण्यासाठी खोटे भ्रम पसरवले आहेत आणि ते मायेच्या खोट्या भ्रमात अडकले आहेत.
ਤਿਉ ਹਰਿ ਜਨਿ ਹਰਿ ਧਨੁ ਸੰਚਿਆ ਹਰਿ ਖਰਚੁ ਲੈ ਜਾਇ ॥੩॥
तसेच हरीचा सेवक हरिच्या नावाने संपत्ती जमा करतो आणि हरिनामाच्या रूपात असलेली संपत्ती तो जीवन प्रवासासाठी खर्च म्हणून घेतो. ॥३॥
ਇਹੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਕੁਟੰਬੁ ਹੈ ਭਾਇ ਦੂਜੈ ਫਾਸ ॥
संपत्ती आणि संसाराच्या मायेच्या आसक्तीमुळे मनुष्य मायेच्या आसक्तीच्या जाळ्यात अडकतो
ਗੁਰਮਤੀ ਸੋ ਜਨੁ ਤਰੈ ਜੋ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ॥
गुरूंच्या शिकवणीतूनच माणूस अस्तित्त्वाचा सागर पार करून परमेश्वराच्या सेवकांचा सेवक बनतो
ਜਨਿ ਨਾਨਕਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਗਾਸ ॥੪॥੩॥੯॥੪੭॥
जन नानकांनी गुरूंच्या माध्यमातून केवळ परमेश्वराच्या नामाचे ध्यान केले आणि त्यांच्या हृदयात परमेश्वराचा प्रकाश प्रगट झाला. ॥४॥३॥९॥४७॥
ਗਉੜੀ ਬੈਰਾਗਣਿ ਮਹਲਾ ੪ ॥
गउडी बैरागणी महला ४ ॥
ਨਿਤ ਦਿਨਸੁ ਰਾਤਿ ਲਾਲਚੁ ਕਰੇ ਭਰਮੈ ਭਰਮਾਇਆ ॥
जो रात्रंदिवस लोभी असतो. आसक्ती आणि माया यांच्या प्रेरणेमुळे तो व्यक्ती भ्रमात भटकत राहतो.
ਵੇਗਾਰਿ ਫਿਰੈ ਵੇਗਾਰੀਆ ਸਿਰਿ ਭਾਰੁ ਉਠਾਇਆ ॥
तो आपल्या पापांचे ओझे डोक्यावर घेऊन जबरदस्तीने काम करणाऱ्या मजुरांसारखा आहे.
ਜੋ ਗੁਰ ਕੀ ਜਨੁ ਸੇਵਾ ਕਰੇ ਸੋ ਘਰ ਕੈ ਕੰਮਿ ਹਰਿ ਲਾਇਆ ॥੧॥
जी व्यक्ती गुरूंची सेवा करते तीच व्यक्ती ज्यालापरमेश्वराने आपल्या घराच्या सेवेत म्हणजेच नामस्मरणात गुंतवून ठेवले आहे. ॥१॥
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਤੋੜਿ ਬੰਧਨ ਮਾਇਆ ਘਰ ਕੈ ਕੰਮਿ ਲਾਇ ॥
हे परमेश्वरा! आम्हांला आसक्ती आणि आसक्तीच्या बंधनातून मुक्त कर आणि नामस्मरण करून तुझ्या घराच्या सेवेत रमून जाऊ
ਨਿਤ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵਹ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
मी दररोज परमेश्वराची स्तुती करतो आणि परमेश्वराच्या नावात लीन राहतो. ॥१॥ रहाउ॥
ਨਰੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ਚਾਕਰੀ ਕਰੇ ਨਰਪਤਿ ਰਾਜੇ ਅਰਥਿ ਸਭ ਮਾਇਆ ॥
नश्वर मनुष्य संपत्तीसाठी राजा किंवा सम्राटासाठी काम करतो.
ਕੈ ਬੰਧੈ ਕੈ ਡਾਨਿ ਲੇਇ ਕੈ ਨਰਪਤਿ ਮਰਿ ਜਾਇਆ ॥
पुष्कळ वेळा राजा काही आरोपामुळे त्याला तुरुंगात टाकतो किंवा दंड वगैरे ठोठावतो किंवा राजा स्वतःच्या प्राणाची आहुती देतो तेव्हा त्याची नोकरी संपते.
ਧੰਨੁ ਧਨੁ ਸੇਵਾ ਸਫਲ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕੀ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਹਰਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੨॥
परंतु सद्गुरूंची सेवा धन्य व फलदायी असते ज्यामुळे मनुष्य भगवंताचे नामस्मरण करून सुख प्राप्त करतो. ॥२॥
ਨਿਤ ਸਉਦਾ ਸੂਦੁ ਕੀਚੈ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਕਰਿ ਮਾਇਆ ਕੈ ਤਾਈ ॥
संपत्तीसाठी माणूस विविध प्रकारचे व्यवसाय करतो.
ਜਾ ਲਾਹਾ ਦੇਇ ਤਾ ਸੁਖੁ ਮਨੇ ਤੋਟੈ ਮਰਿ ਜਾਈ ॥
व्यवसायात नफा झाला तर आनंद होतो. पण तोटा सहन करावा लागल्याने तो दु:खी होतो
ਜੋ ਗੁਣ ਸਾਝੀ ਗੁਰ ਸਿਉ ਕਰੇ ਨਿਤ ਨਿਤ ਸੁਖੁ ਪਾਈ ॥੩॥
परंतु जो गुरूंसोबत चांगले गुण सामायिक करतो त्याला शाश्वत सुख प्राप्त होते. ३॥