Page 67
ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਜਗੁ ਦੁਖੀਆ ਫਿਰੈ ਮਨਮੁਖਾ ਨੋ ਗਈ ਖਾਇ ॥
गुरूच्या शब्दाशिवाय, मायाबद्दलच्या प्रेमामुळे जग दुःखात भटकत राहते, ज्याने स्वतःची इच्छाशक्ती असलेल्या लोकांचा नाश केला आहे.
ਸਬਦੇ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਸਬਦੇ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ॥੪॥
नामावरील ध्यान केवळ गुरूच्या शब्दाद्वारेच केले जाऊ शकते, शब्दाच्या माध्यमातून मनुष्य अनंतकाळच्या परमेश्वरामध्ये विलीन होऊ शकतो. ॥४॥
ਮਾਇਆ ਭੂਲੇ ਸਿਧ ਫਿਰਹਿ ਸਮਾਧਿ ਨ ਲਗੈ ਸੁਭਾਇ ॥
सिद्धि (चमत्कार पुरुष) मायेत अडकून इतरत्र भटकत राहतात आणि ते भक्तिपूजेवर लक्ष केंद्रित करू शकत नाहीत.
ਤੀਨੇ ਲੋਅ ਵਿਆਪਤ ਹੈ ਅਧਿਕ ਰਹੀ ਲਪਟਾਇ ॥
आकाश, पाताळ आणि पृथ्वी या तिन्ही लोकांमध्ये माया जीवांना अडकवत आहे. तिने सर्व प्राणिमात्रांना स्वतःमध्ये अडकवून ठेवलेले आहे.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਪਾਈਐ ਨਾ ਦੁਬਿਧਾ ਮਾਇਆ ਜਾਇ ॥੫॥
गुरूंच्या शिकवणीशिवाय मायापासून मुक्ती प्राप्त होत नाही आणि तसेच मायेतून निर्माण होणाऱ्या द्वंद्वावरही तोडगा निघत नाही. ॥५॥
ਮਾਇਆ ਕਿਸ ਨੋ ਆਖੀਐ ਕਿਆ ਮਾਇਆ ਕਰਮ ਕਮਾਇ ॥
माया म्हणजे नेमके काय? माया काय कार्य करते?
ਦੁਖਿ ਸੁਖਿ ਏਹੁ ਜੀਉ ਬਧੁ ਹੈ ਹਉਮੈ ਕਰਮ ਕਮਾਇ ॥
मायाच्या प्रभावाखाली मानव सुख आणि वेदनांनी बांधील आहेत; तो इतरांशी अहंकाराने वागतो.
ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਭਰਮੁ ਨ ਚੂਕਈ ਨਾ ਵਿਚਹੁ ਹਉਮੈ ਜਾਇ ॥੬॥
गुरूंच्या शब्दाशिवाय शंका दूर होत नाही आणि अंतःकरणातून अहंकार नष्ट होत नाही. ॥६॥
ਬਿਨੁ ਪ੍ਰੀਤੀ ਭਗਤਿ ਨ ਹੋਵਈ ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਥਾਇ ਨ ਪਾਇ ॥
प्रेमाशिवाय भक्तिपूजा होत नाही. गुरूंच्या वचनाशिवाय कोणालाही परमेश्वराच्या दरबारात स्वीकृती मिळत नाही.
ਸਬਦੇ ਹਉਮੈ ਮਾਰੀਐ ਮਾਇਆ ਕਾ ਭ੍ਰਮੁ ਜਾਇ ॥
गुरूंच्या शिकवणीद्वारे अहंकाराचा नाश होतो आणि मायाचा भ्रम दूर होतो.
ਨਾਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਈਐ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥੭॥
गुरूच्या शिकवणींद्वारे एखाद्यास परमेश्वराच्या नामाचा खजिना अंतर्ज्ञानी सहजतेने प्राप्त होतो.॥७॥
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਗੁਣ ਨ ਜਾਪਨੀ ਬਿਨੁ ਗੁਣ ਭਗਤਿ ਨ ਹੋਇ ॥
गुरूंच्या शिकवणीशिवाय उच्च आध्यात्मिक जीवनाचे गुण प्रकट होत नाहीत आणि गुणांशिवाय परमेश्वराची उपासना करता येत नाही.
ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸਹਜਿ ਮਿਲਿਆ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥
भक्तिपूजेचा प्रेमी परमेश्वर मनुष्यांच्या मनात राहतो आणि ते सहजपणे त्या परमेश्वराला भेटतात.
ਨਾਨਕ ਸਬਦੇ ਹਰਿ ਸਾਲਾਹੀਐ ਕਰਮਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੮॥੪॥੨੧॥
हे नानक! केवळ गुरूच्या शब्दाद्वारेच परमेश्वराची स्तुती केली जाऊ शकते, परंतु ही भेट (संधी) केवळ त्याच्या कृपेनेच प्राप्त होते. ॥८॥४॥२१॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
श्रीरागु महला ३ ॥
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਮੇਰੈ ਪ੍ਰਭਿ ਕੀਨਾ ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ॥
परमेश्वराने स्वतः मनुष्याच्या मनात मायाशी आसक्ती निर्माण केली आहे आणि तो स्वत: मनुष्यांना मायेच्या मोहात अडकवून त्यांचा विसर पाडला आहे.
ਮਨਮੁਖਿ ਕਰਮ ਕਰਹਿ ਨਹੀ ਬੂਝਹਿ ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਏ ॥
गर्विष्ठ लोक स्वतःच्या इच्छेनुसार वागतात, परंतु त्यांना जीवनाचा नीतिमान मार्ग समजत नाही आणि व्यर्थ त्यांचे जीवन वाया घालवतात.
ਗੁਰਬਾਣੀ ਇਸੁ ਜਗ ਮਹਿ ਚਾਨਣੁ ਕਰਮਿ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਏ ॥੧॥
गुरूंचा शब्द हा जगातील दैवी ज्ञानाचा स्रोत आहे; त्याच्या कृपेने ते मनातच राहते. ॥१॥
ਮਨ ਰੇ ਨਾਮੁ ਜਪਹੁ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
हे माझ्या मना! प्रेमळ भक्तीने परमेश्वराचे नामस्मरण करा आणि शांती मिळवा.
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਸਾਲਾਹੀਐ ਸਹਜਿ ਮਿਲੈ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरूंचा गौरव केल्याने मनुष्य सहज परमेश्वराची प्राप्ती करतो.॥१॥ रहाउ॥
ਭਰਮੁ ਗਇਆ ਭਉ ਭਾਗਿਆ ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥
परमेश्वराच्या नावावर मनावर लक्ष केंद्रित करून, भ्रम आणि भीती दूर पळून जाते.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਕਮਾਈਐ ਹਰਿ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥
जिज्ञासू मनुष्य जेव्हा गुरूंच्या कृपेने परमेश्वराचे नाम घेतो तेव्हा त्याच्या हृदयात परमेश्वर स्वतः वास करतो.
ਘਰਿ ਮਹਲਿ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ਜਮਕਾਲੁ ਨ ਸਕੈ ਖਾਇ ॥੨॥
अशाप्रकारे मनुष्य सत्यात विलीन होतो, तो आध्यात्मिकरित्या जिवंत राहतो, मृत्यूची भीती त्याला नष्ट करू शकत नाही. ॥२॥
ਨਾਮਾ ਛੀਬਾ ਕਬੀਰੁ ਜੋੁਲਾਹਾ ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਤੇ ਗਤਿ ਪਾਈ ॥
निम्न जातीतील नामदेव शिंपी, आणि विणकर कबीर यांना पूर्ण गुरूंच्या कृपेने मोक्ष प्राप्त झाला होता.
ਬ੍ਰਹਮ ਕੇ ਬੇਤੇ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣਹਿ ਹਉਮੈ ਜਾਤਿ ਗਵਾਈ ॥
गुरु-शब्दाचे ज्ञान प्राप्त केल्यानंतर ते ब्रह्मज्ञानी झाले आणि त्यांनी आपल्या निम्न जातीच्या पदाचा अभिमान किंवा अहंकार पूर्णपणे सोडला.
ਸੁਰਿ ਨਰ ਤਿਨ ਕੀ ਬਾਣੀ ਗਾਵਹਿ ਕੋਇ ਨ ਮੇਟੈ ਭਾਈ ॥੩॥
देवदूत आणि मानव त्यांचे गीते गातात आणि कोणीही त्यांचे नाव मिटवू शकत नाही (ते अमर झाले आहेत).॥३॥
ਦੈਤ ਪੁਤੁ ਕਰਮ ਧਰਮ ਕਿਛੁ ਸੰਜਮ ਨ ਪੜੈ ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਨ ਜਾਣੈ ॥
हिरण्यकश्यपचा मुलगा भक्त प्रल्हाद याने कोणतेही धार्मिक कार्य केले नाही. मनाला स्थिर करणाऱ्या संयम, ध्यान आणि समाधी या पद्धतींबद्दल त्यांना काहीच माहीत नव्हते. मायेचे मोह त्याला माहीत नव्हते.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟਿਐ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਆ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੈ ॥
सद्गुरूशी भेटल्यानंतर तो पवित्र झाला आणि नेहमी प्रेम आणि भक्तीने परमेश्वराचे नामस्मरण करू लागला.
ਏਕੋ ਪੜੈ ਏਕੋ ਨਾਉ ਬੂਝੈ ਦੂਜਾ ਅਵਰੁ ਨ ਜਾਣੈ ॥੪॥
आणि त्याला फक्त एकच नाव माहीत होते आणि दुसरे कोणतेही नाव त्याला माहीत नव्हते.॥४॥
ਖਟੁ ਦਰਸਨ ਜੋਗੀ ਸੰਨਿਆਸੀ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ॥
गुरूंच्या मार्गदर्शनाशिवाय सहा शास्त्रांचे अनुयायी, योगी आणि पुनर्जन्म देखील भ्रमात हरवून जातात.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਹਿ ਤਾ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਪਾਵਹਿ ਹਰਿ ਜੀਉ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
केवळ गुरूंच्या शिकवणुकीचे पालन करून आणि त्यांच्या मनात परमेश्वराचे नाव निश्चित केल्याने ते उच्च आध्यात्मिक स्थिती आणि नीतिमान जीवनशैली प्राप्त करू शकतात.
ਸਚੀ ਬਾਣੀ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ਲਾਗੈ ਆਵਣੁ ਜਾਣੁ ਰਹਾਏ ॥੫॥
त्यांचे मन सद्गुरूंच्या वचनात जोडले जाते आणि त्यांची भटकंती (जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यातून) नाहीशी होते. ॥५॥
ਪੰਡਿਤ ਪੜਿ ਪੜਿ ਵਾਦੁ ਵਖਾਣਹਿ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ॥
गुरूशिवाय भ्रमित विद्वान वादविवाद करतात व शास्त्र इत्यादींचा अभ्यास करतात, परंतु गुरूंच्या शब्दांशिवाय त्यांना मोक्ष मिळत नाही.
ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਫੇਰੁ ਪਇਆ ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਪਾਏ ॥
ते लाखो पुनर्जन्माच्या चक्रात भटकतात; गुरूंच्या शब्दाशिवाय त्यांना मुक्ती मिळत नाही.
ਜਾ ਨਾਉ ਚੇਤੈ ਤਾ ਗਤਿ ਪਾਏ ਜਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥੬॥
परंतु जेव्हा सद्गुरूंच्या उपदेशानुसार परमेश्वराचे नामस्मरण केले, तेव्हा मनुष्याला मोक्षप्राप्ती होते. ॥६॥
ਸਤਸੰਗਤਿ ਮਹਿ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਉਪਜੈ ਜਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਸੁਭਾਏ ॥
जर एखाद्या मनुष्याला गुरू भेटले तर सत्संगामुळे तो परमेश्वराच्या नामाचे स्मरण करू शकतो.