Page 1126
ਸਾਚ ਸਬਦ ਬਿਨੁ ਕਬਹੁ ਨ ਛੂਟਸਿ ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਭਇਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସଚ୍ଚା ଶବ୍ଦ ବିନା କେବେ ମୁକ୍ତି ହୋଇପାରେ ନାହିଁ, ଏହି ମନୁଷ୍ୟ ଜନ୍ମ ନିରର୍ଥକ ହେଉଛି॥1॥ରୁହ॥
ਤਨ ਮਹਿ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਹਉ ਮਮਤਾ ਕਠਿਨ ਪੀਰ ਅਤਿ ਭਾਰੀ ॥
ଶରୀରରେ କାମ, କ୍ରୋଧ, ଅହଂ ଓ ମମତ୍ଵ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭାରି ଯନ୍ତ୍ରଣା ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਾਮ ਜਪਹੁ ਰਸੁ ਰਸਨਾ ਇਨ ਬਿਧਿ ਤਰੁ ਤੂ ਤਾਰੀ ॥੨॥
ଗୁରୁଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରୁ ଆନନ୍ଦପୂର୍ବକ ମନରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଭଜନ କର; ଏହିପରି ସଂସାର-ସାଗରରୁ ପାର କରାଯାଇ ପାରେ||2||
ਬਹਰੇ ਕਰਨ ਅਕਲਿ ਭਈ ਹੋਛੀ ਸਬਦ ਸਹਜੁ ਨਹੀ ਬੂਝਿਆ ॥
କାନ ବଧିର ହୋଇ ଯାଇଛି, ବୁଦ୍ଧି ଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଛି, ଶବ୍ଦର ଭେଦ ବୁଝା ପଡୁ ନାହିଁ।
ਜਨਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਮਨਮੁਖਿ ਹਾਰਿਆ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਅੰਧੁ ਨ ਸੂਝਿਆ ॥੩॥
ଏହିପରି ମନମୁଖୀ ଜୀବ ଅମୂଲ୍ୟ ଜୀବନ ହାରି ଦେଇଥାଏ ଆଉ ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଅଜ୍ଞାନ ଅନ୍ଧ ଜୀବକୁ କୌଣସି ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ||3||
ਰਹੈ ਉਦਾਸੁ ਆਸ ਨਿਰਾਸਾ ਸਹਜ ਧਿਆਨਿ ਬੈਰਾਗੀ ॥
ଯଦି ଜୀବନର ଆଶା ତ୍ୟାଗ କରି ନିର୍ଲିପ୍ତ ରୁହ ଏବଂ ବୈରାଗୀ ହୋଇ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରେ ଧ୍ୟାନ କର,
ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਛੂਟਸਿ ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ॥੪॥੨॥੩॥
ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ସନ୍ଦେଶ ଯେ ଗୁରୁଙ୍କ ସାନ୍ନିଧ୍ୟରେ ରାମ ନାମରେ ଲଗ୍ନ ଲଗାଇବା ଦ୍ଵାରା ସଂସାରର ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଯାଏ||4||2||3||
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ଭୈରଉ ମହଲା 1॥
ਭੂੰਡੀ ਚਾਲ ਚਰਣ ਕਰ ਖਿਸਰੇ ਤੁਚਾ ਦੇਹ ਕੁਮਲਾਨੀ ॥
ହାତ, ଗୋଡ ଓ ଚାଲିବା ଶିଥିଳ ହୋଇ ଯାଇଛି, ଶରୀରର ତ୍ଵଚ୍ଚା ମଧ୍ୟ କୁଞ୍ଚିତ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਨੇਤ੍ਰੀ ਧੁੰਧਿ ਕਰਨ ਭਏ ਬਹਰੇ ਮਨਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਨ ਜਾਨੀ ॥੧॥
ଆଖିରେ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ଦେଖା ଯାଉଛି, କାନ ବଧିର ହୋଇ ଯାଇଛି, ଯଦି ମନମୁଖୀ ଜୀବ ପ୍ରଭୁ-ନାମର ମହତ୍ତ୍ଵ ଜଣା ପଡୁ ନାହିଁ||1||
ਅੰਧੁਲੇ ਕਿਆ ਪਾਇਆ ਜਗਿ ਆਇ ॥
ଆରେ ଅନ୍ଧ! ଜଗତକୁ ଆସି ତୁ କଣ ପାଇଛୁ,
ਰਾਮੁ ਰਿਦੈ ਨਹੀ ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਚਾਲੇ ਮੂਲੁ ਗਵਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ରାମଙ୍କ ସ୍ମୃତି ହୃଦୟରେ ନାହିଁ, ନା ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରିଛି, ତୁ ନିଜ ମୂଳ ହରାଇ ମଧ୍ୟ ଚାଲୁଅଛି॥1॥ରୁହ॥
ਜਿਹਵਾ ਰੰਗਿ ਨਹੀ ਹਰਿ ਰਾਤੀ ਜਬ ਬੋਲੈ ਤਬ ਫੀਕੇ ॥
ତୋର ଜିହ୍ଵା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ରଙ୍ଗରେ ଲୀନ ହୋଇନାହିଁ, ଯେତେବେଳେ ବୋଲିଛି, ଫିକା ହିଁ ବୋଲିଛି।
ਸੰਤ ਜਨਾ ਕੀ ਨਿੰਦਾ ਵਿਆਪਸਿ ਪਸੂ ਭਏ ਕਦੇ ਹੋਹਿ ਨ ਨੀਕੇ ॥੨॥
ସନ୍ଥଙ୍କ ନିନ୍ଦା କରି ତୁମେ ପଶୁ ବନି ଯାଇଛ, କିନ୍ତୁ କେବେ ଭଲ ବନି ପାରି ନାହଁ||2||
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾ ਰਸੁ ਵਿਰਲੀ ਪਾਇਆ ਸਤਿਗੁਰ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥
ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ହରିନାମ-ଅମୃତର ରସ କେହି ବିରଳ ହିଁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛନ୍ତି।
ਜਬ ਲਗੁ ਸਬਦ ਭੇਦੁ ਨਹੀ ਆਇਆ ਤਬ ਲਗੁ ਕਾਲੁ ਸੰਤਾਏ ॥੩॥
ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶବ୍ଦର ଭେଦ ଜ୍ଞାତ ହୁଏନାହିଁ, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀବକୁ କାଳ ଉତ୍ପୀଡନ କରିଥାଏ||3||
ਅਨ ਕੋ ਦਰੁ ਘਰੁ ਕਬਹੂ ਨ ਜਾਨਸਿ ਏਕੋ ਦਰੁ ਸਚਿਆਰਾ ॥
ଯିଏ ଅନ୍ୟ ଘର-ଦ୍ଵାର (ଅର୍ଥାତ ଦେବୀ-ଦେବତା)ଙ୍କୁ କେବେ ନ ମାନି ଏକ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଉପରେ ହିଁ ଅତୁଟ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଧାରଣ କରିଛନ୍ତି, ସେ ହିଁ ସତ୍ୟନିଷ୍ଠ ଅଟନ୍ତି।
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਪਰਮ ਪਦੁ ਪਾਇਆ ਨਾਨਕੁ ਕਹੈ ਵਿਚਾਰਾ ॥੪॥੩॥੪॥
ନାନକ ବିଚାର କରି କହନ୍ତି ଯେ ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ତାହାକୁ ପରମ ପଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଛି||4||3||4||
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ଭୈରଉ ମହଲା 1॥
ਸਗਲੀ ਰੈਣਿ ਸੋਵਤ ਗਲਿ ਫਾਹੀ ਦਿਨਸੁ ਜੰਜਾਲਿ ਗਵਾਇਆ ॥
ସାରା ରାତି ଚିନ୍ତାର ଫନ୍ଦାକୁ ଗଳାରେ ଲଗାଇ ଶୟନ କରିଥାଏ ଆଉ ଦିନରେ ଜଞ୍ଜାଳରେ ହରାଇ ଦେଇଥାଏ।
ਖਿਨੁ ਪਲੁ ਘੜੀ ਨਹੀ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਨਿਆ ਜਿਨਿ ਇਹੁ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇਆ ॥੧॥
ଯିଏ ଏହି ଜଗତ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଛନ୍ତି, ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ତୁମେ ଏକ କ୍ଷଣ, ଘଡି ମଧ୍ୟ ସ୍ମରଣ କରି ନାହଁ||1||
ਮਨ ਰੇ ਕਿਉ ਛੂਟਸਿ ਦੁਖੁ ਭਾਰੀ ॥
ହେ ମନ! ପୁଣି ଭାରି ଦୁଃଖରୁ ତୋର ମୁକ୍ତି କିପରି ହୋଇ ପାରିବ?
ਕਿਆ ਲੇ ਆਵਸਿ ਕਿਆ ਲੇ ਜਾਵਸਿ ਰਾਮ ਜਪਹੁ ਗੁਣਕਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତୁ କଣ ନେଇ ଆସିଥିଲୁ ଆଉ କଣ ନେଇ ଚାଲିଯିବୁ, ରାମଙ୍କ ଭଜନ କରି ନିଅ, ଏହା ଲାଭପ୍ରଦ ଅଟେ॥1॥ରୁହ॥
ਊਂਧਉ ਕਵਲੁ ਮਨਮੁਖ ਮਤਿ ਹੋਛੀ ਮਨਿ ਅੰਧੈ ਸਿਰਿ ਧੰਧਾ ॥
ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀର ହୃଦୟ କମଳ ବିମୁଖ ହୋଇଥାଏ, ମନ ଅନ୍ଧ ବନି ସଂସାରର ଧନ୍ଦାରେ ଲିପ୍ତ ରହିଥାନ୍ତି।
ਕਾਲੁ ਬਿਕਾਲੁ ਸਦਾ ਸਿਰਿ ਤੇਰੈ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਗਲਿ ਫੰਧਾ ॥੨॥
ବିକରାଳ କାଳ ସଦା ତୋର ମସ୍ତକ ଉପରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ହରିନାମ ବିନା ଗଳାରେ ଫନ୍ଦା ପଡିଥାଏ||2||
ਡਗਰੀ ਚਾਲ ਨੇਤ੍ਰ ਫੁਨਿ ਅੰਧੁਲੇ ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਨਹੀ ਭਾਈ ॥
ତୋର ବୁଦ୍ଧି ବିକୃତ ହୋଇ ଯାଇଛି, ଆଖି ମଧ୍ୟ ଅନ୍ଧ ହୋଇ ଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ ସୁରତିକୁ ଶବ୍ଦ ଭଲ ଲାଗେ ନାହିଁ।
ਸਾਸਤ੍ਰ ਬੇਦ ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਹੈ ਮਾਇਆ ਅੰਧੁਲਉ ਧੰਧੁ ਕਮਾਈ ॥੩॥
ଶାସ୍ତ୍ର, ବେଦ, ତିନି ଗୁଣ ମାୟାବି ଅଟେ, କିନ୍ତୁ ଜୀବ ଅନ୍ଧ ବନି ଜଗତର ଧନ୍ଦାରେ ଲିପ୍ତ ରହିଥାଏ||3||
ਖੋਇਓ ਮੂਲੁ ਲਾਭੁ ਕਹ ਪਾਵਸਿ ਦੁਰਮਤਿ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੇ ॥
ହେ ଦୁର୍ମତି ଜ୍ଞାନବିହୀନ! ମୂଳଧନ ହରାଇ ଦେଇଛୁ, ପୁଣି ଲାଭ କିପରି ପ୍ରାପ୍ତ କରିବୁ?
ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰਿ ਰਾਮ ਰਸੁ ਚਾਖਿਆ ਨਾਨਕ ਸਾਚਿ ਪਤੀਣੇ ॥੪॥੪॥੫॥
ଗୁରୁ ନାନକଙ୍କ ମତ ଯେ ଯିଏ ଶବ୍ଦର ଗହନ ଚିନ୍ତନ କରି ରାମ ରସକୁ ଚାଖିଥାଏ, ସେ ସତ୍ୟରେ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଯାଏ||4||4||5||
ਭੈਰਉ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ଭୈରଉ ମହଲା 1॥
ਗੁਰ ਕੈ ਸੰਗਿ ਰਹੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਰਾਮੁ ਰਸਨਿ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥
ଯିଏ ଦିନରାତି ଗୁରୁଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ରହିଥାଏ, ଯାହାର ଜିହ୍ଵା ରାମଙ୍କ ରଙ୍ଗରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ,
ਅਵਰੁ ਨ ਜਾਣਸਿ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣਸਿ ਅੰਤਰਿ ਜਾਣਿ ਪਛਾਤਾ ॥੧॥
ସେ ପ୍ରଭୁ-ଶବ୍ଦରେ ନିଷ୍ଠା ରଖି ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ମାନେ ନାହିଁ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ମନରେ ପରମ ସତ୍ୟକୁ ଜାଣି ନେଇଥାଏ||1||
ਸੋ ਜਨੁ ਐਸਾ ਮੈ ਮਨਿ ਭਾਵੈ ॥
ଏପରି ସଜ୍ଜନ ହିଁ ମୋର ମନକୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ,
ਆਪੁ ਮਾਰਿ ਅਪਰੰਪਰਿ ਰਾਤਾ ਗੁਰ ਕੀ ਕਾਰ ਕਮਾਵੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ଅହଂକୁ ମାରି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରିଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਆਦੇਸੋ ॥
ଭିତର-ବାହାର ସବୁଠାରେ ପରମ ପୁରୁଷ ପରମେଶ୍ଵର ହିଁ ବ୍ୟାପ୍ତ ରହିଥାନ୍ତି ଆଉ ସେହି ଆଦି ପୁରୁଷଙ୍କୁ ଶତ ଶତ ପ୍ରଣାମ ଅଟେ।
ਘਟ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਸਰਬ ਨਿਰੰਤਰਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਸਚੁ ਵੇਸੋ ॥੨॥
ସେହି ସତ୍ୟସ୍ଵରୂପ ପ୍ରତି ଘଟରେ ରମନ କରିଥାନ୍ତି||2||