Page 1124
ਚਲਤ ਕਤ ਟੇਢੇ ਟੇਢੇ ਟੇਢੇ ॥
ସେ କାହିଁକି ବକ୍ର ଚାଲିଥାଏ?
ਅਸਤਿ ਚਰਮ ਬਿਸਟਾ ਕੇ ਮੂੰਦੇ ਦੁਰਗੰਧ ਹੀ ਕੇ ਬੇਢੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ଅସ୍ଥି, ଚମଡା ଆଉ ବିଷ୍ଠାର ଦୁର୍ଗନ୍ଧରେ ଲିପ୍ତ ରହିଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਰਾਮ ਨ ਜਪਹੁ ਕਵਨ ਭ੍ਰਮ ਭੂਲੇ ਤੁਮ ਤੇ ਕਾਲੁ ਨ ਦੂਰੇ ॥
ଆରେ ଭାଇ! ରାମଙ୍କ ଜପ କରୁ ନାହଁ, କେଉଁ ଭ୍ରମରେ ଅଛ, ତୁମ ଠାରୁ ମୃତ୍ୟୁ ଦୂରରେ ନାହିଁ।
ਅਨਿਕ ਜਤਨ ਕਰਿ ਇਹੁ ਤਨੁ ਰਾਖਹੁ ਰਹੈ ਅਵਸਥਾ ਪੂਰੇ ॥੨॥
ଅନେକ ଯତ୍ନ କରି ଏହି ଶରୀରକୁ ତୁମେ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଛ, କିନ୍ତୁ ଜୀବନ ଅବଧି ପୁରା ହେବା ପରେ ଏହା ରହି ଯାଇଥାଏ||2||
ਆਪਨ ਕੀਆ ਕਛੂ ਨ ਹੋਵੈ ਕਿਆ ਕੋ ਕਰੈ ਪਰਾਨੀ ॥
ନିଃସଙ୍କୋଚରେ ପ୍ରାଣୀ କିଛି ମଧ୍ୟ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ନିଜେ କିଛି କରିପାରେ ନାହିଁ।
ਜਾ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੈ ਏਕੋ ਨਾਮੁ ਬਖਾਨੀ ॥੩॥
ଯେତେବେଳେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଇଛା ହୋଇଥାଏ, ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ଭେଟ ହୋଇଯାଏ ଆଉ ସେ ହରିନାମର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥାଏ||3||
ਬਲੂਆ ਕੇ ਘਰੂਆ ਮਹਿ ਬਸਤੇ ਫੁਲਵਤ ਦੇਹ ਅਇਆਨੇ ॥
ବାଲିର ଘରେ ବାସ କରିଥିବା ବିଚରା ଜୀବ ବ୍ୟର୍ଥରେ ଶରୀରର ଅହଂକାର କରିଥାଏ।
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਜਿਹ ਰਾਮੁ ਨ ਚੇਤਿਓ ਬੂਡੇ ਬਹੁਤੁ ਸਿਆਨੇ ॥੪॥੪॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ଯିଏ କେବେ ରାମଙ୍କ ସ୍ମରଣ କରିନାହିଁ, ଏପରି ବହୁତ ବୁଦ୍ଧିମାନ ମଧ୍ୟ ବୁଡି ଯାଇଛନ୍ତି||4||
ਟੇਢੀ ਪਾਗ ਟੇਢੇ ਚਲੇ ਲਾਗੇ ਬੀਰੇ ਖਾਨ ॥
କିଛି ବ୍ୟକ୍ତି ପଗଡି ବକ୍ର ଭାବରେ ବାନ୍ଧି ରାସ୍ତାରେ ଚାଲିଥାଏ ଆଉ ପାନ ବିଡି ଖାଇଥାଏ।
ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਸਿਉ ਕਾਜੁ ਨ ਕਛੂਐ ਮੇਰੋ ਕਾਮੁ ਦੀਵਾਨ ॥੧॥
ସେମାନଙ୍କ ଏହି ଭାବନା ଯେ ପ୍ରେମ-ଭକ୍ତି ଦ୍ଵାରା କିଛି ସମ୍ପର୍କ ନାହିଁ, ଏଣୁ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଶାସନ କରିବା ହିଁ କାମ ଅଟେ||1||
ਰਾਮੁ ਬਿਸਾਰਿਓ ਹੈ ਅਭਿਮਾਨਿ ॥
ଏପରି ଅଭିମାନୀ ପୁରୁଷ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭୁଲି ଯାଇଥାଏ ଏବଂ
ਕਨਿਕ ਕਾਮਨੀ ਮਹਾ ਸੁੰਦਰੀ ਪੇਖਿ ਪੇਖਿ ਸਚੁ ਮਾਨਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଧନ-ଦୌଲତ ଏବଂ ସୁନ୍ଦରୀ ସ୍ତ୍ରୀକୁ ଦେଖି ତାହାକୁ ସଚ୍ଚା ମାନିଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਲਾਲਚ ਝੂਠ ਬਿਕਾਰ ਮਹਾ ਮਦ ਇਹ ਬਿਧਿ ਅਉਧ ਬਿਹਾਨਿ ॥
ଲାଳସା, ମିଥ୍ୟା ଏବଂ ବିକାରର ନିଶାରେ ତାହାର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନ ବିତି ଯାଇଥାଏ।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਅੰਤ ਕੀ ਬੇਰ ਆਇ ਲਾਗੋ ਕਾਲੁ ਨਿਦਾਨਿ ॥੨॥੫॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ଶେଷରେ ମୃତ୍ୟୁ ତାହାକୁ ଶିକାର ବନାଇ ନେଇଥାଏ||2||5||
ਚਾਰਿ ਦਿਨ ਅਪਨੀ ਨਉਬਤਿ ਚਲੇ ਬਜਾਇ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ଚାରିଦିନ ନିଜର ଡିଣ୍ଡିମ ବଜାଇ ଚାଲିଥାଏ ଏବଂ
ਇਤਨਕੁ ਖਟੀਆ ਗਠੀਆ ਮਟੀਆ ਸੰਗਿ ਨ ਕਛੁ ਲੈ ਜਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଅନେକ ପ୍ରକାର ଅର୍ଜନ କରି କିଛି ମଧ୍ୟ ସାଥିରେ ନେଇପାରେ ନାହିଁ॥1॥ରୁହ॥
ਦਿਹਰੀ ਬੈਠੀ ਮਿਹਰੀ ਰੋਵੈ ਦੁਆਰੈ ਲਉ ਸੰਗਿ ਮਾਇ ॥
ବାରଣ୍ଡାରେ ବସି ପତ୍ନୀ ରୋଦନ କରିଥାଏ ଆଉ ମାତା ଅଶ୍ରୁ କାଢିଥାଏ।
ਮਰਹਟ ਲਗਿ ਸਭੁ ਲੋਗੁ ਕੁਟੰਬੁ ਮਿਲਿ ਹੰਸੁ ਇਕੇਲਾ ਜਾਇ ॥੧॥
ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଶ୍ମଶାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସିଥାନ୍ତି, ପରନ୍ତୁ ଆତ୍ମା ରୂପୀ ହଂସ ଏକା ହୋଇଯାଏ||1||
ਵੈ ਸੁਤ ਵੈ ਬਿਤ ਵੈ ਪੁਰ ਪਾਟਨ ਬਹੁਰਿ ਨ ਦੇਖੈ ਆਇ ॥
ସେ ପୁତ୍ର, ଧନ-ଦୌଲତ, ନଗର-ଗଳି ପୁନଃ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେନାହିଁ।
ਕਹਤੁ ਕਬੀਰੁ ਰਾਮੁ ਕੀ ਨ ਸਿਮਰਹੁ ਜਨਮੁ ਅਕਾਰਥੁ ਜਾਇ ॥੨॥੬॥
ଜନମାନସକୁ ଚେତାଇବା ପାଇଁ କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ରାମଙ୍କ ସ୍ମରଣ କାହିଁକି କରୁ ନାହଁ, କାରଣ ଜୀବନ ନିରର୍ଥକ ହେଉଛି?||2||6||
ਰਾਗੁ ਕੇਦਾਰਾ ਬਾਣੀ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀਉ ਕੀ
ରାଗ କେଦାର ବାଣୀ ରବିଦାସ ଜୀ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਖਟੁ ਕਰਮ ਕੁਲ ਸੰਜੁਗਤੁ ਹੈ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਹਿਰਦੈ ਨਾਹਿ ॥
ଯଦି କେହି ଷଡ କର୍ମ (ଭଜନ, ଯାଜନ, ଅଧ୍ୟୟନ, ଅଧ୍ୟାପନ, ଦାନ ଦେବା, ଅଥବା ଦାନ ନେବା) କରିବା ବାଲା ଅଟେ, ଉଚ୍ଚ କୁଳ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥାଏ, ଯଦି ହୃଦୟରେ ହରିଭକ୍ତି ନଥାଏ,
ਚਰਨਾਰਬਿੰਦ ਨ ਕਥਾ ਭਾਵੈ ਸੁਪਚ ਤੁਲਿ ਸਮਾਨਿ ॥੧॥
ପ୍ରଭୁ ଚରଣର କଥା ତାହାକୁ ଭଲ ଲାଗେ ନାହିଁ, ସେ ଚାଣ୍ଡାଳ ସମାନ ଅଟେ||1||
ਰੇ ਚਿਤ ਚੇਤਿ ਚੇਤ ਅਚੇਤ ॥
ଆରେ ମନ! କହାୟଙ୍କି ଚେତନାହୀନ ବନିଛୁ, ଜ୍ଞାନରେ ଆସ।
ਕਾਹੇ ਨ ਬਾਲਮੀਕਹਿ ਦੇਖ ॥
ବାଲ୍ମୀକିଙ୍କ ଆଡକୁ କାହିଁକି ଦେଖୁ ନାହୁଁ,
ਕਿਸੁ ਜਾਤਿ ਤੇ ਕਿਹ ਪਦਹਿ ਅਮਰਿਓ ਰਾਮ ਭਗਤਿ ਬਿਸੇਖ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କେଉଁ ଜାତିରେ ଥିଲ ଆଉ କେଉଁ ପ୍ରକାର ରାମ ଭକ୍ତି ଫଳସ୍ଵରୂପ ବିଶେଷତା ଅମର ପଦପାଇଛ?॥1॥ରୁହ॥
ਸੁਆਨ ਸਤ੍ਰੁ ਅਜਾਤੁ ਸਭ ਤੇ ਕ੍ਰਿਸ੍ਨ ਲਾਵੈ ਹੇਤੁ ॥
ସେ କୁକୁରକୁ ମାରିବା ବାଲା ଥିଲା, ସବୁଠାରୁ ହିଂସ୍ର ଥିଲା, ସେ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ଲଗାଇଥିଲେ,
ਲੋਗੁ ਬਪੁਰਾ ਕਿਆ ਸਰਾਹੈ ਤੀਨਿ ਲੋਕ ਪ੍ਰਵੇਸ ॥੨॥
ଲୋକମାନେ ସେହି ବିଚାରର କଣ ପ୍ରଶଂସା କରିବେ, ତାହାଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତି ତିନି ଲୋକରେ ପ୍ରସାର ଲାଭ କରିଛି ||2||
ਅਜਾਮਲੁ ਪਿੰਗੁਲਾ ਲੁਭਤੁ ਕੁੰਚਰੁ ਗਏ ਹਰਿ ਕੈ ਪਾਸਿ ॥
ବେଶ୍ୟାଗାମୀ ଅଜାମଲ, ପିଙ୍ଗଳା, ଶିକାରୀ ସଂସାରରୁ ସବୁ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ବିଲୀନ ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି।
ਐਸੇ ਦੁਰਮਤਿ ਨਿਸਤਰੇ ਤੂ ਕਿਉ ਨ ਤਰਹਿ ਰਵਿਦਾਸ ॥੩॥੧॥
ରବିଦାସ ଜନମାନସକୁ ଉପଦେଶ କରିଥାନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଏପରି ଦୁର୍ମତି ବାଲା ସଂସାରରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଛ, ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସ୍ମରଣରେ ତୁ କାହିଁକି ପାର ହେବୁ ନାହିଁ ||3||1||