Page 1088
ਆਪਿ ਕਰਾਏ ਕਰੇ ਆਪਿ ਆਪੇ ਹਰਿ ਰਖਾ ॥੩॥
ଈଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସବୁ କରିଥାନ୍ତି-କରାଇ ଥାନ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଵୟଂ ସବୁଙ୍କ ରକ୍ଷକ ଅଟନ୍ତି||3||
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3॥
ਜਿਨਾ ਗੁਰੁ ਨਹੀ ਭੇਟਿਆ ਭੈ ਕੀ ਨਾਹੀ ਬਿੰਦ ॥
ଯାହାକୁ ଗୁରୁ ମିଳନ୍ତି ନାହିଁ, ତିଳେମାତ୍ର ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭୟ ଧାରଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ।
ਆਵਣੁ ਜਾਵਣੁ ਦੁਖੁ ਘਣਾ ਕਦੇ ਨ ਚੂਕੈ ਚਿੰਦ ॥
ସେ ଜନ୍ମ-ମରଣର ବହୁତ ଦୁଃଖ ସହନ କରିଥାଏ ଏବଂ ତାହାର ଚିନ୍ତା କେବେ ମଧ୍ୟ ଦୂର ହୁଏନାହିଁ।
ਕਾਪੜ ਜਿਵੈ ਪਛੋੜੀਐ ਘੜੀ ਮੁਹਤ ਘੜੀਆਲੁ ॥
ଯେପରି କପଡା ଢୋଇବା ସମୟରେ ଚିପୁଡି ଦିଆଯାଇ ଥାଏ ଏବଂ କୁମ୍ଭୀରକୁ କିଛି ସମୟ ପରେ ପିଟା ଯାଇଥାଏ, ସେପରି ହିଁ ତାହାକୁ ପିଟା ଯାଇଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਸਚੇ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਸਿਰਹੁ ਨ ਚੁਕੈ ਜੰਜਾਲੁ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ସତ୍ୟନାମ ବିନା ଜଞ୍ଜାଳ ଦୂର ହୁଏନାହିଁ||1||
ਮਃ ੩ ॥
ମହଲା 3॥
ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਢੂਢੀ ਸਜਣਾ ਹਉਮੈ ਬੁਰੀ ਜਗਤਿ ॥
ହେ ମୋର ସଜ୍ଜନ! ତିନି ଲୋକରେ ସନ୍ଧାନ କରି ଦେଖିଛି ଯେ ଜଗତରେ ଅହଂ ଏକ ମନ୍ଦ ବେମାର ଅଟେ।
ਨਾ ਝੁਰੁ ਹੀਅੜੇ ਸਚੁ ਚਉ ਨਾਨਕ ਸਚੋ ਸਚੁ ॥੨॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ହୃଦୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଅପେକ୍ଷା ସତ୍ୟ ଜପି ଚାଲ, ସବୁଆଡେ ସତ୍ୟ ହିଁ ସତ୍ୟ ଅଟେ||2||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੇ ਬਖਸਿਓਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਣੇ ॥
ପରମାତ୍ମା ଗୁରୁମୁଖୀକୁ ସ୍ଵୟଂ କ୍ଷମା କରି ଦେଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ସେ ହରିନାମରେ ହି ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਆਪੇ ਭਗਤੀ ਲਾਇਓਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਨੀਸਾਣੇ ॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ତାହାକୁ ଭକ୍ତିରେ ଲଗାଇଛନ୍ତି ଆଉ ଶବ୍ଦ ଗୁରୁ ଦ୍ଵାରା ତାହାକୁ ପ୍ରଭୁ-ଦରବାରରେ ଯିବା ପାଇଁ ସ୍ବୀକୃତୀ ମିଳି ଯାଇଛି।
ਸਨਮੁਖ ਸਦਾ ਸੋਹਣੇ ਸਚੈ ਦਰਿ ਜਾਣੇ ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରେ ଅନୁରକ୍ତ ରହିବା ବାଲା ସଦା ସୁନ୍ଦର ଲାଗିଥାଏ ଏବଂ ସଚ୍ଚା ଦ୍ଵାରରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୋଇଯାଏ।
ਐਥੈ ਓਥੈ ਮੁਕਤਿ ਹੈ ਜਿਨ ਰਾਮ ਪਛਾਣੇ ॥
ଯିଏ ରାମଙ୍କୁ ଚିହ୍ନି ନେଇଛି, ସେ ଏଠାରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਧੰਨੁ ਧੰਨੁ ਸੇ ਜਨ ਜਿਨ ਹਰਿ ਸੇਵਿਆ ਤਿਨ ਹਉ ਕੁਰਬਾਣੇ ॥੪॥
ସେହି ଭକ୍ତଜନ ଧନ୍ୟ ଅଟେ, ଯିଏ ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ଭକ୍ତି କରିଛି ଆଉ ମୁଁ ତାହାଙ୍କ ପରାରି ସମର୍ପିତ ଅଟେ||4||
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1॥
ਮਹਲ ਕੁਚਜੀ ਮੜਵੜੀ ਕਾਲੀ ਮਨਹੁ ਕਸੁਧ ॥
ମୂର୍ଖ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ଶରୀର ରୂପୀ ମହଲରେ ମସ୍ତ ରହିଥାଏ, ସେ ମନରେ କଳଙ୍କଯୁକ୍ତ ଏବଂ ଅପବିତ୍ର ହୋଇଥାଏ।
ਜੇ ਗੁਣ ਹੋਵਨਿ ਤਾ ਪਿਰੁ ਰਵੈ ਨਾਨਕ ਅਵਗੁਣ ਮੁੰਧ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ଯଦି ଶୁଭ ଗୁଣ ଥାଏ, ତାହାହେଲେ ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ରମଣ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ଠାରେ ଅନେକ ଅବଗୁଣ ଭରି ରହିଥାଏ||1||
ਮਃ ੧ ॥
ମହଲା 1॥
ਸਾਚੁ ਸੀਲ ਸਚੁ ਸੰਜਮੀ ਸਾ ਪੂਰੀ ਪਰਵਾਰਿ ॥
ସେହି ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ନିଜ ପରିବାରରେ ନିପୁଣ ଅଟେ, ଯିଏ ସତ୍ୟବାନ, ଶୀଳ ସ୍ଵଭାବ ଏବଂ ସଂଯମ ବାଲୀ ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਅਹਿਨਿਸਿ ਸਦਾ ਭਲੀ ਪਿਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਪਿਆਰਿ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ପ୍ରିୟତମଙ୍କ ପ୍ରେମ କାରଣରୁ ସେ ସଦା ନିରୀହ ଅଟେ||2||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਆਪਣਾ ਆਪੁ ਪਛਾਣਿਆ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਪਾਇਆ ॥
ଯେତେବେଳେ ସେ ନିଜକୁ ନିଜେ ଜାଣି ନେଇଥାଏ, ହରି-ନାମ ରୂପୀ ସୁଖର ଭଣ୍ଡାର ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਕਿਰਪਾ ਕਰਿ ਕੈ ਆਪਣੀ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਇਆ ॥
ଈଶ୍ଵର ନିଜ କୃପା କରି ଶବ୍ଦ-ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି।
ਗੁਰ ਕੀ ਬਾਣੀ ਨਿਰਮਲੀ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਆਇਆ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ନିର୍ମଳ ବାଣୀ ହରିନାମ ପାନ କରାଇ ଥାଏ।
ਹਰਿ ਰਸੁ ਜਿਨੀ ਚਾਖਿਆ ਅਨ ਰਸ ਰਹਾਇਆ ॥
ଯିଏ ହରି-ରସ ଆସ୍ଵାଦନ କରିଛି, ସେ ଅନ୍ୟ ରସକୁ ତ୍ୟାଗ କରିଛି।
ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀ ਸਦਾ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਭਏ ਫਿਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਭੁਖ ਗਵਾਇਆ ॥੫॥
ହରି-ରସ ପାନ କରି ସେ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ତୃପ୍ତ ହୋଇଯାଏ ଆଉ ତାହାର ତୃଷ୍ଣା ଏବଂ କ୍ଷୁଧା ଦୂର ହୋଇଯାଏ||5||
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3॥
ਪਿਰ ਖੁਸੀਏ ਧਨ ਰਾਵੀਏ ਧਨ ਉਰਿ ਨਾਮੁ ਸੀਗਾਰੁ ॥
ଯେଉଁ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଭୁ ନାମକୁ ନିଜ ହୃଦୟର ଶୃଙ୍ଗାର ବନାଇ ଥାଏ, ପତି-ପ୍ରଭୁ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ତାହାଙ୍କ ସହିତ ରମଣ କରିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਧਨ ਆਗੈ ਖੜੀ ਸੋਭਾਵੰਤੀ ਨਾਰਿ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ନିଜ ପତିର ସେବାରେ ତତ୍ପର ରହିଥାଏ, ସେ ହିଁ ଶୋଭାବାନ ନାରୀ ଅଟେ||1||
ਮਃ ੧ ॥
ମହଲା 1॥
ਸਸੁਰੈ ਪੇਈਐ ਕੰਤ ਕੀ ਕੰਤੁ ਅਗੰਮੁ ਅਥਾਹੁ ॥
ଇହଲୋକ ଏବଂ ପରଲୋକରେ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପତି-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ହିଁ ସେବିକା ଅଟେ ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ପତି-ପରମେଶ୍ଵର ଅଗମ୍ୟ ଏବଂ ଅଥଳ ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਧੰਨੁ ਸੋੁਹਾਗਣੀ ਜੋ ਭਾਵਹਿ ਵੇਪਰਵਾਹ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ସେହି ସୁହାଗିନୀ ଧନ୍ୟ ଅଟେ, ଯିଏ ନିଜର ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ||2||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਤਖਤਿ ਰਾਜਾ ਸੋ ਬਹੈ ਜਿ ਤਖਤੈ ਲਾਇਕ ਹੋਈ ॥
କେବଳ ସେହି ରାଜା ହିଁ ସିଂହାସନ ଉପରେ ବିରାଜମାନ ହୋଇଥାନ୍ତି, ଯିଏ ତାହାର ଯୋଗ୍ୟ ହୋଇଥାଏ।
ਜਿਨੀ ਸਚੁ ਪਛਾਣਿਆ ਸਚੁ ਰਾਜੇ ਸੇਈ ॥
ସଚ୍ଚା ରାଜା ସେ ହିଁ ଅଟେ, ଯିଏ ପରମ-ସତ୍ୟକୁ ଜାଣି ନେଇଥାଏ।
ਏਹਿ ਭੂਪਤਿ ਰਾਜੇ ਨ ਆਖੀਅਹਿ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਦੁਖੁ ਹੋਈ ॥
ସେହି ଶାସକଙ୍କୁ ଉଚିତ ରାଜା କୁହାଯାଏ ନାହିଁ, ଯିଏ ଦୈତ୍ୟଭାବରେ ଲୀନ ହୋଇ ଦୁଃଖୀ ହୋଇଥାଏ।
ਕੀਤਾ ਕਿਆ ਸਾਲਾਹੀਐ ਜਿਸੁ ਜਾਦੇ ਬਿਲਮ ਨ ਹੋਈ ॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଜାତ ହୋଇଥିବା ଜୀବଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା କଣ କରାଯିବ, ଯିଏ ନଶ୍ଵର ଅଟେ।
ਨਿਹਚਲੁ ਸਚਾ ਏਕੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਸੁ ਨਿਹਚਲੁ ਹੋਈ ॥੬॥
ଏକ ଈଶ୍ଵର ହିଁ ସଦା ଅଟଳ ଅଟନ୍ତି, ଗୁରୁଙ୍କ ସାନ୍ନିଧ୍ୟରେ ଯିଏ ତଥ୍ୟ ବୁଝିନିଏ, ସେ ମଧ୍ୟ ଅଟଳ ହୋଇଯାଏ||6||
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3॥
ਸਭਨਾ ਕਾ ਪਿਰੁ ਏਕੁ ਹੈ ਪਿਰ ਬਿਨੁ ਖਾਲੀ ਨਾਹਿ ॥
ସବୁଙ୍କ ପତି-ପ୍ରଭୁ ଏକ ହିଁ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ କୌଣସି ଜୀବ ରୂପୀ ସ୍ତ୍ରୀ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରୁ ଅଲଗା ନୁହନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਸੇ ਸੋਹਾਗਣੀ ਜਿ ਸਤਿਗੁਰ ਮਾਹਿ ਸਮਾਹਿ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ବାସ୍ତବରେ ସେ ହିଁ ସୁହାଗିନୀ ଅଟେ, ଯିଏ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ଠାରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ||1||
ਮਃ ੩ ॥
ମହଲା 3॥
ਮਨ ਕੇ ਅਧਿਕ ਤਰੰਗ ਕਿਉ ਦਰਿ ਸਾਹਿਬ ਛੁਟੀਐ ॥
ମନରେ ଆଶାର ଅନେକ ତରଙ୍ଗ ଉଠିଥାଏ, ତାହା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦ୍ଵାରକୁ କିପରି ଯାଇ ପାରିବ?
ਜੇ ਰਾਚੈ ਸਚ ਰੰਗਿ ਗੂੜੈ ਰੰਗਿ ਅਪਾਰ ਕੈ ॥
ଯଦି ତାହା ଅପାର ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଗଭୀର ପ୍ରେମ ଓ ସଚ୍ଚା ରଙ୍ଗରେ ଲୀନ ହୋଇଯାଏ, ତାହାହେଲେ
ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਛੁਟੀਐ ਜੇ ਚਿਤੁ ਲਗੈ ਸਚਿ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଯଦି ସତ୍ୟ ସହିତ ଚିତ୍ତ ଲଗାଇ ଦିଆଯାଏ, ତାହାହେଲେ ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଥାଏ||2||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਅਮੋਲੁ ਹੈ ਕਿਉ ਕੀਮਤਿ ਕੀਜੈ ॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ଅମୂଲ୍ୟ ଅଟେ, ତାହାଙ୍କ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କିପରି କରାଯାଇ ପାରିବ?