Page 334
ਤਾ ਸੋਹਾਗਣਿ ਜਾਣੀਐ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰੇ ॥੩॥
କେବଳ ସେତେବେଳେ ସେହି ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ସୌଭାଗ୍ୟବତୀ ବୁଝାଯାଏ, ଯଦି ସେ ଗୁରୁଙ୍କ ଶବ୍ଦକୁ ଚିନ୍ତନ କରିଥାଏ ॥3॥
ਕਿਰਤ ਕੀ ਬਾਂਧੀ ਸਭ ਫਿਰੈ ਦੇਖਹੁ ਬੀਚਾਰੀ ॥
(କିନ୍ତୁ, ହେ ଭାଇ!) ଏଥିରେ କଣ ଅଛି? ସେ ବିଚାରୀ କଣ କରିପାରିବ? ନିଜେ କରିଥିବା କର୍ମ କାରଣରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ହେଉଛନ୍ତି।
ਏਸ ਨੋ ਕਿਆ ਆਖੀਐ ਕਿਆ ਕਰੇ ਵਿਚਾਰੀ ॥੪॥
ଆଖି ଖୋଲି ଆପଣ ଏହା ଆଡକୁ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ ॥4॥
ਭਈ ਨਿਰਾਸੀ ਉਠਿ ਚਲੀ ਚਿਤ ਬੰਧਿ ਨ ਧੀਰਾ ॥
ସେ ନିରାଶ ହୋଇ (ଦୁନିଆରୁ) ଚାଲିଯାଇଥାଏ, ତାହାର ମନରେ କୌଣସି ସାହାରା ଏବଂ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ନଥାଏ।
ਹਰਿ ਕੀ ਚਰਣੀ ਲਾਗਿ ਰਹੁ ਭਜੁ ਸਰਣਿ ਕਬੀਰਾ ॥੫॥੬॥੫੦॥
ହେ କବୀର! ଭଗବାନଙ୍କ ଚରଣରେ ଲାଗି ରୁହ ଆଉ ତାହାଙ୍କ ଚରଣର ଭଜନ କର ॥5॥6॥50॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡି ॥
ਜੋਗੀ ਕਹਹਿ ਜੋਗੁ ਭਲ ਮੀਠਾ ਅਵਰੁ ਨ ਦੂਜਾ ਭਾਈ ॥
ଯୋଗୀ କହିଥାଏ- ହେ ଭାଇ! ଯୋଗ ମାର୍ଗ ହିଁ ଭଲ ଏବଂ ମିଠା ଅଟେ ତଥା ଅନ୍ୟ କିଛି ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ।
ਰੁੰਡਿਤ ਮੁੰਡਿਤ ਏਕੈ ਸਬਦੀ ਏਇ ਕਹਹਿ ਸਿਧਿ ਪਾਈ ॥੧॥
ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଏବଂ ଅବଧୂତ ଏହା କହିଥାନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ହିଁ ସିଦ୍ଧି ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛନ୍ତି ॥1॥
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਨੇ ਅੰਧਾ ॥
ଜ୍ଞାନହୀନ ମନୁଷ୍ୟ ଭଗବାନଙ୍କୁ ବିସ୍ମୃତ କରି ଦ୍ଵିଧାରେ ଫସିଥାଏ,
ਜਾ ਪਹਿ ਜਾਉ ਆਪੁ ਛੁਟਕਾਵਨਿ ਤੇ ਬਾਧੇ ਬਹੁ ਫੰਧਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଏଥିପାଇଁ, ମୁଁ ଯାହା ପାଖକୁ ନିଜ ଅହଂରୁ ମୁକ୍ତି କରାଇବାକୁ ଯାଇଥାଏ, ସେମାନେ ସବୁ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଅହଂର ଅନେକ ବନ୍ଧନରେ ଫସି ରହିଛନ୍ତି ॥1॥ରୁହ॥
ਜਹ ਤੇ ਉਪਜੀ ਤਹੀ ਸਮਾਨੀ ਇਹ ਬਿਧਿ ਬਿਸਰੀ ਤਬ ਹੀ ॥
ଯେବେ ମନୁଷ୍ୟ ଏହି ପ୍ରକାର ଅହଂ ଭୁଲି ଯାଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ଆତ୍ମା ସେଥିରେ ଲୀନ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଠାରୁ ସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା।
ਪੰਡਿਤ ਗੁਣੀ ਸੂਰ ਹਮ ਦਾਤੇ ਏਹਿ ਕਹਹਿ ਬਡ ਹਮ ਹੀ ॥੨॥
ପଣ୍ଡିତ, ଗୁଣବାନ, ସୁରବୀର ଏବଂ ଦାନବୀର ଏହା କହନ୍ତି ଯେ କେବଳ ସେମାନେ ହିଁ ମହାନ ଅଟନ୍ତି ॥2॥
ਜਿਸਹਿ ਬੁਝਾਏ ਸੋਈ ਬੂਝੈ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਕਿਉ ਰਹੀਐ ॥
ଭଗବାନ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସ୍ଵୟଂ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି, ସେ ବୁଝିଥାଏ ତଥା ତାହାଙ୍କୁ ବୁଝିବା ବିନା ଜୀବନ ହିଁ ବ୍ୟର୍ଥ ଅଟେ।
ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਅੰਧੇਰਾ ਚੂਕੈ ਇਨ ਬਿਧਿ ਮਾਣਕੁ ਲਹੀਐ ॥੩॥
ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଶିଲେ ଅଜ୍ଞାନତାର ଅନ୍ଧକାର ଦୂର ହୋଇଯାଏ, ଏହି ବିଧି ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭୁ ନାମ ରୂପୀ ହୀରା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ॥3॥
ਤਜਿ ਬਾਵੇ ਦਾਹਨੇ ਬਿਕਾਰਾ ਹਰਿ ਪਦੁ ਦ੍ਰਿੜੁ ਕਰਿ ਰਹੀਐ ॥
ନିଜର ବାମ ହାତ ଓ ଡାହାଣ ହାତ ପାପ ଛାଡି ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଚରଣ ଧରି ରହିବା ଉଚିତ।
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਗੂੰਗੈ ਗੁੜੁ ਖਾਇਆ ਪੂਛੇ ਤੇ ਕਿਆ ਕਹੀਐ ॥੪॥੭॥੫੧॥
ହେ କବୀର! ଯଦି ଜଡା ବ୍ୟକ୍ତି ଗୁଡ ଖାଇଥାଏ, ତାହାହେଲେ ପଚାରିଲେ ସେ କଣ କହି ପାରିବ ॥4॥
ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਪੂਰਬੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥
ରାଗ ଗଉଡି ପୁରବୀ କବୀର ଜୀ ॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପାଇ ହୁଏ।
ਜਹ ਕਛੁ ਅਹਾ ਤਹਾ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ਪੰਚ ਤਤੁ ਤਹ ਨਾਹੀ ॥
ଯେଉଁଠି କିଛି ଥିଲା, ସେଠାରେ ଏବେ କିଛି ମଧ୍ୟ ନାହିଁ, ପାଞ୍ଚ ତତ୍ତ୍ଵ ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ନାହିଁ।
ਇੜਾ ਪਿੰਗੁਲਾ ਸੁਖਮਨ ਬੰਦੇ ਏ ਅਵਗਨ ਕਤ ਜਾਹੀ ॥੧॥
ହେ ମନୁଷ୍ୟ! ଝଡା, ପିଙ୍ଗଳା ତଥା ସୁଷୁମ୍ନା ନାଡି ଏବେ କେଉଁ ଭଳି ଗଣା ଯାଇପାରିବ ॥1॥
ਤਾਗਾ ਤੂਟਾ ਗਗਨੁ ਬਿਨਸਿ ਗਇਆ ਤੇਰਾ ਬੋਲਤੁ ਕਹਾ ਸਮਾਈ ॥
(ମୋହର) ସୂତା ଛିଣ୍ଡି ଯାଇଛି ଆଉ ବୁଦ୍ଧି ନାଶ ହୋଇଯାଇଛି, ତୋର ବଚନ କେଉଁଠି ଲୁପ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି।
ਏਹ ਸੰਸਾ ਮੋ ਕਉ ਅਨਦਿਨੁ ਬਿਆਪੈ ਮੋ ਕਉ ਕੋ ਨ ਕਹੈ ਸਮਝਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଏହି ଦ୍ଵିଧା ମୋତେ ଦିନ ରାତି ଲାଗି ରହିଥାଏ, କେହି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଏହା ମୋତେ ବୁଝାଇ ପାରି ନାହାନ୍ତି ॥1॥ରୁହ॥
ਜਹ ਬਰਭੰਡੁ ਪਿੰਡੁ ਤਹ ਨਾਹੀ ਰਚਨਹਾਰੁ ਤਹ ਨਾਹੀ ॥
ଏହି ଦୁନିଆ ଯେଉଁଠି ଅଛି, ଶରୀର ସେଠାର ନାହିଁ, ତାହାର ରଚୟିତା ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ନାହାନ୍ତି।
ਜੋੜਨਹਾਰੋ ਸਦਾ ਅਤੀਤਾ ਇਹ ਕਹੀਐ ਕਿਸੁ ਮਾਹੀ ॥੨॥
ଯୋଡିବା ବାଲା ସର୍ବଦା ହିଁ ନିର୍ଲିପ୍ତ ଅଟେ, ଏବେ ଏହି ଆତ୍ମା କାହା ଭିତରେ ଅଛି ବୋଲି କହି ପାରିବା? ॥2॥
ਜੋੜੀ ਜੁੜੈ ਨ ਤੋੜੀ ਤੂਟੈ ਜਬ ਲਗੁ ਹੋਇ ਬਿਨਾਸੀ ॥
ମିଶାଇଲେ ମନୁଷ୍ୟ ତତ୍ତ୍ଵ ମିଶି ପାରେ ନାହିଁ, ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶରୀର ନାଶ ହୋଇ ନାହିଁ, ତାହା ଅଲଗା କରିଲେ ଅଲଗା ହୁଏନାହିଁ।
ਕਾ ਕੋ ਠਾਕੁਰੁ ਕਾ ਕੋ ਸੇਵਕੁ ਕੋ ਕਾਹੂ ਕੈ ਜਾਸੀ ॥੩॥
ଆତ୍ମା କାହାର ମାଲିକ ଆଉ କାହାର ସେବିକା ଅଟେ? ତାହା କେଉଁଠିକୁ ଏବଂ କାହା ପାଖକୁ ଯାଇ ପାରିବ? ॥3॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਲਿਵ ਲਾਗਿ ਰਹੀ ਹੈ ਜਹਾ ਬਸੇ ਦਿਨ ਰਾਤੀ ॥
ହେ କବୀର! ମୋର ବୃତ୍ତି ସେଠାରେ ଲାଗି ରହି ଥାଏ, ଯେଉଁଠି ଦିନ ରାତି ପ୍ରଭୁ ନିବାସ କରିଥାନ୍ତି।
ਉਆ ਕਾ ਮਰਮੁ ਓਹੀ ਪਰੁ ਜਾਨੈ ਓਹੁ ਤਉ ਸਦਾ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥੪॥੧॥੫੨॥
ତାହାଙ୍କ ରହସ୍ୟ ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜାଣିଥାନ୍ତି ଆଉ ସେ ଅମର, ଶାଶ୍ଵତ ଏବଂ ଅବିନାଶୀ ଅଟନ୍ତି ॥4॥1॥52॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡି॥
ਸੁਰਤਿ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਦੁਇ ਕੰਨੀ ਮੁੰਦਾ ਪਰਮਿਤਿ ਬਾਹਰਿ ਖਿੰਥਾ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ଚରଣରେ ବୃତ୍ତି ଯୋଡିବା ଆଉ ନାମ ସ୍ମରଣ ଦୁଇଟି ମୋର କାନର ଦୁଇଟି ମୁଦ୍ରା ଅଟେ ଆଉ ଭଗବାନଙ୍କ ଯଥାର୍ଥ ଜ୍ଞାନ ମୋର ଆବରଣ ଅଟେ।
ਸੁੰਨ ਗੁਫਾ ਮਹਿ ਆਸਣੁ ਬੈਸਣੁ ਕਲਪ ਬਿਬਰਜਿਤ ਪੰਥਾ ॥੧॥
ଧ୍ୟାନ ଅବସ୍ଥା ରୂପୀ ଗୁମ୍ଫାରେ ମୁଁ ଆସନ ଲଗାଇ ବିରାଜମାନ ଅଛି ଆଉ କଳ୍ପନା ବିବର୍ଜିତ ମୋର ଯୋଗ ମାର୍ଗ ଅଟେ। ॥1॥
ਮੇਰੇ ਰਾਜਨ ਮੈ ਬੈਰਾਗੀ ਜੋਗੀ ॥
ହେ ମୋର ରାଜନ! ମୁଁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ପ୍ରୀତିରେ ରଙ୍ଗୀନ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୀ ଅଟେ।
ਮਰਤ ਨ ਸੋਗ ਬਿਓਗੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
“ଏଥିପାଇଁ, ମୋତେ ମୃତ୍ୟୁ, ଶୋକ, ଏବଂ ବିୟୋଗ ସ୍ପର୍ଶ କରେ ନାହିଁ ॥1॥ରୁହ॥
ਖੰਡ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਮਹਿ ਸਿੰਙੀ ਮੇਰਾ ਬਟੂਆ ਸਭੁ ਜਗੁ ਭਸਮਾਧਾਰੀ ॥
ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ (ଭଗବାନଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ଵର ସନ୍ଦେଶ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦେବା) ଏହି ବାଜା ବାଯୁଅଛି, ସାରା ଦୁନିଆକୁ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର ଭାବିବା, ଏହା ମୋର ଭସ୍ମ ରଖିବା ଥଳି ଅଟେ।
ਤਾੜੀ ਲਾਗੀ ਤ੍ਰਿਪਲੁ ਪਲਟੀਐ ਛੂਟੈ ਹੋਇ ਪਸਾਰੀ ॥੨॥
ତିନି ଗୁଣ ବାଲୀ ମାୟାରୁ ମୁକ୍ତି ଏବଂ ସଂସାରରୁ ମୋକ୍ଷ ମୋର ସମାଧି ଲଗାଇବା ଅଟେ ॥2॥
ਮਨੁ ਪਵਨੁ ਦੁਇ ਤੂੰਬਾ ਕਰੀ ਹੈ ਜੁਗ ਜੁਗ ਸਾਰਦ ਸਾਜੀ ॥
ନିଜ ହୃଦୟ ଏବଂ ଶ୍ଵାସକୁ ମୁଁ ବୀଣାର ଦୁଇଟି ତୁମ୍ବି ବନାଇଛି ଆଉ ସବୁ ଯୁଗରେ ବିଦ୍ୟମାନ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ମୁଁ ତାହାର ଦଣ୍ଡି ବନାଇଛି।