Page 268
ਇਆਹੂ ਜੁਗਤਿ ਬਿਹਾਨੇ ਕਈ ਜਨਮ ॥
ଏହିଭଳି ଭାବରେ ମନୁଷ୍ୟ ଅନେକ ଜନ୍ମ ଅତିବାହିତ କରିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਆਪਨ ਕਰਿ ਕਰਮ ॥੭॥
ନାନକଙ୍କ ବିନତି ଯେ ହେ ପ୍ରଭୁ! ନିଜର କୃପା କରି ଜୀବକୁ ଭବସାଗରରୁ ବଞ୍ଛାଅ॥7॥
ਤੂ ਠਾਕੁਰੁ ਤੁਮ ਪਹਿ ਅਰਦਾਸਿ ॥
(ହେ ଇଶ୍ଵର!) ତୁମେ ମାଲିକ ଅଟ ( ଆମ ଜୀବର) ତୁମ ଆଗରେ ହିଁ ପ୍ରାର୍ଥନା ଅଛି।
ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤੇਰੀ ਰਾਸਿ ॥
ଏହି ଆତ୍ମା ଏବଂ ଶରୀର ସବୁ ତୋର ହିଁ ପୁଞ୍ଜି ଅଟେ।
ਤੁਮ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਹਮ ਬਾਰਿਕ ਤੇਰੇ ॥
ତୁମେ ଆମର ମା'- ବାପା ଅଟ , ଆମେ ତୁମର ସନ୍ତାନ ଅଟୁ
ਤੁਮਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਮਹਿ ਸੂਖ ਘਨੇਰੇ ॥
ତୁମ କୃପାରେ ବହୁତ ସାରା ସୁଖ ଅଛି।
ਕੋਇ ਨ ਜਾਨੈ ਤੁਮਰਾ ਅੰਤੁ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୁମର ଅନ୍ତ କେହି ପାଇପାରିବ ନାହିଁ।
ਊਚੇ ਤੇ ਊਚਾ ਭਗਵੰਤ ॥
ସବୁଠାରୁ ଉଚ୍ଚ ଭଗବାନ ଅଟ।
ਸਗਲ ਸਮਗ੍ਰੀ ਤੁਮਰੈ ਸੂਤ੍ਰਿ ਧਾਰੀ ॥
ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଗତ ତୁମ ଦ୍ଵାରା ହୋଇଥିବା ସୃଷ୍ଟି ତୁମର ହିଁ ଆଜ୍ଞାରେ ଚାଲୁଅଛି।
ਤੁਮ ਤੇ ਹੋਇ ਸੁ ਆਗਿਆਕਾਰੀ ॥
ଯାହା କିଛି ସୃଷ୍ଟିରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି, ତୁମର ହିଁ ଆଜ୍ଞାରେ ଚାଲୁଅଛି।
ਤੁਮਰੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਤੁਮ ਹੀ ਜਾਨੀ ॥
ତୋର ଗତି ଏବଂ ମର୍ଯ୍ୟାଦାକୁ କେବଳ ତୁ ହିଁ ଜାଣି ଅଛୁ।
ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਸਦਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ॥੮॥੪॥
ହେ ନାନକ! ତୋର ସେବକ ସଦା ତୋ’ ପାଖରେ ସମର୍ପିତ ଅଛି ॥8॥4॥
ਸਲੋਕੁ ॥
ଶ୍ଳୋକ॥
ਦੇਨਹਾਰੁ ਪ੍ਰਭ ਛੋਡਿ ਕੈ ਲਾਗਹਿ ਆਨ ਸੁਆਇ ॥
ଦାତା ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଛାଡି (ଜୀବ) ଅନ୍ୟ ସ୍ବାଦରେ ଲାଗି ଥାଏ, ପରନ୍ତୁ
ਨਾਨਕ ਕਹੂ ਨ ਸੀਝਈ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਪਤਿ ਜਾਇ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ଏପରି ପ୍ରାଣୀ କେବେ ସଫଳ ହୁଏ ନାହିଁ, (କାରଣ ପ୍ରଭୁଙ୍କ)ନାମ ବିନା ଇଜ୍ଜତ ରହେ ନାହିଁ। ॥1॥
ਅਸਟਪਦੀ ॥
ଅଷ୍ଟପଦୀ॥
ਦਸ ਬਸਤੂ ਲੇ ਪਾਛੈ ਪਾਵੈ ॥
ମନୁଷ୍ୟ (ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରୁ) ଦଶ ବସ୍ତୁ ନେଇ ପଛରେ ରଖିଥାଏ।
ਏਕ ਬਸਤੁ ਕਾਰਨਿ ਬਿਖੋਟਿ ਗਵਾਵੈ ॥
(ପରନ୍ତୁ) ଏକ ବସ୍ତୁ ପାଇଁ ସେ ନିଜ ବିଶ୍ୱାସ ହରାଇ ଥାଏ।
ਏਕ ਭੀ ਨ ਦੇਇ ਦਸ ਭੀ ਹਿਰਿ ਲੇਇ ॥
ଯଦି ପ୍ରଭୁ ଏକ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ ଆଉ ଦଶଟି ମଧ୍ୟ ନେଇ ଯାଆନ୍ତି
ਤਉ ਮੂੜਾ ਕਹੁ ਕਹਾ ਕਰੇਇ ॥
ତାହାହେଲେ, କୁହ ଏହି ମୂର୍ଖ କଣ କରିପାରିବ?
ਜਿਸੁ ਠਾਕੁਰ ਸਿਉ ਨਾਹੀ ਚਾਰਾ ॥
ଯେଉଁ ଠାକୁରଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ କେହି ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିପାରେ ନାହିଁ,
ਤਾ ਕਉ ਕੀਜੈ ਸਦ ਨਮਸਕਾਰਾ ॥
ତାହାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ସର୍ବଦା ପ୍ରଣାମ କରିବା ଉଚିତ।
ਜਾ ਕੈ ਮਨਿ ਲਾਗਾ ਪ੍ਰਭੁ ਮੀਠਾ ॥
ଯାହାର ମନକୁ ପ୍ରଭୁ ମିଠା ଲାଗିଥାନ୍ତି,
ਸਰਬ ਸੂਖ ਤਾਹੂ ਮਨਿ ਵੂਠਾ ॥
ସମସ୍ତ ସୁଖ ତାହାର ମନରେ ବାସ କରିଥାଏ।
ਜਿਸੁ ਜਨ ਅਪਨਾ ਹੁਕਮੁ ਮਨਾਇਆ ॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଦ୍ଵାରା ପରମେଶ୍ଵର ନିଜ ହୁକୁମ ପାଳନ କରାଇଥାନ୍ତି,
ਸਰਬ ਥੋਕ ਨਾਨਕ ਤਿਨਿ ਪਾਇਆ ॥੧॥
ସଂସାରର ସମସ୍ତ ପଦାର୍ଥ ସେ ପାଇନିଏ ॥1॥
ਅਗਨਤ ਸਾਹੁ ਅਪਨੀ ਦੇ ਰਾਸਿ ॥
ସାହୁକାର ପ୍ରଭୁ ପ୍ରାଣିକୁ ପଦାର୍ଥର ଅସଂଖ୍ୟ ପୁଞ୍ଜି ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।
ਖਾਤ ਪੀਤ ਬਰਤੈ ਅਨਦ ਉਲਾਸਿ ॥
ପ୍ରାଣୀ ତାହାକୁ ଆନନ୍ଦ ଉଲ୍ଲାସରେ ଖାଇଥାଏ, ପିଇଥାଏ ଏବଂ ଉପଯୋଗ କରିଥାଏ।
ਅਪੁਨੀ ਅਮਾਨ ਕਛੁ ਬਹੁਰਿ ਸਾਹੁ ਲੇਇ ॥
ଯଦି ସାହୁକାର ପ୍ରଭୁ ନିଜର କିଛି ଫେରାଇ ନିଅନ୍ତି,
ਅਗਿਆਨੀ ਮਨਿ ਰੋਸੁ ਕਰੇਇ ॥
ତାହାହେଲେ ମୂର୍ଖ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ମନରେ କ୍ରୋଧ କରିଥାଏ।
ਅਪਨੀ ਪਰਤੀਤਿ ਆਪ ਹੀ ਖੋਵੈ ॥
ଏହିପରି ସେ ନିଜ ବିଶ୍ଵାସ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ହରାଇଥାଏ।
ਬਹੁਰਿ ਉਸ ਕਾ ਬਿਸ੍ਵਾਸੁ ਨ ਹੋਵੈ ॥
ପ୍ରଭୁ ତାହାକୁ ପୁନର୍ବାର ବିଶ୍ଵାସ କରନ୍ତି ନାହିଁ।
ਜਿਸ ਕੀ ਬਸਤੁ ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਰਾਖੈ ॥
ଯାହାର ବସ୍ତୁ ଅଟେ, ତାହାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଖୁସିରେ ରଖିଦେବା ଉଚିତ
ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਆਗਿਆ ਮਾਨੈ ਮਾਥੈ ॥
ଆଉ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ତାହା ପାଇଁ ସହର୍ଷ ମାନିବା ଯୋଗ୍ୟ ଅଟେ।
ਉਸ ਤੇ ਚਉਗੁਨ ਕਰੈ ਨਿਹਾਲੁ ॥
ପ୍ରଭୁ ତାହାକୁ ପ୍ରଥମ ଅପେକ୍ଷା ଚାରି ଗୁଣ କୃତାର୍ଥ କରିଥାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬੁ ਸਦਾ ਦਇਆਲੁ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଇଶ୍ଵର ସର୍ବଦା ଦୟାଳୁ ହୋଇଥାନ୍ତି ॥2॥
ਅਨਿਕ ਭਾਤਿ ਮਾਇਆ ਕੇ ਹੇਤ ॥ ਸਰਪਰ ਹੋਵਤ ਜਾਨੁ ਅਨੇਤ ॥
ମାୟାର ମୋହ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଅଟେ, ପରନ୍ତୁ, ଜାଣି ଥାଅ, ଏହା ସବୁ ଶେଷରେ ନାଶ ହୋଇଯାଏ।
ਬਿਰਖ ਕੀ ਛਾਇਆ ਸਿਉ ਰੰਗੁ ਲਾਵੈ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ବୃକ୍ଷର ଛାୟା ସହିତ ପ୍ରେମ କରିଥାଏ, (ପରନ୍ତୁ)
ਓਹ ਬਿਨਸੈ ਉਹੁ ਮਨਿ ਪਛੁਤਾਵੈ ॥
ଯେତେବେଳେ ସେ ନାଶ ହୋଇଥାଏ, ସେତେବେଳେ ନିଜ ମନରେ ପଶ୍ଚାତାପ କରିଥାଏ।
ਜੋ ਦੀਸੈ ਸੋ ਚਾਲਨਹਾਰੁ ॥
ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ଜଗତ କ୍ଷଣଭଙ୍ଗୁର ଅଟେ,
ਲਪਟਿ ਰਹਿਓ ਤਹ ਅੰਧ ਅੰਧਾਰੁ ॥
ଏହି ଜଗତରେ ଜ୍ଞାନହୀନ ମନୁଷ୍ୟ ନିଜତ୍ଵ ବନାଇ ବସିଥାଏ।
ਬਟਾਊ ਸਿਉ ਜੋ ਲਾਵੈ ਨੇਹ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ଲଗାଇଥାଏ,
ਤਾ ਕਉ ਹਾਥਿ ਨ ਆਵੈ ਕੇਹ ॥
ଶେଷରେ ତାହାର ହାତକୁ କିଛି ଆସେ ନାହିଁ।
ਮਨ ਹਰਿ ਕੇ ਨਾਮ ਕੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸੁਖਦਾਈ ॥
ହେ ମୋର ମନ! ଭଗବାନଙ୍କ ନାମର ପ୍ରେମ ସୁଖଦାୟକ ଅଟେ।
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਲਏ ਲਾਈ ॥੩॥
ହେ ନାନକ! ଭଗବାନ ତାହାକୁ ନିଜ ସାଥିରେ ଲଗାଇଥାନ୍ତି, ଯାହା ଉପରେ ସେ କୃପା କରିଥାନ୍ତି ॥3॥
ਮਿਥਿਆ ਤਨੁ ਧਨੁ ਕੁਟੰਬੁ ਸਬਾਇਆ ॥
ଏହି ଶରୀର, ଧନ –ଦୌଲତ ଏବଂ ପରିବାର ସବୁ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਮਿਥਿਆ ਹਉਮੈ ਮਮਤਾ ਮਾਇਆ ॥
ଅହଂକାର, ମମତା ମାୟା ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਮਿਥਿਆ ਰਾਜ ਜੋਬਨ ਧਨ ਮਾਲ ॥
ରାଜ୍ୟ, ଯୌବନ, ଧନ ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି ସବୁ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ,
ਮਿਥਿਆ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਬਿਕਰਾਲ ॥
କାମ ଏବଂ ବିକରାଳ କ୍ରୋଧ ସବୁ ନଶ୍ଵର ଅଟେ।
ਮਿਥਿਆ ਰਥ ਹਸਤੀ ਅਸ੍ਵ ਬਸਤ੍ਰਾ ॥
ସୁନ୍ଦର ରଥ, ଘୋଡା ଏବଂ ସୁନ୍ଦର ବସ୍ତ୍ର ସବୁ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਮਿਥਿਆ ਰੰਗ ਸੰਗਿ ਮਾਇਆ ਪੇਖਿ ਹਸਤਾ ॥
ଧନ-ଦୌଲତ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପ୍ରୀତି, ଯାହାକୁ ଦେଖି ମନୁଷ୍ୟ ହସିଥାଏ, ଏହା ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਮਿਥਿਆ ਧ੍ਰੋਹ ਮੋਹ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
ଚାଲ କପଟ, ସାଂସାରିକ ମୋହ ଏବଂ ଅଭିମାନ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਮਿਥਿਆ ਆਪਸ ਊਪਰਿ ਕਰਤ ਗੁਮਾਨੁ ॥
ନିଜର ଗର୍ବ୍ମ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਅਸਥਿਰੁ ਭਗਤਿ ਸਾਧ ਕੀ ਸਰਨ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ଭକ୍ତି ଏବଂ ସନ୍ଥଙ୍କ ଶରଣ ଅଟଳ ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਜਪਿ ਜਪਿ ਜੀਵੈ ਹਰਿ ਕੇ ਚਰਨ ॥੪॥
ହେ ନାନକ! ଭଗବାନଙ୍କ ଚରଣକୁ ହିଁ ଜପ କରି ପ୍ରାଣୀ ବାସ୍ତବିକ ଜୀବନ ବିତାଇ ଥାଏ ॥4॥
ਮਿਥਿਆ ਸ੍ਰਵਨ ਪਰ ਨਿੰਦਾ ਸੁਨਹਿ ॥
ମନୁଷ୍ୟର ସେହି କାନ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ଯିଏ ପରର ନିନ୍ଦା ଶୁଣିଥାଏ।
ਮਿਥਿਆ ਹਸਤ ਪਰ ਦਰਬ ਕਉ ਹਿਰਹਿ ॥
ସେ ହାତ ମଧ୍ୟ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ, ଯିଏ ପରର ଧନ ଚୋରାଇଥାଏ।