Page 54
ਗਣਤ ਗਣਾਵਣਿ ਆਈਆ ਸੂਹਾ ਵੇਸੁ ਵਿਕਾਰੁ ॥
ଯିଏ ନିଜ ପ୍ରାଣପତିଙ୍କୁ ଅନୁକମ୍ପା କରିବା ବଦଳରେ ତାଙ୍କ ଠାରୁ ହିସାବ ଆଶା କରନ୍ତି, ତାହାର ବୋହୁ ଲାଲ ବେସ ବେକାର ହୋଇଯାଏ, ଅର୍ଥାତ ଆଡମ୍ବର ଅଟେ।
ਪਾਖੰਡਿ ਪ੍ਰੇਮੁ ਨ ਪਾਈਐ ਖੋਟਾ ਪਾਜੁ ਖੁਆਰੁ ॥੧॥
ହେ ଜୀବାତ୍ମା! ଆଡମ୍ବରରୁ ତାହାଙ୍କ ପ୍ରୀତି ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ। ଆଡମ୍ବର ବିନାଶକାରୀ ହୋଇଥାଏ, ଏଥିରେ ପ୍ରଭୁ-ପତିଙ୍କ ପ୍ରସନ୍ନତା ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ନାହିଁ ।
ਹਰਿ ਜੀਉ ਇਉ ਪਿਰੁ ਰਾਵੈ ਨਾਰਿ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁଜୀ! ପ୍ରିୟବର ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀ ସହିତ ଏପରି ରମନ କରିଥାଏ।
ਤੁਧੁ ਭਾਵਨਿ ਸੋਹਾਗਣੀ ਅਪਣੀ ਕਿਰਪਾ ਲੈਹਿ ਸਵਾਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ସେ ସୁହାଗିନୀ ଅଟେ ଯିଏ ତୋତେ ଭଲ ଲାଗେ ଆଉ ନିଜ ଦୟା ଦୃଷ୍ଟିରେ ତାହାକୁ ପାଳନ କର ॥1॥ରୁହ॥
ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਸੀਗਾਰੀਆ ਤਨੁ ਮਨੁ ਪਿਰ ਕੈ ਪਾਸਿ ॥
ଗୁରୁ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ସେ ସୁଶୋଭିତ ହୋଇଛନ୍ତି ଆଉ ତନ ଏବଂ ମନ ତାହାର ପତିଙ୍କ ପାଖରେ ସମର୍ପିତ।
ਦੁਇ ਕਰ ਜੋੜਿ ਖੜੀ ਤਕੈ ਸਚੁ ਕਹੈ ਅਰਦਾਸਿ ॥
ନିଜର ଦୁଇ ହାତ ଯୋଡି ସେ ପ୍ରଭୁ-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଥାଏ ଆଉ ସଚ୍ଚା ହୃଦୟ ସହିତ ତାହା ସମ୍ମୁଖରେ ବନ୍ଦନା କରି ସତ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତିର ଲାଳସା ବନାଇ ରଖିଥାଏ।
ਲਾਲਿ ਰਤੀ ਸਚ ਭੈ ਵਸੀ ਭਾਇ ਰਤੀ ਰੰਗਿ ਰਾਸਿ ॥੨॥
ସେ ତାଙ୍କ ପତିଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ଲୀନ ହୋଇ ଯାନ୍ତି ଆଉ ସତ୍ୟ ପୁରୁଷଙ୍କ ଭୟରେ ରହିଥାନ୍ତି। ତାଙ୍କରି ପ୍ରେମ ରଙ୍ଗୀନ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ସେ ସତ୍ୟର ରଙ୍ଗରେ ଲୀନ ହୋଇଯାଏ। ॥2॥
ਪ੍ਰਿਅ ਕੀ ਚੇਰੀ ਕਾਂਢੀਐ ਲਾਲੀ ਮਾਨੈ ਨਾਉ ॥
ସେ ନିଜର ପ୍ରିୟତମର ଅନୁଚର ବୋଲାଏ, ଯିଏ ନିଜକୁ ନାମ ପାଖରେ ସମର୍ପଣ କରିଦିଏ।
ਸਾਚੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਤੁਟਈ ਸਾਚੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਉ ॥
ସଚ୍ଚା ପ୍ରେମ କେବେ ଭାଙ୍ଗେ ନାହିଁ ଆଉ ସେ ସଚ୍ଚା ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ କରନ୍ତି।
ਸਬਦਿ ਰਤੀ ਮਨੁ ਵੇਧਿਆ ਹਉ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ॥੩॥
ଗୁରୁବାଣୀରେ ଯାହାର ମନ ଲୀନ ହୋଇଯାଇଛି, ମୁଁ ସର୍ବଦା ତାଙ୍କରି ପାଖରେ ସମର୍ପିତ ଅଟେ ॥3॥
ਸਾ ਧਨ ਰੰਡ ਨ ਬੈਸਈ ਜੇ ਸਤਿਗੁਰ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇ ॥
ସେହି ନାରୀ ଯିଏ ନିଜ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶରେ ଲୀନ ହୋଇଯାଇଛି, ସେ କଦାପି ବିଧବା ହୁଏ ନାହିଁ।
ਪਿਰੁ ਰੀਸਾਲੂ ਨਉਤਨੋ ਸਾਚਉ ਮਰੈ ਨ ਜਾਇ ॥
ତାହାର ପତିଙ୍କ ଘର ସର୍ବଦା ନବୀନ ଏବଂ ସତ୍ୟବାଦୀ ଅଟେ। ସେ ଜୀବନ-ମୃତ୍ୟୁ ଚକ୍ରରୁ ବିମୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਨਿਤ ਰਵੈ ਸੋਹਾਗਣੀ ਸਾਚੀ ਨਦਰਿ ਰਜਾਇ ॥੪॥
ସେ ସର୍ବଦା ସେ ପବିତ୍ର ନାରୀଙ୍କୁ ହର୍ଷିତ କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ତାହା ଉପରେ ନିଜର ସତ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟି ରଖିଥାନ୍ତି, କାରଣ ସେ ତାଙ୍କରି ଆଜ୍ଞା ଅନୁସାରେ ବିଚରଣ କରିଥାଏ ॥4॥
ਸਾਚੁ ਧੜੀ ਧਨ ਮਾਡੀਐ ਕਾਪੜੁ ਪ੍ਰੇਮ ਸੀਗਾਰੁ ॥
ଏପରି ଜୀବାତ୍ମା କପାଳରେ ସତ୍ୟର ସିନ୍ଦୁର ଲଗାଏ ଆଉ ପ୍ରେମକୁ ପୋଷାକ ତଥା ଶୃଙ୍ଗାର କରେ।
ਚੰਦਨੁ ਚੀਤਿ ਵਸਾਇਆ ਮੰਦਰੁ ਦਸਵਾ ਦੁਆਰੁ ॥
ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ ହୃଦୟରେ ଧାରଣ କରିବା ଚନ୍ଦନ ଲଗାଏ ଆଉ ଦଶ ଦ୍ଵାରକୁ ନିଜ ମହଲ ବନାଇ ଥାଏ।
ਦੀਪਕੁ ਸਬਦਿ ਵਿਗਾਸਿਆ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਉਰ ਹਾਰੁ ॥੫॥
ସେ ଗୁଡ଼-ଶବ୍ଦର ଦୀପକ ପ୍ରଜ୍ଜ୍ଵଳିତ କରିଥାଏ ଆଉ ରାମ ନାମ ହିଁ ତାହାର ମାଳା ଅଟେ ॥5॥
ਨਾਰੀ ਅੰਦਰਿ ਸੋਹਣੀ ਮਸਤਕਿ ਮਣੀ ਪਿਆਰੁ ॥
ନାରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଅତି ରୂପବତୀ ଓ ସୁନ୍ଦର ଅଟେ ଆଉ ତାହାର ମସ୍ତକରେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ସ୍ନେହର ମାଣିକ୍ୟ ଶୋଭାପାଉଥାଏ ।
ਸੋਭਾ ਸੁਰਤਿ ਸੁਹਾਵਣੀ ਸਾਚੈ ਪ੍ਰੇਮਿ ਅਪਾਰ ॥
ତାହାର ମହିମା ତଥା ବିବେକ ଅତି ମନୋହର ତଥା ତାହାର ପ୍ରୀତି ଅନନ୍ତ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପାଇଁ ସଚ୍ଚା ଅଟେ।
ਬਿਨੁ ਪਿਰ ਪੁਰਖੁ ਨ ਜਾਣਈ ਸਾਚੇ ਗੁਰ ਕੈ ਹੇਤਿ ਪਿਆਰਿ ॥੬॥
ସେ ନିଜର ପ୍ରିୟତମ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ମଧ୍ୟ ପରମ ପୁରୁଷ ଭାବେ ନାହିଁ। କେବଳ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ପାଇଁ ସେ ପ୍ରେମ ତଥା ଅନୁରାଗ ରଖିଥାଏ ॥6॥
ਨਿਸਿ ਅੰਧਿਆਰੀ ਸੁਤੀਏ ਕਿਉ ਪਿਰ ਬਿਨੁ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਇ ॥
ପରନ୍ତୁ, ଯିଏ ଅନ୍ଧାରର ନିଶାରେ ସୋଇ ରହିଛି, ସେ ନିଜ ପ୍ରିୟତମ ବ୍ୟତୀତ ନିଜର ରାତି କିପରି ଅତିବାହିତ କରିବ?
ਅੰਕੁ ਜਲਉ ਤਨੁ ਜਾਲੀਅਉ ਮਨੁ ਧਨੁ ਜਲਿ ਬਲਿ ਜਾਇ ॥
ତୋର ଅଙ୍ଗ ଜଳିଯିବ, ତୋର ଦେହ ଜଳିଯିବ ଆଉ ତୋର ହୃଦୟ ଏବଂ ଧନ ସବୁ ଜଳିଯିବ।
ਜਾ ਧਨ ਕੰਤਿ ਨ ਰਾਵੀਆ ਤਾ ਬਿਰਥਾ ਜੋਬਨੁ ਜਾਇ ||
ଯଦି ଜୀବ ରୂପୀ ନାରୀକୁ ପ୍ରାଣପତି ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ତାହାର ଯୌବନ ବ୍ୟର୍ଥ ଯାଏ ॥7॥
ਸੇਜੈ ਕੰਤ ਮਹੇਲੜੀ ਸੂਤੀ ਬੂਝ ਨ ਪਾਇ ॥
ଜୀବ ରୂପୀ ସ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ମାଳି ଉଭୟ ଏକ ହିଁ ହୃଦୟ ରୂପୀ ଶେଯରେ ଥାଆନ୍ତି। କିନ୍ତୁ, ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ମାୟା ମୋହର ନିଦ୍ରାରେ ମଗ୍ନ ଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ଶୋଇଥିବା ସ୍ତ୍ରୀର ଏହି ବିଷୟରେ କିଛି ମଧ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ନଥାଏ।
ਹਉ ਸੁਤੀ ਪਿਰੁ ਜਾਗਣਾ ਕਿਸ ਕਉ ਪੂਛਉ ਜਾਇ ॥
ମୁଁ ନିଦ୍ରାରେ ମଗ୍ନ ଅଛି, ମୋ ପତି ପ୍ରଭୁ ଜାଗିଛନ୍ତି , ମୁଁ କାହାକୁ ପଚାରିବି?
ਸਤਿਗੁਰਿ ਮੇਲੀ ਭੈ ਵਸੀ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰੇਮੁ ਸਖਾਇ ॥੮॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀକୁ ସଦଗୁରୁ ତାହାର ପତି-ପ୍ରଭୁ ସହିତ ମିଳନ କରାଇ ଦିଅନ୍ତି, ସେ ସର୍ବଦା ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭୟରେ ରହିଥାଏ, ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରେମ ସେହି ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀର ସାଥି ବନିଯାଏ ॥8॥2॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ସିରିରାଗ ମହଲା 1 ॥
ਆਪੇ ਗੁਣ ਆਪੇ ਕਥੈ ਆਪੇ ਸੁਣਿ ਵੀਚਾਰੁ ॥
ହେ ସ୍ଵାମୀ! ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ରତ୍ନର ଗୁଣ ଅଟ। ତୁମେ ନିଜେ ହିଁ ରତ୍ନର ଗୁଣ ବିଷୟରେ କୁହ, ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଗ୍ରାହକ ସାଜି ଏହି ଗୁଣର ବିଚାର କର।
ਆਪੇ ਰਤਨੁ ਪਰਖਿ ਤੂੰ ਆਪੇ ਮੋਲੁ ਅਪਾਰੁ ॥
ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନାମରୂପି ରତ୍ନ ଅଟ, ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ପରୀକ୍ଷକ ଆଉ ତୁମେ ଅନନ୍ତ ମୂଲ୍ୟବାନ ଅଟ।
ਸਾਚਉ ਮਾਨੁ ਮਹਤੁ ਤੂੰ ਆਪੇ ਦੇਵਣਹਾਰੁ ॥੧॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ତୁମେ ହିଁ ମାନ, ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଆଉ ମହତ୍ଵ ଅଟ ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଦାନଶୀଳ ପ୍ରଭୁ, ତାହାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଅ ॥1॥
ਹਰਿ ਜੀਉ ਤੂੰ ਕਰਤਾ ਕਰਤਾਰੁ ॥
ହେ ହରି! ତୁମେ ହିଁ ଜଗତର ରଚୟିତା ଏବଂ ସୃଜନହାର ଅଟ।
ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖੁ ਤੂੰ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਆਚਾਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୋତେ ଯେଉଁ ପରି ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ମୋର ରକ୍ଷା କର, ହେ ପରମାତ୍ମା! ମୋତେ ନିଜର ନାମ ସ୍ମରଣ ଏବଂ ଜୀବନ ଆଚରଣ ପ୍ରଦାନ କର ॥1॥ରୁହ॥
ਆਪੇ ਹੀਰਾ ਨਿਰਮਲਾ ਆਪੇ ਰੰਗੁ ਮਜੀਠ ॥
ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସୁଧ-ନିର୍ମଳ ରତ୍ନ ଅଟ ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଭକ୍ତିର ମଞ୍ଜିଷ୍ଠା ରଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ଅଟ।
ਆਪੇ ਮੋਤੀ ਊਜਲੋ ਆਪੇ ਭਗਤ ਬਸੀਠੁ ॥
ତୁମେ ହିଁ ନିର୍ମଳ ମୋତି ଅଟ ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଭକ୍ତର ମଧ୍ୟସ୍ଥ ମଧ୍ୟ ଅଟ।
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਲਾਹਣਾ ਘਟਿ ਘਟਿ ਡੀਠੁ ਅਡੀਠੁ ॥੨॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ଅଦୃଶ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସିତ କରାଯାଇଥାଏ ଆଉ ପ୍ରତ୍ୟେକ ହୃଦୟରେ ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥାଏ ॥2॥
ਆਪੇ ਸਾਗਰੁ ਬੋਹਿਥਾ ਆਪੇ ਪਾਰੁ ਅਪਾਰੁ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସାଗର ତଥା ପାର ହେବାର ଜାହାଜ ଅଟ। ତଥା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଉଭୟ କୂଳ ଅଟ ।
ਸਾਚੀ ਵਾਟ ਸੁਜਾਣੁ ਤੂੰ ਸਬਦਿ ਲਘਾਵਣਹਾਰੁ ॥
ହେ ସର୍ବଜ୍ଞ ସ୍ଵାମୀ! ତୁ ହିଁ ସତ୍ୟ ମାର୍ଗ ଅଟ ଆଉ ତୋର ନାମ ପାର କରାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରଦର୍ଶକ ଅଟ।
ਨਿਡਰਿਆ ਡਰੁ ਜਾਣੀਐ ਬਾਝੁ ਗੁਰੂ ਗੁਬਾਰੁ ॥੩॥
ଯିଏ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମରେ ଭୟ ରଖେ ନାହିଁ, ସେ ହିଁ ଭବ ସାଗରରେ ଭୟଭୀତ ହୋଇଥାଏ। ଗୁରୁଦେବଙ୍କ ଅତିରିକ୍ତ ସର୍ବତ୍ର ଅନ୍ଧକାର ଥାଏ। ॥3॥
ਅਸਥਿਰੁ ਕਰਤਾ ਦੇਖੀਐ ਹੋਰੁ ਕੇਤੀ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
କେବଳ ସୃଷ୍ଟିର କର୍ତ୍ତା ହିଁ ସର୍ବଦା ସ୍ଥିର ଦେଖାଯାନ୍ତି, ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତେ ଜନ୍ମ ମରଣ ଚକ୍ରରେ ରହିଥାନ୍ତି।
ਆਪੇ ਨਿਰਮਲੁ ਏਕੁ ਤੂੰ ਹੋਰ ਬੰਧੀ ਧੰਧੈ ਪਾਇ ॥
ହେ ପରଂବ୍ରହ୍ମ! କେବଳ ତୁମେ ହିଁ ନିଜେ ଶୁଦ୍ଧ ଅଟ, ଅନ୍ୟମାନେ ସାଂସାରିକ କର୍ମ ଭିତରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି।
ਗੁਰਿ ਰਾਖੇ ਸੇ ਉਬਰੇ ਸਾਚੇ ਸਿਉ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੪॥
ଯେଉଁ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ଗୁରୁଜୀ ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି, ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭକ୍ତିରେ ଲୀନ ହୋଇ ସାଂସାରିକ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥାଏ ॥4॥