Page 8
ਸਰਮ ਖੰਡ ਕੀ ਬਾਣੀ ਰੂਪੁ ॥
(ଶ୍ରମଖଣ୍ଡରେ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଭକ୍ତିକୁ ପ୍ରମୁଖ ବୋଲି ଗଣାଯାଇଛି) ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭକ୍ତି ଉଦ୍ୟମ ସନ୍ଥଙ୍କ ବାଣୀ ମଧୁର ଅଟେ।
ਤਿਥੈ ਘਾੜਤਿ ਘੜੀਐ ਬਹੁਤੁ ਅਨੂਪੁ ॥
ସେଠାରେ (ଶ୍ରମଖଣ୍ଡରେ) ଅଦ୍ଵିତୀୟ ସୁନ୍ଦର ସ୍ୱରୂପ ଗଠନ କରାଯାଏ।
ਤਾ ਕੀਆ ਗਲਾ ਕਥੀਆ ਨਾ ਜਾਹਿ ॥ ਜੇ ਕੋ ਕਹੈ ਪਿਛੈ ਪਛੁਤਾਇ ॥
ତାଙ୍କରି କଥାକୁ କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ। ଯଦି କିଏ ତାଙ୍କରି ମହିମା କଥନ କରିବା ଚେଷ୍ଟା କରେ, ତାହାହେଲେ ସେ ପରେ ପଶ୍ଚାତାପ କରେ।
ਤਿਥੈ ਘੜੀਐ ਸੁਰਤਿ ਮਤਿ ਮਨਿ ਬੁਧਿ ॥
ସେଠାରେ ବେଦ-ଶ୍ରୁତି, ଜ୍ଞାନ, ମନ ଆଉ ବୁଦ୍ଧି ଗଢା ଯାଏ।
ਤਿਥੈ ਘੜੀਐ ਸੁਰਾ ਸਿਧਾ ਕੀ ਸੁਧਿ ॥੩੬॥
ସେଠାରେ ଦିବ୍ୟ ବୁଦ୍ଧି ଥିବା ଦେବ ଓ ସିଦ୍ଧ ଅବସ୍ଥା ପ୍ରାପ୍ତ ହେବା ଜ୍ଞାନ ଗଢା ଯାଏ। ॥36॥
ਕਰਮ ਖੰਡ ਕੀ ਬਾਣੀ ਜੋਰੁ ॥
ଯେଉଁ ଉପାସକ ଉପରେ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ କୃପା ହୁଏ ତାଙ୍କରି ବାଣୀ ଶକ୍ତିବାନ ହୋଇଯାଏ।
ਤਿਥੈ ਹੋਰੁ ਨ ਕੋਈ ਹੋਰੁ ॥
ଯେଉଁଠି ଏହି ଉପାସକ ବିଦ୍ୟମାନ ହୋଇଥାଏ ସେଠାରେ ଆଉ କେହି ରହନ୍ତି ନାହିଁ।
ਤਿਥੈ ਜੋਧ ਮਹਾਬਲ ਸੂਰ ॥
ସେହି ଉପାସକଙ୍କ ଠାରେ ଦେହକୁ ଜିତିବା ଯୋଦ୍ଧା, ଇନ୍ଦ୍ରିୟକୁ ଜିତିବା ମହାବଳ ତଥା ମନକୁ ଜିତିବା ବୀର ଥାଏ।
ਤਿਨ ਮਹਿ ਰਾਮੁ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰ ॥
ତାଙ୍କରି ପାଖରେ ପ୍ରଭୁ ରାମ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଥାନ୍ତି।
ਤਿਥੈ ਸੀਤੋ ਸੀਤਾ ਮਹਿਮਾ ਮਾਹਿ ॥
ସେହି ନିର୍ଗୁଣ ସ୍ୱରୂପ ରାମଙ୍କ ସହିତ ମହିମା ରୂପୀ ସୀତା ଚନ୍ଦ୍ରମା ଭଳି ପ୍ରକାଶମାନ ଓ ମନକୁ ଶୀତଳ କରନ୍ତି।
ਤਾ ਕੇ ਰੂਪ ਨ ਕਥਨੇ ਜਾਹਿ ॥
ଏପରି ସ୍ୱରୂପ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ବାଲାର ଗୁଣ କଥନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।
ਨਾ ਓਹਿ ਮਰਹਿ ਨ ਠਾਗੇ ਜਾਹਿ ॥ ਜਿਨ ਕੈ ਰਾਮੁ ਵਸੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
ସେହି ଉପାସକ ମରନ୍ତି ନାହିଁ କି ଥକି ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ। ଯାହାର ହୃଦୟରେ ପରମାତ୍ମା ରାମଙ୍କ ସ୍ୱରୂପ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି।
ਤਿਥੈ ਭਗਤ ਵਸਹਿ ਕੇ ਲੋਅ ॥
ସେଠାରେ କେତେ ଲୋକର ଭକ୍ତ ନିବାସ କରନ୍ତି।
ਕਰਹਿ ਅਨੰਦੁ ਸਚਾ ਮਨਿ ਸੋਇ ॥
ଯାହାର ହୃଦୟରେ ସତ୍ୟସ୍ଵରୂପ ନିରଙ୍କାର ବାସ କରନ୍ତି, ସେ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତି।
ਸਚ ਖੰਡਿ ਵਸੈ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ॥
ସତ୍ୟ ଧାରଣ ବାଲାର ହୃଦୟରେ (ସଚଖଣ୍ଡ)ରେ ସେହି ନିରଙ୍କାର ନିବାସ କରନ୍ତି; ଅର୍ଥାତ ବୈକୁଣ୍ଠ ଲୋକ, ଯେଉଁଠି ସଦଗୁଣୀ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ଵ ବାସ କରେ, ସେଠାରେ ସଦଗୁଣ ସମପର୍ଣ୍ଣ ପରମାତ୍ମା ରହନ୍ତି।
ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲ ॥
ଏଠାରେ ରଚୟିତା ନିଜ ସୃଜନ ରଚନା କରି କୃପା-ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖନ୍ତି ଅର୍ଥାତ ତାହାଙ୍କ ପୋଷଣ କରନ୍ତି।
ਤਿਥੈ ਖੰਡ ਮੰਡਲ ਵਰਭੰਡ ॥
ସେହି ସଚଖଣ୍ଡରେ ଖଣ୍ଡ, ମଣ୍ଡଳ, ଓ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଅନନ୍ତ ଅଟେ।
ਜੇ ਕੋ ਕਥੈ ਤ ਅੰਤ ਨ ਅੰਤ ॥
ଯଦି କିଏ ତାହାଙ୍କ ଅନ୍ତ କଥା କୁହେ ତ ଅନ୍ତ ପାଇପାରିବ ନାହିଁ, କାରଣ ସେ ଅସୀମ ଅଟେ।
ਤਿਥੈ ਲੋਅ ਲੋਅ ਆਕਾਰ ॥
ସେଠାରେ ଅନେକ ଅନେକ ଲୋକ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି ଆଉ ରହିବାବାଲାଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ଵ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଅଟେ।
ਜਿਵ ਜਿਵ ਹੁਕਮੁ ਤਿਵੈ ਤਿਵ ਕਾਰ ॥
ପୁଣି ଯେଉଁ ଭଳି ସେ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ ପରମାତ୍ମା ଆଦେଶ କରନ୍ତି, ସେହି ଭଳି ସେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି।
ਵੇਖੈ ਵਿਗਸੈ ਕਰਿ ਵੀਚਾਰੁ ॥
ନିଜେ ରଚିଥିବା ପ୍ରପଞ୍ଚକୁ ଦେଖି ଓ ଶୁଭାଶୁଭ କର୍ମର ବିଚାର କରି ସେ ପ୍ରସନ୍ନ ହୁଅନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਕਥਨਾ ਕਰੜਾ ਸਾਰੁ ॥੩੭॥
ଗୁରୁ ନାନକ ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ସେହି ନିରଙ୍କାରଙ୍କ ମୂଳ-ତତ୍ତ୍ଵ ଯାହା ମୁଁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି ତାହାକୁ କଥନ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଠିନ ଅଟେ। ॥37॥
ਜਤੁ ਪਾਹਾਰਾ ਧੀਰਜੁ ਸੁਨਿਆਰੁ ॥
ଇନ୍ଦ୍ରିୟ-ନିଗ୍ରହ ରୂପୀ ଭଟ୍ଟି, ସଂଯମ ରୂପୀ ସୁନାରି
ਅਹਰਣਿ ਮਤਿ ਵੇਦੁ ਹਥੀਆਰੁ ॥
ଅଚଳ ବୁଦ୍ଧି ରୂପୀ ଆହରଣ, ଗୁରୁ ଜ୍ଞାନ ରୂପୀ ହାତୁଡି
ਭਉ ਖਲਾ ਅਗਨਿ ਤਪ ਤਾਉ ॥
ନିରଙ୍କାରଙ୍କ ଭୟକୁ ଢାଙ୍କୁଣୀ ତଥା ତପୋମୟ ଜୀବନକୁ ଅଗ୍ନି ତାପ ବନାଅ।
ਭਾਂਡਾ ਭਾਉ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਤਿਤੁ ਢਾਲਿ ॥
ହୃଦୟ-ପ୍ରେମକୁ ପାତ୍ର ବନାଇ ସେଥିରେ ନାମ-ଅମୃତ ତରଳା ଯାଏ।
ਘੜੀਐ ਸਬਦੁ ਸਚੀ ਟਕਸਾਲ ॥
ଏହି ଟଙ୍କାଶାଳରେ ନୈତିକ ଜୀବନ ଗଢାଯାଏ। ଅର୍ଥାତ, ଏପରି ଟଙ୍କାଶାଳରୁ ହିଁ ସଦଗୁଣୀ ଜୀବନ ବନା ଯାଇପାରିବ।
ਜਿਨ ਕਉ ਨਦਰਿ ਕਰਮੁ ਤਿਨ ਕਾਰ ॥
ଯାହା ଉପରେ ଅକାଳ-ପୁରୁଷଙ୍କ କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି ପଡିଥାଏ, ତାହାକୁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ମିଳେ।
ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲ ॥੩੮॥
ହେ ନାନକ! ଏପରି ସଦଗୁଣୀ ଜୀବ ସେହି କୃପାସାଗର ପରମାତ୍ମାଙ୍କ କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି କାରଣରୁ କୃତାର୍ଥ ହୋଇଥାଏ।॥38॥
ਸਲੋਕੁ ॥
ସଲୋକ ॥
ਪਵਣੁ ਗੁਰੂ ਪਾਣੀ ਪਿਤਾ ਮਾਤਾ ਧਰਤਿ ਮਹਤੁ ॥
ସମସ୍ତ ସୃଷ୍ଟିର ଗୁରୁ ପବନ, ପାଣି ପିତା, ଆଉ ପୃଥିବୀ ବଡ ମାତା ଅଟେ।
ਦਿਵਸੁ ਰਾਤਿ ਦੁਇ ਦਾਈ ਦਾਇਆ ਖੇਲੈ ਸਗਲ ਜਗਤੁ ॥
ଦିନ ଆଉ ରାତି ଦୁଇଟି ଢାଇ ଓ ଝିଅ ସମାନ ଅଟେ ତଥା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଗତ ଏମାନଙ୍କ କୋଳରେ ଖେଳୁଛି।
ਚੰਗਿਆਈਆ ਬੁਰਿਆਈਆ ਵਾਚੈ ਧਰਮੁ ਹਦੂਰਿ ॥
ଶୁଭ ଓ ଅଶୁଭ କର୍ମର ବିବେଚନା ସେହି ଅକାଳ-ପୁରୁଷଙ୍କ ଦରବାରରେ ହୁଏ।
ਕਰਮੀ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਕੇ ਨੇੜੈ ਕੇ ਦੂਰਿ ॥
ନିଜର ଶୁଭାଶୁଭ କର୍ମର ଫଳସ୍ଵରୂପ ହିଁ ଜୀବ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନିକଟ ଅଥବା ଦୂର ହୋଇଥାଏ।
ਜਿਨੀ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ਗਏ ਮਸਕਤਿ ਘਾਲਿ ॥
ଯିଏ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ କରିଛି, ସେ ଜପ-ତପ ଆଦି କରିଥିବା ପରିଶ୍ରମକୁ ସଫଳ କରିଛି।
ਨਾਨਕ ਤੇ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਕੇਤੀ ਛੁਟੀ ਨਾਲਿ ॥੧॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଏପରି ସଦପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମୁଖ ଉଜ୍ଜଳ ହୋଇଥାଏ ଆଉ କେତେ ଜୀବ ତାଙ୍କରି ସାଥିରେ, ଅର୍ଥାତ ତାଙ୍କୁ ଅନୁସରଣ କରି, ଜନ୍ମ-ମୃତ୍ୟୁ ଚକ୍ରରୁ ମୁକ୍ତ ରହନ୍ତି।॥1॥
ਸੋ ਦਰੁ ਰਾਗੁ ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੧
ସୋ ଦରୁ ରାଗ ଆଶା ମହଲା 1
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପାଇ ହୁଏ।
ਸੋ ਦਰੁ ਤੇਰਾ ਕੇਹਾ ਸੋ ਘਰੁ ਕੇਹਾ ਜਿਤੁ ਬਹਿ ਸਰਬ ਸਮਾਲੇ ॥
ହେ ନିରଙ୍କାର! ତୋର ସେହି (ଅକଥନୀୟ) ଦ୍ଵାର କିପରି ଅଟେ, ସେହି ନିବାସ ସ୍ଥାନ କିପରି ଅଟେ, ଯେଉଁଠି ବିରାଜମାନ ହୋଇ ତୁମେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସୃଷ୍ଟିର ପ୍ରତିପାଳନ କରୁଛ?(ଏହି ବିଷୟରେ ମୁଁ କିପରି କହିବି)।
ਵਾਜੇ ਤੇਰੇ ਨਾਦ ਅਨੇਕ ਅਸੰਖਾ ਕੇਤੇ ਤੇਰੇ ਵਾਵਣਹਾਰੇ ॥
ହେ ଅନନ୍ତ ସ୍ୱରୂପ! ତୁମ ଦ୍ଵାରରେ ଅଗଣିତ ଦିବ୍ୟ ନାଦ ଗୁଞ୍ଜନ କରୁଛି, କେତେ ବାଦକ ସେଠାରେ ଅଛନ୍ତି।
ਕੇਤੇ ਤੇਰੇ ਰਾਗ ਪਰੀ ਸਿਉ ਕਹੀਅਹਿ ਕੇਤੇ ਤੇਰੇ ਗਾਵਣਹਾਰੇ ॥
ତୁମର ଦ୍ଵାରରେ କେତେ ରାଗିଣୀ ସହିତ ରାଗ କହନ୍ତି ଆଉ କେତେ ହିଁ ସେଠାରେ ସେହି ରାଗ ଓ ରାଗିଣୀ ଗାନ କରନ୍ତି।
ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਪਵਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੁ ਗਾਵੈ ਰਾਜਾ ਧਰਮੁ ਦੁਆਰੇ ॥
(ପ୍ରଥମେ ଗାଇବା ବାଲାଙ୍କ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ) ହେ ଅକାଳ-ପୁରୁଷ! ତୁମକୁ ପବନ, ଜଳ, ଅଗ୍ନି ଆଦି ଗାଆନ୍ତି ଆଉ ଧର୍ମରାଜ ମଧ୍ୟ ତୁମର ଦ୍ଵାରରେ ତୁମର ଯଶ ଗାନ କରୁଛନ୍ତି।
ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਚਿਤੁ ਗੁਪਤੁ ਲਿਖਿ ਜਾਣਨਿ ਲਿਖਿ ਲਿਖਿ ਧਰਮੁ ਬੀਚਾਰੇ ॥
ଜୀବଙ୍କ ଶୁଭାଶୁଭ କର୍ମ ଲେଖିବାବାଲା ଚିତ୍ରଗୁପ୍ତ ହିଁ ଯଶୋଗାନ କରେ ତଥା ଲେଖି କରି ଶୁଭ ଅଶୁଭ କର୍ମର ବିଚାର କରେ।
ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਈਸਰੁ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇਵੀ ਸੋਹਨਿ ਤੇਰੇ ਸਦਾ ਸਵਾਰੇ ॥
ଶିବ ଓ ବ୍ରହ୍ମା ନିଜ ଦୈବୀ ଶକ୍ତି ସହିତ ତୁମର ଗୁଣଗାନ କରୁଛନ୍ତି, ଯିଏ ତୁମ ଠାରେ ରହି ସର୍ବଦା ଶୋଭା ପାଏ।
ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਇੰਦ੍ਰ ਇੰਦ੍ਰਾਸਣਿ ਬੈਠੇ ਦੇਵਤਿਆ ਦਰਿ ਨਾਲੇ ॥
ଦେବତାଙ୍କ ସାଥିରେ ନିଜ ସିଂହାସନ ଉପରେ ବସି ଇନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ତୁମର ମହିମା ଗାନ କରୁଛନ୍ତି।
ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਸਿਧ ਸਮਾਧੀ ਅੰਦਰਿ ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਸਾਧ ਬੀਚਾਰੇ ॥
ସମାଧିରେ ରହି ସିଦ୍ଧ ମଧ୍ୟ ତୁମର ଯଶ ଗାନ କରୁଛନ୍ତି, ବିଚାରବନ୍ତ ସାଧୁ ମଧ୍ୟ ତୁମର ପ୍ରଶଂସା କରୁଛନ୍ତି।