Page 1402
ਸਤਿਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਅਲਖ ਗਤਿ ਜਾ ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮਦਾਸੁ ਤਾਰਣ ਤਰਣੰ ॥੨॥
સદ્દગુરુ રામદાસની સેવા કરો, તેમનો મહિમા અવર્ણનીય છે, હકીકતમાં શ્રી ગુરુ રામદાસ એ જહાજ છે જે વિશ્વ-સમુદ્રને પાર કરે છે || ૨ ||
ਸੰਸਾਰੁ ਅਗਮ ਸਾਗਰੁ ਤੁਲਹਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਗੁਰੂ ਮੁਖਿ ਪਾਯਾ ॥
આ સંસાર એક અમર્યાદ સાગર છે, જેના દ્વારા પરમાત્માનું નામ મેળવવા માટે એક જહાજ છે અને તે ગુરુ પાસેથી પ્રાપ્ત થાય છે.
ਜਗਿ ਜਨਮ ਮਰਣੁ ਭਗਾ ਇਹ ਆਈ ਹੀਐ ਪਰਤੀਤਿ ॥
જ્યારે મનમાં હરિનામ પ્રત્યે સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા ઉત્પન્ન થાય છે, ત્યારે વ્યક્તિને સંસારમાં જન્મ-મરણમાંથી મુક્તિ મળે છે.
ਪਰਤੀਤਿ ਹੀਐ ਆਈ ਜਿਨ ਜਨ ਕੈ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਕਉ ਪਦਵੀ ਉਚ ਭਈ ॥
જે વ્યક્તિના મનમાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ હોય છે, તેને જ ઉચ્ચ પદ મળે છે.
ਤਜਿ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਲੋਭੁ ਅਰੁ ਲਾਲਚੁ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਕੀ ਬ੍ਰਿਥਾ ਗਈ ॥
તે મોહ - માયા તેમજ લોભ-લાલચનો ત્યાગ કરે છે અને વાસના અને ક્રોધની પીડામાંથી મુક્ત થાય છે.
ਅਵਲੋਕ੍ਯ੍ਯਾ ਬ੍ਰਹਮੁ ਭਰਮੁ ਸਭੁ ਛੁਟਕ੍ਯ੍ਯਾ ਦਿਬ੍ ਦ੍ਰਿਸ੍ਟਿ ਕਾਰਣ ਕਰਣੰ ॥
જે સજ્જને સર્વશક્તિમાન, કરણ - કારણ, દિવ્ય દ્રષ્ટિ, પરબ્રહ્મ રૂપ ગુરુ રામદાસને જોયા છે, તેમના બધા ભ્રમ દૂર થઈ ગયા છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਅਲਖ ਗਤਿ ਜਾ ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮਦਾਸੁ ਤਾਰਣ ਤਰਣੰ ॥੩॥
સદ્દગુરુની સેવા કરો, જેનો મહિમા અવર્ણનીય છે, હે જિજ્ઞાસુઓ, શ્રી ગુરુ રામદાસ ભવસાગરથી પર કરવાવાળું જહાજ છે || ૩ ||
ਪਰਤਾਪੁ ਸਦਾ ਗੁਰ ਕਾ ਘਟਿ ਘਟਿ ਪਰਗਾਸੁ ਭਯਾ ਜਸੁ ਜਨ ਕੈ ॥
ગુરુ રામદાસનો મહિમા સર્વત્ર ફેલાયેલો છે, શિષ્યો અને સેવકો તેમનો મહિમા ગાઈ રહ્યા છે.
ਇਕਿ ਪੜਹਿ ਸੁਣਹਿ ਗਾਵਹਿ ਪਰਭਾਤਿਹਿ ਕਰਹਿ ਇਸ੍ਨਾਨੁ ॥
કોઈ સવારે વહેલા ઉઠીને સ્નાન કરીને એમની અમૃતવાણી વાંચન - સાંભળતા તેમજ ગાય છે
ਇਸ੍ਨਾਨੁ ਕਰਹਿ ਪਰਭਾਤਿ ਸੁਧ ਮਨਿ ਗੁਰ ਪੂਜਾ ਬਿਧਿ ਸਹਿਤ ਕਰੰ ॥
તેઓ વહેલી સવારે સ્નાન કરે છે અને શુદ્ધ હૃદયથી ગુરુની પૂજા કરે છે.
ਕੰਚਨੁ ਤਨੁ ਹੋਇ ਪਰਸਿ ਪਾਰਸ ਕਉ ਜੋਤਿ ਸਰੂਪੀ ਧ੍ਯ੍ਯਾਨੁ ਧਰੰ ॥
ગુરુરૂપી પારસના સ્પર્શથી તેમનું શરીર કંચન થઈ જાય છે અને તેઓ જ્યોતિ સ્વરૂપ ગુરુ રામદાસનું ધ્યાન કરે છે.
ਜਗਜੀਵਨੁ ਜਗੰਨਾਥੁ ਜਲ ਥਲ ਮਹਿ ਰਹਿਆ ਪੂਰਿ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਬਰਨੰ ॥
સંસારનું જીવન, જગતનો સ્વામી, જળ-ભૂમિ સર્વમાં વ્યાપી છે, તેનું વર્ણન અનેક રીતે થઈ રહ્યું છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਅਲਖ ਗਤਿ ਜਾ ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮਦਾਸੁ ਤਾਰਣ ਤਰਣੰ ॥੪॥
તો આવા ભગવાન સ્વરૂપ ગુરુ (રામદાસ)ની સેવા કરો, તેમનો મહિમા અવર્ણનીય છે. હે જિજ્ઞાસુઓ, શ્રી ગુરુ રામદાસ ભાવસાગરમાંથી પર કરાવાવાળા જહાજ છે || ૪ ||
ਜਿਨਹੁ ਬਾਤ ਨਿਸ੍ਚਲ ਧ੍ਰੂਅ ਜਾਨੀ ਤੇਈ ਜੀਵ ਕਾਲ ਤੇ ਬਚਾ ॥
જેમણે ગુરુની વાતને ધ્રુવની જેમ નિશ્ચિતપણે સ્વીકારી લીધી છે, આવી વ્યક્તિઓ સમયથી બચી જાય છે.
ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਤਰਿਓ ਸਮੁਦ੍ਰੁ ਰੁਦ੍ਰੁ ਖਿਨ ਇਕ ਮਹਿ ਜਲਹਰ ਬਿੰਬ ਜੁਗਤਿ ਜਗੁ ਰਚਾ ॥
તેઓ એક જ ક્ષણમાં ભયંકર વિશ્વ-સમુદ્રને પાર કરી ગયા છે અને તેઓ માને છે કે આ વિશ્વ વાદળોના પડછાયા જેટલું નશ્વર છે.
ਕੁੰਡਲਨੀ ਸੁਰਝੀ ਸਤਸੰਗਤਿ ਪਰਮਾਨੰਦ ਗੁਰੂ ਮੁਖਿ ਮਚਾ ॥
ગુરુના સાનિધ્યમાં કુંડળીનીનો સંકલ્પ થાય છે અને પરમાનંદની પ્રાપ્તિ થાય છે.
ਸਿਰੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬੁ ਸਭ ਊਪਰਿ ਮਨ ਬਚ ਕ੍ਰੰਮ ਸੇਵੀਐ ਸਚਾ ॥੫॥
મહામહિમ ગુરુ જ માલિક છે, મહાન છે, વ્યક્તિએ તેમની મન, વચન, કાર્યથી સેવા કરવી જોઈએ. || ૫ ||
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿ ਜੀਉ ॥
હે વાહિગુરુ! હે (ગુરુ રામદાસ) પરમેશ્વર! વાહ-વાહ, તમે પ્રશંસનીય છો, હું તમારો ઋણી છું.
ਕਵਲ ਨੈਨ ਮਧੁਰ ਬੈਨ ਕੋਟਿ ਸੈਨ ਸੰਗ ਸੋਭ ਕਹਤ ਮਾ ਜਸੋਦ ਜਿਸਹਿ ਦਹੀ ਭਾਤੁ ਖਾਹਿ ਜੀਉ ॥
તમારી આંખો કમળ જેવી છે, તમે મીઠી વાતો કરનાર છો, તમે કરોડોથી શોભિત છો, જેને યશોદા મૈયા ખાવામાં દહીં ભાત આપતા હતા, તમે શ્રી ગોપાલ કૃષ્ણ છો.
ਦੇਖਿ ਰੂਪੁ ਅਤਿ ਅਨੂਪੁ ਮੋਹ ਮਹਾ ਮਗ ਭਈ ਕਿੰਕਨੀ ਸਬਦ ਝਨਤਕਾਰ ਖੇਲੁ ਪਾਹਿ ਜੀਉ ॥
તારું અનોખું રૂપ જોઈને તે મોહમાં ગરકાવ થઈ જતી, રમત-ગમતમાં તું જ મધુર ઝંખના કરતી હતી.
ਕਾਲ ਕਲਮ ਹੁਕਮੁ ਹਾਥਿ ਕਹਹੁ ਕਉਨੁ ਮੇਟਿ ਸਕੈ ਈਸੁ ਬੰਮ੍ਯ੍ਯੁ ਗ੍ਯ੍ਯਾਨੁ ਧ੍ਯ੍ਯਾਨੁ ਧਰਤ ਹੀਐ ਚਾਹਿ ਜੀਉ ॥
મૃત્યુની કલમ અને હુકમ તમારા હાથમાં છે, જેને કોઈ બદલી શકતું નથી. શિવ અને બ્રહ્મા પણ તમારા જ્ઞાન અને ધ્યાનને તેમના હૃદયમાં સમાવી લેવા માગે છે.
ਸਤਿ ਸਾਚੁ ਸ੍ਰੀ ਨਿਵਾਸੁ ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਸਦਾ ਤੁਹੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿ ਜੀਉ ॥੧॥੬॥
તમે શાશ્વત સ્વરૂપ છો, દેવી લક્ષ્મી તમારી સેવામાં તલ્લીન છે, તમે પરમ સર્જનહાર છો. હે પરમ પરમેશ્વર, વાહિગુરુ! તું વખાણ કરવા લાયક છે, હું તારા પર બલિદાન આપું છું || ૧ || ૬ ||
ਰਾਮ ਨਾਮ ਪਰਮ ਧਾਮ ਸੁਧ ਬੁਧ ਨਿਰੀਕਾਰ ਬੇਸੁਮਾਰ ਸਰਬਰ ਕਉ ਕਾਹਿ ਜੀਉ ॥
તમારું નામ રામ છે, તમે વૈકુંઠમાં બિરાજમાન છો, તમે સૌથી પવિત્ર, બુદ્ધિશાળી, નિરાકાર, અંત વિનાના છો, તમારા જેવું કોઈ નથી (હે ગુરુ રામદાસ).
ਸੁਥਰ ਚਿਤ ਭਗਤ ਹਿਤ ਭੇਖੁ ਧਰਿਓ ਹਰਨਾਖਸੁ ਹਰਿਓ ਨਖ ਬਿਦਾਰਿ ਜੀਉ ॥
તમે શાશ્વત, સ્થિર, ભક્તોને પ્રેમ કરનારા છો, તમારા ભક્તની ખાતર નૃસિંહાવતારનો અવતાર ધારણ કર્યો અને દુષ્ટ હિરણ્યકશિપુને તેના નખથી ફાડી નાખ્યો.
ਸੰਖ ਚਕ੍ਰ ਗਦਾ ਪਦਮ ਆਪਿ ਆਪੁ ਕੀਓ ਛਦਮ ਅਪਰੰਪਰ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਲਖੈ ਕਉਨੁ ਤਾਹਿ ਜੀਉ ॥
તમે શંખ, ચક્ર, ગદા અને પદમ (હે ગુરુ રામદાસ) ધારણ કર્યા છે, તમે જ પેલે પાર છો, વામનાવતારમાં રાજા બલિને છેતરનાર તમે છો. હે પરબ્રહ્મ, તમારું સ્વરૂપ અવ્યક્ત છે.
ਸਤਿ ਸਾਚੁ ਸ੍ਰੀ ਨਿਵਾਸੁ ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਸਦਾ ਤੁਹੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿ ਜੀਉ ॥੨॥੭॥
"(હે ગુરુ રામદાસ) તમે સત્ય છો, શાશ્વત સ્વરૂપ છો, તમે આદિ પુરુષ છો, દેવી લક્ષ્મી તમારી સેવામાં તલ્લીન છે. તમે સદા રહેવાવાળા છો, વાહ-વાહ મારા વાહિગુરુ (ગુરુ રામદાસ) તું મહામહિમ પૂજનીય છે, હું સદા તમારા પર કુરબાન છું || ૨ || ૭ ||
ਪੀਤ ਬਸਨ ਕੁੰਦ ਦਸਨ ਪ੍ਰਿਆ ਸਹਿਤ ਕੰਠ ਮਾਲ ਮੁਕਟੁ ਸੀਸਿ ਮੋਰ ਪੰਖ ਚਾਹਿ ਜੀਉ ॥
હે સદ્દગુરુ રામદાસ ! પીળા ઝભ્ભામાં તમે કૃષ્ણ-કનૈયા છો, તમારા મોતી જેવા સફેદ દાંત છે, તમારી પ્રિયતમ (રાધા) સાથે આનંદ માણો, તમારા ગળામાં વૈજયંતી માળા છે, તમારા માથા પર મોરપીંછવાળો મુગટ પહેરો.