Page 995
ਮੇਰਾ ਪ੍ਰਭੁ ਵੇਪਰਵਾਹੁ ਹੈ ਨਾ ਤਿਸੁ ਤਿਲੁ ਨ ਤਮਾਇ ॥
મારા પ્રભુ અચિંતીત છે જેને થોડી પણ લાલચ નથી
ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਈ ਭਜਿ ਪਉ ਆਪੇ ਬਖਸਿ ਮਿਲਾਇ ॥੪॥੫॥
હે નાનક! તેની શરણમાં આવી જાઓ તે પોતે જ ક્ષમા કરીને પોતાની સાથે મેળવી લેશે ॥૪॥૫॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੨
મારુ મહેલ ૪ ઘર ૨॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા સદ્દગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਜਪਿਓ ਨਾਮੁ ਸੁਕ ਜਨਕ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸਰਣਿ ਪਰੇ ॥
ગુરુના વચન દ્વારા શુકદેવ તેમજ રાજા જનક પણ નામ જપીને પ્રભુની શરણમાં પડ્યા
ਦਾਲਦੁ ਭੰਜਿ ਸੁਦਾਮੇ ਮਿਲਿਓ ਭਗਤੀ ਭਾਇ ਤਰੇ ॥
સુદામાની ગરીબાઈ નષ્ટ થઈ અને ભક્તિ-ભાવથી તેનું પણ કલ્યાણ થયું
ਭਗਤਿ ਵਛਲੁ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਕ੍ਰਿਤਾਰਥੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ॥੧॥
હરિનું નામ ભક્તવત્સલ તેમજ કૃતાર્થ કરનાર છે તે ગુરુમુખ પર જ કૃપા કરે છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਉਧਰੇ ॥
હે મન! નામ જપીને કેટલાય ભક્તજનોનો ઉદ્ધાર થઈ ગયો છે
ਧ੍ਰੂ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦੁ ਬਿਦਰੁ ਦਾਸੀ ਸੁਤੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮਿ ਤਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ભક્ત ધ્રુવ, ભક્ત પ્રહલાદ, દાસી પુત્ર વિદુર ગુરુના માધ્યમથી નામ જપીને સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ ગયા ॥૧॥વિરામ॥
ਕਲਜੁਗਿ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਧਾਨੁ ਪਦਾਰਥੁ ਭਗਤ ਜਨਾ ਉਧਰੇ ॥
કળિયુગમાં પરમાત્માનું નામ જ પ્રધાન છે જેનાથી ભક્તજનોનો ઉદ્ધાર થયો છે
ਨਾਮਾ ਜੈਦੇਉ ਕਬੀਰੁ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨੁ ਸਭਿ ਦੋਖ ਗਏ ਚਮਰੇ ॥
ભક્ત નામદેવ, ભક્ત જયદેવ, ભક્ત કબીર તેમજ ભક્ત રવિદાસ બધાના દોષ નિવૃત થઈ ગયા
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮਿ ਲਗੇ ਸੇ ਉਧਰੇ ਸਭਿ ਕਿਲਬਿਖ ਪਾਪ ਟਰੇ ॥੨॥
જે ગુરુમુખ નામ-સ્મરણમાં પ્રવૃત થયા, તેનું કલ્યાણ થયું અને તેના બધા ક્લેશ પાપ નષ્ટ થઈ ગયા ॥૨॥
ਜੋ ਜੋ ਨਾਮੁ ਜਪੈ ਅਪਰਾਧੀ ਸਭਿ ਤਿਨ ਕੇ ਦੋਖ ਪਰਹਰੇ ॥
જે-જે અપરાધીએ નામનું જાપ કર્યું તેના બધા દોષ સમાપ્ત થઈ ગયા
ਬੇਸੁਆ ਰਵਤ ਅਜਾਮਲੁ ਉਧਰਿਓ ਮੁਖਿ ਬੋਲੈ ਨਾਰਾਇਣੁ ਨਰਹਰੇ ॥
વેશ્યાની સાથે ભોગ કરનાર પાપી અજમલના મુખથી નારાયણ નામ બોલવાથી જ ઉદ્ધાર થઈ ગયું
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਉਗ੍ਰਸੈਣਿ ਗਤਿ ਪਾਈ ਤੋੜਿ ਬੰਧਨ ਮੁਕਤਿ ਕਰੇ ॥੩॥
રાજા ઉગ્રસેને નામ જપીને ગતિ પ્રાપ્ત કરી પ્રભુએ તેના બધા બંધન તોડીને તેની મુક્તિ કરી દીધી ॥૩॥
ਜਨ ਕਉ ਆਪਿ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਕੀਆ ਹਰਿ ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਕਰੇ ॥
પ્રભુએ પોતે જ પોતાના ભક્તો પર કૃપા કરી છે અને તેનો જ સાથ આપ્યો છે
ਸੇਵਕ ਪੈਜ ਰਖੈ ਮੇਰਾ ਗੋਵਿਦੁ ਸਰਣਿ ਪਰੇ ਉਧਰੇ ॥
મારા પ્રભુ હંમેશા પોતાના સેવકની લાજ રાખે છે અને તેની શરણમાં આવનારનો ઉદ્ધાર થયો છે
ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ਉਰ ਧਰਿਓ ਨਾਮੁ ਹਰੇ ॥੪॥੧॥
હે નાનક! જેને હરિ-નામ પોતાના હૃદયમાં ધારણ કર્યું છે તેના પર તેને કૃપા કરી છે ॥૪॥૧॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੪ ॥
મારુ મહેલ ૪॥
ਸਿਧ ਸਮਾਧਿ ਜਪਿਓ ਲਿਵ ਲਾਈ ਸਾਧਿਕ ਮੁਨਿ ਜਪਿਆ ॥
સિધ્ધોએ સમાધિ લગાવીને અને સાધક-મુનિઓએ ધ્યાન લગાવીને પ્રભુનું જ જાપ કર્યું છે
ਜਤੀ ਸਤੀ ਸੰਤੋਖੀ ਧਿਆਇਆ ਮੁਖਿ ਇੰਦ੍ਰਾਦਿਕ ਰਵਿਆ ॥
યતિ, સત્યવાદી, સંતોષવાન જીવોએ પ્રભુનું મનન કર્યું છે અને દેવરાજ ઇન્દ્ર વગેરે દેવગણોએ પણ તેનું જ સ્મરણ કર્યું છે
ਸਰਣਿ ਪਰੇ ਜਪਿਓ ਤੇ ਭਾਏ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਰਿ ਪਇਆ ॥੧॥
શરણમાં આવેલા જે જીવોએ જાપ કર્યું તે પરમાત્માને વ્હાલા લાગ્યા અને તે ગુરુમુખોનો ઉદ્ધાર થયો છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਤਰਿਆ ॥
હે મન! નામનું જાપ કરીને અનેક જીવોની મુક્તિ થઈ છે
ਧੰਨਾ ਜਟੁ ਬਾਲਮੀਕੁ ਬਟਵਾਰਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਰਿ ਪਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ધન્ના જાટ તેમજ લુટારો વાલ્મીકી ગુરુથી લઈને મુક્ત થયા ॥૧॥વિરામ॥
ਸੁਰਿ ਨਰ ਗਣ ਗੰਧਰਬੇ ਜਪਿਓ ਰਿਖਿ ਬਪੁਰੈ ਹਰਿ ਗਾਇਆ ॥
દેવતા, મનુષ્ય, ગણ-ગંધર્વ બધાએ જાપ કર્યો અને બિચારા ઋષિઓએ હરિનું જ સ્તુતિગાન કર્યું છે
ਸੰਕਰਿ ਬ੍ਰਹਮੈ ਦੇਵੀ ਜਪਿਓ ਮੁਖਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਜਪਿਆ ॥
શિવશંકર, બ્રહ્મા તેમજ દેવી પાર્વતીએ પણ મુખથી હરિ-નામ જ જપ્યું છે
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਜਿਨਾ ਮਨੁ ਭੀਨਾ ਤੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਰਿ ਪਇਆ ॥੨॥
જેનું મન હરિ-નામમાં પલળી ગયું છે તેનો ગુરુના માધ્યમથી ઉદ્ધાર થયો ॥૨॥
ਕੋਟਿ ਕੋਟਿ ਤੇਤੀਸ ਧਿਆਇਓ ਹਰਿ ਜਪਤਿਆ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥
તેત્રીસ કરોડ દેવી દેવતાઓએ પરમાત્માનું જ ધ્યાન કર્યું પરંતુ જાપ કરીને પણ તેને અંત પ્રાપ્ત થયો નથી
ਬੇਦ ਪੁਰਾਣ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਹਰਿ ਜਪਿਆ ਮੁਖਿ ਪੰਡਿਤ ਹਰਿ ਗਾਇਆ ॥
વેદ, પુરાણ તેમજ સ્મૃતિઓએ હરિનું જાપ કર્યું અને પંડિતોએ પણ મુખથી હરિનું યશોગાન કર્યું
ਨਾਮੁ ਰਸਾਲੁ ਜਿਨਾ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਤੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਰਿ ਪਇਆ ॥੩॥
જેના મનમાં મીઠું પ્રભુનામ વસી ગયું ગુરુ-ઉપદેશ અનુસાર તેની મુક્તિ થઈ ગઈ ॥૩॥
ਅਨਤ ਤਰੰਗੀ ਨਾਮੁ ਜਿਨ ਜਪਿਆ ਮੈ ਗਣਤ ਨ ਕਰਿ ਸਕਿਆ ॥
જેમણે અનંત તરંગોવાળા હરિ-નામનું જાપ કર્યું છે હું તેની ગણના કરી શકતો નથી
ਗੋਬਿਦੁ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਥਾਇ ਪਾਏ ਜੋ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਮਨਿ ਭਾਇਆ ॥
જે પરમાત્માના મનને ગમી ગયું છે ગોવિંદે કૃપા કરીને તેનું જીવન સફળ કરી દીધું છે
ਗੁਰਿ ਧਾਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਓ ਜਨ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਲਇਆ ॥੪॥੨॥
હે નાનક! નામ-સ્મરણ તેને જ કર્યું છે જેને ગુરુએ કૃપા કરીને મનમાં હરિ-નામ દ્રઢ કરાવ્યું છે ॥૪॥૨॥