Page 896
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રામકલી મહેલ ૫॥
ਜਿਸ ਕੀ ਤਿਸ ਕੀ ਕਰਿ ਮਾਨੁ ॥
જે પરમાત્માની આ સૃષ્ટિ, ધન-સંપત્તિ વગેરે છે
ਆਪਨ ਲਾਹਿ ਗੁਮਾਨੁ ॥
તેનું જ આ સન્માન અને પોતાનો અભિમાન છોડી દો
ਜਿਸ ਕਾ ਤੂ ਤਿਸ ਕਾ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
જેનો તું ઉત્પન્ન કરેલો છે આ બધું તેનું જ છે
ਤਿਸਹਿ ਅਰਾਧਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੧॥
તેની આરાધના કરવાથી હંમેશા જ સુખ મળે છે ॥૧॥
ਕਾਹੇ ਭ੍ਰਮਿ ਭ੍ਰਮਹਿ ਬਿਗਾਨੇ ॥
હે જીવ! શા માટે ભ્રમમાં ભટકી રહ્યો છે?
ਨਾਮ ਬਿਨਾ ਕਿਛੁ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵੈ ਮੇਰਾ ਮੇਰਾ ਕਰਿ ਬਹੁਤੁ ਪਛੁਤਾਨੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
નામ વગર કાંઈ પણ કામ આવતું નથી અને મારુ-મારુ કરીને ઘણા બધા લોકો પસ્તાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜੋ ਜੋ ਕਰੈ ਸੋਈ ਮਾਨਿ ਲੇਹੁ ॥
જે જે પરમાત્મા કરે છે તે સારું માની લો
ਬਿਨੁ ਮਾਨੇ ਰਲਿ ਹੋਵਹਿ ਖੇਹ ॥
તેની મરજીને સ્વીકાર કરીને જીવ માટીમાં મળીને રાખ થઈ જાય છે
ਤਿਸ ਕਾ ਭਾਣਾ ਲਾਗੈ ਮੀਠਾ ॥
કોઈને જ તેની ઈચ્છા મીઠી લાગે છે
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਵਿਰਲੇ ਮਨਿ ਵੂਠਾ ॥੨॥
અને ગુરુની કૃપાથી કોઈ દુર્લભના જ મનમાં વસે છે ॥૨॥
ਵੇਪਰਵਾਹੁ ਅਗੋਚਰੁ ਆਪਿ ॥
પ્રભુ ચિંતામુક્ત છે આ મનવાણીથી ઉપર છે
ਆਠ ਪਹਰ ਮਨ ਤਾ ਕਉ ਜਾਪਿ ॥
હે મન! આઠેય પ્રહર મનમાં તેનું જ જાપ કરવું જોઈએ
ਜਿਸੁ ਚਿਤਿ ਆਏ ਬਿਨਸਹਿ ਦੁਖਾ ॥
જેને તે યાદ આવે છે તેના દુઃખ નાશ થઈ જાય છે
ਹਲਤਿ ਪਲਤਿ ਤੇਰਾ ਊਜਲ ਮੁਖਾ ॥੩॥
લોક-પરલોકમાં તારું મુખ ઉજ્જવળ થઈ જશે ॥૩॥
ਕਉਨ ਕਉਨ ਉਧਰੇ ਗੁਨ ਗਾਇ ॥
પ્રભુનું ગુણગાન કરીને ક્યાં ક્યાં જીવનો ઉદ્ધાર થઈ ગયો છે?
ਗਨਣੁ ਨ ਜਾਈ ਕੀਮ ਨ ਪਾਇ ॥
તેની ગણતરી કરી શકાતી નથી અને ન તો સાચી કિંમત આંકી શકાય છે
ਬੂਡਤ ਲੋਹ ਸਾਧਸੰਗਿ ਤਰੈ ॥
જેમ ડૂબતો પથ્થર દિલ મનુષ્ય નાવડી દ્વારા પાર થઈ જાય છે તેમ જ પાપી જીવ પણ સંતોની સંગતિ કરીને સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ જાય છે
ਨਾਨਕ ਜਿਸਹਿ ਪਰਾਪਤਿ ਕਰੈ ॥੪॥੩੧॥੪੨॥
હે નાનક! જેના પર કૃપા કરે છે તેને જ સુસંગતિ મળે છે ॥૪॥૩૧॥૪૨॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રામકલી મહેલ ૫॥
ਮਨ ਮਾਹਿ ਜਾਪਿ ਭਗਵੰਤੁ ॥
હે ભાઈ! મનમાં પ્રભુનું જાપ કરો
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਇਹੁ ਦੀਨੋ ਮੰਤੁ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ આ જ મંત્ર આપ્યો છે
ਮਿਟੇ ਸਗਲ ਭੈ ਤ੍ਰਾਸ ॥
આનાથી બધા ભય અને કષ્ટ મટી જાય છે
ਪੂਰਨ ਹੋਈ ਆਸ ॥੧॥
બધી કામના પુરી થઈ જાય છે ॥૧॥
ਸਫਲ ਸੇਵਾ ਗੁਰਦੇਵਾ ॥
ગુરૂદેવી સેવા ફળદાયક છે
ਕੀਮਤਿ ਕਿਛੁ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ਸਾਚੇ ਸਚੁ ਅਲਖ ਅਭੇਵਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પરમ સત્ય, લક્ષ્યહીન, અભેદ પરમાત્માની મહિમાની સાચી કિંમત અંકી શકાતી નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨ ਆਪਿ ॥ ਤਿਸ ਕਉ ਸਦਾ ਮਨ ਜਾਪਿ ॥
તે પોતે જ કરવા-કરાવવામાં સમર્થ છે મનમાં હંમેશા તેનું જાપ કરો
ਤਿਸ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰਿ ਨੀਤ ॥ ਸਚੁ ਸਹਜੁ ਸੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ਮੀਤ ॥੨॥
હે મિત્ર! દરરોજ તેની ઉપાસના કરવી જોઈએ તેનાથી સરળ સુખ તેમજ સત્યની પ્રાપ્તિ થશે ॥૨॥
ਸਾਹਿਬੁ ਮੇਰਾ ਅਤਿ ਭਾਰਾ ॥
મારા માલિક સર્વ શક્તિમાન છે
ਖਿਨ ਮਹਿ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪਨਹਾਰਾ ॥
તે એક ક્ષણમાં જ બનાવવા તેમજ નષ્ટ કરવાવાળા છે
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥ ਜਨ ਕਾ ਰਾਖਾ ਸੋਈ ॥੩॥
તેનાથી વધારે બીજું કોઈ પણ સમર્થ નથી અને તે જ સેવકનો રક્ષક છે ॥૩॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਅਰਦਾਸਿ ਸੁਣੀਜੈ ॥
હે હરિ! કૃપા કરીને મારી પ્રાર્થના સાંભળો
ਅਪਣੇ ਸੇਵਕ ਕਉ ਦਰਸਨੁ ਦੀਜੈ ॥
પોતાના સેવકને દર્શન આપો
ਨਾਨਕ ਜਾਪੀ ਜਪੁ ਜਾਪੁ ॥
નાનક તો તે પરમાત્માનું નામ જપતા રહે છે
ਸਭ ਤੇ ਊਚ ਜਾ ਕਾ ਪਰਤਾਪੁ ॥੪॥੩੨॥੪੩॥
જેનો પ્રતાપ બધાથી ઊંચો છે ॥૪॥૩૨॥૪૩॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રામકલી મહેલ ૫॥
ਬਿਰਥਾ ਭਰਵਾਸਾ ਲੋਕ ॥ ਠਾਕੁਰ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੀ ਟੇਕ ॥
હે પ્રભુ! લોકો પર વિશ્વાસ કરવી વ્યર્થ છે મને તો માત્ર તારો જ સહારો છે
ਅਵਰ ਛੂਟੀ ਸਭ ਆਸ ॥ ਅਚਿੰਤ ਠਾਕੁਰ ਭੇਟੇ ਗੁਣਤਾਸ ॥੧॥
અન્ય બધી આશા છૂટી ગઈ છે અને અકસ્માત, ગુણોના ભંડાર પ્રભુ મને મળી ગયા છે ॥૧॥
ਏਕੋ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ਮਨ ਮੇਰੇ ॥
હે મન! માત્ર નામનું જ ધ્યાન ધરો
ਕਾਰਜੁ ਤੇਰਾ ਹੋਵੈ ਪੂਰਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ਮਨ ਮੇਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
'હરિ-હરિ' નામનું ગુણગાન કરવાથી તારા કાર્ય પૂર્ણ થઈ જશે ॥૧॥વિરામ॥
ਤੁਮ ਹੀ ਕਾਰਨ ਕਰਨ ॥
હે હરિ! તું જ બધાને બનાવનાર છે
ਚਰਨ ਕਮਲ ਹਰਿ ਸਰਨ ॥
હે પ્રભુ! મેં તો તારા હરિ-ચરણોની શરણ લીધી છે
ਮਨਿ ਤਨਿ ਹਰਿ ਓਹੀ ਧਿਆਇਆ ॥
પોતાના મન-તનમાં તેનું જ ધ્યાન કર્યું છે
ਆਨੰਦ ਹਰਿ ਰੂਪ ਦਿਖਾਇਆ ॥੨॥
ગુરુએ મને આનંદ રૂપી હરિના દર્શન કરાવ્યા છે ॥૨॥
ਤਿਸ ਹੀ ਕੀ ਓਟ ਸਦੀਵ ॥
મેં હંમેશા તેનો જ આશરો લીધો છે
ਜਾ ਕੇ ਕੀਨੇ ਹੈ ਜੀਵ ॥
જેને બધા જીવોની ઉત્પત્તિ કરી છે
ਸਿਮਰਤ ਹਰਿ ਕਰਤ ਨਿਧਾਨ ॥
હરિનું સ્મરણ કરવાથી સર્વ સુખોનો ભંડાર પ્રાપ્ત થઈ જશે
ਰਾਖਨਹਾਰ ਨਿਦਾਨ ॥੩॥
અને અંતિમ સમયે તે જ રક્ષા કરે છે ॥૩॥
ਸਰਬ ਕੀ ਰੇਣ ਹੋਵੀਜੈ ॥
હે મન! બધાની ચરણ ધૂળ બની જવું જોઈએ
ਆਪੁ ਮਿਟਾਇ ਮਿਲੀਜੈ ॥
કારણ કે આત્મ અભિમાન મટાડીને સત્યમાં મળી જવું જોઈએ
ਅਨਦਿਨੁ ਧਿਆਈਐ ਨਾਮੁ ॥
દરરોજ નામનું ધ્યાન કરવું જોઈએ
ਸਫਲ ਨਾਨਕ ਇਹੁ ਕਾਮੁ ॥੪॥੩੩॥੪੪॥
હે નાનક! જીવનમાં આ જ કાર્ય સફળ છે ॥૪॥૩૩॥૪૪॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રામકલી મહેલ ૫॥
ਕਾਰਨ ਕਰਨ ਕਰੀਮ ॥
દયાળુ પરમાત્મા કરવા કરાવવા વાળા છે
ਸਰਬ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ਰਹੀਮ ॥
તે ખુબ રહેમદિલ છે બધાના પાલનહાર છે
ਅਲਹ ਅਲਖ ਅਪਾਰ ॥
તે જ અલ્લાહ અદ્રશ્ય અને અજોડ છે
ਖੁਦਿ ਖੁਦਾਇ ਵਡ ਬੇਸੁਮਾਰ ॥੧॥
તે મહાન ખુદાનો હુકમ અટળ છે તેની મહિમા અનંત છે ॥૧॥