Page 841
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੩ ਵਾਰ ਸਤ ਘਰੁ ੧੦
બિલાવલ મહેલ ૩ વાર સત ઘર ૧૦
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਆਦਿਤ ਵਾਰਿ ਆਦਿ ਪੁਰਖੁ ਹੈ ਸੋਈ ॥
આદિત્યવાર રવિવાર - આદિપુરુષ પરમેશ્વર બધામાં વ્યાપ્ત છે,
ਆਪੇ ਵਰਤੈ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥
તેના વગર બીજું કોઈ નથી.
ਓਤਿ ਪੋਤਿ ਜਗੁ ਰਹਿਆ ਪਰੋਈ ॥
તેણે આખું જગત ગૂંથવા વણવાની જેમ સાચવીને રાખેલ છે.
ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਕਰੈ ਸੁ ਹੋਈ ॥
તે કર્તાપુરુષ જે કરે છે, તે જ થાય છે.
ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥
તેના નામમાં લીન રહેવાથી હંમેશા સુખ મળે છે,
ਗੁਰਮੁਖਿ ਵਿਰਲਾ ਬੂਝੈ ਕੋਈ ॥੧॥
આ સત્ય કોઈ દુર્લભ ગુરુમુખ જ સમજે છે ॥૧॥
ਹਿਰਦੈ ਜਪਨੀ ਜਪਉ ਗੁਣਤਾਸਾ ॥
મારી તો આ જ માળા છે કે હું તે ગુણોના ભંડારને હૃદયમાં જપતો રહું છું.
ਹਰਿ ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਅਪਰੰਪਰ ਸੁਆਮੀ ਜਨ ਪਗਿ ਲਗਿ ਧਿਆਵਉ ਹੋਇ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરમાત્મા અપહોચ, મન-વાણીથી ઉપર, અપરંપાર તેમજ સંપૂર્ણ જગતનો સ્વામી છે. હું તેના દાસના દાસ બનીને હરિ-જનોના ચરણોમાં લાગીને પ્રભુનું ધ્યાન કરું છું ॥૧॥વિરામ॥
ਸੋਮਵਾਰਿ ਸਚਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥
સોમવાર - સત્ય સ્વરૂપ પરમેશ્વર બધામાં સમાઈ રહ્યો છે,
ਤਿਸ ਕੀ ਕੀਮਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ॥
તેના મૂલ્યને વ્યકત કરી શકાતું નથી.
ਆਖਿ ਆਖਿ ਰਹੇ ਸਭਿ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
તેના ગુણ કહી-કહીને તેમાં વૃત્તિ લગાવીને કેટલાય થાકી ગયા છે.
ਜਿਸੁ ਦੇਵੈ ਤਿਸੁ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥
પરમાત્માનું નામ તેને જ મળે છે, જેને તે પોતે દે છે.
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਲਖਿਆ ਨ ਜਾਇ ॥
અપહોચ, મન-વાણીથી ઉપર પરમાત્માનું રહસ્ય જાણી શકાતું નથી અને
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਹਰਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥੨॥
ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા જ જીવ પરમાત્મામાં લીન રહે છે ॥૨॥
ਮੰਗਲਿ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਉਪਾਇਆ ॥
મંગળવાર – પ્રભુએ મોહ-માયાને ઉત્પન્ન કર્યો છે અને
ਆਪੇ ਸਿਰਿ ਸਿਰਿ ਧੰਧੈ ਲਾਇਆ ॥
પોતે જ જીવોને મોહમાં જગત ધંધામાં લગાવ્યા છે.
ਆਪਿ ਬੁਝਾਏ ਸੋਈ ਬੂਝੈ ॥
આ સત્યને તે જ સમજે છે, જેને આ જ્ઞાન આપે છે.
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਦਰੁ ਘਰੁ ਸੂਝੈ ॥
ગુરુના શબ્દ દ્વારા જીવને પોતાના વાસ્તવિક ઘરની સમજ થઈ જાય છે.
ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਕਰੇ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
તે ભક્તિ કરીને આમાં જ વૃત્તિ લગાવીને રાખે છે.
ਹਉਮੈ ਮਮਤਾ ਸਬਦਿ ਜਲਾਇ ॥੩॥
આ રીતે તે પોતાના અહંકાર તેમજ મમતાને શબ્દ દ્વારા સળગાવી દે છે ॥૩॥
ਬੁਧਵਾਰਿ ਆਪੇ ਬੁਧਿ ਸਾਰੁ ॥
બુધવાર - તે પોતે જ શ્રેષ્ઠ બુદ્ધિ દે છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਣੀ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੁ ॥
ગુરુમુખ શબ્દનું ચિંતન તેમજ સત્કર્મ કરે છે.
ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੋਇ ॥
નામમાં લીન રહેવાથી મન નિર્મળ થઈ જાય છે.
ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਹਉਮੈ ਮਲੁ ਖੋਇ ॥
પરમાત્માનું સ્તુતિ ગાન કરવાથી અહંકારરૂપી ગંદકી દૂર થઈ જાય છે.
ਦਰਿ ਸਚੈ ਸਦ ਸੋਭਾ ਪਾਏ ॥
આ રીતે જીવ સત્યના દરબારમાં હંમેશા શોભા મેળવે છે.
ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਏ ॥੪॥
ગુરુના શબ્દ દ્વારા નામમાં લીન થઈને તે સુંદર બની જાય છે ॥૪॥
ਲਾਹਾ ਨਾਮੁ ਪਾਏ ਗੁਰ ਦੁਆਰਿ ॥
જીવ ગુરુના દરવાજા પર સેવા કરીને નામરૂપી લાભ પ્રાપ્ત કરે છે.
ਆਪੇ ਦੇਵੈ ਦੇਵਣਹਾਰੁ ॥
તે દેનાર દાતા બક્ષિસ દેતો રહે છે.
ਜੋ ਦੇਵੈ ਤਿਸ ਕਉ ਬਲਿ ਜਾਈਐ ॥
જે આપે છે, હું તેના પર બલિહાર જાવ છું.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਆਪੁ ਗਵਾਈਐ ॥
ગુરુની કૃપાથી અહંકાર દૂર થાય છે.
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਰਖਹੁ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
હે નાનક! પરમાત્માનું નામ હ્રદયમાં વસાવી રાખ અને
ਦੇਵਣਹਾਰੇ ਕਉ ਜੈਕਾਰੁ ॥੫॥
દાતાનું જ યશોગાન કરતો રહે ॥૫॥
ਵੀਰਵਾਰਿ ਵੀਰ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਏ ॥
ગુરુવાર – પરમાત્માએ જીવોને બાવન વીરોના ભ્રમમાં ભુલાવેલ છે.
ਪ੍ਰੇਤ ਭੂਤ ਸਭਿ ਦੂਜੈ ਲਾਏ ॥
તેને ભુતો-પ્રેતોને પણ દ્વેતભાવમાં લગાવેલ છે.
ਆਪਿ ਉਪਾਏ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਵੇਕਾ ॥
તેણે પોતે બધાને ઉત્પન્ન કર્યો છે અને અલગ-અલગ પ્રકારનો બનાવીને બધાની સંભાળ કરે છે.
ਸਭਨਾ ਕਰਤੇ ਤੇਰੀ ਟੇਕਾ ॥
હે કર્તા! બધા જીવોને તારો જ સહારો છે અને
ਜੀਅ ਜੰਤ ਤੇਰੀ ਸਰਣਾਈ ॥
બધા તારી જ શરણમાં છે.
ਸੋ ਮਿਲੈ ਜਿਸੁ ਲੈਹਿ ਮਿਲਾਈ ॥੬॥
તે જ મનુષ્ય તારાથી મળે છે, જેને તું પોતાની સાથે મળાવી લે છે ॥૬॥
ਸੁਕ੍ਰਵਾਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਰਹਿਆ ਸਮਾਈ ॥
શુક્રવાર - પ્રભુ વિશ્વવ્યાપી છે.
ਆਪਿ ਉਪਾਇ ਸਭ ਕੀਮਤਿ ਪਾਈ ॥
તેને સૃષ્ટિની રચના કરીને પોતે જ તેનું મૂલ્યાંકન કર્યું છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਵੈ ਸੁ ਕਰੈ ਬੀਚਾਰੁ ॥
જે ગુરુમુખ બની જાય છે, તે જ પરમાત્માનું ચિંતન કરે છે.
ਸਚੁ ਸੰਜਮੁ ਕਰਣੀ ਹੈ ਕਾਰ ॥
સત્ય તેમજ સંયમનું આચરણ જ તેનું કર્મ હોય છે.
ਵਰਤੁ ਨੇਮੁ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਪੂਜਾ ॥
વ્રત, નિયમ તેમજ રોજની પૂજા-અર્ચના
ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਸਭੁ ਭਾਉ ਹੈ ਦੂਜਾ ॥੭॥
પ્રભુને સમજ્યા વગર બધો દ્વેતભાવનો પ્રેમ છે ॥૭॥
ਛਨਿਛਰਵਾਰਿ ਸਉਣ ਸਾਸਤ ਬੀਚਾਰੁ ॥
શનિવાર - શુભ મુર્હુત તેમજ શાસ્ત્રોનો વિચાર કર
ਹਉਮੈ ਮੇਰਾ ਭਰਮੈ ਸੰਸਾਰੁ ॥
આખું સંસાર અહંકાર, જોડાણ તેમજ ભ્રમમાં ભટકી રહ્યું છે.
ਮਨਮੁਖੁ ਅੰਧਾ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ॥
જ્ઞાનહીન સ્વેચ્છાચારી જીવ દ્વેતભાવમાં જ લીન છે.
ਜਮ ਦਰਿ ਬਾਧਾ ਚੋਟਾ ਖਾਇ ॥
આથી યમના દરવાજા પર ઈજા ખાતો રહે છે.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥ ਸਚੁ ਕਰਣੀ ਸਾਚਿ ਲਿਵ ਲਾਏ ॥੮॥
ગુરુની કૃપાથી જીવ હંમેશા સુખ પ્રાપ્ત કરે છે. તે સતકર્મ કરે છે અને સત્યમાં જ ધ્યાન લગાવીને રાખે છે ॥૮॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਹਿ ਸੇ ਵਡਭਾਗੀ ॥
કોઈ ભાગ્યવાળો જ સદ્દગુરૂની સેવા કરે છે.
ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਸਚਿ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ॥
પોતાના અહંકારનો નાશ કરીને સત્યમાં જ તેની વૃત્તિ લાગી ગઈ છે.
ਤੇਰੈ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
હે પ્રભુ! તે સરળ સ્વભાવ તારા રંગમાં લીન છે.