Page 749
ਭਾਗਠੜੇ ਹਰਿ ਸੰਤ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰੇ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹ ਘਰਿ ਧਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮਾ ॥
હે હરિ! તારા સંત ખુશનસીબ છે, જેના હૃદય-ઘરમાં નામરૂપી ધન છે.
ਪਰਵਾਣੁ ਗਣੀ ਸੇਈ ਇਹ ਆਏ ਸਫਲ ਤਿਨਾ ਕੇ ਕਾਮਾ ॥੧॥
તેનો જન્મ લઈને જગતમાં આવવું જ સ્વીકાર ગણાય છે અને તેના બધા કાર્ય સફળ થઈ જાય છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਹਰਿ ਜਨ ਕੈ ਹਉ ਬਲਿ ਜਾਈ ॥
હે રામ! હું સંતજનો પર બલિહાર જાવ છું અને
ਕੇਸਾ ਕਾ ਕਰਿ ਚਵਰੁ ਢੁਲਾਵਾ ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਮੁਖਿ ਲਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેના વાળનો પંખો બનાવીને તેના માથા પર ઝુલાવું છું, અને તેના ચરણોની ધૂળ મુખ પર લગાવું છું ॥૧॥વિરામ॥
ਜਨਮ ਮਰਣ ਦੁਹਹੂ ਮਹਿ ਨਾਹੀ ਜਨ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਆਏ ॥
તે જીવો પર પરોપકાર કરવા માટે જગતમાં આવ્યા છે અને તે જન્મ-મરણ બંનેથી જ રહિત છે.
ਜੀਅ ਦਾਨੁ ਦੇ ਭਗਤੀ ਲਾਇਨਿ ਹਰਿ ਸਿਉ ਲੈਨਿ ਮਿਲਾਏ ॥੨॥
તે જીવોને નામ-દાન આપીને તેને ભક્તિમાં લગાવે છે અને તેનો પરમાત્માથી મેળાપ કરાવી દે છે ॥૨॥
ਸਚਾ ਅਮਰੁ ਸਚੀ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ਸਚੇ ਸੇਤੀ ਰਾਤੇ ॥
જે પરમાત્માનો હુકમ શાશ્વત છે અને જેની બાદશાહત પણ શાશ્વત છે, તે પેલા સત્યમાં જ રંગાઈ રહે છે.
ਸਚਾ ਸੁਖੁ ਸਚੀ ਵਡਿਆਈ ਜਿਸ ਕੇ ਸੇ ਤਿਨਿ ਜਾਤੇ ॥੩॥
તેને સાચું સુખ તેમજ સાચી મોટાઈ મળે છે. જે પરમાત્માના તે સેવક હોય છે, તે તેને જ જાણે છે ॥૩॥
ਪਖਾ ਫੇਰੀ ਪਾਣੀ ਢੋਵਾ ਹਰਿ ਜਨ ਕੈ ਪੀਸਣੁ ਪੀਸਿ ਕਮਾਵਾ ॥
હે હરિ! હું તારા સંતજનોના ઘરે ચક્કી પીસીને તેની સેવા કરું, તેને પંખો ઝુલાવું અને તેના માટે પાણી ઢોળું.
ਨਾਨਕ ਕੀ ਪ੍ਰਭ ਪਾਸਿ ਬੇਨੰਤੀ ਤੇਰੇ ਜਨ ਦੇਖਣੁ ਪਾਵਾ ॥੪॥੭॥੫੪॥
નાનકની પ્રભુ સમક્ષ આ જ વિનંતી છે કે હું તારા સંતજનોના દર્શન કરતો રહું ॥૪॥૭॥૫૪॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮੇਸਰ ਸਤਿਗੁਰ ਆਪੇ ਕਰਣੈਹਾਰਾ ॥
હે પરબ્રહ્મ-પરમેશ્વર, હે સદ્દગુરુ, તું પોતે જ બધું જ કરી શકનાર છે,
ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਤੇਰੀ ਸੇਵਕੁ ਮਾਗੈ ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਕਉ ਬਲਿਹਾਰਾ ॥੧॥
તારો સેવક તારી ચરણ-ધૂળ માંગે છે અને તારા દર્શન પર બલિહારી જાય છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਰਾਇ ਜਿਉ ਰਾਖਹਿ ਤਿਉ ਰਹੀਐ ॥
હે રામ! જેમ તું મને રાખે છે, તેમ જ હું રહું છું.
ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਨਾਮੁ ਜਪਾਵਹਿ ਸੁਖੁ ਤੇਰਾ ਦਿਤਾ ਲਹੀਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જયારે તને યોગ્ય લાગે છે તો તું પોતાનું નામ જપાવે છે. હું તારું આપેલું જ સુખ લઉં છું ॥૧॥વિરામ॥
ਮੁਕਤਿ ਭੁਗਤਿ ਜੁਗਤਿ ਤੇਰੀ ਸੇਵਾ ਜਿਸੁ ਤੂੰ ਆਪਿ ਕਰਾਇਹਿ ॥
માયાનાં બંધનોથી મુક્તિ, ભક્તિ તેમજ જીવન-વિચાર તારી સેવા કરવાથી જ મળે છે, જેને તું પોતે જ પોતાના સેવકોથી કરાવે છે.
ਤਹਾ ਬੈਕੁੰਠੁ ਜਹ ਕੀਰਤਨੁ ਤੇਰਾ ਤੂੰ ਆਪੇ ਸਰਧਾ ਲਾਇਹਿ ॥੨॥
જ્યાં તારું કીર્તન કરાય છે, ત્યાં જ વૈકુઠ બની જાય છે. તું પોતે જ પોતાના સેવકોના મનમાં શ્રદ્ધા ઉત્પન્ન કરે છે ॥૨॥
ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਨਾਮੁ ਜੀਵਾ ਤਨੁ ਮਨੁ ਹੋਇ ਨਿਹਾਲਾ ॥
દરેક દમ તારું નામ-સ્મરણ કરવાથી જ મને જીવન મળતું રહે છે અને મારુ મન-શરીર આનંદિત થઈ જાય છે.
ਚਰਣ ਕਮਲ ਤੇਰੇ ਧੋਇ ਧੋਇ ਪੀਵਾ ਮੇਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀਨ ਦਇਆਲਾ ॥੩॥
હે દીનદયાળુ સદ્દગુરુ! હું તારા સુંદર ચરણ-કમળ ધોઈ-ધોઈને પીતો રહું ॥૩॥
ਕੁਰਬਾਣੁ ਜਾਈ ਉਸੁ ਵੇਲਾ ਸੁਹਾਵੀ ਜਿਤੁ ਤੁਮਰੈ ਦੁਆਰੈ ਆਇਆ ॥
હું તે સુંદર સમય પર બલિહાર જાવ છું, જ્યારે હું તારા દરવાજા પર આવ્યો હતો.
ਨਾਨਕ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਭਏ ਕ੍ਰਿਪਾਲਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਇਆ ॥੪॥੮॥੫੫॥
હે ભાઈ! જયારે પ્રભુ નાનક પર કૃપાળુ થયો તો તેને સંપૂર્ણ સદ્દગુરુને મેળવી લીધો ॥૪॥૮॥૫૫॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਤੁਧੁ ਚਿਤਿ ਆਏ ਮਹਾ ਅਨੰਦਾ ਜਿਸੁ ਵਿਸਰਹਿ ਸੋ ਮਰਿ ਜਾਏ ॥
હે પ્રભુ! જ્યારે તું યાદ આવે છે તો મનમાં ખૂબ આનંદ ઉત્પન્ન થાય છે. પરંતુ જેને તું ભૂલી જાય છે, તેનું તો મૃત્યુ જ થઈ જાય છે,
ਦਇਆਲੁ ਹੋਵਹਿ ਜਿਸੁ ਊਪਰਿ ਕਰਤੇ ਸੋ ਤੁਧੁ ਸਦਾ ਧਿਆਏ ॥੧॥
હે કર્તા! જેના પર તું દયાળુ થઈ જાય છે, તે હંમેશા તારું ધ્યાન કરતો રહે છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਸਾਹਿਬ ਤੂੰ ਮੈ ਮਾਣੁ ਨਿਮਾਣੀ ॥
હે માલિક! તું મારા જેવા માનહીનનું સન્માન છે.
ਅਰਦਾਸਿ ਕਰੀ ਪ੍ਰਭ ਅਪਨੇ ਆਗੈ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਜੀਵਾ ਤੇਰੀ ਬਾਣੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હું પોતાના પ્રભુની સમક્ષ પ્રાર્થના કરું છું કે તારી વાણી સાંભળી-સાંભળીને જ જીવતો રહું ॥૧॥વિરામ॥
ਚਰਣ ਧੂੜਿ ਤੇਰੇ ਜਨ ਕੀ ਹੋਵਾ ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਕਉ ਬਲਿ ਜਾਈ ॥
હું તારા સેવકની ચરણ-ધૂળ બની જાઉં અને તારા દર્શન પર બલિહાર જતો રહું.
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਚਨ ਰਿਦੈ ਉਰਿ ਧਾਰੀ ਤਉ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਸੰਗੁ ਪਾਈ ॥੨॥
હું તારા અમૃત વચન હૃદયમાં ધારણ કરું છું અને તારી કૃપાથી જ સંતોની સંગતિ મળી છે ॥૨॥
ਅੰਤਰ ਕੀ ਗਤਿ ਤੁਧੁ ਪਹਿ ਸਾਰੀ ਤੁਧੁ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥
મેં પોતાના મનની હાલત તારી સમક્ષ રાખી દીધી છે અને તારા જેવું મહાન બીજું કોઈ નથી.
ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਇ ਲੈਹਿ ਸੋ ਲਾਗੈ ਭਗਤੁ ਤੁਹਾਰਾ ਸੋਈ ॥੩॥
જેને તું પોતાની ભક્તિમાં લગાવે છે, તે જ ભક્તિમાં લાગે છે અને તે જ તારો ભક્ત છે ॥૩॥
ਦੁਇ ਕਰ ਜੋੜਿ ਮਾਗਉ ਇਕੁ ਦਾਨਾ ਸਾਹਿਬਿ ਤੁਠੈ ਪਾਵਾ ॥
હું પોતાના બંને હાથ જોડીને તારાથી એક દાન માંગુ છું. હે માલિક! જો તું ખુશ થઈ જાય તો હું દાન પ્રાપ્ત કરી લઉં.
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਨਾਨਕੁ ਆਰਾਧੇ ਆਠ ਪਹਰ ਗੁਣ ਗਾਵਾ ॥੪॥੯॥੫੬॥
નાનક શ્વાસ-શ્વાસથી તારી પ્રાર્થના કરતો રહે અને આઠ પ્રહર તારું ગુણગાન કરતો રહે ॥૪॥૯॥૫૬॥
ਸੂਹੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
સુહી મહેલ ૫॥
ਜਿਸ ਕੇ ਸਿਰ ਊਪਰਿ ਤੂੰ ਸੁਆਮੀ ਸੋ ਦੁਖੁ ਕੈਸਾ ਪਾਵੈ ॥
હે સ્વામી! જેના માથા પર તે પોતાનો હાથ રાખ્યો છે, તે દુઃખ કેવી રીતે મેળવી શકે છે?
ਬੋਲਿ ਨ ਜਾਣੈ ਮਾਇਆ ਮਦਿ ਮਾਤਾ ਮਰਣਾ ਚੀਤਿ ਨ ਆਵੈ ॥੧॥
માયાના નશામાં મસ્ત થયેલ મનુષ્ય પ્રભુનું નામ બોલવું જ જાણતો નથી અને તેને મરવાનું પણ યાદ આવતું નથી ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਰਾਇ ਤੂੰ ਸੰਤਾ ਕਾ ਸੰਤ ਤੇਰੇ ॥
હે રામ! તું સંતોનો સ્વામી છે અને સંત તારા સેવક છે.