Page 666
ਨਾਨਕ ਆਪੇ ਵੇਖੈ ਆਪੇ ਸਚਿ ਲਾਏ ॥੪॥੭॥
હે નાનક! તે પોતે બધાને જોતો રહે છે અને પોતે જ મનુષ્યને સત્ય-નામમાં લગાડે છે ॥૪॥૭॥
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੩ ॥
ધાનસરી મહેલ ૩॥
ਨਾਵੈ ਕੀ ਕੀਮਤਿ ਮਿਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ॥
પરમાત્માના નામની કિંમત તેમજ વિસ્તાર વ્યક્ત કરી શકાતું નથી
ਸੇ ਜਨ ਧੰਨੁ ਜਿਨ ਇਕ ਨਾਮਿ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
જે ભક્તજન ખુબ ખુશનસીબ છે જેમણે એક નામમાં જ પોતાના સુર લગાડ્યા છે
ਗੁਰਮਤਿ ਸਾਚੀ ਸਾਚਾ ਵੀਚਾਰੁ ॥
ગુરુની બુદ્ધિ સત્ય છે અને તેનું જ્ઞાન પણ સત્ય છે
ਆਪੇ ਬਖਸੇ ਦੇ ਵੀਚਾਰੁ ॥੧॥
મનુષ્યને દાન પ્રદાન કરીને તે પોતે જ તેને ક્ષમા કરી દે છે ॥૧॥
ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਅਚਰਜੁ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪਿ ਸੁਣਾਏ ॥
હે ભાઈ! પરમાત્માનું નામ એક અદભુત અનહદ ધ્વનિ છે અને પ્રભુ પોતે જ જીવોને આ નામ સંભળાવે છે
ਕਲੀ ਕਾਲ ਵਿਚਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਏ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
કળયુગના સમયમાં કોઈ ગુરુમુખ જ આ નામ પ્રાપ્ત કરે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਹਮ ਮੂਰਖ ਮੂਰਖ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
અમે જીવ મૂર્ખ છીએ અને મૂર્ખતા જ અમારા મનમાં હાજર છે
ਹਉਮੈ ਵਿਚਿ ਸਭ ਕਾਰ ਕਮਾਹਿ ॥
કારણ કે અમે બધા કાર્ય અહંકાર માં જ કરીએ છીએ
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹੰਉਮੈ ਜਾਇ ॥
ગુરુની કૃપાથી જ મનમાંથી અહંકાર દૂર થઈ જાય છે
ਆਪੇ ਬਖਸੇ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ॥੨॥
તે પ્રભુ પોતે જ ક્ષમા કરીને જીવને પોતાની સાથે મેળવી લે છે ॥૨॥
ਬਿਖਿਆ ਕਾ ਧਨੁ ਬਹੁਤੁ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
વિષય-વિકારોનું ધન મનુષ્યના મનમાં ખૂબ અભિમાન ઉત્પન્ન કરી દે છે
ਅਹੰਕਾਰਿ ਡੂਬੈ ਨ ਪਾਵੈ ਮਾਨੁ ॥
અને જેના પરિણામ સ્વરૂપ તે અહંકારમાં ડૂબી જાય છે અને દરબારમાં સન્માન પ્રાપ્ત કરતા નથી
ਆਪੁ ਛੋਡਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥
પરંતુ પોતાના આત્મ અભિમાનને છોડીને તે હંમેશા સુખી રહે છે
ਗੁਰਮਤਿ ਸਾਲਾਹੀ ਸਚੁ ਸੋਈ ॥੩॥
ગુરુના ઉપદેશ દ્વારા મનુષ્ય સત્યનું જ સ્તુતિગાન કરે છે ॥૩॥
ਆਪੇ ਸਾਜੇ ਕਰਤਾ ਸੋਇ ॥
તે કર્તા-પરમેશ્વર પોતે જ બધાનો રચયિતા છે
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਦੂਜਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
તેના સિવાય વિશ્વમાં બીજું કોઈ મોટું નથી
ਜਿਸੁ ਸਚਿ ਲਾਏ ਸੋਈ ਲਾਗੈ ॥
જેને પ્રભુ પોતે જ સત્ય-નામમાં લગાડે છે તે મનુષ્ય સત્ય નામમાં લાગે છે
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਆਗੈ ॥੪॥੮॥
હે નાનક! નામ દ્વારા પ્રાણી આગળ પરલોકમાં હંમેશા સુખી રહે છે ॥૪॥૮॥
ਰਾਗੁ ਧਨਾਸਿਰੀ ਮਹਲਾ ੩ ਘਰੁ ੪
રાગ ધનાસરી મહેલ ૩ ઘર ૪॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਹਮ ਭੀਖਕ ਭੇਖਾਰੀ ਤੇਰੇ ਤੂ ਨਿਜ ਪਤਿ ਹੈ ਦਾਤਾ ॥
હે મનુષ્ય! હું તારા દરબાર પર ભીખ માંગવાવાળો ભિખારી છું અને તું પોતે જ પોતાનો સ્વામી છે અને બધાને દાન દેવાવાળો છે
ਹੋਹੁ ਦੈਆਲ ਨਾਮੁ ਦੇਹੁ ਮੰਗਤ ਜਨ ਕੰਉ ਸਦਾ ਰਹਉ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥੧॥
હે હરિ! મારા પર દયાળુ થઈ જાઓ અને મને ભિખારીને પોતાનું નામ પ્રદાન કરો તેથી હું હંમેશા જ તારા પ્રેમ-રંગમાં મગ્ન રહું ॥૧॥
ਹੰਉ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ਸਾਚੇ ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਵਿਟਹੁ ॥
હે સાચા પરમાત્મા! હું તારા નામ પર બલિહાર જાઉં છું
ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਸਭਨਾ ਕਾ ਏਕੋ ਅਵਰੁ ਨ ਦੂਜਾ ਕੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તું આખા જગતનું મૂળ છે, તું બધા જીવોને ઉત્પન્ન કરનાર છે બીજું કોઈ તારા જેવું નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਬਹੁਤੇ ਫੇਰ ਪਏ ਕਿਰਪਨ ਕਉ ਅਬ ਕਿਛੁ ਕਿਰਪਾ ਕੀਜੈ ॥
હે પરમાત્મા! મને માયા-ગ્રસિતને જન્મ-મરણના ઘણા ચક્ર લાગી ગયા છે હવે મારા પર થોડી કૃપા કરો
ਹੋਹੁ ਦਇਆਲ ਦਰਸਨੁ ਦੇਹੁ ਅਪੁਨਾ ਐਸੀ ਬਖਸ ਕਰੀਜੈ ॥੨॥
મારા પર દયાળુ થઈ જાઓ અને મને પોતાના દર્શન આપો, મારા પર માત્ર આવી કૃપા કરો ॥૨॥
ਭਨਤਿ ਨਾਨਕ ਭਰਮ ਪਟ ਖੂਲ੍ਹ੍ਹੇ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਜਾਨਿਆ ॥
નાનકનું કહેવું છે કે ભ્રમણા દરવાજા ખુલી ગયા છે અને ગુરુની કૃપાથી સ્તને જાણી લીધું છે
ਸਾਚੀ ਲਿਵ ਲਾਗੀ ਹੈ ਭੀਤਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਿਉ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥੩॥੧॥੯॥
મારા મનમાં પ્રભુની સાચી પ્રીતિ લાગી ગઈ છે અને મારૂ મન ગુરુની સાથે સંતુષ્ટ થઈ ગયું છે॥ ૩॥૧॥૯॥
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੧ ਚਉਪਦੇ
ધાનસરી મહેલ ૪ ઘર ૧ ચારપદ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਜੋ ਹਰਿ ਸੇਵਹਿ ਸੰਤ ਭਗਤ ਤਿਨ ਕੇ ਸਭਿ ਪਾਪ ਨਿਵਾਰੀ ॥
હે પ્રભુ! જે સંત તેમજ ભક્તજન તારી આરાધના કરે છે તું તેના બધા પાપ દૂર કરી દે છે
ਹਮ ਊਪਰਿ ਕਿਰਪਾ ਕਰਿ ਸੁਆਮੀ ਰਖੁ ਸੰਗਤਿ ਤੁਮ ਜੁ ਪਿਆਰੀ ॥੧॥
હે સ્વામી! મારા પર પોતાની કૃપા કરો અને મને તે સુસંગતિમાં રાખ જે તને વ્હાલી લાગે છે ॥૧॥
ਹਰਿ ਗੁਣ ਕਹਿ ਨ ਸਕਉ ਬਨਵਾਰੀ ॥
હે પરમાત્મા! હું તારી મહિમાનું વર્ણન કરી શકતો નથી
ਹਮ ਪਾਪੀ ਪਾਥਰ ਨੀਰਿ ਡੁਬਤ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪਾਖਣ ਹਮ ਤਾਰੀ ॥ ਰਹਾਉ ॥
અમે પાપી પથ્થરની જેમ પાણીમાં ડૂબી રહીએ છીએ પોતાની કૃપા કરીને અમે પાપી પથ્થરોનો ઉદ્ધારી કરી દ્યો ॥વિરામ॥
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਲਾਗੇ ਬਿਖੁ ਮੋਰਚਾ ਲਗਿ ਸੰਗਤਿ ਸਾਧ ਸਵਾਰੀ ॥
મેં પોતાના મનને જન્મ-જન્માંતરથી લાગેલી ઝેરરૂપી માયાની જંગ સાધુ સંગતિમાં સામેલ થવાથી ઉતારી દીધી છે
ਜਿਉ ਕੰਚਨੁ ਬੈਸੰਤਰਿ ਤਾਇਓ ਮਲੁ ਕਾਟੀ ਕਟਿਤ ਉਤਾਰੀ ॥੨॥
જેમ સોનાને અગ્નિમાં તપાવીને તેની આખી ગંદકીને કાપી તેમજ કાપીને ઉતારી દેવામાં આવે છે ॥૨॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪਨੁ ਜਪਉ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਜਪਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਉਰਿ ਧਾਰੀ ॥
હું દિવસ-રાત હરિ-નામનો જાપ કરતો રહું છું અને હરિ-નામ જપીને હરિને પોતાના હૃદયમાં વસાવું છું
ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਅਉਖਧੁ ਜਗਿ ਪੂਰਾ ਜਪਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਉਮੈ ਮਾਰੀ ॥੩॥
પરમાત્માનું 'હરિ-હરિ' નામ આ જગતમાં પૂર્ણ ઔષધિ છે અને હરિ-નામ નું ભજન કરીને મેં પોતાનો અહંકાર મારી દીધો છે ॥૩॥