ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ଜୀ ଏକ ଶାସ୍ତ୍ର ଠାରୁ ବହୁତ ଅଧିକ। ଏଥିରେ ଧାର୍ମିକ ପକ୍ଷପାତର ସୀମାକୁ ଅତିକ୍ରମ କରୁଥିବା ଏବଂ ଚରମ ବାସ୍ତବତା ସମ୍ମୁଖରେ ମନୁଷ୍ଯ଼ର ଏକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଥିବା କାଳଜଯ଼ୀ ଜ୍ଞାନ ରହିଥିଲା। ଏହା ନୈତିକତା, ଧାର୍ମିକତା, ସାମାଜିକ ନ୍ଯ଼ାଯ଼ ଏବଂ ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ମହାନ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରମାଣ ଦେଇଥାଏ-ସବୁକିଛି କାବ୍ଯ଼ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ଯ଼ ଏବଂ ଗୀତିକ ଅଭିବ୍ଯ଼କ୍ତି ଦ୍ୱାରା ଡକ୍ଯ଼ୁମେଣ୍ଟ ହୋଇଛି ଯାହା ଜୀବନର ପ୍ରତ୍ଯ଼େକ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ସାଧକମାନଙ୍କୁ କରୁଣା, ନମ୍ରତା ଏବଂ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ସେବାର ପଥକୁ ଡାକିଥାଏ |
ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ 1,430 ପୃଷ୍ଠା ଲମ୍ବା ଏବଂ ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତି, ସଚ୍ଚୋଟ ଜୀବନର ଗୁରୁତ୍ୱ, ଭଗବାନଙ୍କ ନାମ ଉପରେ ଧ୍ଯ଼ାନର ମୂଲ୍ଯ଼, ଏବଂ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ରୀତିନୀତି ପ୍ରତ୍ଯ଼ାଖ୍ଯ଼ାନ ସମେତ ବିସ୍ତୃତ ବିଷଯ଼ବସ୍ତୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ |
ਭਾਲਿ ਰਹੇ ਹਮ ਰਹਣੁ ਨ ਪਾਇਆ ਜੀਵਤਿਆ ਮਰਿ ਰਹੀਐ ॥੫॥੨॥
ଆମେ ବହୁତ ସନ୍ଧାନ କରିଛୁ, କିନ୍ତୁ ଚିରଦିନ ରହିବା ପାଇଁ କୌଣସି ମାର୍ଗ ମିଳିନାହିଁ, ଏଥିପାଇଁ, ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚିବାର ଅଛି, ଅହଂକାର ନାଶ କରି ବଞ୍ଚିବା ଉଚିତ॥5॥2॥
ਖਤ੍ਰੀਆ ਤ ਧਰਮੁ ਛੋਡਿਆ ਮਲੇਛ ਭਾਖਿਆ ਗਹੀ ॥
କ୍ଷତ୍ରିୟ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଯୁଦ୍ଧ କରିଥିଲେ, ପରନ୍ତୁ ଏବେ କ୍ଷତ୍ରିୟ ନିଜ ଧର୍ମ ତ୍ୟାଗ କରି ଦେଇଛି ଆଉ ସେ ମୁସଲମାନର ଭାଷା ପଢିବାକୁ ଲାଗି ଯାଇଛି।
ਪ੍ਰਭ ਸਾਚੇ ਕੀ ਸਾਚੀ ਕਾਰ ॥ ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਸਵਾਰਣਹਾਰ ॥੪॥੪॥
ସେହି ସଚ୍ଚା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଆରାଧନା ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ ଅଟେ, ହେ ନାନକ! ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ମନୁଷ୍ୟକୁ ସୁନ୍ଦର ବନାଇଥାଏ॥4॥4॥
ਜਨ ਕਉ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਹੁ ਜਗਜੀਵਨ ਜਨ ਨਾਨਕ ਪੈਜ ਸਵਾਰੀ ॥੪॥੧॥
ହେ ଜଗତର ଜୀବନ!ନିଜ ଦାସ ଉପରେ କୃପା କର ଆଉ ଦାସ ନାନକଙ୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ବଜାୟ ରଖ। ॥4॥1॥
ਗੁਨ ਕਹੁ ਹਰਿ ਲਹੁ ਕਰਿ ਸੇਵਾ ਸਤਿਗੁਰ ਇਵ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କର; ଏହି ପ୍ରକାରେ ତାହାଙ୍କୁ ପାଅ, ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରି ଏହିପରି ହରିନାମର ଧ୍ୟାନ-ମନନ କର।
ਨਾਦ ਹੇਤਿ ਸਿਰੁ ਡਾਰਿਓ ਕੁਰੰਕਾ ਉਸ ਹੀ ਹੇਤ ਬਿਦਾਰਾ ॥੨॥
ନାଦରେ ମୁଗ୍ଧ ହେବା କାରଣରୁ ହରିଣ ନିଜ ମସ୍ତକ ଶିକାରୀକୁ ଦେଇଥାଏ ଆଉ ତାହାକୁ ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ॥2॥
ਸੰਤ ਕੀ ਨਿੰਦਾ ਸਾਕਤ ਕੀ ਪੂਜਾ ਐਸੀ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ੍ਹੀ ਬਿਪਰੀਤਿ ॥੧॥
ତୁ ସନ୍ଥଙ୍କ ନିନ୍ଦା କରିଅଛୁ ଏବଂ ଭଗବାନଙ୍କ ଠାରୁ ବିମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତକୁ ପୂଜା କରିଅଛୁ, ତୁ ଏପରି ପରମ୍ପରା ଗ୍ରହଣ କରିଛୁ, ଯାହା ଧର୍ମର ମର୍ଯ୍ୟାଦାର ବିପରୀତ ଅଟେ॥1॥
ਚਰਨ ਰੇਨ ਬਾਂਛੈ ਨਿਤ ਨਾਨਕੁ ਪੁਨਹ ਪੁਨਹ ਬਲਿਹਾਰਿਆ ॥੨॥੧੬॥
ନାନକ ନିତ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚରଣ-ଧୂଳିର କାମନା କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ବାରମ୍ବାର ତାହାଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଯାଏ॥2॥16॥
ਡਰਿ ਡਰਿ ਪਚੇ ਮਨਮੁਖ ਵੇਚਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ବିଚରା ମନମୁଖୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଭୟ କରି କରି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਧਨਾਸਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੭
ଧନାସରୀ ମହଲା 5 ଘର 7