Page 931
ਓਹੁ ਬਿਧਾਤਾ ਮਨੁ ਤਨੁ ਦੇਇ ॥
ସେ ହିଁ ବିଧାଟା ଅଟନ୍ତି ଆଉ ସେ ହିଁ ମନ-ତନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।
ਓਹੁ ਬਿਧਾਤਾ ਮਨਿ ਮੁਖਿ ਸੋਇ ॥
ମନ ଓ ମୁଖରେ ସେହି ବିଧାତା ହିଁ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି।
ਪ੍ਰਭੁ ਜਗਜੀਵਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
ପ୍ରଭୁ ହିଁ ଜଗତର ଜୀବନ ଅଟନ୍ତି ଆଉ ତାହାଙ୍କ ବିନା ଅନ୍ୟ କେହି ନାହାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਪਤਿ ਹੋਇ ॥੯॥
ହେ ନାନକ! ଯିଏ ପ୍ରଭୁନାମରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ, ତାହାର ହିଁ କୀର୍ତ୍ତି ହୋଇଥାଏ||9||
ਰਾਜਨ ਰਾਮ ਰਵੈ ਹਿਤਕਾਰਿ ॥
ଯେଉଁ ହିତକାରୀ ରାମଙ୍କ ନାମ ଜପିଥାଏ,
ਰਣ ਮਹਿ ਲੂਝੈ ਮਨੂਆ ਮਾਰਿ ॥
ସେ ମନକୁ ହତ୍ୟା କରି ଜଗତ ରୂପୀ ରଣଭୂମିରେ ସଂଗ୍ରାମ କରିଥାଏ ଏବଂ
ਰਾਤਿ ਦਿਨੰਤਿ ਰਹੈ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥
ଦିନରାତି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ରଙ୍ଗରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਜੁਗ ਚਾਰੇ ਜਾਤਾ ॥
ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତି ତିନି ଲୋକ ଓ ଚାରି ଯୁଗରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଯାଏ।
ਜਿਨਿ ਜਾਤਾ ਸੋ ਤਿਸ ਹੀ ਜੇਹਾ ॥
ଯିଏ ଭଗବାନଙ୍କୁ ବୁଝିନିଏ, ସେ ତାହାଙ୍କ ଭଳି ହୋଇଯାଏ।
ਅਤਿ ਨਿਰਮਾਇਲੁ ਸੀਝਸਿ ਦੇਹਾ ॥
ତାହାର ମନ ନିର୍ମଳ ଏବଂ ଶରୀର ସଫଳ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ
ਰਹਸੀ ਰਾਮੁ ਰਿਦੈ ਇਕ ਭਾਇ ॥
ଏକ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଭାବନା ସହିତ ରାମ ତାହାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ବାସ କରିଥାନ୍ତି।
ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਸਾਚਿ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੧੦॥
ତାହାର ଅନ୍ତରରେ ଶବ୍ଦ ସ୍ଥିତ ହୋଇଯାଏ ଆଉ ସତ୍ୟରେ ହିଁ ଲଗ୍ନ ଲାଗିଯାଏ||10||
ਰੋਸੁ ਨ ਕੀਜੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ ਰਹਣੁ ਨਹੀ ਸੰਸਾਰੇ ॥
ମନରେ ରୋଷ କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ, ନାମାମୃତକୁ ପାନ କରିବା ଉଚିତ, କାରଣ କେହି ମଧ୍ୟ ଏହି ସଂସାରରେ ରହିବେ ନାହିଁ।
ਰਾਜੇ ਰਾਇ ਰੰਕ ਨਹੀ ਰਹਣਾ ਆਇ ਜਾਇ ਜੁਗ ਚਾਰੇ ॥
ରାଜା, ମହାରାଜା ଏବଂ ଭିକାରି କେହି ମଧ୍ୟ ଦୁନିଆରେ ରହିବେ ନାହିଁ ଆଉ ଚାରି ଯୁଗରେ ଜନ୍ମ-ମରଣ ଚକ୍ରରେ ପଡି ରହିଥାନ୍ତି।
ਰਹਣ ਕਹਣ ਤੇ ਰਹੈ ਨ ਕੋਈ ਕਿਸੁ ਪਹਿ ਕਰਉ ਬਿਨੰਤੀ ॥
'ମୁଁ ଏଠାରେ ସଦା ରହିବି' କହିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ କେହି ରହନ୍ତି ନାହିଁ, ପୁଣି ମୁଁ କାହା ପାଖରେ ବିନତି କରିବି?
ਏਕੁ ਸਬਦੁ ਰਾਮ ਨਾਮ ਨਿਰੋਧਰੁ ਗੁਰੁ ਦੇਵੈ ਪਤਿ ਮਤੀ ॥੧੧॥
ରାମନାମ ଏକ ଶବ୍ଦରେ ହିଁ ଜୀବର ଉଦ୍ଧାରକ ଅଟନ୍ତି ଆଉ ଗୁରୁ ହିଁ ବୁଦ୍ଧି ଓ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦେଇଥାନ୍ତି||11||
ਲਾਜ ਮਰੰਤੀ ਮਰਿ ਗਈ ਘੂਘਟੁ ਖੋਲਿ ਚਲੀ ॥
ଲୋକ ଲଜ୍ଜାରେ ମାରିବା ବାଲା ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀର ଲଜ୍ଜା ହିଁ ଚାଲି ଯାଇଛି ଆଉ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ଓଢଣୀ ଖୋଲି ଚାଲିଥାଏ।
ਸਾਸੁ ਦਿਵਾਨੀ ਬਾਵਰੀ ਸਿਰ ਤੇ ਸੰਕ ਟਲੀ ॥
ତାହାର ଅବିଦ୍ୟା ରୂପୀ ଶାଶୁ ମାୟା ବାଉଳା ହୋଇ ଯାଇଛି ଆଉ ମସ୍ତକରୁ, ମାୟା ରୂପୀ ଶାଶୁର ଭୟ ଦୂର ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਪ੍ਰੇਮਿ ਬੁਲਾਈ ਰਲੀ ਸਿਉ ਮਨ ਮਹਿ ਸਬਦੁ ਅਨੰਦੁ ॥
ତାହାକୁ ପ୍ରଭୁ ପ୍ରେମ ଓ ଇଚ୍ଛାରେ ନି ପାଖକୁ ବୋଲାଇଛନ୍ତି, ତାହାର ମନରେ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ଆନନ୍ଦ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਲਾਲਿ ਰਤੀ ਲਾਲੀ ਭਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਈ ਨਿਚਿੰਦੁ ॥੧੨॥
ସେ ନିଜ ଲାଲ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ରଙ୍ଗୀନ ହୋଇ ଯାଇଛି , ଯାହା ଦ୍ଵାରା ତାହାର ଚେହେରାରେ ଲାଲ ଆସି ଯାଇଛି||12||
ਲਾਹਾ ਨਾਮੁ ਰਤਨੁ ਜਪਿ ਸਾਰੁ ॥
ନାମ ରୂପୀ ରତ୍ନର ଜପ ହିଁ ସଚ୍ଚା ଲାଭ ଅଟେ।
ਲਬੁ ਲੋਭੁ ਬੁਰਾ ਅਹੰਕਾਰੁ ॥
ଲାଳସା, ଲୋଭ ଏବଂ ଅହଂକାର,
ਲਾੜੀ ਚਾੜੀ ਲਾਇਤਬਾਰੁ ॥
ନିନ୍ଦା, ଖୋସାମତ, ଅପବାଦ ସବୁ ମନ୍ଦ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଟେ।
ਮਨਮੁਖੁ ਅੰਧਾ ਮੁਗਧੁ ਗਵਾਰੁ ॥
ଏହି ମନ୍ଦ ଅଭ୍ୟାସ କାରଣରୁ ମନମୁଖୀ ଜୀବ ଅନ୍ଧ, ମୂର୍ଖ ଏବଂ ବୋକା ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਲਾਹੇ ਕਾਰਣਿ ਆਇਆ ਜਗਿ ॥
ଜୀବ ଜଗତରେ ନାମ ରୂପୀ ଲାଭ ପାଇବା ପାଇଁ ଆସିଥିଲା,
ਹੋਇ ਮਜੂਰੁ ਗਇਆ ਠਗਾਇ ਠਗਿ ॥
ପରନ୍ତୁ ମାୟାର ମଜଦୁର ବନି ମାୟା ଦ୍ଵାରା ଠକି ହୋଇ ଜଗତରୁ ଖାଲି ହାତରେ ଫେରି ଯାଇଥାଏ।
ਲਾਹਾ ਨਾਮੁ ਪੂੰਜੀ ਵੇਸਾਹੁ ॥
ହେ ନାନକ! ସଚ୍ଚା ଲାଭ କେବଳ ପ୍ରଭୁନାମ ରୂପୀ ପୁଞ୍ଜି ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਸਚੀ ਪਤਿ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ॥੧੩॥
ସଚ୍ଚା ବାଦଶାହ ପ୍ରଭୁ ତାହାକୁ ସଚ୍ଚା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି||13||
ਆਇ ਵਿਗੂਤਾ ਜਗੁ ਜਮ ਪੰਥੁ ॥
ଜଗତରେ ଜନ୍ମ ନେଇ ଜୀବ ଯମର ମାର୍ଗରେ ପଡି ବରବାଦ ହେଉଅଛି ଆଉ
ਆਈ ਨ ਮੇਟਣ ਕੋ ਸਮਰਥੁ ॥
ମୋହ-ମାୟାର ନାଶ କରିବା ପାଇଁ ସମର୍ଥ ହେଉନାହିଁ।
ਆਥਿ ਸੈਲ ਨੀਚ ਘਰਿ ਹੋਇ ॥
ଯେଉଁ ନୀଚ ବ୍ୟକ୍ତି ଘରେ ବହୁତ ସାରା ଧନ ଥାଏ,
ਆਥਿ ਦੇਖਿ ਨਿਵੈ ਜਿਸੁ ਦੋਇ ॥
ଅମିର-ଗରିବ ତାହା ପାଖରେ ନତମସ୍ତକ ହୋଇ ପ୍ରଣାମ କରିଥାନ୍ତି।
ਆਥਿ ਹੋਇ ਤਾ ਮੁਗਧੁ ਸਿਆਨਾ ॥
ଯାହା ପାଖରେ ବେସୁମାର ଧନ ଥାଏ, ସେହି ମୂର୍ଖକୁ ମଧ୍ୟ ଚତୁର ମାନାଯାଏ।
ਭਗਤਿ ਬਿਹੂਨਾ ਜਗੁ ਬਉਰਾਨਾ ॥
ଭକ୍ତିବିହୀନ ହୋଇ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଗତ ବାଉଳା ବନି ଏଣେତେଣେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ।
ਸਭ ਮਹਿ ਵਰਤੈ ਏਕੋ ਸੋਇ ॥
ପରନ୍ତୁ ଏକ ଇଶ୍ଵର ହିଁ ସବୁ ଜୀବଙ୍କ ଠାରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି,
ਜਿਸ ਨੋ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਤਿਸੁ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥੧੪॥
ସେ ଯାହା ଉପରେ ନିଜ କୃପା କରିଥାନ୍ତି, ତାହାର ମନରେ ପ୍ରକଟ ହୋଇଯାଏ||14||
ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਥਾਪਿ ਸਦਾ ਨਿਰਵੈਰੁ ॥
ଯୁଗ-ଯୁଗାନ୍ତରରୁ ସଂସାରକୁ ବନାଇବା ବାଲା ଇଶ୍ଵର ସର୍ବଦା ସ୍ଥିର ଅଟନ୍ତି, ଶତ୍ରୁ ରହିତ ଅଟନ୍ତି,
ਜਨਮਿ ਮਰਣਿ ਨਹੀ ਧੰਧਾ ਧੈਰੁ ॥
ସେ ହିଁ ପ୍ରେମ-ସ୍ୱରୂପ ଜନ୍ମ-ମରଣ ଚକ୍ର ରହିତ ଆଉ ଦୁନିଆର ଧନ୍ଦାରୁ ମୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି।
ਜੋ ਦੀਸੈ ਸੋ ਆਪੇ ਆਪਿ ॥
ଯାହା କିଛି ମଧ୍ୟ ଦେଖା ଯାଇଥାଏ, ତାହା ତାହାଙ୍କ ରୂପ ଅଟେ।
ਆਪਿ ਉਪਾਇ ਆਪੇ ਘਟ ਥਾਪਿ ॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜାତ କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ହୃଦୟରେ ସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି।
ਆਪਿ ਅਗੋਚਰੁ ਧੰਧੈ ਲੋਈ ॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଅଗୋଚର ଅଟନ୍ତି ଆଉ ସେ ସାରା ଦୁନିଆକୁ ବିଭିନ୍ନ କାୟାରେ ଲଗାଇଛନ୍ତି।
ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਜਗਜੀਵਨੁ ਸੋਈ ॥
ଯୋଗର ଯୁକ୍ତିରେ ମଧ୍ୟ ଜଗତର ଜୀବନ ସେହି ପରମେଶ୍ଵର ହିଁ ଅଟନ୍ତି।
ਕਰਿ ਆਚਾਰੁ ਸਚੁ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥
ଭକ୍ତିର ଉତ୍ତମ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଦ୍ଵାରା ସଚ୍ଚା ସୁଖ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਮ ਵਿਹੂਣਾ ਮੁਕਤਿ ਕਿਵ ਹੋਈ ॥੧੫॥
ପରନ୍ତୁ ନାମବିହୀନ ଜୀବର ମୁକ୍ତି ହୋଇପାରେ ନାହିଁ||15||
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਵੇਰੋਧੁ ਸਰੀਰ ॥
ନାମ ବିନା ବଞ୍ଚିବା ନିଜ ଶରୀର ସହିତ ବିରୋଧ କରିବା ଭଳି ଅଟେ।
ਕਿਉ ਨ ਮਿਲਹਿ ਕਾਟਹਿ ਮਨ ਪੀਰ ॥
ତୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ କାହିଁକି ମିଳନ କରୁ ନାହୁଁ? ତାହା ତୋର ମନର ପୀଡା ଦୂର କରିଦେବେ।
ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
ଜୀବ ରୂପୀ ପଥିକ ବାରମ୍ବାର ଜଗତ ରୂପୀ ପଥରେ ଆସିଥାଏ ଓ ଯାଇଥାଏ।
ਕਿਆ ਲੇ ਆਇਆ ਕਿਆ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥
ସେ କଣ ନେଇ ଜଗତକୁ ଆସିଛି ଏବଂ କଣ ଲାଭ ପାଇ ଯାଉଛି।
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਤੋਟਾ ਸਭ ਥਾਇ ॥
ନାମ ବିନା ସବୁ ସ୍ଥାନରେ କ୍ଷତି ହିଁ ହୋଇଥାଏ।
ਲਾਹਾ ਮਿਲੈ ਜਾ ਦੇਇ ਬੁਝਾਇ ॥
ତାହାକୁ ନାମ ରୂପୀ ଲାଭ ସେତେବେଳେ ହାସଲ ହୋଇଥାଏ, ଯେତେବେଳେ ପରମାତ୍ମା ତାହାକୁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।
ਵਣਜੁ ਵਾਪਾਰੁ ਵਣਜੈ ਵਾਪਾਰੀ ॥
ସଚ୍ଚା ବ୍ୟାପାରୀ ପ୍ରଭୁନାମର ହିଁ ବ୍ୟାପାର କରିଥାଏ,
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਕੈਸੀ ਪਤਿ ਸਾਰੀ ॥੧੬॥
ପୁଣି ନାମ ବିନା ଜୀବ କିପରି ଶୋଭା ପ୍ରାପ୍ତ କରି ପାରିବ? ||16||
ਗੁਣ ਵੀਚਾਰੇ ਗਿਆਨੀ ਸੋਇ ॥
ସେ ହିଁ ସଚ୍ଚା ଜ୍ଞାନୀ ଅଟନ୍ତି, ଯିଏ ପରମ ସତ୍ୟର ଗୁଣର ବିଚାର କରିଥାଏ।
ਗੁਣ ਮਹਿ ਗਿਆਨੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥
ଗୁଣରେ ହିଁ ତାହାକୁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਗੁਣਦਾਤਾ ਵਿਰਲਾ ਸੰਸਾਰਿ ॥
ସଂସାରରେ କେହି ବିରଳ ମନୁଷ୍ୟ ହିଁ ଅଛି ଯିଏ ଗୁଣର ଦାତା ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଧ୍ୟାନ କରିଥାନ୍ତି।
ਸਾਚੀ ਕਰਣੀ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ସଚ୍ଚା ନାମ-ସ୍ମରଣ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਕੀਮਤਿ ਨਹੀ ਪਾਇ ॥
ଅଗମ୍ୟ, ମନ-ବାଣୀର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ହିଁ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଉଚିତ ମୂଲ୍ୟ କଳନା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ।