Page 870
ਰਾਗੁ ਗੋਂਡ ਬਾਣੀ ਭਗਤਾ ਕੀ ॥
ରାଗ ଗୋଣ୍ଡ ବାଣୀ ଭାଗତଙ୍କ
ਕਬੀਰ ਜੀ ਘਰੁ ੧
କବୀର ଜୀ ଘର 1
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਸੰਤੁ ਮਿਲੈ ਕਿਛੁ ਸੁਨੀਐ ਕਹੀਐ ॥
ଯଦି କୌଣସି ସନ୍ଥ ମିଳିଯାନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ତାହାଙ୍କ ଠାରୁ କିଛି ଶୁଣିବା ଓ କିଛି ପଚାରିବା ଉଚିତ, କିନ୍ତୁ
ਮਿਲੈ ਅਸੰਤੁ ਮਸਟਿ ਕਰਿ ਰਹੀਐ ॥੧॥
ଯଦି କେହି ଦୁଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ମିଳିଯାନ୍ତି, ଚୁପ ରହିବା ଉଚିତ॥1॥
ਬਾਬਾ ਬੋਲਨਾ ਕਿਆ ਕਹੀਐ ॥
ହେ ବାବା! ଯଦି ବୋଲିବାକୁ ଅଛି, କଣ କହିବା ଉଚିତ,
ਜੈਸੇ ਰਾਮ ਨਾਮ ਰਵਿ ਰਹੀਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯାହାଦ୍ୱାରା ରାମଙ୍କ ନାମ ଜପ କରିବା ଉଚିତ॥1॥ରୁହ॥
ਸੰਤਨ ਸਿਉ ਬੋਲੇ ਉਪਕਾਰੀ ॥
ସନ୍ଥ ପୁରୁଷଙ୍କ ସାଥିରେ ବିଚାର-ବିମର୍ଷ ବଡ ଉପକାରୀ ଅଟେ, କିନ୍ତୁ
ਮੂਰਖ ਸਿਉ ਬੋਲੇ ਝਖ ਮਾਰੀ ॥੨॥
ମୂର୍ଖ ସାଥିରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କଲେ ବ୍ୟର୍ଥରେ ହିଁ ସମୟ ବରବାଦ ହୋଇଥାଏ॥2॥
ਬੋਲਤ ਬੋਲਤ ਬਢਹਿ ਬਿਕਾਰਾ ॥
ମୂର୍ଖ ସାଥିରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଏବଂ ବୋଲିବା ଦ୍ଵାରା ବିକାରରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥାଏ ଏବଂ
ਬਿਨੁ ਬੋਲੇ ਕਿਆ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰਾ ॥੩॥
ସନ୍ଥଙ୍କ ଠାରୁ ଦୂରରେ ରହି ଜ୍ଞାନ କଥା କିପରି କରି ପାରିବା॥3॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਛੂਛਾ ਘਟੁ ਬੋਲੈ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ଫମ୍ପା ମାଠିଆର ଶବ୍ଦ ବେଶି ହୋଇଥାଏ
ਭਰਿਆ ਹੋਇ ਸੁ ਕਬਹੁ ਨ ਡੋਲੈ ॥੪॥੧॥
କିନ୍ତୁ ଭରା ମାଠିଆରେ କେବେ କମ୍ପନ ଜାତ ହୁଏନାହିଁ॥4॥1॥
ਗੋਂਡ ॥
ଗୋଣ୍ଡ॥
ਨਰੂ ਮਰੈ ਨਰੁ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵੈ ॥
ଯେତେବେଳେ ମନୁଷ୍ୟର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଯାଏ, ତାହାର ଶରୀର କୌଣସି କାମରେ ଆସେ ନାହିଁ।
ਪਸੂ ਮਰੈ ਦਸ ਕਾਜ ਸਵਾਰੈ ॥੧॥
କିନ୍ତୁ ଯେବେ ପଶୁ ମରିଥାଏ, ସେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗିଥାଏ॥1॥
ਅਪਨੇ ਕਰਮ ਕੀ ਗਤਿ ਮੈ ਕਿਆ ਜਾਨਉ ॥
ମୁଁ ଜିନ ଶୁଭ କର୍ମର ଗତି କଣ ଜାଣି ପାରିବି?
ਮੈ ਕਿਆ ਜਾਨਉ ਬਾਬਾ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ବାବା! ମୁଁ କଣ ଜାଣିବି ମୋ' ସାଥିରେ କଣ ହେବ?
ਹਾਡ ਜਲੇ ਜੈਸੇ ਲਕਰੀ ਕਾ ਤੂਲਾ ॥
ମୃତକର ଅସ୍ଥି ଏପରି ଜଳିଥାଏ, ଯେପରି କାଠ ଗଣ୍ଡି ଜଳିଥାଏ।
ਕੇਸ ਜਲੇ ਜੈਸੇ ਘਾਸ ਕਾ ਪੂਲਾ ॥੨॥
କେଶ ଏହିପରି ଜଳିଥାଏ, ଯେପରି ଘାସ ବୁଦା ଜଳିଥାଏ॥2॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਤਬ ਹੀ ਨਰੁ ਜਾਗੈ ॥
ହେ କବୀର, ମନୁଷ୍ୟ ଅଜ୍ଞାନର ନିଦ୍ରାରୁ ସେତେବେଳେ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇଥାଏ,
ਜਮ ਕਾ ਡੰਡੁ ਮੂੰਡ ਮਹਿ ਲਾਗੈ ॥੩॥੨॥
ଯେତେବେଳ ତାହାର ମସ୍ତକ ଉପରେ ଯମର ଦଣ୍ଡ ଝୁଲିଥାଏ॥3॥2॥
ਗੋਂਡ ॥
ଗୋଣ୍ଡ॥
ਆਕਾਸਿ ਗਗਨੁ ਪਾਤਾਲਿ ਗਗਨੁ ਹੈ ਚਹੁ ਦਿਸਿ ਗਗਨੁ ਰਹਾਇਲੇ ॥
ଆକାଶ, ପାତାଳ ଏବଂ ଚାରି ଦିଗରେ ସର୍ବାତ୍ମା ହିଁ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି,
ਆਨਦ ਮੂਲੁ ਸਦਾ ਪੁਰਖੋਤਮੁ ਘਟੁ ਬਿਨਸੈ ਗਗਨੁ ਨ ਜਾਇਲੇ ॥੧॥
ଆନନ୍ଦର ସ୍ରୋତ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ସର୍ବଦା ଅମର ଅଟନ୍ତି, ଶରୀର ନାଶ ହୋଇଯାଏ, କିନ୍ତୁ ତାହାଙ୍କ ଚେତନ ସତ୍ତା ବିଦ୍ୟମାନ ଅଟେ॥1॥
ਮੋਹਿ ਬੈਰਾਗੁ ਭਇਓ ॥
ମୋର ବୈରାଗ୍ୟ ଜାତ ହୋଇ ଯାଇଛି,
ਇਹੁ ਜੀਉ ਆਇ ਕਹਾ ਗਇਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେହି ଆତ୍ମା ସଂସାରକୁ ଆସି କେଉଁଠିକୁ ଚାଲି ଯାଇଛି॥1॥ରୁହ॥
ਪੰਚ ਤਤੁ ਮਿਲਿ ਕਾਇਆ ਕੀਨ੍ਹ੍ਹੀ ਤਤੁ ਕਹਾ ਤੇ ਕੀਨੁ ਰੇ ॥
ଆକାଶ, ପବନ, ଅଗ୍ନି, ଜଳ ଏବଂ ପୃଥିବୀ- ଏହି ପାଞ୍ଚ ତତ୍ତ୍ଵରେ ଇଶ୍ଵର ଶରୀରର ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏହି ତତ୍ତ୍ଵ କେଉଁଠାରୁ ରଚନା କରାଯାଇଛି?
ਕਰਮ ਬਧ ਤੁਮ ਜੀਉ ਕਹਤ ਹੌ ਕਰਮਹਿ ਕਿਨਿ ਜੀਉ ਦੀਨੁ ਰੇ ॥੨॥
ଆପଣ କହନ୍ତି ଯେ ଜୀବ କର୍ମରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏହି କର୍ମକୁ ଜୀବନ କିଏ ଦେଇଛି?॥2॥
ਹਰਿ ਮਹਿ ਤਨੁ ਹੈ ਤਨ ਮਹਿ ਹਰਿ ਹੈ ਸਰਬ ਨਿਰੰਤਰਿ ਸੋਇ ਰੇ ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରେ ହିଁ ତନ ଅଛି ଆଉ ତନରେ ହିଁ ଇଶ୍ଵର ସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି, ସେହି ମନ-ତନ ସବୁଙ୍କ ଠାରେ ରହିଛନ୍ତି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਨ ਛੋਡਉ ਸਹਜੇ ਹੋਇ ਸੁ ਹੋਇ ਰੇ ॥੩॥੩॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ମୁଁ ରାମଙ୍କ ନାମ ଜପିବା ଛାଡିବି ନାହିଁ, ଯାହା କିଛି ହୋଇଯାଉ॥3॥3॥
ਰਾਗੁ ਗੋਂਡ ਬਾਣੀ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ਕੀ ਘਰੁ ੨
ରାଗ ଗୋଣ୍ଡ ବାଣୀ କବୀର ଜୀ ଘର 2
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਭੁਜਾ ਬਾਂਧਿ ਭਿਲਾ ਕਰਿ ਡਾਰਿਓ ॥
ମୋର ବାହୁ ବାନ୍ଧି ହାତୀ ସମ୍ମୁଖରେ ଫିଙ୍ଗି ଦେଇଛନ୍ତି।
ਹਸਤੀ ਕ੍ਰੋਪਿ ਮੂੰਡ ਮਹਿ ਮਾਰਿਓ ॥
ମାହୁନ୍ତ ହାତୀକୁ କ୍ରୋଧିତ କରିବା ପାଇଁ ତାହାଙ୍କ ମସ୍ତକରେ ଅଙ୍କୁଶ ମାରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ
ਹਸਤਿ ਭਾਗਿ ਕੈ ਚੀਸਾ ਮਾਰੈ ॥
ହାତୀ ପଛକୁ ଚାଲି ଯାଇ ଦୌଡି ଚାଲିଗଲା ଏବଂ ମନରେ କହିଥାଏ ଯେ
ਇਆ ਮੂਰਤਿ ਕੈ ਹਉ ਬਲਿਹਾਰੈ ॥੧॥
ମୁଁ ଏହି ମୂର୍ତ୍ତି ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଅଟେ॥1॥
ਆਹਿ ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਤੁਮਰਾ ਜੋਰੁ ॥
କବୀର ଜି କହନ୍ତି ଯେ ହେ ମୋର ଇଶ୍ଵର! ତୋର ଏହି ବଳ ହିଁ ମୋର ରକ୍ଷା କରିଥାଏ।
ਕਾਜੀ ਬਕਿਬੋ ਹਸਤੀ ਤੋਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କାଜୀ କ୍ରୋଧରେ ବୋଲୁଥିଲେ ଯେ ଏହି ହାତୀକୁ କବୀର ଆଡକୁ ନିଅ॥1॥ରୁହ॥
ਰੇ ਮਹਾਵਤ ਤੁਝੁ ਡਾਰਉ ਕਾਟਿ ॥
କାଜୀ ବାଉଳା ହୋଇ କହିଥାଏ ଯେ ହେ ମାହୁନ୍ତ! ମୁଁ ତୋତେ ମାରି ଦେବି।
ਇਸਹਿ ਤੁਰਾਵਹੁ ਘਾਲਹੁ ਸਾਟਿ ॥
ହାତୀକୁ ମାଡ ମାରି କବୀର ଆଡକୁ ଚଲାଅ
ਹਸਤਿ ਨ ਤੋਰੈ ਧਰੈ ਧਿਆਨੁ ॥
କିନ୍ତୁ ହାତୀ କବୀରଙ୍କୁ ମାରି ନଥିଲା, ଏଣୁ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ହିଁ ଧ୍ୟାନ କରିଥିଲେ।
ਵਾ ਕੈ ਰਿਦੈ ਬਸੈ ਭਗਵਾਨੁ ॥੨॥
ସେହି ହାତୀର ହୃଦୟରେ ଭଗବାନ ହିଁ ବାସ କରିଥିଲେ॥2॥
ਕਿਆ ਅਪਰਾਧੁ ਸੰਤ ਹੈ ਕੀਨ੍ਹ੍ਹਾ ॥
ଦେଖିବା ବାଲା ଲୋକ କହୁଥିଲେ ଯେ ଏହି ସନ୍ଥ କଣ ଅପରାଧ କରିଛି ଯେ
ਬਾਂਧਿ ਪੋਟ ਕੁੰਚਰ ਕਉ ਦੀਨ੍ਹ੍ਹਾ ॥
ତାହାକୁ ବାନ୍ଧି ଏହି ହାତୀ ସମ୍ମୁଖରେ ଫିଙ୍ଗି ଦିଆଗଲା?
ਕੁੰਚਰੁ ਪੋਟ ਲੈ ਲੈ ਨਮਸਕਾਰੈ ॥
ହାତୀ ତାହାଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରଣାମ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ
ਬੂਝੀ ਨਹੀ ਕਾਜੀ ਅੰਧਿਆਰੈ ॥੩॥
ଅନ୍ଧ କାଜୀ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଇଚ୍ଛାକୁ ବୁଝିଲା ନାହିଁ॥3॥
ਤੀਨਿ ਬਾਰ ਪਤੀਆ ਭਰਿ ਲੀਨਾ ॥
ତିନି ଥର ହାତୀକୁ ଚଢାଇ କାଜୀ ପରୀକ୍ଷା ନେଇଛି, କିନ୍ତୁ