Page 597
ਤੁਝ ਹੀ ਮਨ ਰਾਤੇ ਅਹਿਨਿਸਿ ਪਰਭਾਤੇ ਹਰਿ ਰਸਨਾ ਜਪਿ ਮਨ ਰੇ ॥੨॥
ମୋର ମନ ଦୀନ ରାତି ତୋ’ ଠାରେ ମଗ୍ନ ରହିଥାଏ, ହେ ମନ! ନିଜ ଜିହ୍ଵାରେ ହରିଙ୍କ ଜପ କର॥2॥
ਤੁਮ ਸਾਚੇ ਹਮ ਤੁਮ ਹੀ ਰਾਚੇ ਸਬਦਿ ਭੇਦਿ ਫੁਨਿ ਸਾਚੇ ॥
ହେ ଭଗବାନ! ତୁମେ ସତ୍ୟ ଅଟ ଆଉ ଆମେ ତୋ’ ଠାରେ ମଗ୍ନ ଅଟୁ ଏବଂ ତୋର ଶବ୍ଦର ଭେଦକୁ ବୁଝି ସତ୍ୟବାଦୀ ହୋଇଯାଇଛୁ।
ਅਹਿਨਿਸਿ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੇ ਸੂਚੇ ਮਰਿ ਜਨਮੇ ਸੇ ਕਾਚੇ ॥੩॥
ଯେଉଁ ଲୋକ ରାତିଦିନ ଭଗବାନଙ୍କ ନାମରେ ମଗ୍ନ ରହିଥାଏ, ସେ ଶୁଦ୍ଧ ଅଟେ, କିନ୍ତୁ ଯିଏ ଦୁନିଆରେ ଜନ୍ମ ହୋଇ ମରିଥାଏ, ସେ କଚ୍ଚା ଅଟେ ||3||
ਅਵਰੁ ਨ ਦੀਸੈ ਕਿਸੁ ਸਾਲਾਹੀ ਤਿਸਹਿ ਸਰੀਕੁ ਨ ਕੋਈ ॥
ମୋତେ ମୋର ଭଗବାନଙ୍କ ପରି ଆଉ କେହି ଦେଖାଯାଉ ନାହାନ୍ତି, ପୁଣି ମୁଁ କାହାର ସ୍ତୁତି କରିବି? କାରଣ କେହି ମଧ୍ୟ ତାହାଙ୍କ ସମାନ ନୁହନ୍ତି।
ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕੁ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸਾ ਗੁਰਮਤਿ ਜਾਨਿਆ ਸੋਈ ॥੪॥੫॥
ନାନକ ବିନତି କରନ୍ତି ଯେ ମୁଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦାସର ଦାସ ଅଟେ ଆଉ ଗୁରୁଙ୍କ ମତି ଦ୍ଵାରା ମୁଁ ସତ୍ୟକୁ ଜାଣିଥାଏ ||4||5||
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ସୋରଠି ମହଲା 1 ॥
ਅਲਖ ਅਪਾਰ ਅਗੰਮ ਅਗੋਚਰ ਨਾ ਤਿਸੁ ਕਾਲੁ ਨ ਕਰਮਾ ॥
ପରମାତ୍ମା ଅଲକ୍ଷ୍ୟ, ଅପାର, ଅଗମ୍ୟ ଏବଂ ଅଗୋଚର ଅଟନ୍ତି, ସେ କାଳ ଓ ପ୍ରାରବ୍ଧ ରହିତ ଅଟନ୍ତି।
ਜਾਤਿ ਅਜਾਤਿ ਅਜੋਨੀ ਸੰਭਉ ਨਾ ਤਿਸੁ ਭਾਉ ਨ ਭਰਮਾ ॥੧॥
ତାହାଙ୍କ କୌଣସି ଜାତି ନାହିଁ, ସେ ସମସ୍ତ ଜାତିରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ଅଟନ୍ତି, ସେ ଅଯୋନି ଓ ସ୍ଵୟଂଭୂ ଅଟନ୍ତି, ତାହାଙ୍କ ନା କିଛି ଅଭିଳାଷ ଥାଏ ନା କିଛି ଭ୍ରମ ଥାଏ॥1॥
ਸਾਚੇ ਸਚਿਆਰ ਵਿਟਹੁ ਕੁਰਬਾਣੁ ॥
ମୁଁ ସଚ୍ଚା ସତ୍ୟସ୍ଵରୂପ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଅଟେ,
ਨਾ ਤਿਸੁ ਰੂਪ ਵਰਨੁ ਨਹੀ ਰੇਖਿਆ ਸਾਚੈ ਸਬਦਿ ਨੀਸਾਣੁ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ନା ତାଙ୍କ କୌଣସି ରୂପ, ନା କୌଣସି ବର୍ଣ୍ଣ, ନା କୌଣସି ଆକାର ଅଛି, ସେ ସଚ୍ଚା ଶବ୍ଦ ମାଧ୍ୟମରୁ ହିଁ ଜଣା ପଡିଥାନ୍ତି॥ରୁହ॥
ਨਾ ਤਿਸੁ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਬੰਧਪ ਨਾ ਤਿਸੁ ਕਾਮੁ ਨ ਨਾਰੀ ॥
ନା ତାହାଙ୍କ କେହି ମାତା, ନା କେହି ପିତା, ନା କେହି ପୁତ୍ର ଆଉ ନା କେହି ବନ୍ଧୁ ଅଛନ୍ତି, ତାହାଙ୍କ ପାଖରେ କୌଣସି କାମବାସନା ନାହିଁ ଆଉ ନା ତାହାଙ୍କ ପାଖରେ କେହି ନାରୀ ଅଛନ୍ତି।
ਅਕੁਲ ਨਿਰੰਜਨ ਅਪਰ ਪਰੰਪਰੁ ਸਗਲੀ ਜੋਤਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥੨॥
ହେ ପରମାତ୍ମା! ତୁ ଅକୁଳ, ନିରଞ୍ଜନ ଏବଂ ଅପାରମ୍ପର ଅଟୁ ଆଉ ତୁମର ଜ୍ୟୋତି ସବୁଙ୍କ ଭିତରେ ମହଜୁଦ ଅଛି ||2||
ਘਟ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਬ੍ਰਹਮੁ ਲੁਕਾਇਆ ਘਟਿ ਘਟਿ ਜੋਤਿ ਸਬਾਈ ॥
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶରୀରରେ ବ୍ରହ୍ମା ଲୁଚି ରହିଛନ୍ତି, ସବୁଙ୍କ ହୃଦୟରେ ତାହାଙ୍କ ଜ୍ୟୋତି ମହଜୁଦ ଅଛି।
ਬਜਰ ਕਪਾਟ ਮੁਕਤੇ ਗੁਰਮਤੀ ਨਿਰਭੈ ਤਾੜੀ ਲਾਈ ॥੩॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ ଦ୍ଵାରା ବଜ୍ର କବାଟ ମଧ୍ୟ ଖୋଲିଯାଏ ଆଉ ନିର୍ଭୀକ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରେ ସୁରତି ଲାଗିଯାଏ ||3||
ਜੰਤ ਉਪਾਇ ਕਾਲੁ ਸਿਰਿ ਜੰਤਾ ਵਸਗਤਿ ਜੁਗਤਿ ਸਬਾਈ ॥
ପରମାତ୍ମା ଜୀବଙ୍କ ରଚନା କରି ତାହାର ମସ୍ତକ ଉପରେ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଝୁଲାଇ ରଖିଛନ୍ତି ଆଉ ସବୁ ଜୀବଙ୍କ ଜୀବନ-ଯୁକ୍ତି ନିଜ ବଶରେ ହିଁ ରଖିଛନ୍ତି।
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਪਦਾਰਥੁ ਪਾਵਹਿ ਛੂਟਹਿ ਸਬਦੁ ਕਮਾਈ ॥੪॥
ଯିଏ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରିଥାଏ, ତାହାକୁ ନାମ ଧନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ ଆଉ ଶବ୍ଦ ସାଧନା ଦ୍ଵାରା ତାହାର ମୁକ୍ତି ହୋଇଯାଏ ||4||
ਸੂਚੈ ਭਾਡੈ ਸਾਚੁ ਸਮਾਵੈ ਵਿਰਲੇ ਸੂਚਾਚਾਰੀ ॥
କାୟା ରୂପୀ ଶୁଦ୍ଧ ବର୍ତ୍ତନରେ ସତ୍ୟ ରହିପାରେ ତଥା ବିରଳ ମନୁଷ୍ୟ ହିଁ ସଦାଚାରୀ ହୋଇଥାଏ।
ਤੰਤੈ ਕਉ ਪਰਮ ਤੰਤੁ ਮਿਲਾਇਆ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥੫॥੬॥
ଜୀବାତ୍ମାକୁ ପରମାତ୍ମା ନିଜ ସାଥିରେ ମିଳାଇଛନ୍ତି, ହେ ପରମେଶ୍ଵର! ନାନକ ତୁମର ଶରଣରେ ଆସିଛନ୍ତି||5||6||
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ସୋରଠି ମହଲା 1 ॥
ਜਿਉ ਮੀਨਾ ਬਿਨੁ ਪਾਣੀਐ ਤਿਉ ਸਾਕਤੁ ਮਰੈ ਪਿਆਸ ॥
ଯେପରି ମାଛ ଜଳ ବିନା ଛଟପଟ ହୋଇ ମରିଯାଏ, ସେପରି ହିଁ ଶାକ୍ତ ମନୁଷ୍ୟ ମାୟାର ତୃଷ୍ଣାରେ ପ୍ରାଣ ତ୍ୟାଗ ଦେଇଥାଏ।
ਤਿਉ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਮਰੀਐ ਰੇ ਮਨਾ ਜੋ ਬਿਰਥਾ ਜਾਵੈ ਸਾਸੁ ॥੧॥
ହେ ମନ! ଯଦି ତୋର ଶ୍ଵାସ ନାମ ସ୍ମରଣ ବିନା ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଯାଏ, ତାହାହେଲେ ମୁଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ବିନା ସେପରି ମରିଯିବା ଉଚିତ||1||
ਮਨ ਰੇ ਰਾਮ ਨਾਮ ਜਸੁ ਲੇਇ ॥
ହେ ମନ! ରାମ ନାମର ଯଶୋଗାନ କର।
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਇਹੁ ਰਸੁ ਕਿਉ ਲਹਉ ਗੁਰੁ ਮੇਲੈ ਹਰਿ ਦੇਇ ॥ ਰਹਾਉ ॥
କିନ୍ତୁ ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଏହି ରସ ତୋତେ କିପରି ମିଳିପାରିବ? କାରଣ ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଶିଲେ ଭଗବାନ ଏହି ରସ ଦେଇଥାନ୍ତି॥ରୁହ॥
ਸੰਤ ਜਨਾ ਮਿਲੁ ਸੰਗਤੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤੀਰਥੁ ਹੋਇ ॥
ସନ୍ଥଜନଙ୍କ ସଭାରେ ସମ୍ମିଳିତ ହେବା ଓ ଗୁରୁଙ୍କ ସାନ୍ନିଧ୍ୟରେ ରହିବା ହିଁ ତୀର୍ଥ ସ୍ଥାନ ଅଟେ।
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਮਜਨਾ ਗੁਰ ਦਰਸੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੨॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଅଠଷଠି ତୀର୍ଥର ସ୍ନାନର ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ||2||
ਜਿਉ ਜੋਗੀ ਜਤ ਬਾਹਰਾ ਤਪੁ ਨਾਹੀ ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ॥
ଯେପରି ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟ ଧାରଣ କରିବା ବିନା ଯୋଗୀ ବନି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ ତଥା ସତ୍ୟ ଓ ସନ୍ତୋଷକୁ ଧାରଣ କରିବା ବିନା ତପସ୍ୟା ହୋଇପାରେ ନାହିଁ।
ਤਿਉ ਨਾਮੈ ਬਿਨੁ ਦੇਹੁਰੀ ਜਮੁ ਮਾਰੈ ਅੰਤਰਿ ਦੋਖੁ ॥੩॥
ସେପରି ହିଁ ଭଗବାନଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ ଶରୀର ବେକାର ଅଟେ, ଶରୀର ଭିତରେ ଅନେକ ଦୋଷ ହେବା କାରଣରୁ ଯମ ତାହାକୁ କଠୋର ଦଣ୍ଡ ଦେଇଥାଏ||3||
ਸਾਕਤ ਪ੍ਰੇਮੁ ਨ ਪਾਈਐ ਹਰਿ ਪਾਈਐ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਇ ॥
ଶାକ୍ତ ମନୁଷ୍ୟକୁ ପ୍ରେମ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ ଆଉ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସ୍ନେହ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ପରମାତ୍ମା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਸੁਖ ਦੁਖ ਦਾਤਾ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਿਫਤਿ ਸਮਾਇ ॥੪॥੭॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଯାହାକୁ ସୁଖ ଓ ଦୁଃଖର ଦାତା ଗୁରୁ ମିଳିଯାନ୍ତି, ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସ୍ତୁତିରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ||4||7||
ਸੋਰਠਿ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ସୋରଠି ମହଲା 1 ॥
ਤੂ ਪ੍ਰਭ ਦਾਤਾ ਦਾਨਿ ਮਤਿ ਪੂਰਾ ਹਮ ਥਾਰੇ ਭੇਖਾਰੀ ਜੀਉ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୁ ଦାତା ଅଟୁ ଆଉ ବୁଦ୍ଧିରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟୁ, କିନ୍ତୁ ଆମେ ତୋର ଭିକାରି ଅଟୁ।
ਮੈ ਕਿਆ ਮਾਗਉ ਕਿਛੁ ਥਿਰੁ ਨ ਰਹਾਈ ਹਰਿ ਦੀਜੈ ਨਾਮੁ ਪਿਆਰੀ ਜੀਉ ॥੧॥
ମୁଁ ତୋତେ କଣ ମାଗିବି? କାରଣ ସବୁ ପଦାର୍ଥ ନଶ୍ଵର ଅଟେ, ଏଥିପାଇଁ ମୋତେ କେବେଳ ନିଜର ପ୍ରିୟ ହରିନାମ ଦିଅ||1||
ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਬਨਵਾਰੀ ॥
ପ୍ରଭୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ହୃଦୟରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି।
ਜਲਿ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਗੁਪਤੋ ਵਰਤੈ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਦੇਖਿ ਨਿਹਾਰੀ ਜੀਉ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ଶାଗ, ସ୍ଥଳ ଓ ଗଗନରେ ଗୁପ୍ତ ରୂପରେ ବ୍ୟାପକ ଅଛନ୍ତି ଆଉ ଗୁରୁଙ୍କ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରି କୃତାର୍ଥ ହୋଇପାରୁ॥ରୁହ॥
ਮਰਤ ਪਇਆਲ ਅਕਾਸੁ ਦਿਖਾਇਓ ਗੁਰਿ ਸਤਿਗੁਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ਜੀਉ ॥
ଗୁରୁ-ସଦଗୁରୁ କୃପା କରି ମୃତ୍ୟୁଲୋକ, ପାତାଳ ଏବଂ ଆକାଶରେ ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରାଇ ଦେଇଛନ୍ତି।
ਸੋ ਬ੍ਰਹਮੁ ਅਜੋਨੀ ਹੈ ਭੀ ਹੋਨੀ ਘਟ ਭੀਤਰਿ ਦੇਖੁ ਮੁਰਾਰੀ ਜੀਉ ॥੨॥
ସେହି ଅଯୋନି ବ୍ରହ୍ମ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଛନ୍ତି ଆଉ ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଧ୍ୟ ରହିବେ, ଏଥିପାଇଁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ମୁରାରୀ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କର||2||