Page 332
ਆਂਧੀ ਪਾਛੇ ਜੋ ਜਲੁ ਬਰਖੈ ਤਿਹਿ ਤੇਰਾ ਜਨੁ ਭੀਨਾਂ ॥
ଜ୍ଞାନର ଅନ୍ଧାର ପଛରେ ଯେଉଁ ନାମର ବର୍ଷା ହୋଇଥାଏ, ସେଥିରେ ତୋର ଭକ୍ତ ଭିଜି ଯାଇଥାନ୍ତି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਮਨਿ ਭਇਆ ਪ੍ਰਗਾਸਾ ਉਦੈ ਭਾਨੁ ਜਬ ਚੀਨਾ ॥੨॥੪੩॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି – ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହେବାର ଦେଖିଥାଏ, ସେତେବେଳେ ହୃଦୟରେ ଉଜ୍ଜଳ ହିଁ ଉଜ୍ଜଳ ହୋଇଯାଏ ॥2॥43॥
ਗਉੜੀ ਚੇਤੀ
ଗଉଡି ଚେତି
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପାଇହୁଏ।
ਹਰਿ ਜਸੁ ਸੁਨਹਿ ਨ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਵਹਿ ॥
କିଛି ଲୋକ ନା କେବେ ଭଗବାନଙ୍କ ଯଶ ଶୁଣିଥାନ୍ତି ଆଉ ନା କେବେ ଭଗବାନଙ୍କ ଗୁଣ ଗାଇଥାନ୍ତି,
ਬਾਤਨ ਹੀ ਅਸਮਾਨੁ ਗਿਰਾਵਹਿ ॥੧॥
ପରନ୍ତୁ ନିଜ ବ୍ୟର୍ଥ କଥାରେ ହିଁ (ଭାବନ୍ତି) ଆକାଶକୁ ପକାଇଦେବେ ॥1॥
ਐਸੇ ਲੋਗਨ ਸਿਉ ਕਿਆ ਕਹੀਐ ॥
ଏପରି ଲୋକଙ୍କୁ ଉପଦେଶ ଦେବାର କିଛି ଅଭିପ୍ରାୟ ନାହିଁ,
ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਕੀਏ ਭਗਤਿ ਤੇ ਬਾਹਜ ਤਿਨ ਤੇ ਸਦਾ ਡਰਾਨੇ ਰਹੀਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯାହାକୁ ଭଗବାନ ନିଜ ଭକ୍ତିରୁ ବଞ୍ଚିତ ରଖିଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ସର୍ବଦା ଏଡାଇବା ଉଚିତ ॥1॥ରୁହ॥
ਆਪਿ ਨ ਦੇਹਿ ਚੁਰੂ ਭਰਿ ਪਾਨੀ ॥
ସେହି ଲୋକ ସ୍ଵୟଂ ଆଞ୍ଜୁଳି ଭରି ଜଳ ମଧ୍ୟ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ପରନ୍ତୁ
ਤਿਹ ਨਿੰਦਹਿ ਜਿਹ ਗੰਗਾ ਆਨੀ ॥੨॥
ତାହାର ନିନ୍ଦା କରିଥାଏ, ଯିଏ ଗଙ୍ଗା ବୁହାଇଥାଏ ॥2॥
ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਕੁਟਿਲਤਾ ਚਾਲਹਿ ॥
ଉଠିବା ବସିବା ସମୟରେ କୁଟିଳ ଚାଲ ଚଳାଇଥାଏ,
ਆਪੁ ਗਏ ਅਉਰਨ ਹੂ ਘਾਲਹਿ ॥੩॥
ସେ ତ ସ୍ଵୟଂ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି ଆଉ ଅନ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ ॥3॥
ਛਾਡਿ ਕੁਚਰਚਾ ਆਨ ਨ ਜਾਨਹਿ ॥
ବ୍ୟର୍ଥ ବାଦ-ବିବାଦ ବିନା ସେ ଅନ୍ୟ କିଛି ଜାଣେ ନାହିଁ।
ਬ੍ਰਹਮਾ ਹੂ ਕੋ ਕਹਿਓ ਨ ਮਾਨਹਿ ॥੪॥
ସେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ କଥା ମଧ୍ୟ ମାନେ ନାହିଁ ॥4॥
ਆਪੁ ਗਏ ਅਉਰਨ ਹੂ ਖੋਵਹਿ ॥
ଏପରି ଲୋକ ନିଜେ କୁମାର୍ଗଗାମୀ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ଅନ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ କରିଥାଏ,
ਆਗਿ ਲਗਾਇ ਮੰਦਰ ਮੈ ਸੋਵਹਿ ॥੫॥
ସେ , ମାନ, ମନ୍ଦିରରେ ଅଗ୍ନି ଲଗାଇ ସୋଇ ରହିଥାଏ ॥5॥
ਅਵਰਨ ਹਸਤ ਆਪ ਹਹਿ ਕਾਂਨੇ ॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ଏକ ଆଖିବାଲା ଅନ୍ଧ ଅଟେ, କିନ୍ତୁ, ଅନ୍ୟକୁ ହସି ଉଡାଇଥାଏ।
ਤਿਨ ਕਉ ਦੇਖਿ ਕਬੀਰ ਲਜਾਨੇ ॥੬॥੧॥੪੪॥
ହେ କବୀର! ଏପରି ଲୋକକୁ ଦେଖି ମୋତେ ଲଜ୍ଜା ଆସିଥାଏ ॥6॥1॥44॥
ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ਬੈਰਾਗਣਿ ਕਬੀਰ ਜੀ
ରାଗ ଗଉଡି ବଇରାଗଣି କବୀର ଜୀ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପାଇ ହୁଏ।
ਜੀਵਤ ਪਿਤਰ ਨ ਮਾਨੈ ਕੋਊ ਮੂਏਂ ਸਿਰਾਧ ਕਰਾਹੀ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ନିଜ ପୂର୍ବଜ(ମାତା-ପିତା)ଙ୍କ ସେବା ସେମାନେ ଜୀବିତ ଥିବା ବେଳେ କରେ ନାହିଁ, ପରନ୍ତୁ ସେମାନେ ମରିବା ପରେ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରିଥାଏ।
ਪਿਤਰ ਭੀ ਬਪੁਰੇ ਕਹੁ ਕਿਉ ਪਾਵਹਿ ਕਊਆ ਕੂਕਰ ਖਾਹੀ ॥੧॥
କୁହ, ପୂର୍ବଜ ଶ୍ରାଦ୍ଧର ଭୋଜନ କିପରି ପାଇବେ?ତାହାକୁ ତ କାଉ କୁକୁର ଖାଇଥାନ୍ତି ॥1॥
ਮੋ ਕਉ ਕੁਸਲੁ ਬਤਾਵਹੁ ਕੋਈ ॥
କେହି ମୋତେ କୁହ ଯେ ସୁଖ-ଖୁସି କଣ ଅଟେ?
ਕੁਸਲੁ ਕੁਸਲੁ ਕਰਤੇ ਜਗੁ ਬਿਨਸੈ ਕੁਸਲੁ ਭੀ ਕੈਸੇ ਹੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସାରା ଦୁନିଆ ଏହି ଦ୍ଵିଧାରେ ସୁଖ-ମଙ୍ଗଳ କହି ମାରି ଯାଇଥାଏ (ଯେ ଶ୍ରାଦ୍ଧ କରିଲେ ଘରେ ସୁଖ ମିଳିଥାଏ), ଆତ୍ମିକ ସୁଖ କିପରି ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ?॥1॥ରୁହ॥
ਮਾਟੀ ਕੇ ਕਰਿ ਦੇਵੀ ਦੇਵਾ ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਜੀਉ ਦੇਹੀ ॥
ଲୋକେ ମାଟିର ଦେବୀ ଦେବତା ବନାଇ ତାହାଙ୍କ ସାମନାରେ ଜୀବଙ୍କୁ ବଳି ଦେଇଥାଏ।
ਐਸੇ ਪਿਤਰ ਤੁਮਾਰੇ ਕਹੀਅਹਿ ਆਪਨ ਕਹਿਆ ਨ ਲੇਹੀ ॥੨॥
"(ହେ ଭାଇ!) ଏହି ପ୍ରକାରେ ତୁମ ମୃତ ପିତା କହି ଯାଇଛନ୍ତି, ଯାହା କିଛି ସେ ନେବା ଚାହିଁ ଥାଆନ୍ତି, କହି ସେ ନେଇ ପାରିଲେ ନାହିଁ ॥2॥
ਸਰਜੀਉ ਕਾਟਹਿ ਨਿਰਜੀਉ ਪੂਜਹਿ ਅੰਤ ਕਾਲ ਕਉ ਭਾਰੀ ॥
ଲୋକେ ଜୀବିତ ଜୀବଙ୍କୁ ମାରିଥାନ୍ତି ଆଉ ନିର୍ଜୀବ (ମାଟିରେ ବନାଇ) ଦେବତାଙ୍କ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି, ଅନ୍ତ କାଳରେ ବହୁତ ଅସୁବିଧା ହୋଇଥାଏ।
ਰਾਮ ਨਾਮ ਕੀ ਗਤਿ ਨਹੀ ਜਾਨੀ ਭੈ ਡੂਬੇ ਸੰਸਾਰੀ ॥੩॥
ନିଜେ ରାମଙ୍କ ନାମର ଗତି ଜାଣେ ନାହିଁ, (ଏଥିଦ୍ବାରା) ନିଜେ ଭୟାନକ ସଂସାର ସାଗରରେ ବୁଡି ଯିବ ॥3॥
ਦੇਵੀ ਦੇਵਾ ਪੂਜਹਿ ਡੋਲਹਿ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਨਹੀ ਜਾਨਾ ॥
ହେ ନଶ୍ଵର ପ୍ରାଣୀ! ତୁମେ ଦେବୀ-ଦେବତାଙ୍କ ପୂଜା କରୁଅଛ, ନିଜ ଭରସାରେ ଆଗ ପଛ ହୋଇଥାଅ ଆଉ ପରଂବ୍ରହ୍ମଙ୍କୁ ବୁଝ ନାହିଁ।
ਕਹਤ ਕਬੀਰ ਅਕੁਲੁ ਨਹੀ ਚੇਤਿਆ ਬਿਖਿਆ ਸਿਉ ਲਪਟਾਨਾ ॥੪॥੧॥੪੫॥
କବୀର କହନ୍ତି ଯେ ତୁମେମାନେ କୁଳରହିତ ଭଗବାନଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି ନାହଁ ଏବଂ ମାୟାର ବିକାରରେ ଫସି ରହିଥାଏ॥4॥1॥45॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡୀ॥
ਜੀਵਤ ਮਰੈ ਮਰੈ ਫੁਨਿ ਜੀਵੈ ਐਸੇ ਸੁੰਨਿ ਸਮਾਇਆ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ବିକାର ସହିତ ଜୀବିତ ରହିବା ଅପେକ୍ଷା ମରିଯିବା ଉଚିତ ଏବଂ ବିକାର ଠାରୁ ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରି ପୁନର୍ବାର ଜୀବିତ ରହିବା ଉଚିତ, ଏହି ଭଳି ସେହି ନିର୍ଗୁଣ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରେ ଲୀନ ହୋଇଯାଏ।
ਅੰਜਨ ਮਾਹਿ ਨਿਰੰਜਨਿ ਰਹੀਐ ਬਹੁੜਿ ਨ ਭਵਜਲਿ ਪਾਇਆ ॥੧॥
ସେ ମାୟାରେ ରହି ମଧ୍ୟ ମାୟା ରହିତ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଠାରେ ରହିଥାଏ ଏବଂ ପୁନର୍ବାର ଭୟାନକ ସଂସାର ସାଗରରେ ରହେ ନାହିଁ।
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਐਸਾ ਖੀਰੁ ਬਿਲੋਈਐ ॥
ହେ ମୋର ରାମ! ଏପରି ଦୁଗ୍ଧ ମନ୍ଥନ କରାଯାଇ ପାରିବ
ਗੁਰਮਤਿ ਮਨੂਆ ਅਸਥਿਰੁ ਰਾਖਹੁ ਇਨ ਬਿਧਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਓਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ ନେଇ ମନକୁ ସ୍ଥିର ରଖ, ଏହି ବିଧି ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭୁନାମର ଅମୃତ ପାନ କରାଯାଇ ପାରିବ॥1॥ରୁହ॥
ਗੁਰ ਕੈ ਬਾਣਿ ਬਜਰ ਕਲ ਛੇਦੀ ਪ੍ਰਗਟਿਆ ਪਦੁ ਪਰਗਾਸਾ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ବାଣ କଳିଯୁଗକୁ ଛେଦନ କରିଛି ଏବଂ ପ୍ରକାଶର ଅବସ୍ଥା ମୋ’ ଠାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି।
ਸਕਤਿ ਅਧੇਰ ਜੇਵੜੀ ਭ੍ਰਮੁ ਚੂਕਾ ਨਿਹਚਲੁ ਸਿਵ ਘਰਿ ਬਾਸਾ ॥੨॥
ଶକ୍ତିର ଅନ୍ଧକାର କାରଣରୁ ଦଉଡିକୁ ସର୍ପ ଭାବିବା ମୋର ଦ୍ଵିଧା ଦୂର ହୋଇ ଯାଇଛି ଏବଂ ମୁଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ନିବାସ କରିଥାଏ॥2॥
ਤਿਨਿ ਬਿਨੁ ਬਾਣੈ ਧਨਖੁ ਚਢਾਈਐ ਇਹੁ ਜਗੁ ਬੇਧਿਆ ਭਾਈ ॥
ହେ ମୋର ଭାଇ! ସେହି ମାୟା ତୀର ବିନା ହିଁ ଧନୁ ଛାଡିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ସଂସାରକୁ ଛେଦନ କରିଛନ୍ତି।