Page 1014
ਲਾਗੀ ਭੂਖ ਮਾਇਆ ਮਗੁ ਜੋਹੈ ਮੁਕਤਿ ਪਦਾਰਥੁ ਮੋਹਿ ਖਰੇ ॥੩॥
ପୁଣି ତାହାକୁ ତୃଷ୍ଣାର କ୍ଷୁଧା ଲାଗିଯାଏ, ସେ ଧନ-ଦୌଲତ ପାଇବା ପାଇଁ ଦୌଡି ଥାଏ, କିନ୍ତୁ ମାୟାର ମୋହ ତାହା ଠାରୁ ମୋକ୍ଷ-ପଦାର୍ଥ ନେଇଯାଇ ଥାଏ||3||
ਕਰਣ ਪਲਾਵ ਕਰੇ ਨਹੀ ਪਾਵੈ ਇਤ ਉਤ ਢੂਢਤ ਥਾਕਿ ਪਰੇ ॥
ସେ ଧନ ପାଇଁ ପରିଶ୍ରମ କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହାକୁ ସେତିକି ଧନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ, ସେ ଯେତିକି ଚାହିଁ ଥାଏ, ପୁଣି ସେ ଏଣେତେଣେ ଦୌଡି ଥକି ଯାଇଥାଏ।
ਕਾਮਿ ਕ੍ਰੋਧਿ ਅਹੰਕਾਰਿ ਵਿਆਪੇ ਕੂੜ ਕੁਟੰਬ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੇ ॥੪॥
ସେ କାମ, କ୍ରୋଧ ଏବଂ ଅହଂକାର ଗ୍ରସ୍ତ ରହିଥାଏ ଏବଂ ମିଥ୍ୟା ପରିବାର ସହିତ ପ୍ରେମ କରିଥାଏ। ||4||
ਖਾਵੈ ਭੋਗੈ ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਦੇਖੈ ਪਹਿਰਿ ਦਿਖਾਵੈ ਕਾਲ ਘਰੇ ॥
ସେ ମୃତ୍ୟୁର ଘରେ ଏହି ଜଗତର ସ୍ଵାଦିଷ୍ଟ ପଦାର୍ଥ ଖାଇ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧି ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଖାଇଥାଏ।
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦ ਨ ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਨ ਕਾਲੁ ਟਰੇ ॥੫॥
ଶବ୍ଦ-ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ସେ ଆତ୍ମ-ଜ୍ଞାନକୁ ଜାଣେ ନାହିଁ ଏବଂ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ବିନା ତାହାର କାଳ ଟାଳି ହୁଏନାହିଁ||5||
ਜੇਤਾ ਮੋਹੁ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਭੂਲੇ ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕਰਤੇ ਛੀਨਿ ਖਰੇ ॥
ଯିଏ ଅଧିକ ମୋହ ଏବଂ ଅଭିମାନ କରିଥାଏ, ସେ ସେତେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ, ଆଉ ମୋର-ମୋର କରି ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਤਨੁ ਧਨੁ ਬਿਨਸੈ ਸਹਸੈ ਸਹਸਾ ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਵੈ ਮੁਖਿ ਧੂਰਿ ਪਰੇ ॥੬॥
ହଜାର ହଜାର ଚିନ୍ତା ଦ୍ଵାରା ତାହାର ତନ-ଧନ ନାଶ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ସେ ପଶ୍ଚାତାପ କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହାର ମୁଖରେ ଧୂଳି ହିଁ ପଡିଥାଏ||6||
ਬਿਰਧਿ ਭਇਆ ਜੋਬਨੁ ਤਨੁ ਖਿਸਿਆ ਕਫੁ ਕੰਠੁ ਬਿਰੂਧੋ ਨੈਨਹੁ ਨੀਰੁ ਢਰੇ ॥
ବର୍ତ୍ତମାନ, ଯେତେବେଳେ ସେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ଯାଇଛି, ଶରୀର ନିର୍ବଳ ଆଉ ଯୌବନର ଅନ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଛି, ଆଖିରୁ ଲୁହ ବହିବାକୁ ଲାଗି ଯାଇଛି।
ਚਰਣ ਰਹੇ ਕਰ ਕੰਪਣ ਲਾਗੇ ਸਾਕਤ ਰਾਮੁ ਨ ਰਿਦੈ ਹਰੇ ॥੭॥
ଚାଲିଲେ ପାଦ ଥରିବାକୁ ଲାଗିଛି, କିନ୍ତୁ ଅବଶୋଷ ଏହା ଯେ ବିମୁଖୀ ଜୀବର ହୃଦୟରେ ରାମନାମ ସ୍ମରଣ ହୁଏନାହିଁ||7||
ਸੁਰਤਿ ਗਈ ਕਾਲੀ ਹੂ ਧਉਲੇ ਕਿਸੈ ਨ ਭਾਵੈ ਰਖਿਓ ਘਰੇ ॥
ବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ତାହାର ହୋସ ନଷ୍ଟ ହୋଇ ଯାଇଛି ଏବଂ ତାହାର କଳା କେଶ ଧବଳ ହୋଇ ଯାଇଛି, ପରିବାରରେ କେହି ମଧ୍ୟ ତାହାକୁ ଘରେ କେହି ରଖିବାକୁ ଚାହାନ୍ତି ନାହିଁ।
ਬਿਸਰਤ ਨਾਮ ਐਸੇ ਦੋਖ ਲਾਗਹਿ ਜਮੁ ਮਾਰਿ ਸਮਾਰੇ ਨਰਕਿ ਖਰੇ ॥੮॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମକୁ ଭୁଲିବା ଦ୍ଵାରା ତାହାକୁ ଏପରି ଦୋଷ ଲାଗିଥାଏ ଏବଂ ଯମଦୂତ ତାହାକୁ ପିଟି ପିଟି ନର୍କକୁ ନେଇଥାଏ||8||
ਪੂਰਬ ਜਨਮ ਕੋ ਲੇਖੁ ਨ ਮਿਟਈ ਜਨਮਿ ਮਰੈ ਕਾ ਕਉ ਦੋਸੁ ਧਰੇ ॥
ବାସ୍ତବରେ ପୂର୍ବ ଜନ୍ମରେ କରିଥିବା କର୍ମର ଲେଖା କେବେ ମଧ୍ୟ ଦୂର ହୁଏନାହିଁ, ଏହି କାରଣରୁ ସେ ଜନ୍ମ-ମରଣ ଚକ୍ରରେ ପଡିଥାଏ, ଏଥିପାଇଁ ଅନ୍ୟ କାହାକୁ କାହିଁକି ଦୋଷ ଦେବା?
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਬਾਦਿ ਜੀਵਣੁ ਹੋਰੁ ਮਰਣਾ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦੈ ਜਨਮੁ ਜਰੇ ॥੯॥
ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ବଞ୍ଚିବା ବ୍ୟର୍ଥ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁ ସମାନ ଅଟେ। ଶବ୍ଦ-ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଜୀବନ ଜଳିଥାଏ||9||
ਖੁਸੀ ਖੁਆਰ ਭਏ ਰਸ ਭੋਗਣ ਫੋਕਟ ਕਰਮ ਵਿਕਾਰ ਕਰੇ ॥
ପଦାର୍ଥର ରସ ଭୋଗିବା ଦ୍ଵାରା ମନୁଷ୍ୟ ଜଞ୍ଜାଳରେ ପଡିଥାଏ ଏବଂ ମନ୍ଦ କର୍ମ ମନର ବିକାରରୁ ଜାତ ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਮੁ ਬਿਸਾਰਿ ਲੋਭਿ ਮੂਲੁ ਖੋਇਓ ਸਿਰਿ ਧਰਮ ਰਾਇ ਕਾ ਡੰਡੁ ਪਰੇ ॥੧੦॥
ନାମକୁ ଭୁଲି ଲାଳସାରେ ଫସି ସେ ମୂଳ ହିଁ ହରାଇ ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ଯମପୁରୀରେ ତାହାର ମସ୍ତକ ଉପରେ ଯମରାଜର ଦଣ୍ଡ ପଡିଥାଏ||10||
ਗੁਰਮੁਖਿ ਰਾਮ ਨਾਮ ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਜਾ ਕਉ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ॥
ଯାହା ଉପରେ ଭଗବାନଙ୍କ କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ, ସେ ଗୁରୁଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରୁ ରାମନାମର ଗୁଣଗାନ କରିଥାଏ।
ਤੇ ਨਿਰਮਲ ਪੁਰਖ ਅਪਰੰਪਰ ਪੂਰੇ ਤੇ ਜਗ ਮਹਿ ਗੁਰ ਗੋਵਿੰਦ ਹਰੇ ॥੧੧॥
ଏପରି ନିର୍ମଳ ପୁରୁଷ ଅପରାମ୍ପର ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ଗୋବିନ୍ଦ ଗୁରୁଙ୍କ ରୂପ ବନିଯାନ୍ତି||11||
ਹਰਿ ਸਿਮਰਹੁ ਗੁਰ ਬਚਨ ਸਮਾਰਹੁ ਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਜਨ ਭਾਉ ਕਰੇ ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କର, ଗୁରୁଙ୍କ ବଚନକୁ ହୃଦୟରେ ଧାରଣ କର, ଭକ୍ତଙ୍କ ସଂଗତି ସହିତ ପ୍ରେମ କର।
ਹਰਿ ਜਨ ਗੁਰੁ ਪਰਧਾਨੁ ਦੁਆਰੈ ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਜਨ ਕੀ ਰੇਣੁ ਹਰੇ ॥੧੨॥੮॥
ସତ୍ୟର ଦ୍ଵାରରେ ଗୁରୁ ଭକ୍ତଜନଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ହୋଇଥାନ୍ତି, ହେ ନାନକ! ଆମେ ମଧ୍ୟ ତାହାଙ୍କ ଚରଣ-ଧୂଳି ଅଟୁ||12||8||
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਮਾਰੂ ਕਾਫੀ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੨ ॥
ମାରୁ କାଫି ମହଲା 1 ଘର 2॥
ਆਵਉ ਵੰਞਉ ਡੁੰਮਣੀ ਕਿਤੀ ਮਿਤ੍ਰ ਕਰੇਉ ॥
ଜନ୍ମ-ମରଣରେ ପଡି ଦ୍ଵିଧାଗ୍ରସ୍ତ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ କେତେ ମିତ୍ର ବନାଇ ଥାଏ।
ਸਾ ਧਨ ਢੋਈ ਨ ਲਹੈ ਵਾਢੀ ਕਿਉ ਧੀਰੇਉ ॥੧॥
ପତି-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରୁ ବିଚ୍ଛେଦ ହୋଇ ତାହାକୁ ସ୍ଥାନ ମିଳେନାହିଁ, ସେତେବେଳେ ତାହାର ଧୈର୍ଯ୍ୟ କିପରି ଆସିବ?
ਮੈਡਾ ਮਨੁ ਰਤਾ ਆਪਨੜੇ ਪਿਰ ਨਾਲਿ ॥
ମୋର ମନ ନିଜ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଲୀନ ଅଛି,
ਹਉ ਘੋਲਿ ਘੁਮਾਈ ਖੰਨੀਐ ਕੀਤੀ ਹਿਕ ਭੋਰੀ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ସାମାନ୍ୟ କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି କରି ଆନନ୍ଦିତ କରିଛନ୍ତି, ଏଣୁ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ତାହାଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଯାଇଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਪੇਈਅੜੈ ਡੋਹਾਗਣੀ ਸਾਹੁਰੜੈ ਕਿਉ ਜਾਉ ॥
ମୁଁ ଦୁହାଗିନୀ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିଜ ବାପା ଘରେ ବାସ କରୁଅଛି, ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁଁ ନିଜ ଶଶୁର ଘରକୁ କିପରି ଯିବି?
ਮੈ ਗਲਿ ਅਉਗਣ ਮੁਠੜੀ ਬਿਨੁ ਪਿਰ ਝੂਰਿ ਮਰਾਉ ॥੨॥
ମୋର ଗଳାରେ ଅନେକ ଅବଗୁଣ ପଡି ରହିଛି, ପତିଙ୍କ ବିନା ମୁଁ ଅବଗୁଣ ଦ୍ଵାରା ଠକି ହୋଇ ଯାଇଛି ଏବଂ ଝୁରି ଝୁରି ମରୁଅଛି||2||
ਪੇਈਅੜੈ ਪਿਰੁ ਸੰਮਲਾ ਸਾਹੁਰੜੈ ਘਰਿ ਵਾਸੁ ॥
ଯଦି ଇହଲୋକରେ ନିଜ ପତିପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରେ, ତାହାହେଲେ ଶଶୁର ଘରେ ନିବାସ ମିଳି ପାରିବ।
ਸੁਖਿ ਸਵੰਧਿ ਸੋਹਾਗਣੀ ਪਿਰੁ ਪਾਇਆ ਗੁਣਤਾਸੁ ॥੩॥
ଯେଉଁ ସୁହାଗିନୀ ଗୁଣାନିଧି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି, ସେ ହିଁ ସୁଖୀ ରହିଥାଏ||3||
ਲੇਫੁ ਨਿਹਾਲੀ ਪਟ ਕੀ ਕਾਪੜੁ ਅੰਗਿ ਬਣਾਇ॥ ਪਿਰੁ ਮੁਤੀ ਡੋਹਾਗਣੀ ਤਿਨ ਡੁਖੀ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਇ ॥੪॥
ସେ ନିଜେ ଶୟନ କରିବା ପାଇଁ ରେଶମୀ ବିଛଣା ଏବଂ ପିନ୍ଧିବା ପାଇଁ ରେଶମ ପୋଷାକ ବନାଉ, ଯେଉଁ ଦୁହାଗିନୀ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ତ୍ୟାଗ କରିଛି, ତାହାର ଜୀବନ-ରାତ୍ରି ଦୁଃଖରେ ହିଁ ଅତିବାହିତ ହୋଇଥାଏ||4||