Page 931
ਓਹੁ ਬਿਧਾਤਾ ਮਨੁ ਤਨੁ ਦੇਇ ॥
तो निर्माता आहे आणि तोच मन आणि शरीर प्रदान करणारा आहे.
ਓਹੁ ਬਿਧਾਤਾ ਮਨਿ ਮੁਖਿ ਸੋਇ ॥
फक्त तो निर्माता मन आणि मुखात आहे.
ਪ੍ਰਭੁ ਜਗਜੀਵਨੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
ईश्वर हे जगाचे जीवन आहे आणि त्याच्याशिवाय दुसरा कोणी नाही.
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਪਤਿ ਹੋਇ ॥੯॥
हे नानक! जो भगवंताच्या नामात लीन राहतो त्यालाच कीर्ती मिळते.
ਰਾਜਨ ਰਾਮ ਰਵੈ ਹਿਤਕਾਰਿ ॥
जो लाभदायक राम नामाचा जप करतो.
ਰਣ ਮਹਿ ਲੂਝੈ ਮਨੂਆ ਮਾਰਿ ॥
मनाचा वध करून तो जगाच्या रणांगणात शौर्याने लढतो.
ਰਾਤਿ ਦਿਨੰਤਿ ਰਹੈ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥
रात्रंदिवस भगवंताच्या रंगात लीन राहतो.
ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਜੁਗ ਚਾਰੇ ਜਾਤਾ ॥
अशी व्यक्ती तिन्ही लोकांमध्ये आणि चार युगांमध्ये लोकप्रिय होते.
ਜਿਨਿ ਜਾਤਾ ਸੋ ਤਿਸ ਹੀ ਜੇਹਾ ॥
ज्याने भगवंताला समजून घेतले आहे तो त्याच्यासारखा होतो.
ਅਤਿ ਨਿਰਮਾਇਲੁ ਸੀਝਸਿ ਦੇਹਾ ॥
त्याचे मन शुद्ध होते आणि शरीर यशस्वी होते आणि.
ਰਹਸੀ ਰਾਮੁ ਰਿਦੈ ਇਕ ਭਾਇ ॥
राम श्रद्धेच्या भावनेने हृदयात राहतो.
ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਸਾਚਿ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੧੦॥
त्यामध्ये शब्दाची स्थापना होते आणि सत्यावरच लक्ष केंद्रित होते ॥१०॥
ਰੋਸੁ ਨ ਕੀਜੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ ਰਹਣੁ ਨਹੀ ਸੰਸਾਰੇ ॥
मनात राग नसावा आणि नामस्मरण प्यावे कारण या जगात कोणी राहिलेले नाही.
ਰਾਜੇ ਰਾਇ ਰੰਕ ਨਹੀ ਰਹਣਾ ਆਇ ਜਾਇ ਜੁਗ ਚਾਰੇ ॥
कोणीही राजा असो वा भिकारी, या जगात जगायचे नाही आणि चारही युगात जन्म-मृत्यूचे चक्र चालूच असते.
ਰਹਣ ਕਹਣ ਤੇ ਰਹੈ ਨ ਕੋਈ ਕਿਸੁ ਪਹਿ ਕਰਉ ਬਿਨੰਤੀ ॥
मी सदैव इथेच राहणार म्हटल्यावरही इथे कोणीच थांबत नाही. मग मी कोणाकडे दाद मागू?
ਏਕੁ ਸਬਦੁ ਰਾਮ ਨਾਮ ਨਿਰੋਧਰੁ ਗੁਰੁ ਦੇਵੈ ਪਤਿ ਮਤੀ ॥੧੧॥
केवळ एकच शब्द, राम नाव, हा आत्म्याचा रक्षणकर्ता आहे आणि केवळ गुरुच बुद्धी आणि प्रतिष्ठा देतो.॥11॥
ਲਾਜ ਮਰੰਤੀ ਮਰਿ ਗਈ ਘੂਘਟੁ ਖੋਲਿ ਚਲੀ ॥
सार्वजनिक शरमेने मरण पावलेल्या या महिलेची लाज सुटली असून ती आता उघडा बुरखा घालून फिरते.
ਸਾਸੁ ਦਿਵਾਨੀ ਬਾਵਰੀ ਸਿਰ ਤੇ ਸੰਕ ਟਲੀ ॥
तिची सासू अज्ञानाच्या रूपाने वेडी झाली आहे आणि मायेच्या रूपातील सासूची भीती तिच्या डोक्यातून निघून गेली आहे.
ਪ੍ਰੇਮਿ ਬੁਲਾਈ ਰਲੀ ਸਿਉ ਮਨ ਮਹਿ ਸਬਦੁ ਅਨੰਦੁ ॥
त्याच्या प्रभूने त्याला प्रेमाने आणि आपुलकीने स्वतःकडे बोलावले आहे आणि शब्दाने त्याचे मन प्रसन्न झाले आहे.
ਲਾਲਿ ਰਤੀ ਲਾਲੀ ਭਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਈ ਨਿਚਿੰਦੁ ॥੧੨॥
ती तिच्या लाल स्वामीच्या प्रेमाने ओतप्रोत आहे ज्यामुळे तिच्या चेहऱ्यावर लालसरपणा आला आहे. तिला गुरूंनी धीर दिला.॥12॥
ਲਾਹਾ ਨਾਮੁ ਰਤਨੁ ਜਪਿ ਸਾਰੁ ॥
नाम रत्नाचा जप हाच खरा लाभ आहे.
ਲਬੁ ਲੋਭੁ ਬੁਰਾ ਅਹੰਕਾਰੁ ॥
लोभ लोभ आणि अहंकार.
ਲਾੜੀ ਚਾੜੀ ਲਾਇਤਬਾਰੁ ॥
निंदा, खुशामत, छेडछाड आणि निंदा ही सर्व वाईट कृत्ये आहेत.
ਮਨਮੁਖੁ ਅੰਧਾ ਮੁਗਧੁ ਗਵਾਰੁ ॥
या वाईट सवयींमुळे बुद्धीहीन प्राणी आंधळा, मूर्ख आणि उद्धट झाला आहे.
ਲਾਹੇ ਕਾਰਣਿ ਆਇਆ ਜਗਿ ॥
जीव नाम मिळवण्यासाठी आणि लाभासाठी या जगात आला.
ਹੋਇ ਮਜੂਰੁ ਗਇਆ ਠਗਾਇ ਠਗਿ ॥
पण मायेचा मजूर झाल्यावर तो मायेने फसतो आणि जगातून रिकाम्या हाताने परततो.
ਲਾਹਾ ਨਾਮੁ ਪੂੰਜੀ ਵੇਸਾਹੁ ॥
हे नानक! परमेश्वराच्या नावाने भांडवल घेतल्यानेच खरा लाभ होतो.
ਨਾਨਕ ਸਚੀ ਪਤਿ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ॥੧੩॥
खरा राजा परमेश्वर त्याला खरी प्रतिष्ठा देतो.॥13॥
ਆਇ ਵਿਗੂਤਾ ਜਗੁ ਜਮ ਪੰਥੁ ॥
या जगात जन्म घेतल्यानंतर यमाच्या मार्गात पडून जीव नष्ट होत आहे.
ਆਈ ਨ ਮੇਟਣ ਕੋ ਸਮਰਥੁ ॥
आसक्तीचा नाश करण्याची शक्ती त्याच्यात नाही.
ਆਥਿ ਸੈਲ ਨੀਚ ਘਰਿ ਹੋਇ ॥
जर एखाद्या नीच माणसाच्या घरात खूप पैसा असेल तर.
ਆਥਿ ਦੇਖਿ ਨਿਵੈ ਜਿਸੁ ਦੋਇ ॥
त्याची श्रीमंती पाहून गरीब आणि श्रीमंत दोघेही त्याला नतमस्तक होऊन नमस्कार करतात.
ਆਥਿ ਹੋਇ ਤਾ ਮੁਗਧੁ ਸਿਆਨਾ ॥
ज्याच्याकडे अमाप संपत्ती आहे तोही हुशार समजला जातो.
ਭਗਤਿ ਬਿਹੂਨਾ ਜਗੁ ਬਉਰਾਨਾ ॥
सर्व जग वेड्यासारखे इकडे तिकडे भटकत आहे, भक्तीविरहित आहे.
ਸਭ ਮਹਿ ਵਰਤੈ ਏਕੋ ਸੋਇ ॥
परंतु सर्व प्राणिमात्रांमध्ये एकच ईश्वर आहे.
ਜਿਸ ਨੋ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਤਿਸੁ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥੧੪॥
तो ज्याच्यावर आशीर्वाद देतो त्याच्या मनात ते प्रकट होते. ॥१४॥
ਜੁਗਿ ਜੁਗਿ ਥਾਪਿ ਸਦਾ ਨਿਰਵੈਰੁ ॥
युगानुयुगे जग निर्माण करणारा देव सदैव स्थिर आणि वैरमुक्त आहे.
ਜਨਮਿ ਮਰਣਿ ਨਹੀ ਧੰਧਾ ਧੈਰੁ ॥
प्रेमाच्या रूपाने तो जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यातून मुक्त होऊन जगाच्या चिंतेपासून मुक्त होतो.
ਜੋ ਦੀਸੈ ਸੋ ਆਪੇ ਆਪਿ ॥
जे दिसते ते त्याचे स्वरूप आहे.
ਆਪਿ ਉਪਾਇ ਆਪੇ ਘਟ ਥਾਪਿ ॥
तो तो स्वतःच निर्माण करतो आणि प्रत्येक हृदयात असतो.
ਆਪਿ ਅਗੋਚਰੁ ਧੰਧੈ ਲੋਈ ॥
तो स्वत: अदृश्य आहे आणि त्याने संपूर्ण जगाला विविध कार्यात गुंतवून ठेवले आहे.
ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਜਗਜੀਵਨੁ ਸੋਈ ॥
योगपद्धतीतही ईश्वर हा जगाचा जीव आहे.
ਕਰਿ ਆਚਾਰੁ ਸਚੁ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥
भक्ती सत्कर्म केल्याने खरे सुख प्राप्त होते.
ਨਾਮ ਵਿਹੂਣਾ ਮੁਕਤਿ ਕਿਵ ਹੋਈ ॥੧੫॥
पण निनावी प्राणी मुक्त होऊ शकत नाही. ॥१५॥
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਵੇਰੋਧੁ ਸਰੀਰ ॥
नावाशिवाय जगणे म्हणजे आपल्या शरीराचा निषेध करण्यासारखे आहे.
ਕਿਉ ਨ ਮਿਲਹਿ ਕਾਟਹਿ ਮਨ ਪੀਰ ॥
तुम्ही देवाला का भेटत नाही, तो तुमच्या हृदयातील वेदना दूर करेल.
ਵਾਟ ਵਟਾਊ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
सृष्टीच्या रुपात प्रवासी जगाच्या वाटेवर मागे-पुढे येत राहतात.
ਕਿਆ ਲੇ ਆਇਆ ਕਿਆ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥
याने जगात काय आणले आहे आणि ते कोणते फायदे मागे सोडत आहे?
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਤੋਟਾ ਸਭ ਥਾਇ ॥
नावाशिवाय सर्वत्र तोटा आहे.
ਲਾਹਾ ਮਿਲੈ ਜਾ ਦੇਇ ਬੁਝਾਇ ॥
भगवंताने बुद्धी दिली तरच त्याला नामाचा लाभ होतो.
ਵਣਜੁ ਵਾਪਾਰੁ ਵਣਜੈ ਵਾਪਾਰੀ ॥
खरा व्यापारी देवाच्या नावानेच व्यापार आणि व्यवसाय करतो.
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਕੈਸੀ ਪਤਿ ਸਾਰੀ ॥੧੬॥
मग नामाशिवाय जीवाला सौंदर्य कसे प्राप्त होईल? ॥१६॥
ਗੁਣ ਵੀਚਾਰੇ ਗਿਆਨੀ ਸੋਇ ॥
परम सत्याचे गुण मानणारा तोच खरा ज्ञानी होय.
ਗੁਣ ਮਹਿ ਗਿਆਨੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥
त्याला गुणांमध्येच ज्ञान मिळते.
ਗੁਣਦਾਤਾ ਵਿਰਲਾ ਸੰਸਾਰਿ ॥
सद्गुण देणाऱ्या भगवंताचे चिंतन करणारा मनुष्य जगात दुर्मिळ आहे.
ਸਾਚੀ ਕਰਣੀ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ ॥
नामस्मरणाची खरी कृती गुरूंच्या उपदेशानेच होऊ शकते.
ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਕੀਮਤਿ ਨਹੀ ਪਾਇ ॥
अथांग मन आणि वाणीच्या पलीकडे भगवंताचे खरे मूल्य मोजता येत नाही.