Page 92
ਐਸਾ ਤੈਂ ਜਗੁ ਭਰਮਿ ਲਾਇਆ ॥
हे परमेश्वरा ! तुम्हीच या जगात अधिक गोंधळ निर्माण केला आहे.
ਕੈਸੇ ਬੂਝੈ ਜਬ ਮੋਹਿਆ ਹੈ ਮਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे परमेश्वरा ! मायेने जगाला आपल्या मायाजालात अडकवले आहे, मग मायेने ग्रस्त असलेल्या जगाला तुमचे रहस्य कसे समजेल? ॥१॥रहाउ॥
ਕਹਤ ਕਬੀਰ ਛੋਡਿ ਬਿਖਿਆ ਰਸ ਇਤੁ ਸੰਗਤਿ ਨਿਹਚਉ ਮਰਣਾ ॥
कबीर म्हणतात, विषारी (सांसारिक) सुखांची इच्छा सोडून द्या कारण त्यांच्या सहवासाने तुम्हाला आध्यात्मिक मृत्यू निश्चितच प्राप्त होईल.
ਰਮਈਆ ਜਪਹੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ਅਨਤ ਜੀਵਣ ਬਾਣੀ ਇਨ ਬਿਧਿ ਭਵ ਸਾਗਰੁ ਤਰਣਾ ॥੨॥
हे नश्वर प्राणी! तुमच्या गुरूंच्या शब्दातून राम नामाचा जप करावा, कारण हाच शाश्वत जीवन देणारा शब्द आहे. या पद्धतीने तुम्ही दुर्गुणांचा महासागर पार कराल.
ਜਾਂ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਲਾਗੈ ਭਾਉ ॥
जेव्हा परमेश्वराला ते योग्य वाटेल तेव्हाच त्याच्यावरील प्राण्याचे प्रेम विकसित होते.
ਭਰਮੁ ਭੁਲਾਵਾ ਵਿਚਹੁ ਜਾਇ ॥
त्याच्या मनातून संभ्रम निर्माण करणाऱ्या ज्या शंका-कुशंका आहे त्या दूर होतात.
ਉਪਜੈ ਸਹਜੁ ਗਿਆਨ ਮਤਿ ਜਾਗੈ ॥
मग, मनात आरामदायी स्थिती निर्माण झाल्यामुळे, त्याच्या अंत:करणात आध्यात्मिक ज्ञान प्रकट होते.
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਅੰਤਰਿ ਲਿਵ ਲਾਗੈ ॥੩॥
गुरूंच्या कृपेने त्याचा अंतरात्मा परमेश्वराशी एकरूप होतो. ॥ ३॥
ਇਤੁ ਸੰਗਤਿ ਨਾਹੀ ਮਰਣਾ ॥
मन परमेश्वराच्या नामावर स्थिर राहिल्यास आध्यात्मिक मृत्यू होत नाही.
ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣਿ ਤਾ ਖਸਮੈ ਮਿਲਣਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥
मनुष्य परमेश्वराला समजून घेऊन आणि त्याच्या आज्ञेचे पालन करूनच परमेश्वराला जाणून घेऊ शकतो. ॥ १॥ रहाउ दुसरा॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਕਾ ॥
श्रीरागु त्रिलोचनचा :
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਮਨਿ ਆਗਲੜਾ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜਰਾ ਮਰਣੁ ਭਉ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ॥
हे मानवा !, तुझे मन पूर्णपणे मायामध्ये गुंतलेले आहे; आणि तुम्ही म्हातारपण आणि मृत्यूची भीती विसरलात.
ਕੁਟੰਬੁ ਦੇਖਿ ਬਿਗਸਹਿ ਕਮਲਾ ਜਿਉ ਪਰ ਘਰਿ ਜੋਹਹਿ ਕਪਟ ਨਰਾ ॥੧॥
हे कपटी मानवा ! तुझा संसार, तुझे कुटुंब पाहून तू कमळाच्या फुलासारखा फुलतोस. पण तू इतरांच्या घरांकडे वाईट नजरेने पाहतो.
ਦੂੜਾ ਆਇਓਹਿ ਜਮਹਿ ਤਣਾ ॥ ਤਿਨ ਆਗਲੜੈ ਮੈ ਰਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥
शक्तिशाली यमदूत लवकर येत आहेत. मी त्याच्या अद्भुत सामर्थ्याविरुद्ध उभे राहू शकणार नाही.
ਕੋਈ ਕੋਈ ਸਾਜਣੁ ਆਇ ਕਹੈ ॥
संपूर्ण जगात केवळ एक दुर्मिळ पवित्र व्यक्ती प्रार्थना करतो आणि म्हणतो,
ਮਿਲੁ ਮੇਰੇ ਬੀਠੁਲਾ ਲੈ ਬਾਹੜੀ ਵਲਾਇ ॥ ਮਿਲੁ ਮੇਰੇ ਰਮਈਆ ਮੈ ਲੇਹਿ ਛਡਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
माझ्या परमेश्वरा मला भेटा, मला तुझ्या संरक्षणाखाली घेऊन जा, मला स्वतःबरोबर एकरूप करा आणि मला मायाच्या प्रेमापासून मुक्ती द्या. ॥१॥ रहाउ ॥
ਅਨਿਕ ਅਨਿਕ ਭੋਗ ਰਾਜ ਬਿਸਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ਪੈ ਅਮਰੁ ਭਇਆ ॥
हे नश्वर प्राणी! नाना प्रकारचे सुख आणि राजवैभव यात रमून तू परमेश्वराला विसरला आणि भ्रमाच्या या ऐहिक सागरात तू अमर असल्यासारखे जगतो.
ਮਾਇਆ ਮੂਠਾ ਚੇਤਸਿ ਨਾਹੀ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਓ ਆਲਸੀਆ ॥੨॥
हे आळशी प्राणी! मायेने मोहित होऊन तू परमेश्वराचे स्मरण करत नाही आणि तुझे अमूल्य जीवन वाया घालवले आहे. ॥ २॥
ਬਿਖਮ ਘੋਰ ਪੰਥਿ ਚਾਲਣਾ ਪ੍ਰਾਣੀ ਰਵਿ ਸਸਿ ਤਹ ਨ ਪ੍ਰਵੇਸੰ ॥
हे नश्वर, तुझ्या मायेवरील प्रेमापोटी तू अत्यंत अंधाऱ्या वाटेवरून चालला आहेस आणि त्या मार्गावर सूर्य किंवा चंद्रही दिसत नाही, त्या मार्गावर तुला कधीच चैतन्य येत नाही कारण त्या अंधाऱ्या मार्गावर तुमची बुद्धी प्रकाशित करण्यासाठी सूर्याचा प्रकाश किंवा चंद्राचा प्रकाश नाही.
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਤਬ ਬਿਸਰਿ ਗਇਆ ਜਾਂ ਤਜੀਅਲੇ ਸੰਸਾਰੰ ॥੩॥
या जगातून निघून आत्मा मायेची आसक्ती सोडतो. (मग आताच का सोडत नाही?) ॥३॥
ਆਜੁ ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਪ੍ਰਗਟੁ ਭਇਆ ਹੈ ਪੇਖੀਅਲੇ ਧਰਮਰਾਓ ॥
आता माझ्या मनात स्पष्ट झाले की (मायेच्या प्रेमात मग्न होऊन) मला न्यायी न्यायाधिश म्हणजेच यमराजाला सामोरे जावे लागेल;
ਤਹ ਕਰ ਦਲ ਕਰਨਿ ਮਹਾਬਲੀ ਤਿਨ ਆਗਲੜੈ ਮੈ ਰਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥੪॥
त्याचे दूत, त्यांच्या अद्भुत सामर्थ्याने, पराक्रमी लोकांना त्यांच्या हातात चिरडतात; मी त्यांच्या विरोधात उभे राहू शकत नाही. ॥४॥
ਜੇ ਕੋ ਮੂੰ ਉਪਦੇਸੁ ਕਰਤੁ ਹੈ ਤਾ ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਣਿ ਰਤੜਾ ਨਾਰਾਇਣਾ ॥
हे नारायण ! जेव्हा कोणी मला उपदेश करतो, तेव्हा मला असे वाटते की तुम्ही जंगलात, कोठारांमध्ये आणि गवताच्या कोपऱ्यातही आहात.
ਐ ਜੀ ਤੂੰ ਆਪੇ ਸਭ ਕਿਛੁ ਜਾਣਦਾ ਬਦਤਿ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨੁ ਰਾਮਈਆ ॥੫॥੨॥
भक्त त्रिलोचन जी प्रार्थना करतात, हे माझ्या राम! तू सर्वज्ञ आहेस, याचा अर्थ तू स्वत:ला सर्व काही जाणतोस.॥ ५ ॥ २ ॥
ਸ੍ਰੀਰਾਗੁ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ਕਾ ॥
श्री रघु भगत कबीर जीऊचा
ਅਚਰਜ ਏਕੁ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਪੰਡੀਆ ਅਬ ਕਿਛੁ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਈ ॥
हे पंडित! भगवंताच्या भ्रमाबद्दल एक आश्चर्यकारक गोष्ट ऐका (जी मी अनुभवली आहे), परंतु अद्याप त्याचे वर्णन (पूर्णपणे) करता येत नाही.
ਸੁਰਿ ਨਰ ਗਣ ਗੰਧ੍ਰਬ ਜਿਨਿ ਮੋਹੇ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਮੇਖੁਲੀ ਲਾਈ ॥੧॥
त्याने सर्व देवता, मानव, आकाशी प्राणी आणि देवतांना मोहित केले आहे आणि आकाश, पाताळ आणि पृथ्वी या तिन्ही लोकांना ऐहिक भ्रमाच्या धाग्याने बांधले आहे. ॥१॥
ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਅਨਹਦ ਕਿੰਗੁਰੀ ਬਾਜੈ ॥
हे माझ्या राम! तुझी वीणा सतत दैवी धून वाजवत आहे, अनंत ध्वनी निर्माण करत आहे ज्यामुळे माझ्यात कंपने निर्माण होतात.
ਜਾ ਕੀ ਦਿਸਟਿ ਨਾਦ ਲਿਵ ਲਾਗੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
तुझ्या कृपेने भक्त या दिव्य नादात एकाग्र होतात.॥१॥ रहाउ॥
ਭਾਠੀ ਗਗਨੁ ਸਿੰਙਿਆ ਅਰੁ ਚੁੰਙਿਆ ਕਨਕ ਕਲਸ ਇਕੁ ਪਾਇਆ ॥
माझे उन्नत मन हे नामाचे अमृत साठवण्यासाठी भट्टीसारखे आहे,तो दुर्गुणांचा त्याग करतो आणि सद्गुण सोन्याच्या कुंडाच्या रूपात माझ्या हृदयात ठेवतो (दहाव्या दारात दारू काढण्यासाठी भट्टी आहे, इडा-पिंगळा दोन्ही नळ्या आहेत. आणि शुद्ध विवेक हे दारू भरण्यासाठी सोन्याचे भांडे आहे.) आता मी देवाचा अनुभव घेतला आहे.
ਤਿਸੁ ਮਹਿ ਧਾਰ ਚੁਐ ਅਤਿ ਨਿਰਮਲ ਰਸ ਮਹਿ ਰਸਨ ਚੁਆਇਆ ॥੨॥
त्या पात्रात शुद्ध हरी रसाचा प्रवाह वाहतो. हा वाहणारा हरी रस इतर रसांपेक्षा श्रेष्ठ आहे.
ਏਕ ਜੁ ਬਾਤ ਅਨੂਪ ਬਨੀ ਹੈ ਪਵਨ ਪਿਆਲਾ ਸਾਜਿਆ ॥
एक अतिशय सुंदर आणि आश्चर्यकारक गोष्ट घडली आहे की, मी प्रत्येक श्वासात परमेश्वराचे स्मरण करत आहे, जणू काही मी माझ्या श्वासाला परमेश्वर नामाचे अमृत प्यायला पेला बनवले आहे.
ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਮਹਿ ਏਕੋ ਜੋਗੀ ਕਹਹੁ ਕਵਨੁ ਹੈ ਰਾਜਾ ॥੩॥
आता मी तिन्ही लोकांमध्ये उपस्थित असलेल्या योगी निर्माता परमेश्वराची कल्पना करत आहे. हे पंडित! मला सांग, त्या परमेश्वराशिवाय या जगाचा राजा कोण असू शकतो? ॥ ३ ॥
ਐਸੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਗਟਿਆ ਪੁਰਖੋਤਮ ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥
भगत कबीरजी म्हणतात की, माझ्या हृदयात परमेश्वराचे असे ज्ञान प्रकट झाले आहे की मी परमेश्वराच्या प्रेमात मग्न झालो आहे.
ਅਉਰ ਦੁਨੀ ਸਭ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਨੀ ਮਨੁ ਰਾਮ ਰਸਾਇਨ ਮਾਤਾ ॥੪॥੩॥
उर्वरित जग शंकेने गोंधळलेले आहे, पण माझे मन सर्व सुखांचे उगमस्थान असलेल्या परमेश्वराच्या नामात तल्लीन आहे.