Page 89
ਜਿਨ ਕਉ ਹੋਆ ਕ੍ਰਿਪਾਲੁ ਹਰਿ ਸੇ ਸਤਿਗੁਰ ਪੈਰੀ ਪਾਹੀ ॥
केवळ तेच सद्गुरूचा आश्रय घेतात, ज्यांच्यावर परमेश्वराचा आशीर्वाद असतो.
ਤਿਨ ਐਥੈ ਓਥੈ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਪੈਧੇ ਜਾਹੀ ॥੧੪॥
त्यांचे चेहरे या लोकात आणि परलोकात तेजस्वी आहेत, प्रतिष्ठेचा पोशाख परिधान करून ते परमेश्वराच्या दरबारात जातात. ॥१४॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥
श्लोक महला २ ॥
ਜੋ ਸਿਰੁ ਸਾਂਈ ਨਾ ਨਿਵੈ ਸੋ ਸਿਰੁ ਦੀਜੈ ਡਾਰਿ ॥
जे मस्तक परमेश्वरापुढे नतमस्तक होत नाही ते काढून टाकावे, म्हणजेच परमेश्वराचे स्मरण न करणाऱ्याचे जीवन निरर्थक आहे.
ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਪਿੰਜਰ ਮਹਿ ਬਿਰਹਾ ਨਹੀ ਸੋ ਪਿੰਜਰੁ ਲੈ ਜਾਰਿ ॥੧॥
हे नानक! मानवी शरीर ज्यामध्ये परमेश्वरापासून विभक्त होण्याचे वेदना होत नाही, ते निरुपयोगी आहे.
ਮਃ ੫ ॥
महला ५॥
ਮੁੰਢਹੁ ਭੁਲੀ ਨਾਨਕਾ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜਨਮਿ ਮੁਈਆਸੁ ॥
हे नानक! जगाच्या मूळ परमेश्वराला विसरलेली जीवरूपी स्त्री पुन्हा पुन्हा जन्म घेते आणि मरते.
ਕਸਤੂਰੀ ਕੈ ਭੋਲੜੈ ਗੰਦੇ ਡੁੰਮਿ ਪਈਆਸੁ ॥੨॥
आणि भौतिकवादाला कस्तुरी समजून, भ्रमाच्या सापळ्यात अडकतो, जो ऐहिक संपत्तीचा दुर्गंधीयुक्त खड्डा आहे. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸੋ ਐਸਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਮਨ ਮੇਰੇ ਜੋ ਸਭਨਾ ਉਪਰਿ ਹੁਕਮੁ ਚਲਾਏ ॥
हे माझ्या मना! सर्व प्राणिमात्रांना आपल्या आज्ञेनुसार नियंत्रित करणाऱ्या परमेश्वराच्या नामाचे तू ध्यान कर.
ਸੋ ਐਸਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਜਪੀਐ ਮਨ ਮੇਰੇ ਜੋ ਅੰਤੀ ਅਉਸਰਿ ਲਏ ਛਡਾਏ ॥
हे माझ्या मना! तू परमेश्वराचे नामस्मरण कर, जे तुला शेवटच्या क्षणी मोक्ष देईल.
ਸੋ ਐਸਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਜਪੀਐ ਮਨ ਮੇਰੇ ਜੁ ਮਨ ਕੀ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਸਭ ਭੁਖ ਗਵਾਏ ॥
हे माझ्या मना! तू परमेश्वराचे नामस्मरण केले पाहिजे, ज्यामुळे तुझ्या मनातील सर्व लालसा आणि भूक नाहीशी होईल.
ਸੋ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਜਪਿਆ ਵਡਭਾਗੀ ਤਿਨ ਨਿੰਦਕ ਦੁਸਟ ਸਭਿ ਪੈਰੀ ਪਾਏ ॥
सर्व निंदक आणि दुष्ट लोक गुरूंच्या भाग्यवान अनुयायांकडून क्षमा आणि दया मागतात जे नेहमी प्रेमाने परमेश्वराचे नामस्मरण करतात.
ਨਾਮੁ ਅਰਾਧਿ ਸਭਨਾ ਤੇ ਵਡਾ ਸਭਿ ਨਾਵੈ ਅਗੈ ਆਣਿ ਨਿਵਾਏ ॥੧੫॥
हे नानक! जे नाम श्रेष्ठ आहे त्याची पूजा करा; परमेश्वराने सर्व प्राणिमात्रांना आपल्या नावापुढे नतमस्तक केले आहे. ॥१५॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
श्लोक महला ३॥
ਵੇਸ ਕਰੇ ਕੁਰੂਪਿ ਕੁਲਖਣੀ ਮਨਿ ਖੋਟੈ ਕੂੜਿਆਰਿ ॥
परमेश्वराला प्रसन्न करण्यासाठी धार्मिक विधी करणारी स्वेच्छेने वागणारी व्यक्ती आपल्या पतीला प्रसन्न करण्यासाठी स्वतःला सुंदर वस्त्रांनी सजवणाऱ्या कुरूप स्त्रीसारखी आहे;
ਪਿਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਨਾ ਚਲੈ ਹੁਕਮੁ ਕਰੇ ਗਾਵਾਰਿ ॥
ती आपल्या पतीच्या इच्छेचे पालन करत नाही, ती आपल्या असंस्कृत पतीला आज्ञा देते आणि दुःखी राहते. स्वेच्छेने वागणारा व्यक्ती सुद्धा अशाच प्रकारे व्यथित राहतो.
ਗੁਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਜੋ ਚਲੈ ਸਭਿ ਦੁਖ ਨਿਵਾਰਣਹਾਰਿ ॥
पण जी स्त्री गुरूंच्या आज्ञेचे पालन करते ती सर्व दुःखांपासून मुक्त होते.
ਲਿਖਿਆ ਮੇਟਿ ਨ ਸਕੀਐ ਜੋ ਧੁਰਿ ਲਿਖਿਆ ਕਰਤਾਰਿ ॥
ते नशीब जे निर्माणकर्त्याने पूर्व-नियुक्त केले होते ते मिटविले जाऊ शकत नाही.
ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਉਪੇ ਕੰਤ ਕਉ ਸਬਦੇ ਧਰੇ ਪਿਆਰੁ ॥
भाग्यवान जीवरूपी स्त्री आपले मन आणि शरीर तिच्या गुरूला समर्पित करते आणि गुरूच्या शब्दाचे प्रेमळपणे अनुसरण करते.
ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਆ ਦੇਖਹੁ ਰਿਦੈ ਬੀਚਾਰਿ ॥
मनात विचार करून पहा की नामस्मरण केल्याशिवाय कोणालाच परमेश्वराची प्राप्ती होत नाही.
ਨਾਨਕ ਸਾ ਸੁਆਲਿਓ ਸੁਲਖਣੀ ਜਿ ਰਾਵੀ ਸਿਰਜਨਹਾਰਿ ॥੧॥
हे नानक! केवळ ती जीवरूपी स्त्री सुंदर आणि सद्गुणी आहे, जिच्यावर सृष्टीनिर्माता-परमेश्वराने प्रेम केले आहे.॥१॥
ਮਃ ੩ ॥
महाला 3 ॥
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਗੁਬਾਰੁ ਹੈ ਤਿਸ ਦਾ ਨ ਦਿਸੈ ਉਰਵਾਰੁ ਨ ਪਾਰੁ ॥
मायेची आसक्ती हा अज्ञानाचा अंधार आहे, ज्याच्या पलीकडे कोणीही पाहू शकत नाही.
ਮਨਮੁਖ ਅਗਿਆਨੀ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਇਦੇ ਡੁਬੇ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿ ॥
अज्ञानी, स्वतःच्या इच्छेनुसार स्वार्थीपणाने वागणारे लोक जे परमेश्वराला विसरून जातात आणि अध्यात्मिक अंधाराच्या समुद्रात बुडल्यासारखे भयंकर दुःख सहन करतात.
ਭਲਕੇ ਉਠਿ ਬਹੁ ਕਰਮ ਕਮਾਵਹਿ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਪਿਆਰੁ ॥
दररोज ते सकाळी उठतात आणि सर्व प्रकारचे विधी करतात, परंतु ते द्वैत (परमेश्वराऐवजी सांसारिक गोष्टींवर प्रेम करतात) प्रेमात अडकून राहतात.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਹਿ ਆਪਣਾ ਭਉਜਲੁ ਉਤਰੇ ਪਾਰਿ ॥
जे सद्गुरूच्या शिकवणुकीची पालन करतात आणि त्यांची सेवा करतात, ते दुर्गुणांच्या भयानक जागतिक महासागरावर पार करतात.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਿ ਸਮਾਵਹਿ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥੨॥
हे नानक! गुरूंचे अनुयायी त्यांच्या अंतःकरणात सत्यनामाची स्थापना करतात आणि सत्य परमेश्वरात लीन राहतात. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਹਰਿ ਜਲਿ ਥਲਿ ਮਹੀਅਲਿ ਭਰਪੂਰਿ ਦੂਜਾ ਨਾਹਿ ਕੋਇ ॥
समुद्र, वाळवंट, पृथ्वी आणि आकाशात परमेश्वर विराजमान आहे, त्याच्यासारखा दुसरा कोणीही नाही.
ਹਰਿ ਆਪਿ ਬਹਿ ਕਰੇ ਨਿਆਉ ਕੂੜਿਆਰ ਸਭ ਮਾਰਿ ਕਢੋਇ ॥
त्याच्या दरबारात बसून, परमेश्वर स्वतः सजीवांच्या कर्मांचा न्याय करतो आणि सर्व लबाडांना शिक्षा देतो आणि त्यांना स्वतःपासून दूर करतो.
ਸਚਿਆਰਾ ਦੇਇ ਵਡਿਆਈ ਹਰਿ ਧਰਮ ਨਿਆਉ ਕੀਓਇ ॥
जे सत्य आहेत त्यांना परमेश्वर गौरव देतो. तो नीतिमान न्याय देतो.
ਸਭ ਹਰਿ ਕੀ ਕਰਹੁ ਉਸਤਤਿ ਜਿਨਿ ਗਰੀਬ ਅਨਾਥ ਰਾਖਿ ਲੀਓਇ ॥
म्हणून आपण सर्वांनी गरीब आणि अनाथांचे रक्षण करणाऱ्या परमेश्वराचा गौरव करावा.
ਜੈਕਾਰੁ ਕੀਓ ਧਰਮੀਆ ਕਾ ਪਾਪੀ ਕਉ ਡੰਡੁ ਦੀਓਇ ॥੧੬॥
तो थोर पुरुषांना सन्मान आणि प्रतिष्ठा देतो आणि दोषींना शिक्षा करतो. ॥१६॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
श्लोक महला ३॥
ਮਨਮੁਖ ਮੈਲੀ ਕਾਮਣੀ ਕੁਲਖਣੀ ਕੁਨਾਰਿ ॥
स्वार्थी मनाचा व्यक्ती वाईट चारित्र्य असलेल्या कुरूप स्त्रीसारखा असतो, ज्याने आपल्या पतीला घरी सोडले आहे आणि परक्याच्या प्रेमात आहे.
ਪਿਰੁ ਛੋਡਿਆ ਘਰਿ ਆਪਣਾ ਪਰ ਪੁਰਖੈ ਨਾਲਿ ਪਿਆਰੁ ॥
ती तिचा पती आणि घर सोडते आणि एका अनोळखी व्यक्तीच्या प्रेमात पडते. स्वेच्छेने मनुष्य आपल्या हृदयात असलेल्या परमेश्वराचाही त्याग करतो आणि मायेच्या प्रेमात पडतो.
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਕਦੇ ਨ ਚੁਕਈ ਜਲਦੀ ਕਰੇ ਪੂਕਾਰ ॥
तिच्या सांसारिक इच्छा कधीच तृप्त होत नाहीत आणि या इच्छांमध्ये ती जळत असते आणि नेहमी रडत राहते.
ਨਾਨਕ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਕੁਰੂਪਿ ਕੁਸੋਹਣੀ ਪਰਹਰਿ ਛੋਡੀ ਭਤਾਰਿ ॥੧॥
हे नानक! परमेश्वराशिवाय स्वार्थी मनाचा व्यक्ती एखाद्या कुरूप आणि आधारभूत स्त्रीसारखा आहे जिचा तिच्या पतीने त्याग केला आहे. ॥१॥