Page 155
ਹਉ ਤੁਧੁ ਆਖਾ ਮੇਰੀ ਕਾਇਆ ਤੂੰ ਸੁਣਿ ਸਿਖ ਹਮਾਰੀ ॥
हे माझ्या देहा! मी तुला पुन्हा सांगतो, माझी शिकवण लक्षपूर्वक ऐक
ਨਿੰਦਾ ਚਿੰਦਾ ਕਰਹਿ ਪਰਾਈ ਝੂਠੀ ਲਾਇਤਬਾਰੀ ॥
तू इतरांवर टीका आणि त्यांची स्तुती करतो आणि खोट्या गप्पा मारत राहतो.
ਵੇਲਿ ਪਰਾਈ ਜੋਹਹਿ ਜੀਅੜੇ ਕਰਹਿ ਚੋਰੀ ਬੁਰਿਆਰੀ ॥
हे माझ्या मना! तू इतर स्त्रियांकडे वाईट नजरेने पाहतोस, चोरी करतोस आणि दुष्कृत्य करतोस.
ਹੰਸੁ ਚਲਿਆ ਤੂੰ ਪਿਛੈ ਰਹੀਏਹਿ ਛੁਟੜਿ ਹੋਈਅਹਿ ਨਾਰੀ ॥੨॥
हे माझ्या देहा! जेव्हा आत्म्याच्या रूपात राजहंस बाहेर पडून दुसऱ्या जगात जाईल, तेव्हा तू इथेच मागे राहशील आणि तू एका परित्यक्त्या (पतीने त्यागलेली स्त्री) स्त्रीसारखी होशील. ॥२॥
ਤੂੰ ਕਾਇਆ ਰਹੀਅਹਿ ਸੁਪਨੰਤਰਿ ਤੁਧੁ ਕਿਆ ਕਰਮ ਕਮਾਇਆ ॥
हे माझ्या देहा! तू स्वप्नाप्रमाणे राहतोस. तू कोणते चांगले काम केले आहे?
ਕਰਿ ਚੋਰੀ ਮੈ ਜਾ ਕਿਛੁ ਲੀਆ ਤਾ ਮਨਿ ਭਲਾ ਭਾਇਆ ॥
जेव्हा काहीतरी चोरून आणले तेव्हा या मनाला बरे वाटले.
ਹਲਤਿ ਨ ਸੋਭਾ ਪਲਤਿ ਨ ਢੋਈ ਅਹਿਲਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥੩॥
या मृत्युलोकात मला वैभव मिळाले नाही आणि परलोकातही मला आधार मिळणार नाही. माझे अमूल्य मानवी जीवन मी वाया घालवले आहे. ॥३॥
ਹਉ ਖਰੀ ਦੁਹੇਲੀ ਹੋਈ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਮੇਰੀ ਬਾਤ ਨ ਪੁਛੈ ਕੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे नानक! मी खूप दुःखी झालो आहे आणि कोणीही माझी काळजी घेत नाही. ॥ १॥ रहाउ॥
ਤਾਜੀ ਤੁਰਕੀ ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਕਪੜ ਕੇਰੇ ਭਾਰਾ ॥
हे नानक! जर कोणाकडे तुर्की घोडे, सोने, चांदी आणि कपड्यांचे ढीग असतील.
ਕਿਸ ਹੀ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲੇ ਨਾਨਕ ਝੜਿ ਝੜਿ ਪਏ ਗਵਾਰਾ ॥
पण शेवटच्या क्षणी ते त्याच्याबरोबर जात नाहीत, हे मूर्ख प्राणी! ते सर्व इथेच राहते.
ਕੂਜਾ ਮੇਵਾ ਮੈ ਸਭ ਕਿਛੁ ਚਾਖਿਆ ਇਕੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨਾਮੁ ਤੁਮਾਰਾ ॥੪॥
हे परमेश्वरा! मी साखरेचे पदार्थ, सुखा मेवा इत्यादी सर्व फळे वापरून पाहिले आहेत परंतु फक्त तुझ्या नामातच अमृत आहे याची मला जाणीव झाली आहे. ॥४॥
ਦੇ ਦੇ ਨੀਵ ਦਿਵਾਲ ਉਸਾਰੀ ਭਸਮੰਦਰ ਕੀ ਢੇਰੀ ॥
एक माणूस खोल पाया घालून घराची भिंत बांधतो. पण वेळ आली की हे मंदिरही कोसळून मातीचा ढीग बनतो.
ਸੰਚੇ ਸੰਚਿ ਨ ਦੇਈ ਕਿਸ ਹੀ ਅੰਧੁ ਜਾਣੈ ਸਭ ਮੇਰੀ ॥
मूर्ख प्राणी ऐहिक संपत्ती जमा करतो आणि ती कोणालाही देत नाही. मूर्ख प्राणी सर्वकाही स्वतःचे आहे असे समजतो.
ਸੋਇਨ ਲੰਕਾ ਸੋਇਨ ਮਾੜੀ ਸੰਪੈ ਕਿਸੈ ਨ ਕੇਰੀ ॥੫॥
पण त्याला माहीत नाही की रावणाची सोन्याची लंका आणि सोन्याचे महाल आता राहिले नाहीत, मग तू कोण आहेस? ही संपत्ती कोणाची नाही. ॥५॥
ਸੁਣਿ ਮੂਰਖ ਮੰਨ ਅਜਾਣਾ ॥ ਹੋਗੁ ਤਿਸੈ ਕਾ ਭਾਣਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे मूर्ख आणि अज्ञानी मना! माझे ऐक,त्या परमेश्वराची इच्छाच पूर्ण होईल. ॥१॥ रहाउ॥
ਸਾਹੁ ਹਮਾਰਾ ਠਾਕੁਰੁ ਭਾਰਾ ਹਮ ਤਿਸ ਕੇ ਵਣਜਾਰੇ ॥
माझे ठाकूर प्रभू मोठे सावकार आहेत आणि मी त्यांचा व्यापारी आहे.
ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭ ਰਾਸਿ ਤਿਸੈ ਕੀ ਮਾਰਿ ਆਪੇ ਜੀਵਾਲੇ ॥੬॥੧॥੧੩॥
माझा आत्मा आणि शरीर हे सर्व त्यांनी दिलेले भांडवल आहे. तो स्वतः जिवंत प्राण्यांना मारतो आणि त्यांना पुन्हा जिवंत करतो. ॥६॥१॥१३॥
ਗਉੜੀ ਚੇਤੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी चेती महला १ ॥
ਅਵਰਿ ਪੰਚ ਹਮ ਏਕ ਜਨਾ ਕਿਉ ਰਾਖਉ ਘਰ ਬਾਰੁ ਮਨਾ ॥
हे माझ्या मना! माझी वासना, क्रोध, लोभ, आसक्ती आणि अहंकार हे पाच शत्रू आहेत, मी एकटा आहे, त्यांच्यापासून मी माझे घर कसे वाचवू?
ਮਾਰਹਿ ਲੂਟਹਿ ਨੀਤ ਨੀਤ ਕਿਸੁ ਆਗੈ ਕਰੀ ਪੁਕਾਰ ਜਨਾ ॥੧॥
हे पाच जण मला रोज मारहाण करत आहेत आणि लुटत आहेत. मग मी कोणाकडे प्रार्थना करावी?॥१॥
ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਨਾਮਾ ਉਚਰੁ ਮਨਾ ॥ ਆਗੈ ਜਮ ਦਲੁ ਬਿਖਮੁ ਘਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे माझ्या मना! श्रीरामाचे नामस्मरण कर.यमराजाची अगणित सेना तुझ्या समोर उभी आहे. ॥१॥ रहाउ॥
ਉਸਾਰਿ ਮੜੋਲੀ ਰਾਖੈ ਦੁਆਰਾ ਭੀਤਰਿ ਬੈਠੀ ਸਾ ਧਨਾ ॥
परमेश्वराने देहाची निर्मिती केली आहे, त्याला दहा दरवाजे दिले आहेत आणि परमेश्वराच्या आदेशाने त्यामध्ये आत्म्यारूपी स्त्री बसलेली आहे.
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕੇਲ ਕਰੇ ਨਿਤ ਕਾਮਣਿ ਅਵਰਿ ਲੁਟੇਨਿ ਸੁ ਪੰਚ ਜਨਾ ॥੨॥
परंतु देह अमर आहे हे जाणून वासनायुक्त स्त्री नेहमी खेळते आणि चष्मा लावते आणि वासनेचे पाच शत्रू आणि इतर तिचे आंतरिक शुभ गुण लुटत राहतात. ॥२॥
ਢਾਹਿ ਮੜੋਲੀ ਲੂਟਿਆ ਦੇਹੁਰਾ ਸਾ ਧਨ ਪਕੜੀ ਏਕ ਜਨਾ ॥
शेवटी, मृत्यू शरीराची इमारत नष्ट करतो, मंदिर लुटतो आणि एकटी कामिनी पकडली जाते.
ਜਮ ਡੰਡਾ ਗਲਿ ਸੰਗਲੁ ਪੜਿਆ ਭਾਗਿ ਗਏ ਸੇ ਪੰਚ ਜਨਾ ॥੩॥
पाचही दुर्गुण पळतात. जीवरूपी स्त्रीच्या गळ्यात बेड्या आहेत आणि यम तिला शिक्षा देऊन दंडित करतो. ॥३॥
ਕਾਮਣਿ ਲੋੜੈ ਸੁਇਨਾ ਰੁਪਾ ਮਿਤ੍ਰ ਲੁੜੇਨਿ ਸੁ ਖਾਧਾਤਾ ॥
वासनांध स्त्री सोन्या-चांदीचे दागिने मागते, तिचे नातेवाईक स्वादिष्ट खाद्यपदार्थ मागत असतात.
ਨਾਨਕ ਪਾਪ ਕਰੇ ਤਿਨ ਕਾਰਣਿ ਜਾਸੀ ਜਮਪੁਰਿ ਬਾਧਾਤਾ ॥੪॥੨॥੧੪॥
हे नानक! त्यांच्यासाठी जीव पाप करतो. शेवटी यम, पापांनी जखडून, मरणाच्या नगरी जातो.
ਗਉੜੀ ਚੇਤੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी चेती महला १ ॥
ਮੁੰਦ੍ਰਾ ਤੇ ਘਟ ਭੀਤਰਿ ਮੁੰਦ੍ਰਾ ਕਾਂਇਆ ਕੀਜੈ ਖਿੰਥਾਤਾ ॥
हे योगी! तुझ्या अंतःकरणात समाधान निर्माण कर आणि तू तुझ्या कानात घातलेली ही खरी झुमके आहेत. तुझ्या नश्वर शरीराला मूर्तीत रूपांतरित कर.
ਪੰਚ ਚੇਲੇ ਵਸਿ ਕੀਜਹਿ ਰਾਵਲ ਇਹੁ ਮਨੁ ਕੀਜੈ ਡੰਡਾਤਾ ॥੧॥
हे योगी! तुझ्या पाच इंद्रियांवर ताबा ठेव आणि या मनाला तुझी काठी बनव. ॥१॥
ਜੋਗ ਜੁਗਤਿ ਇਵ ਪਾਵਸਿਤਾ ॥
अशाप्रकारे तुला योग करण्याची पद्धत मिळेल.
ਏਕੁ ਸਬਦੁ ਦੂਜਾ ਹੋਰੁ ਨਾਸਤਿ ਕੰਦ ਮੂਲਿ ਮਨੁ ਲਾਵਸਿਤਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
फक्त परमेश्वराचे नाम नेहमी स्थिर असते, बाकी सर्व काही क्षणभंगुर असते. परमेश्वराच्या नामस्मरणात आपल्या मनाला एकाग्र कर, हे परमेश्वराचे नामच तुझ्यासाठी कंदांच्या रूपात अन्न आहे. ॥१॥ रहाउ॥
ਮੂੰਡਿ ਮੁੰਡਾਇਐ ਜੇ ਗੁਰੁ ਪਾਈਐ ਹਮ ਗੁਰੁ ਕੀਨੀ ਗੰਗਾਤਾ ॥
गंगेवर जाऊन डोकं मुंडण करून जर एखाद्याला गुरू सापडला तर मी आधीच गुरूला आपली गंगा केले आहे, म्हणजेच गुरू हे तीर्थक्षेत्र आहे.
ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਤਾਰਣਹਾਰੁ ਸੁਆਮੀ ਏਕੁ ਨ ਚੇਤਸਿ ਅੰਧਾਤਾ ॥੨॥
एकच ईश्वर तिन्ही जगातील प्राणिमात्रांच्या पलीकडे जाण्यास समर्थ आहे. ज्ञान नसलेल्या माणसाला परमेश्वराचे स्मरण होत नाही. ॥२॥
ਕਰਿ ਪਟੰਬੁ ਗਲੀ ਮਨੁ ਲਾਵਸਿ ਸੰਸਾ ਮੂਲਿ ਨ ਜਾਵਸਿਤਾ ॥
हे योगी! तू दिखाऊपणा निर्माण करतोस आणि मौखिक बोलण्याने मन व्यापून टाकतोस. पण तुझी शंका कधीच दूर होणार नाही.