Page 824
ਕਹਾ ਕਰੈ ਕੋਈ ਬੇਚਾਰਾ ਪ੍ਰਭ ਮੇਰੇ ਕਾ ਬਡ ਪਰਤਾਪੁ ॥੧॥
મારા પ્રભુનો આખી દુનિયામાં ખુબ પ્રતાપ છે, પછી કોઈ મનુષ્ય બિચારો મારું શું બગાડી શકે છે ॥૧॥
ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਚਰਨ ਕਮਲ ਰਖੁ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥
વારંવાર પરમાત્માનું સ્મરણ કરીને મને સુખ પ્રાપ્ત થઈ ગયું છે, આથી તેના ચરણ-કમળને મનમાં વસાવી લીધા છે.
ਤਾ ਕੀ ਸਰਨਿ ਪਰਿਓ ਨਾਨਕ ਦਾਸੁ ਜਾ ਤੇ ਊਪਰਿ ਕੋ ਨਾਹੀ ॥੨॥੧੨॥੯੮॥
દાસ નાનક તે પરમાત્માની શરણમાં પડ્યો છે, જેનાથી ઉપર કોઈ નથી ॥૨॥૧૨॥૯૮॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਸਦਾ ਸਦਾ ਜਪੀਐ ਪ੍ਰਭ ਨਾਮ ॥
હંમેશા પ્રભુનું નામ જપવું જોઈએ,
ਜਰਾ ਮਰਾ ਕਛੁ ਦੂਖੁ ਨ ਬਿਆਪੈ ਆਗੈ ਦਰਗਹ ਪੂਰਨ ਕਾਮ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
કારણ કે આનાથી ગઢપણ તેમજ મૃત્યુનું દુઃખ કંઈ પણ પ્રભાવિત કરતું નથી અને આગળ સત્યના દરબારમાં કાર્ય પૂર્ણ થઈ જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਆਪੁ ਤਿਆਗਿ ਪਰੀਐ ਨਿਤ ਸਰਨੀ ਗੁਰ ਤੇ ਪਾਈਐ ਏਹੁ ਨਿਧਾਨੁ ॥
પોતાનો અહંકાર ત્યાગીને હંમેશા શરણમાં રહેવું જોઈએ. આ નામનો ભંડાર ગુરુથી પ્રાપ્ત થાય છે.
ਜਨਮ ਮਰਣ ਕੀ ਕਟੀਐ ਫਾਸੀ ਸਾਚੀ ਦਰਗਹ ਕਾ ਨੀਸਾਨੁ ॥੧॥
આનાથી જન્મ-મરણની ફાંસી કપાઈ જાય છે અને સત્યના દરબારમાં જવા માટે આ પરવાનગી છે ॥૧॥
ਜੋ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਕਰਹੁ ਸੋਈ ਭਲ ਮਾਨਉ ਮਨ ਤੇ ਛੂਟੈ ਸਗਲ ਗੁਮਾਨੁ ॥
હે પ્રભુ! જે તું કરે છે, હું તેને સહર્ષ માનું છું અને મારા મનથી બધા ઘમંડ છૂટી ગયા છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤਾ ਕੀ ਸਰਣਾਈ ਜਾ ਕਾ ਕੀਆ ਸਗਲ ਜਹਾਨੁ ॥੨॥੧੩॥੯੯॥
હે નાનક! હું તે પરમાત્માની શરણમાં છું, જેને આખું જગત બનાવ્યું છે ॥૨॥૧૩॥૯૯॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਮਨ ਤਨ ਅੰਤਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਆਹੀ ॥
જેના મન શરીરમાં પ્રભુ વસેલો છે,
ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਪਰਉਪਕਾਰ ਨਿਤ ਤਿਸੁ ਰਸਨਾ ਕਾ ਮੋਲੁ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે રોજ તેનું ગુણગાન કરીને બીજાને સંભળાવવાનો પરોપકાર કરે છે, તેની જીભનું મૂલ્યાંકન કરી શકાતું નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਕੁਲ ਸਮੂਹ ਉਧਰੇ ਖਿਨ ਭੀਤਰਿ ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੀ ਮਲੁ ਲਾਹੀ ॥
તેના આખા કુળનો એક ક્ષણમાં જ ઉદ્ધાર થઈ ગયો છે અને તેના જન્મ-જન્માંતરની ગંદકી દૂર થઈ ગઈ છે.
ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸੁਆਮੀ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨਾ ਅਨਦ ਸੇਤੀ ਬਿਖਿਆ ਬਨੁ ਗਾਹੀ ॥੧॥
તે પોતાના પ્રભુનું સ્મરણ કરીને ખૂબ આનંદથી વિકારોથી ભરેલ જંગલરૂપી જગતથી પાર થઈ ગયો છે ॥૧॥
ਚਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਬੋਹਿਥੁ ਪਾਏ ਭਵ ਸਾਗਰੁ ਪਾਰਿ ਪਰਾਹੀ ॥
તે પ્રભુના ચરણરૂપી જહાજને મેળવીને સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ ગયો છે.
ਸੰਤ ਸੇਵਕ ਭਗਤ ਹਰਿ ਤਾ ਕੇ ਨਾਨਕ ਮਨੁ ਲਾਗਾ ਹੈ ਤਾਹੀ ॥੨॥੧੪॥੧੦੦॥
હે નાનક! જે પરમાત્માની ભક્તિમાં અનેક સંત, મહાપુરુષ તેમજ ભક્તજન લીન છે, તેનું મન પણ તેનાથી જ લાગ્યું છે ॥૨॥૧૪॥૧૦૦॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਧੀਰਉ ਦੇਖਿ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰੇ ਰੰਗਾ ॥
હે પરમેશ્વર! તારી લીલા જોઈને મને ખૂબ ધીરજ થાય છે.
ਤੁਹੀ ਸੁਆਮੀ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਤੂਹੀ ਵਸਹਿ ਸਾਧ ਕੈ ਸੰਗਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તું જ અંતર્યામી સ્વામી છે અને તું જ સાધુઓની સાથે રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਖਿਨ ਮਹਿ ਥਾਪਿ ਨਿਵਾਜੇ ਠਾਕੁਰ ਨੀਚ ਕੀਟ ਤੇ ਕਰਹਿ ਰਾਜੰਗਾ ॥੧॥
તે ઠાકોરની લીલા એટલી અદભુત છે કે તે ક્ષણમાં જ નીચ મનુષ્યને રાજ સિહાંસન પર બેસાડીને સન્માન અપાવી દે છે ॥૧॥
ਕਬਹੂ ਨ ਬਿਸਰੈ ਹੀਏ ਮੋਰੇ ਤੇ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਇਹੀ ਦਾਨੁ ਮੰਗਾ ॥੨॥੧੫॥੧੦੧॥
હે પ્રભુ! દાસ નાનક વિનંતી કરે છે કે હું આ જ દાન માંગુ છું કે તું મારા હૃદયથી ક્યારેય ભૂલ નહીં ॥૨॥૧૫॥૧૦૧॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਅਚੁਤ ਪੂਜਾ ਜੋਗ ਗੋਪਾਲ ॥
સ્થિર પરમેશ્વર પૂજનીય છે,
ਮਨੁ ਤਨੁ ਅਰਪਿ ਰਖਉ ਹਰਿ ਆਗੈ ਸਰਬ ਜੀਆ ਕਾ ਹੈ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હું પોતાનું મન-શરીર તેની સમક્ષ અર્પણ કરું છું, તે જ બધા જીવોનો પાલનહાર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਰਨਿ ਸਮ੍ਰਥ ਅਕਥ ਸੁਖਦਾਤਾ ਕਿਰਪਾ ਸਿੰਧੁ ਬਡੋ ਦਇਆਲ ॥
તે જીવોને શરણ દેવામાં સમર્થ છે, તેની મહિમા અકથ્ય છે, તે સુખદાતા, કૃપાનો સમુદ્ર તેમજ ખુબ દયાળુ છે.
ਕੰਠਿ ਲਾਇ ਰਾਖੈ ਅਪਨੇ ਕਉ ਤਿਸ ਨੋ ਲਗੈ ਨ ਤਾਤੀ ਬਾਲ ॥੧॥
તે ભક્તોને ગળાથી લગાવીને રાખે છે અને તેને કોઈ ગરમ હવા અર્થાત દુઃખ લાગવા દેતો નથી ॥૧॥
ਦਾਮੋਦਰ ਦਇਆਲ ਸੁਆਮੀ ਸਰਬਸੁ ਸੰਤ ਜਨਾ ਧਨ ਮਾਲ ॥
તે દામોદર સ્વામી ખુબ દયાળુ છે અને સંતજનોની ધન-સંપત્તિ બધું જ છે.
ਨਾਨਕ ਜਾਚਿਕ ਦਰਸੁ ਪ੍ਰਭ ਮਾਗੈ ਸੰਤ ਜਨਾ ਕੀ ਮਿਲੈ ਰਵਾਲ ॥੨॥੧੬॥੧੦੨॥
યાચક નાનક પ્રભુ-દર્શન જ માંગે છે અને ઈચ્છે છે કે તેને સંતજનોની ચરણ-ધૂળ જ મળે ॥૨॥૧૬॥૧૦૨॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਸਿਮਰਤ ਨਾਮੁ ਕੋਟਿ ਜਤਨ ਭਏ ॥
પરમાત્માનું નામ-સ્મરણ કરવાથી કરોડો પ્રયત્ન પૂર્ણ થઈ ગયા છે.
ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਏ ਜਮਦੂਤਨ ਕਉ ਤ੍ਰਾਸ ਅਹੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જ્યારે સંતોની સંગતિમાં મળીને હરિનું ગુણગાન કર્યું તો યમદૂત પણ નજીક આવવાથી ડરવા લાગ્યો ॥૧॥વિરામ॥
ਜੇਤੇ ਪੁਨਹਚਰਨ ਸੇ ਕੀਨ੍ਹ੍ਹੇ ਮਨਿ ਤਨਿ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਚਰਣ ਗਹੇ ॥
મન અને હૃદયમાં પ્રભુના ચરણ વસાવવાથી જેટલા પણ પ્રાયશ્ચિત કર્મ છે, બધા પૂર્ણ થઈ ગયા છે.
ਆਵਣ ਜਾਣੁ ਭਰਮੁ ਭਉ ਨਾਠਾ ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਕਿਲਵਿਖ ਦਹੇ ॥੧॥
હવે મારુ જન્મ-મરણ, ભ્રમ તેમજ ભય દૂર થઈ ગયા છે અને જન્મ-જન્માંતરના બધા પાપ સળગી ગયા છે ॥૧॥
ਨਿਰਭਉ ਹੋਇ ਭਜਹੁ ਜਗਦੀਸੈ ਏਹੁ ਪਦਾਰਥੁ ਵਡਭਾਗਿ ਲਹੇ ॥
નીડર થઈને જગદીશ્વરનું ભજન કર. આ નામરૂપી પદાર્થ ભાગ્યશાળીને જ મળે છે.