Page 814
ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਜੀਵੈ ਦਾਸੁ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਬਾਣੀ ਜਨ ਆਖੀ ॥
હે પરમેશ્વર! સંત-ભક્તજનોએ તારી વાણી ઉચ્ચારણ કરી છે, જેને સાંભળી-સાંભળીને તારો દાસ જીવી રહ્યો છે.
ਪ੍ਰਗਟ ਭਈ ਸਭ ਲੋਅ ਮਹਿ ਸੇਵਕ ਕੀ ਰਾਖੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ વાત બધા લોકમાં લોકપ્રિય થઈ ગઈ છે કે તે જ પોતાના સેવકની લાજ રાખી છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਗਨਿ ਸਾਗਰ ਤੇ ਕਾਢਿਆ ਪ੍ਰਭਿ ਜਲਨਿ ਬੁਝਾਈ ॥
પ્રભુએ આગ સમુદ્રથી કાઢીને બધી જલન ઠારી દીધી છે.
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਜਲੁ ਸੰਚਿਆ ਗੁਰ ਭਏ ਸਹਾਈ ॥੨॥
ગુરુ મારો મદદગાર બની ગયો છે અને તેને અમૃત નામરૂપી જળ મનમાં છાંટી દીધું છે ॥૨॥
ਜਨਮ ਮਰਣ ਦੁਖ ਕਾਟਿਆ ਸੁਖ ਕਾ ਥਾਨੁ ਪਾਇਆ ॥
તેને મારુ જન્મ-મરણનું દુઃખ કાપી દીધું છે અને મેં સુખનું સ્થાન મેળવી લીધું છે.
ਕਾਟੀ ਸਿਲਕ ਭ੍ਰਮ ਮੋਹ ਕੀ ਅਪਨੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਇਆ ॥੩॥
હું પોતાના પ્રભુને ગમી ગઈ છું, આથી તેને મારા ભ્રમ તેમજ મોહની દોરી કાપી દીધી છે ॥૩॥
ਮਤ ਕੋਈ ਜਾਣਹੁ ਅਵਰੁ ਕਛੁ ਸਭ ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਹਾਥਿ ॥
બધું જ પ્રભુના હાથમાં છે, આથી કોઈ બીજાને તાકાતવર ન સમજ.
ਸਰਬ ਸੂਖ ਨਾਨਕ ਪਾਏ ਸੰਗਿ ਸੰਤਨ ਸਾਥਿ ॥੪॥੨੨॥੫੨॥
હે નાનક! સંતોની સંગે રહીને સર્વ સુખ મેળવી લીધા છે ॥૪॥૨૨॥૫૨॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਬੰਧਨ ਕਾਟੇ ਆਪਿ ਪ੍ਰਭਿ ਹੋਆ ਕਿਰਪਾਲ ॥
પ્રભુએ પોતે જ કૃપાળુ થઈને બધા બંધન કાપી દીધા છે.
ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਪ੍ਰਭ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਤਾ ਕੀ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲ ॥੧॥
તે દીનદયાળુ, પરબ્રહ્મ-પ્રભુની કૃપા-દ્રષ્ટિ થઈ ગઈ છે ॥૧॥
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਕਿਰਪਾ ਕਰੀ ਕਾਟਿਆ ਦੁਖੁ ਰੋਗੁ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ કૃપા કરી દુઃખ-રોગ કાપી દીધા છે.
ਮਨੁ ਤਨੁ ਸੀਤਲੁ ਸੁਖੀ ਭਇਆ ਪ੍ਰਭ ਧਿਆਵਨ ਜੋਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મારું મન, શરીર શીતળ તેમજ સુખી થઈ ગયું છે અને પ્રભુ જ ધ્યાન-મનન કરવા યોગ્ય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਅਉਖਧੁ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਹੈ ਜਿਤੁ ਰੋਗੁ ਨ ਵਿਆਪੈ ॥
હરિનું નામ એવી ઔષધી છે, જેનો ઉપયોગ કરવાથી કોઈ રોગ લાગતો નથી.
ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਨਿ ਤਨਿ ਹਿਤੈ ਫਿਰਿ ਦੂਖੁ ਨ ਜਾਪੈ ॥੨॥
સાધુ-સંગતિ કરવાથી મન-શરીરમાં પ્રભુ પ્રેમાળ લાગે છે અને પછી કોઈ દુઃખ સ્પર્શ કરતુ નથી ॥૨॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਾਪੀਐ ਅੰਤਰਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥
પોતાના અંતરમનમાં ધ્યાન લગાવીને 'હરિ-હરિ-હરિ-હરિ' નામ મંત્રનું જાપ કરતો રહે.
ਕਿਲਵਿਖ ਉਤਰਹਿ ਸੁਧੁ ਹੋਇ ਸਾਧੂ ਸਰਣਾਈ ॥੩॥
સાધુની શરણમાં આવવાથી બધા પાપ નાશ થઈ જાય છે અને મન શુદ્ધ થઈ જાય છે ॥૩॥
ਸੁਨਤ ਜਪਤ ਹਰਿ ਨਾਮ ਜਸੁ ਤਾ ਕੀ ਦੂਰਿ ਬਲਾਈ ॥
જે મનુષ્ય હરિ-નામનું યશ સાંભળતો તેમજ જપતો રહે છે, તેની બધી મુશ્કેલીઓ દૂર થઈ જાય છે.
ਮਹਾ ਮੰਤ੍ਰੁ ਨਾਨਕੁ ਕਥੈ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਈ ॥੪॥੨੩॥੫੩॥
નાનક આ જ મહામંત્ર કથન કરે છે અને હરિના ગુણ ગાય છે ॥૪॥૨૩॥૫૩॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਭੈ ਤੇ ਉਪਜੈ ਭਗਤਿ ਪ੍ਰਭ ਅੰਤਰਿ ਹੋਇ ਸਾਂਤਿ ॥
ભયથી જ મનુષ્યના અંતરમાં પ્રભુ-ભક્તિની ભાવના ઉત્પન્ન થાય છે અને પછી મનને ખુબ શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે.
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਗੋਵਿੰਦ ਕਾ ਬਿਨਸੈ ਭ੍ਰਮ ਭ੍ਰਾਂਤਿ ॥੧॥
ગોવિંદનું નામ જપવાથી ભ્રમ તેમજ ગેરસમજો નાશ થઈ જાય છે ॥૧॥
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਜਿਸੁ ਭੇਟਿਆ ਤਾ ਕੈ ਸੁਖਿ ਪਰਵੇਸੁ ॥
જેને સંપૂર્ણ ગુરુ મળી ગયો છે, તે સુખી થઈ ગયો છે.
ਮਨ ਕੀ ਮਤਿ ਤਿਆਗੀਐ ਸੁਣੀਐ ਉਪਦੇਸੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેથી મનની બુદ્ધિ ત્યાગીને ગુરુનો ઉપદેશ સાંભળવો જોઈએ ॥૧॥વિરામ॥
ਸਿਮਰਤ ਸਿਮਰਤ ਸਿਮਰੀਐ ਸੋ ਪੁਰਖੁ ਦਾਤਾਰੁ ॥
હંમેશા તે પરમપુરુષ દાતાનું સ્મરણ કર.
ਮਨ ਤੇ ਕਬਹੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਸੋ ਪੁਰਖੁ ਅਪਾਰੁ ॥੨॥
તે અપાર છે, તેથી તે મનથી ક્યારેય ભુલાવો જોઈએ નહીં ॥૨॥
ਚਰਨ ਕਮਲ ਸਿਉ ਰੰਗੁ ਲਗਾ ਅਚਰਜ ਗੁਰਦੇਵ ॥
અદભુત ગુરુદેવનાં ચરણ-કમળથી પ્રેમ લાગી ગયો છે.
ਜਾ ਕਉ ਕਿਰਪਾ ਕਰਹੁ ਪ੍ਰਭ ਤਾ ਕਉ ਲਾਵਹੁ ਸੇਵ ॥੩॥
પ્રભુ જેના પર પોતાની કૃપા કરે છે, તેને ભક્તિમાં લગાવી દે છે ॥૩॥
ਨਿਧਿ ਨਿਧਾਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਆ ਮਨਿ ਤਨਿ ਆਨੰਦ ॥
સર્વ નિધિઓનો ભંડાર નામ અમૃત પીવાથી મન-શરીર આનંદપૂર્ણ થઈ ગયું છે.
ਨਾਨਕ ਕਬਹੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਪ੍ਰਭ ਪਰਮਾਨੰਦ ॥੪॥੨੪॥੫੪॥
હે નાનક! પરમાનંદ પ્રભુ ક્યારેય પણ ભુલવો જોઈએ નહીં ॥૪॥૨૪॥૫૪॥
ਬਿਲਾਵਲੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
બિલાવલ મહેલ ૫॥
ਤ੍ਰਿਸਨ ਬੁਝੀ ਮਮਤਾ ਗਈ ਨਾਠੇ ਭੈ ਭਰਮਾ ॥
ગુરુએ પોતાના ધર્મનું પાલન કર્યું છે, જેનાથી મારી તૃષ્ણા ઠરી ગઈ છે, મમતા દૂર થઈ ગઈ છે, ભ્રમ તેમજ ભય ભાગી ગયા છે.
ਥਿਤਿ ਪਾਈ ਆਨਦੁ ਭਇਆ ਗੁਰਿ ਕੀਨੇ ਧਰਮਾ ॥੧॥
મને સ્થિરતા પ્રાપ્ત કરી લીધી છે અને ખુબ આનંદ બની ગયો છે ॥૧॥
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਆਰਾਧਿਆ ਬਿਨਸੀ ਮੇਰੀ ਪੀਰ ॥
સંપૂર્ણ ગુરૂની પ્રાર્થના કરવાથી મારી ઈજા નાશ થઈ ગઈ છે.
ਤਨੁ ਮਨੁ ਸਭੁ ਸੀਤਲੁ ਭਇਆ ਪਾਇਆ ਸੁਖੁ ਬੀਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે ભાઈ! આનાથી મને સુખ પ્રાપ્ત થઈ ગયું છે અને તારું મન-શરીર બધું શીતળ થઈ ગયું છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੋਵਤ ਹਰਿ ਜਪਿ ਜਾਗਿਆ ਪੇਖਿਆ ਬਿਸਮਾਦੁ ॥
અજ્ઞાનની ઊંઘમાં સૂતેલ મારુ મન પરમાત્માનું નામ જપીને જાગૃત થઈ ગયો છું અને બધી તરફ આશ્ચર્ય જ નજર આવ્યો છે.
ਪੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਤ੍ਰਿਪਤਾਸਿਆ ਤਾ ਕਾ ਅਚਰਜ ਸੁਆਦੁ ॥੨॥
નામ અમૃતને પીને મન તૃપ્ત થઈ ગયું છે, જેનો સ્વાદ ખુબ નિરાળો છે ॥૨॥
ਆਪਿ ਮੁਕਤੁ ਸੰਗੀ ਤਰੇ ਕੁਲ ਕੁਟੰਬ ਉਧਾਰੇ ॥
હું પોતે બંધનોથી મુક્ત થઈ ગયો છું, મારા મિત્ર પણ સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ ગયા છે અને મેં પોતાના કુળ તેમજ કુટુંબનો પણ ઉદ્ધાર કરાવી દીધો છે.
ਸਫਲ ਸੇਵਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੀ ਨਿਰਮਲ ਦਰਬਾਰੇ ॥੩॥
ગુરુદેવની સેવા સફળ છે અને તેના નિર્મળ દરબારમાં યશ પ્રાપ્ત થઈ ગયો છે ॥૩॥
ਨੀਚੁ ਅਨਾਥੁ ਅਜਾਨੁ ਮੈ ਨਿਰਗੁਨੁ ਗੁਣਹੀਨੁ ॥
હું નીચ, અનાથ, અંજાન, નિર્ગુણ તેમજ ગુણહીન હતો.