Page 696
ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ਘਰੁ ੧ ਚਉਪਦੇ
જૈતસરી મહેલ ૪ ઘર ૧ ચારપદ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਮੇਰੈ ਹੀਅਰੈ ਰਤਨੁ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਬਸਿਆ ਗੁਰਿ ਹਾਥੁ ਧਰਿਓ ਮੇਰੈ ਮਾਥਾ ॥
જયારે ગુરુએ મારા માથા પર પોતાનો આશીર્વાદનો હાથ રાખ્યો તો મારા હ્રદયમાં હરિ-નામરૂપી રત્ન વસી ગયો.
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਕਿਲਬਿਖ ਦੁਖ ਉਤਰੇ ਗੁਰਿ ਨਾਮੁ ਦੀਓ ਰਿਨੁ ਲਾਥਾ ॥੧॥
મારા જન્મ-જન્માંતરોના કરોડો દુઃખ દૂર થઈ ગયા છે, કારણ કે ગુરુએ મને પરમાત્માનું નામ આપ્યું છે અને મારુ રૃણ ઉતરી ગયું છે ॥૧॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਭਜੁ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਸਭਿ ਅਰਥਾ ॥
હે મન! રામ-નામનું ભજન કર, જેનાથી તારા બધા કાર્ય સિદ્ધ થઈ જશે.
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਜੀਵਨੁ ਬਿਰਥਾ ॥ ਰਹਾਉ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ મારા હ્રદયમાં પરમાત્માનું નામ દૃઢ કરી દીધું છે અને નામ વગર જીવન વ્યર્થ છે ॥વિરામ॥
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮੂੜ ਭਏ ਹੈ ਮਨਮੁਖ ਤੇ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਨਿਤ ਫਾਥਾ ॥
ગુરુ વગર સ્વેચ્છાચારી મનુષ્ય મૂર્ખ બનેલ છે અને રોજેય માયાના મોહમાં ફસાઈ રહે છે.
ਤਿਨ ਸਾਧੂ ਚਰਣ ਨ ਸੇਵੇ ਕਬਹੂ ਤਿਨ ਸਭੁ ਜਨਮੁ ਅਕਾਥਾ ॥੨॥
જેને ક્યારેય પણ સંતોના ચરણોની સેવા કરી નથી, તેનું આખું જીવન વ્યર્થ જ ચાલ્યું ગયું છે ॥૨॥
ਜਿਨ ਸਾਧੂ ਚਰਣ ਸਾਧ ਪਗ ਸੇਵੇ ਤਿਨ ਸਫਲਿਓ ਜਨਮੁ ਸਨਾਥਾ ॥
જેને સંત-મહાત્મા જેવા મહાપુરુષોનાં ચરણોની સેવા કરી છે, તેનું જીવન સફળ થઈ ગયું છે અને પ્રભુને મેળવી લીધો છે.
ਮੋ ਕਉ ਕੀਜੈ ਦਾਸੁ ਦਾਸ ਦਾਸਨ ਕੋ ਹਰਿ ਦਇਆ ਧਾਰਿ ਜਗੰਨਾਥਾ ॥੩॥
હે જગન્નાથ! હે હરિ! મારા પર દયા કર અને મને પોતાના દાસનો દાસ બનાવી લે ॥૩॥
ਹਮ ਅੰਧੁਲੇ ਗਿਆਨਹੀਨ ਅਗਿਆਨੀ ਕਿਉ ਚਾਲਹ ਮਾਰਗਿ ਪੰਥਾ ॥
હે પ્રભુ! હું અંધ, જ્ઞાનહીન તેમજ અજ્ઞાની છું, પછી હું કેવી રીતે સત્માર્ગ પર ચાલી શકું છું.
ਹਮ ਅੰਧੁਲੇ ਕਉ ਗੁਰ ਅੰਚਲੁ ਦੀਜੈ ਜਨ ਨਾਨਕ ਚਲਹ ਮਿਲੰਥਾ ॥੪॥੧॥
હે ગુરુ! નાનક કહે છે કે મને જ્ઞાનથી અંધ મનુષ્યને પોતાનું આંચળ સહારો આપ ત્યારથી તારી સાથે મળીને ચાલી શકું ॥૪॥૧॥
ਜੈਤਸਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
જૈતસરી મહેલ ૪॥
ਹੀਰਾ ਲਾਲੁ ਅਮੋਲਕੁ ਹੈ ਭਾਰੀ ਬਿਨੁ ਗਾਹਕ ਮੀਕਾ ਕਾਖਾ ॥
પરમાત્માનું નામરૂપી હીરો ખુબ અનમોલ તેમજ કીમતી છે પરંતુ ગ્રાહક વગર આ નામરૂપી હીરો તણખલા સમાન છે.
ਰਤਨ ਗਾਹਕੁ ਗੁਰੁ ਸਾਧੂ ਦੇਖਿਓ ਤਬ ਰਤਨੁ ਬਿਕਾਨੋ ਲਾਖਾ ॥੧॥
જ્યારે નામ-રત્નનો ગ્રાહક સાધુરૂપી ગુરુએ જોયો તો આ હીરો લાખોમાં વેચાવા લાગ્યો ॥૧॥
ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਗੁਪਤ ਹੀਰੁ ਹਰਿ ਰਾਖਾ ॥
પરમાત્માએ મારા હ્રદયમાં આ હીરો ગુપ્ત રીતે રાખેલ છે.
ਦੀਨ ਦਇਆਲਿ ਮਿਲਾਇਓ ਗੁਰੁ ਸਾਧੂ ਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ ਹੀਰੁ ਪਰਾਖਾ ॥ ਰਹਾਉ ॥
જ્યારે દીનદયાળુ પરમેશ્વરે મને સાધુરૂપી ગુરૂથી મળાવી દીધો તો ગુરુને મળીને મેં હીરાને પરખી લીધો ॥વિરામ॥
ਮਨਮੁਖ ਕੋਠੀ ਅਗਿਆਨੁ ਅੰਧੇਰਾ ਤਿਨ ਘਰਿ ਰਤਨੁ ਨ ਲਾਖਾ ॥
સ્વેચ્છાચારી મનુષ્યોના હૃદયમાં અજ્ઞાનતાનું અંધારું જ બની રહે છે અને તેના હૃદય-ઘરમાં નામરૂપી હીરો દેખાય દેતો નથી.
ਤੇ ਊਝੜਿ ਭਰਮਿ ਮੁਏ ਗਾਵਾਰੀ ਮਾਇਆ ਭੁਅੰਗ ਬਿਖੁ ਚਾਖਾ ॥੨॥
તે મૂર્ખ જંગલમાં ભટકીને જ મરી મટી જાય છે, ત્યારથી તે તો માયારૂપી નાગિનનું ઝેર જ ચાખાતો રહે છે ॥૨॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਸਾਧ ਮੇਲਹੁ ਜਨ ਨੀਕੇ ਹਰਿ ਸਾਧੂ ਸਰਣਿ ਹਮ ਰਾਖਾ ॥
હે પરમેશ્વર! મને મહાપુરુષો-સંતોની સંગતિથી મળાવી દે અને સાધુરૂપી ગુરૂની શરણમાં જ રાખ.
ਹਰਿ ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਕਰਹੁ ਪ੍ਰਭ ਸੁਆਮੀ ਹਮ ਪਰੇ ਭਾਗਿ ਤੁਮ ਪਾਖਾ ॥੩॥
હે હરિ! મને પોતાનો બનાવી લે, હે સ્વામી પ્રભુ! હું ભાગીને તારી પાસે આવી ગયો છું ॥૩॥
ਜਿਹਵਾ ਕਿਆ ਗੁਣ ਆਖਿ ਵਖਾਣਹ ਤੁਮ ਵਡ ਅਗਮ ਵਡ ਪੁਰਖਾ ॥
મારી જીભ તારા ક્યાં-ક્યાં ગુણોનું વર્ણન કરી શકે છે, કારણ કે તું ખુબ અગમ્ય તેમજ મહાન પુરુષ છે.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ਪਾਖਾਣੁ ਡੁਬਤ ਹਰਿ ਰਾਖਾ ॥੪॥੨॥
હે નાનક! પરમાત્માએ ખુબ કૃપા કરી છે અને તેને મારા જેવા ડૂબતા પથ્થરને બચાવી લીધો છે ॥૪॥૨॥