Page 544
ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨਹੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਹਰਿ ਜੀਉ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਮੁਰਾਰੀ ਰਾਮ ॥
ગુરુમુખ વ્યક્તિ પોતાના મનથી જગતના રચયિતા શ્રી હરિ, મુરારી ને ભૂલતા નથી
ਦੂਖੁ ਰੋਗੁ ਨ ਭਉ ਬਿਆਪੈ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹੀ ਹਰਿ ਹਰਿ ਧਿਆਇਆ ॥
જેમણે પરમેશ્વરનું ધ્યાન ધર્યું છે, તેમને કોઈ દુઃખ, રોગ તથા ભય લાગતો નથી
ਸੰਤ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਤਰੇ ਭਵਜਲੁ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਪਾਇਆ ॥
સંતોની અપાર કૃપાથી તે ભયાનક સંસાર-સાગરથી તરી જાય છે તથા જે તેના માટે પરમાત્માએ શરૂઆતથી લખેલા હોય છે તેને પ્રાપ્ત થઈ જાય છે
ਵਜੀ ਵਧਾਈ ਮਨਿ ਸਾਂਤਿ ਆਈ ਮਿਲਿਆ ਪੁਰਖੁ ਅਪਾਰੀ ॥
અપાર પરમાત્માને મળવાથી તેને શુભકામનાઓ મળે છે તથા મનને શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕੁ ਸਿਮਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਇਛ ਪੁੰਨੀ ਹਮਾਰੀ ॥੪॥੩॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે પરમાત્માની આરાધના કરવાથી અમારી મનોકામના પુરી થઈ જાય છે ॥૪॥૩॥
ਬਿਹਾਗੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨
રાગ બિહાગડા મહેલ ૫ ઘર ૨ ॥
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા સદ્દગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਵਧੁ ਸੁਖੁ ਰੈਨੜੀਏ ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰੇਮੁ ਲਗਾ ॥
હે સુખદાયી રાત્રી! તું ખુબ લાંબી થઈ જા કારણ કે પ્રિય પ્રભુની સાથે મારો અપાર પ્રેમ લાગી ગયો છે
ਘਟੁ ਦੁਖ ਨੀਦੜੀਏ ਪਰਸਉ ਸਦਾ ਪਗਾ ॥
હે દુઃખદાયી નિંદ્રા! તું નાની થઈ જા તેથી હું દરરોજ જ પ્રભુના ચરણોમાં લીન રહું
ਪਗ ਧੂਰਿ ਬਾਂਛਉ ਸਦਾ ਜਾਚਉ ਨਾਮ ਰਸਿ ਬੈਰਾਗਨੀ ॥
હું હંમેશા પરમાત્માની ચરણ ધૂળની ઈચ્છા રાખું છું અને તેના નામના દાનની અભિલાષા કરું છું જે માટે હું વૈરાગીની બની છું
ਪ੍ਰਿਅ ਰੰਗਿ ਰਾਤੀ ਸਹਜ ਮਾਤੀ ਮਹਾ ਦੁਰਮਤਿ ਤਿਆਗਨੀ ॥
પોતાના પ્રિય પ્રભુના પ્રેમ રંગમાં અનુયાયી થઈને સરળતામાં મતવાલી થઈને મેં મહાદુર્ગતિ ત્યાગી દીધી છે
ਗਹਿ ਭੁਜਾ ਲੀਨ੍ਹ੍ਹੀ ਪ੍ਰੇਮ ਭੀਨੀ ਮਿਲਨੁ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਚ ਮਗਾ ॥
મારા પ્રેમ-રસમાં ભીંજાયેલા હાથ પ્રિય પ્રભુએ પકડી લીધા છે અને પ્રિયતમાનો મેળાપ જ સાચો માર્ગ છે
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਧਾਰਿ ਕਿਰਪਾ ਰਹਉ ਚਰਣਹ ਸੰਗਿ ਲਗਾ ॥੧॥
નાનક વિનય કરે છે કે હે પ્રભુ! મારા પર પોતાની કૃપા ધારણ કરો તેથી હું તારા ચરણો સાથે હંમેશા લાગેલો રહું ॥૧॥
ਮੇਰੀ ਸਖੀ ਸਹੇਲੜੀਹੋ ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਚਰਣਿ ਲਗਹ ॥
હે મારી બહેનપણીઓ! આવો, અમે મળીને હરિ પરમાત્માના ચરણોમાં લીન રહીએ
ਮਨਿ ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰੇਮੁ ਘਣਾ ਹਰਿ ਕੀ ਭਗਤਿ ਮੰਗਹ ॥
મનમાં પ્રિયતમ પ્રભુ માટે અત્યંત પ્રેમ છે આવો, આપણે મળીને હરિ ભક્તિની કામના કરીએ
ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਪਾਈਐ ਪ੍ਰਭੁ ਧਿਆਈਐ ਜਾਇ ਮਿਲੀਐ ਹਰਿ ਜਨਾ ॥
હરિ-ભક્તિ પ્રાપ્ત કરીને પ્રભુનું ધ્યાન કરો અને જઈને ભક્તોથી મળો
ਮਾਨੁ ਮੋਹੁ ਬਿਕਾਰੁ ਤਜੀਐ ਅਰਪਿ ਤਨੁ ਧਨੁ ਇਹੁ ਮਨਾ ॥
આવો, આપણે માન, મોહ અને વિકારોને છોડીને પોતાનું આ તન, મન, ધન પરમાત્માને અર્પણ કરી દઈએ
ਬਡ ਪੁਰਖ ਪੂਰਨ ਗੁਣ ਸੰਪੂਰਨ ਭ੍ਰਮ ਭੀਤਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਮਿਲਿ ਭਗਹ ॥
પરમેશ્વર ખૂબ મહાન, સર્વશક્તિમાન તથા સર્વગુણસંપન્ન છે, જેને મળીને ભ્રમની દિવાલ તૂટીને પડી જાય છે
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਸੁਣਿ ਮੰਤ੍ਰੁ ਸਖੀਏ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਤ ਨਿਤ ਨਿਤ ਜਪਹ ॥੨॥
નાનક વિનય કરે છે કે હે બહેનપણીઓ! મારો ઉપદેશ ધ્યાનપૂર્વક સાંભળો આપણે દરરોજ જ હરિનામનું જાપ કરતા રહેવાનું છે. ॥૨॥
ਹਰਿ ਨਾਰਿ ਸੁਹਾਗਣੇ ਸਭਿ ਰੰਗ ਮਾਣੇ ॥
હરિની પત્ની દરરોજ જ સુહાગન રહે છે તે બધા પ્રકારના ઐશ્વર્ય-સુખ ભોગવે છે
ਰਾਂਡ ਨ ਬੈਸਈ ਪ੍ਰਭ ਪੁਰਖ ਚਿਰਾਣੇ ॥
ત્યાં ક્યારેય વિધવા થઈને બેસતી નથી કારણ કે તેના સ્વામી પ્રભુ શાશ્વત છે
ਨਹ ਦੂਖ ਪਾਵੈ ਪ੍ਰਭ ਧਿਆਵੈ ਧੰਨਿ ਤੇ ਬਡਭਾਗੀਆ ॥
તે પતિ-પ્રભુને યાદ કરતી રહે છે અને કોઈ પણ દુઃખ પ્રાપ્ત કરતી નથી આવી જીવ-સ્ત્રી ધન્ય અને ભાગ્યશાળી છે
ਸੁਖ ਸਹਜਿ ਸੋਵਹਿ ਕਿਲਬਿਖ ਖੋਵਹਿ ਨਾਮ ਰਸਿ ਰੰਗਿ ਜਾਗੀਆ ॥
તે સરળ સુખમાં વિશ્રામ કરે છે અને તેના તમામ દુઃખ-ક્લેશ નષ્ટ થઈ જાય છે તે તો નામ રસમા રંગાયને જાગે છે
ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੇਮ ਰਹਣਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਗਹਣਾ ਪ੍ਰਿਅ ਬਚਨ ਮੀਠੇ ਭਾਣੇ ॥
તે તેના પ્રેમમાં લીન રહે છે અને હરિનું નામ તેનું અમૂલ્ય આભૂષણ છે, પ્રિયતમ પ્રભુના વચન તેને ખૂબ મીઠા અને સારા લાગે છે
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਮਨ ਇਛ ਪਾਈ ਹਰਿ ਮਿਲੇ ਪੁਰਖ ਚਿਰਾਣੇ ॥੩॥
નાનક પ્રાર્થના કરે છે કે મારી મનોકામના પૂર્ણ થઈ જાય છે કારણ કે મને શાશ્વત પતિ-પરમેશ્વર મળી ગયા છે ॥૩॥
ਤਿਤੁ ਗ੍ਰਿਹਿ ਸੋਹਿਲੜੇ ਕੋਡ ਅਨੰਦਾ ॥
તે ઘર હૃદયમાં ખુબ માંગલિક ગીત, અદભુત તથા આનંદ ઉલ્લાસ છે
ਮਨਿ ਤਨਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਪ੍ਰਭ ਪਰਮਾਨੰਦਾ ॥
જે મન, તનમાં પરમાનંદ પ્રભુ નિવાસ કરે છે
ਹਰਿ ਕੰਤ ਅਨੰਤ ਦਇਆਲ ਸ੍ਰੀਧਰ ਗੋਬਿੰਦ ਪਤਿਤ ਉਧਾਰਣੋ ॥
મારા પ્રભુ-પતિ અનંત દયાળુ છે હે શ્રી ઘર! હે ગોવિંદ! તું પતિત જીવોનો ઉદ્ધાર કરવાવાળો છે
ਪ੍ਰਭਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਧਾਰੀ ਹਰਿ ਮੁਰਾਰੀ ਭੈ ਸਿੰਧੁ ਸਾਗਰ ਤਾਰਣੋ ॥
પ્રભુ બધા પર કૃપા કરવાવાળો છે અને તે હરિ મુરારી ભયાનક સંસાર સાગર થી જીવોને પાર કરાવવાવાળો છે
ਜੋ ਸਰਣਿ ਆਵੈ ਤਿਸੁ ਕੰਠਿ ਲਾਵੈ ਇਹੁ ਬਿਰਦੁ ਸੁਆਮੀ ਸੰਦਾ ॥
આ તે સ્વામીની મૂળ પરંપરા છે કે કોઈ પણ તેની શરણમાં આવે છે, તે તેને પોતાના ગળેથી લગાવી લે છે
ਬਿਨਵੰਤਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਕੰਤੁ ਮਿਲਿਆ ਸਦਾ ਕੇਲ ਕਰੰਦਾ ॥੪॥੧॥੪॥
નાનક વિનય કરે છે કે મારા પતિ હરિ મને મળી ગયા છે જે હંમેશા જ આનંદ-રમતમાં ક્રિયાશીલ રહે છે ॥૪॥૧॥૪॥
ਬਿਹਾਗੜਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રાગ બિહાગડા મહેલ ૫ ॥
ਹਰਿ ਚਰਣ ਸਰੋਵਰ ਤਹ ਕਰਹੁ ਨਿਵਾਸੁ ਮਨਾ ॥
હે મારા મન! પરમાત્માના ચરણ પાવન સરોવર છે અહીં પોતાનો નિવાસ કરો