Page 45
ਮੇਰੇ ਮਨ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ॥
હે મન! હંમેશા પરમાત્માનું નામ યાદ કર, પરમાત્મા નું નામ જીવાત્મા ની સહાયતા કરવાવાળો છે
ਨਾਮੁ ਸਹਾਈ ਸਦਾ ਸੰਗਿ ਆਗੈ ਲਏ ਛਡਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હંમેશા જીવાત્મા સાથે રહે છે અને પરલોકમાં કરેલા કાર્યો ના હિસાબ સમયે બચાવી લે છે ।।૧।।વિરામ।।
ਦੁਨੀਆ ਕੀਆ ਵਡਿਆਈਆ ਕਵਨੈ ਆਵਹਿ ਕਾਮਿ ॥
હે મન! દુનિયાની ઉદારતા કાંઈ કામ નથી આવતી
ਮਾਇਆ ਕਾ ਰੰਗੁ ਸਭੁ ਫਿਕਾ ਜਾਤੋ ਬਿਨਸਿ ਨਿਦਾਨਿ ॥
માયાને કારણે મોઢા પર દેખાતો રંગ આછો થઇ જાય છે. કારણ કે, આ રંગ આખરે નાશ પામે છે
ਜਾ ਕੈ ਹਿਰਦੈ ਹਰਿ ਵਸੈ ਸੋ ਪੂਰਾ ਪਰਧਾਨੁ ॥੨॥
જે મનુષ્યના હૃદયમાં પરમાત્માનું નામ વસે છે તે બધા ગુણોવાળો થઈ જાય છે અને દરેક જગ્યાએ જાણીતો થઈ જાય છે ।। ૨।।
ਸਾਧੂ ਕੀ ਹੋਹੁ ਰੇਣੁਕਾ ਅਪਣਾ ਆਪੁ ਤਿਆਗਿ ॥
હે મન! ગુરુ ના ચરણોની ધૂળ બન અને પોતાના અહંકારને છોડી દે
ਉਪਾਵ ਸਿਆਣਪ ਸਗਲ ਛਡਿ ਗੁਰ ਕੀ ਚਰਣੀ ਲਾਗੁ ॥
હે મન! બીજી બધી રીતો અને ચતુરતા છોડીને ગુરુના ચરણે પડ્યો રહ
ਤਿਸਹਿ ਪਰਾਪਤਿ ਰਤਨੁ ਹੋਇ ਜਿਸੁ ਮਸਤਕਿ ਹੋਵੈ ਭਾਗੁ ॥੩॥
જે મનુષ્યના માથા પર પૂર્વ ભાગ્ય જાગે છે, તે જ ગુરુની શરણે પડે છે અને તેને પ્રભુનું નામ-રત્ન મળી જાય છે ।।૩।।
ਤਿਸੈ ਪਰਾਪਤਿ ਭਾਈਹੋ ਜਿਸੁ ਦੇਵੈ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪਿ ॥
હે ભાઈઓ! પ્રભુનું નામ તે જ મનુષ્યને મળે છે જેને ગુરુ દ્વારા પ્રભુ પોતે આપે છે
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸੋ ਕਰੇ ਜਿਸੁ ਬਿਨਸੈ ਹਉਮੈ ਤਾਪੁ ॥
ગુરુની સેવા પણ એ જ મનુષ્ય કરે છે જેમાં અહંકાર નો તાપ નાશ પામે છે
ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰੁ ਭੇਟਿਆ ਬਿਨਸੇ ਸਗਲ ਸੰਤਾਪ ॥੪॥੮॥੭੮॥
હે નાનક! જે માણસને ગુરુ મળે છે તેની બધી મુશ્કેલીઓ દૂર થઈ જાય છે ।।૪।। ૮।। ૭૮।।
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
શ્રી રાગ મહેલ ૫।।
ਇਕੁ ਪਛਾਣੂ ਜੀਅ ਕਾ ਇਕੋ ਰਖਣਹਾਰੁ ॥
હે ભાઈ! જીવાત્મા નો મિત્ર ફક્ત પરમાત્મા છે. પરમાત્મા જ જીવાત્મા ને વિકાર વગેરેથી બચાવનાર
ਇਕਸ ਕਾ ਮਨਿ ਆਸਰਾ ਇਕੋ ਪ੍ਰਾਣ ਅਧਾਰੁ ॥
આ કારણોસર પોતાના મનમાં ફક્ત પ્રભુ નો આશરો રાખ, ફક્ત પરમાત્મા જ જીવાત્માના સહાયક છે
ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਈ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਕਰਤਾਰੁ ॥੧॥
તે પરબ્રહ્મ કર્તાર જ સહારો છે, તેના આશ્રયથી હંમેશા આનંદ મળે છે ।।૧।।
ਮਨ ਮੇਰੇ ਸਗਲ ਉਪਾਵ ਤਿਆਗੁ ॥
હે મન! બીજા બધા ઉપાય ત્યાગી દે. હંમેશા સંપૂર્ણ ગુરુને યાદ કર.
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਆਰਾਧਿ ਨਿਤ ਇਕਸੁ ਕੀ ਲਿਵ ਲਾਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ફક્ત ગુરુના શબ્દ નો આશરો લે, અને એક પ્રભુના ચરણોમાં ભક્તિ પોતાની અંદર રાખો ।।૧।।વિરામ।।
ਇਕੋ ਭਾਈ ਮਿਤੁ ਇਕੁ ਇਕੋ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ॥
હે મન! માત્ર પ્રભુ જ વાસ્તવિક ભાઈ, મિત્ર છે. ફક્ત પ્રભુ જ વાસ્તવિક માતા પિતા છે,
ਇਕਸ ਕੀ ਮਨਿ ਟੇਕ ਹੈ ਜਿਨਿ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਦਿਤਾ ॥
મને તો તે પરમાત્માનો જ મનમાં સહારો છે, જેણે આ આત્મા આપ્યો છે, જેણે આ શરીર આપ્યું છે
ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਮਨਹੁ ਨ ਵਿਸਰੈ ਜਿਨਿ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਵਸਿ ਕੀਤਾ ॥੨॥
મારી હંમેશાં આ પ્રાર્થના છે કે જે પ્રભુએ બધું જ પોતાના વશમાં રાખ્યું છે તે મારા હૃદયમાંથી ક્યારેય દુર ના થાય ।।૨।।
ਘਰਿ ਇਕੋ ਬਾਹਰਿ ਇਕੋ ਥਾਨ ਥਨੰਤਰਿ ਆਪਿ ॥
હે ભાઈ! તારા હૃદયમાં તેમજ બહાર બધે જ ફક્ત પરમાત્મા જ વસી રહ્યા છે
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭਿ ਜਿਨਿ ਕੀਏ ਆਠ ਪਹਰ ਤਿਸੁ ਜਾਪਿ ॥
હે ભાઈ! આઠ પ્રહર તે પ્રભુને યાદ કર, જેણે બધી જીવંત જીવો ની રચના કરી છે
ਇਕਸੁ ਸੇਤੀ ਰਤਿਆ ਨ ਹੋਵੀ ਸੋਗ ਸੰਤਾਪੁ ॥੩॥
જો ફક્ત પ્રભુ ના પ્રેમના રંગમાં રંગીન રહેશો, તો કોઈ દુઃખ ક્યારેય નઈ પડે ।।૩।।
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪ੍ਰਭੁ ਏਕੁ ਹੈ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
પરબ્રહ્મ પ્રભુ આખા જગતનો સ્વામી છે, તેના સિવાય બીજો કોઈ નથી
ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤਿਸ ਕਾ ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਸੁ ਹੋਇ ॥
સર્વ જીવોનું શરીર તે પરમાત્મા એ જ આપેલું છે, જગતમાં તે જ થાય છે જે તેને પસંદ છે
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਪੂਰਾ ਭਇਆ ਜਪਿ ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਸੋਇ ॥੪॥੯॥੭੯॥
હે નાનક! જે માણસ સંપૂર્ણ ગુરુ દ્વારા તે હંમેશા સ્થિર પ્રભુને યાદ કરે છે. તે તમામ ગુણો દ્વારા પૂર્ણ થાય છે ।।૪।। ૯।। ૭૯।।
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
શ્રી રાગ મહેલ ૫।।
ਜਿਨਾ ਸਤਿਗੁਰ ਸਿਉ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ਸੇ ਪੂਰੇ ਪਰਧਾਨ ॥
જે લોકો એ સદગુરુ સાથે પોતાનું મન જોડ્યું છે, તે બધા ગુણો ધરાવે છે. તે લોક પરલોકમાં પ્રસિદ્ધ થઇ જાય છે
ਜਿਨ ਕਉ ਆਪਿ ਦਇਆਲੁ ਹੋਇ ਤਿਨ ਉਪਜੈ ਮਨਿ ਗਿਆਨੁ ॥
જેના પર પ્રભુ પોતે દયાળુ છે, તેના મનમાં પરમાત્મા સાથે ગાઢ સંધિકાળ ઉત્પન્ન થઈ છે
ਜਿਨ ਕਉ ਮਸਤਕਿ ਲਿਖਿਆ ਤਿਨ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥੧॥
જે કોઈ પણ તેના કપાળ પર ભાલા નો લેખ લખાવીને આવે છે, તે પ્રભુનું નામ મેળવે છે ।।૧।।
ਮਨ ਮੇਰੇ ਏਕੋ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ॥
હે મન! ફક્ત પ્રભુ નામ યાદ કર
ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਸੁਖ ਊਪਜਹਿ ਦਰਗਹ ਪੈਧਾ ਜਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
lજે મનુષ્ય યાદ કરે છે તેની અંદર બધા મહાન આનંદ જન્મે છે. તે પ્રભુના દરબાર પર આદર સાથે જાય છે ।। ૧।। વિરામ।।
ਜਨਮ ਮਰਣ ਕਾ ਭਉ ਗਇਆ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਗੋਪਾਲ ॥
જે મનુષ્ય ગોપાલ પ્રભુની ભક્તિ કરે છે, પ્રભુને પ્રેમ કરે છે, તેનો જન્મ-મરણ ના ચક્ર માં પડવાનો ભય દૂર થાય છે
ਸਾਧੂ ਸੰਗਤਿ ਨਿਰਮਲਾ ਆਪਿ ਕਰੇ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ॥
તે સાધુ-સંગમાં રહીને પવિત્ર બને છે. પ્રભુ પોતે તેને વિકારોથી સુરક્ષિત કરે છે
ਜਨਮ ਮਰਣ ਕੀ ਮਲੁ ਕਟੀਐ ਗੁਰ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਿ ਨਿਹਾਲ ॥੨॥
ગુરુના દર્શન કરીને તેના શરીર અને મન ખીલે છે, જન્મ-મરણ ના ચક્ર માં નાખવા વાળી તેની વિકારોની ગંદકી દૂર થાય છે ।।૨।।
ਥਾਨ ਥਨੰਤਰਿ ਰਵਿ ਰਹਿਆ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥
હે મન! તે પરબ્રહ્મ પ્રભુ સર્વત્ર છે
ਸਭਨਾ ਦਾਤਾ ਏਕੁ ਹੈ ਦੂਜਾ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
તે પોતે જ બધા જીવોને દાન આપનાર છે. તેના સમાન બીજું કોઈ નથી
ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਈ ਛੁਟੀਐ ਕੀਤਾ ਲੋੜੇ ਸੁ ਹੋਇ ॥੩॥
જગતમાં તે થાય છે જે તે કરવા માંગે છે, તેના આશ્રયને કારણે વિકારોથી મુક્તિ મળે છે ।।૩।।
ਜਿਨ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਸੇ ਪੂਰੇ ਪਰਧਾਨ ॥
હે ભાઈ! જે લોકોના મગજમાં પ્રભુનું નામ સ્થાયી થાય છે ત્યાં બધા ગુણો જન્મે છે. તેને સર્વત્ર માન મળે છે
ਤਿਨ ਕੀ ਸੋਭਾ ਨਿਰਮਲੀ ਪਰਗਟੁ ਭਈ ਜਹਾਨ ॥
તેની ડાઘ વગરની શોભા-ઉદારતા વિશ્વભરમાં જાહેર થાય છે છે
ਜਿਨੀ ਮੇਰਾ ਪ੍ਰਭੁ ਧਿਆਇਆ ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਕੁਰਬਾਨ ॥੪॥੧੦॥੮੦॥
હે નાનક! જે મનુષ્ય એ પ્રભુનું સ્મરણ કર્યું છે હું તેનાથી કુરબાન થાઉં છું ।।૪।।૧૦।।૮૦।।